Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KZ 44/14
POSTANOWIENIE
Dnia 14 lipca 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Piotr Hofmański
na posiedzeniu
w sprawie A. G.
w przedmiocie zażalenia na zarządzenie upoważnionego sędziego VI Wydziału
Karnego w Sądzie Okręgowym w K. z dnia 20 maja 2014 r., o odmowie
ustanowienia obrońcy z urzędu w celu sporządzenia kasacji
p o s t a n o w i ł
zażalenie pozostawić bez rozpoznania.
UZASADNIENIE
Zarządzeniem z dnia 20 maja 2014 r., sygn. akt … 577/13, upoważniony
sędzia VI Wydziału Karnego Odwoławczego w Sądzie Okręgowym w K. odmówił
wnioskowi A. G. o wyznaczenie adwokata z urzędu w celu sporządzenia kasacji od
wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 20 grudnia 2013 r. Zarządzenie uzasadniono
tym, że uprzednio wyznaczony z urzędu adwokat po zbadaniu sprawy nie znalazł
podstaw do wniesienia kasacji, co zgodnie z art. 84 § 3 k.p.k. oświadczył na piśmie.
Wskazano też, że obowiązujące przepisy procedury karnej nie wymagają
wyznaczania kolejnych pełnomocników z urzędu aż do uzyskania przez
wnioskodawcę oczekiwanego efektu.
Na zarządzenie powyższe wnioskodawca wniósł zażalenie, w którym
wskazał na szereg okoliczności uzasadniających wyznaczenie mu obrońcy z
urzędu oraz poddał w wątpliwość rzetelność działania wyznaczonego uprzednio
obrońcy.
2
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zażalenie należało pozostawić bez rozpoznania jako niedopuszczalne.
Zgodnie z brzmieniem art. 528 pkt 2 k.p.k., na odmowę wyznaczenia
adwokata lub radcy prawnego w celu sporządzenia kasacji środek odwoławczy nie
przysługuje. Z tego względu przedmiotowe zażalenie, jako niedopuszczalne z mocy
ustawy należy pozostawić bez rozpoznania, stosownie do art. 430 § 1 k.p.k.
Jak wynika z treści pouczenia zawartego w zaskarżonym zarządzeniu,
zażalenie w niniejszej sprawie zostało przyjęte do rozpoznania w Sądzie
Okręgowym w K. ze względu na treść rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego z
dnia 8 października 2013 r., K 30/11, zgodnie z którym przepis art. 81 § 1 k.p.k., w
zakresie, w jakim nie przewiduje sądowej kontroli zarządzenia prezesa sądu o
odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu dla oskarżonego, który złożył wniosek w
trybie art. 78 § 1 k.p.k., jest niezgodny z art. 42 ust. 2 w związku z art. 45 ust. 1 i z
art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W ocenie Sądu Najwyższego
przywołane wyżej rozstrzygniecie TK nie może być jednak podstawą wnioskowania
co do dopuszczalności zażalenia na zarządzenie o odmowie wyznaczenia
adwokata z urzędu w celu sporządzenia kasacji. Należy zwrócić uwagę, że
rozstrzygniecie Trybunału Konstytucyjnego, jak i leżąca u jego podstaw
argumentacja, odnosiły się do konstytucyjności przepisów art. 78 § 1 i 2 oraz art. 81
§ 1 k.p.k., w żadnym zaś względzie nie miały za przedmiot normy art. 528 pkt 2
k.p.k. Wniosek, że omawiany wyrok TK i przyjęty w nim wzorzec konstytucyjny
miałby uzasadniać zaniechanie stosowania normy art. 528 pkt 2 k.p.k., jest z
pewnością zbyt daleko idący, choćby ze względu na odmienność konstytucyjnego i
konwencyjnego standardu dostępu jednostki do nadzwyczajnych środków
zaskarżenia.
Takiego stanu rzeczy w żaden sposób nie może zmieniać również
okoliczność, że skarżącego mylnie pouczono o tym, że zażalenie mu przysługuje.
W myśl utrwalonego w orzecznictwie poglądu, mylne pouczenie o przysługującym
uczestnikowi uprawnieniu (np. środku odwoławczym) nie powoduje przyznania
temu uczestnikowi takiego uprawnienia, jeżeli w rzeczywistości mu ono nie
przysługuje (por. postanowienie SN z dnia 26 lutego 1999 r., V KZ 12/99, Prok. i Pr.
3
1999, nr 9, poz. 6; postanowienie SN, z dnia 21 stycznia 2005 r., V KZ 56/04,
OSNKW-R 2005, poz. 174).
Tylko na marginesie wypada więc zauważyć, że zażalenie nie mogło być
skuteczne ze względów merytorycznych. Zgodnie z art. 84 § 3 k.p.k. adwokat
wyznaczony w celu wniesienia kasacji powinien sporządzić i wnieść kasację albo
poinformować na piśmie sąd, że nie stwierdził podstaw do wniesienia kasacji.
Uprzednio wyznaczony na żądanie wnioskodawcy adwokat z urzędu T. O. nie
znalazł podstaw do złożenia kasacji od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 20
grudnia 2013 r. i poinformował o tym sąd na piśmie. Zauważyć należy, że treść
tego pisma wskazuje na przeprowadzenie przez obrońcę rzetelnej analizy sprawy.
Stosownie do utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, niezgodność
stanowiska przedstawionego przez wyznaczonego obrońcę z urzędu z
oczekiwaniami, bądź poglądami wnioskodawcy nie może być podstawą
wyznaczenia kolejnego obrońcy. Sąd nie może wyznaczać kolejnych obrońców z
urzędu, aż do uzyskania przez wnioskodawcę oczekiwanego przez niego efektu
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2011 r., III KZ 20/11, LEX nr
811870).
Wobec powyższego orzeczono jak na wstępie.