Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 262/14
POSTANOWIENIE
Dnia 16 października 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 16 października 2014 r.,
sprawy B. C.
skazanego z art. 280 § 1 k.k. i in.
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 30 stycznia 2014 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w Ł.
z dnia 28 sierpnia 2013 r.,
p o s t a n a w i a:
1) oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2) zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. P.
P. - Kancelaria Adwokacka - kwotę
442,80 zł (słownie: czterysta czterdzieści dwa złote i 80/100), w
tym 23 % VAT, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej za sporządzenie i wniesienie kasacji,
3) zasądzić od skazanego koszty sądowe postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 28 sierpnia 2013 r. B. C. został uznany
winnym czynów z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w
zw. z art. 64 § 1 k.k. oraz z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., za które
wymierzono mu karę łączną 4 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności.
2
Wyrok ten został utrzymany w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 30
stycznia 2014 r.
Od powyższego prawomocnego orzeczenia kasację wniósł obrońca
skazanego, zarzucając przedmiotowemu wyrokowi:
1. rażącą obrazę prawa procesowego, która mogła mieć istotny wpływ na treść
zaskarżonego wyroku przez naruszenie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 433 § 2
k.p.k. w zw. z art. 457 § 3 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej kontroli
odwoławczej wyroku Sądu I instancji, ogólnikowe odniesienie się i
nierzetelne rozważenie wszystkich zarzutów apelacji, a w konsekwencji
przyjęcie za Sądem I instancji, iż to skazany dokonał rozboju na J. R.,
pomimo braku jednoznacznych dowodów wskazujących na sprawstwo
skazanego,
2. rażącą obrazę prawa materialnego, która mogła mieć istotny wpływ na treść
zaskarżonego wyroku poprzez naruszenie art. 280 § 1 k.k poprzez
dokonanie błędnej kontroli odwoławczej wyroku Sądu I instancji i w
konsekwencji zaaprobowanie przyjętej przez Sąd I instancji kwalifikacji
prawnej czynu na szkodę S. K. jako dokonania rozboju,
3. rażącą obrazę prawa materialnego, która mogła mieć istotny wpływ na treść
zaskarżonego wyroku poprzez naruszenie art. 13 § 2 k.k w zw. z art. 280 §
1 k.k poprzez dokonanie błędnej kontroli odwoławczej wyroku Sądu I
instancji i w konsekwencji zaaprobowanie przyjętej przez Sąd I instancji
kwalifikacji prawnej czynu na szkodę S. K., jako dokonania rozboju, gdyż
zdaniem obrony S. K. nie posiadał przy sobie przedmiotów nadających się
do kradzieży, dokonanie rozboju na nim było obiektywnie nie możliwe, tym
samym zachowanie skazanego należało rozpatrywać jako usiłowanie
nieudolne na podstawie art. 13 § 2 k.k.
Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku oraz poprzedzającego go wyroku Sądu Rejonowego i przekazanie sprawy
Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi na powyższą kasację Prokurator Prokuratury Okręgowej
wniósł o oddalenie kasacji, jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
3
Kasacja jest bezzasadna w stopniu umożliwiającym jej rozpoznanie w trybie
art. 535 § 3 k.p.k.
Odnosząc się do zarzutu nr 1 wskazać należy, że argumentacja związana z
rzekomymi błędami Sądu odwoławczego w zakresie kontroli apelacyjnej dotyczyła
wiarygodności podstawowego dowodu w sprawie, jakim były zeznania
pokrzywdzonej czynem – J. R. Skarżący drobiazgowo omawia, jego zdaniem
istotne rozbieżności w depozycjach tego świadka. Jednak podkreślić należy, że
równie drobiazgowo Sąd odwoławczy odniósł się do wszelkich zarzutów
postawionych w tym zakresie w apelacji osobistej B. C. Apelujący zarzucał szereg
uchybień w interpretacji zgromadzonego materiału dowodowego. Sąd odwoławczy
na s. 9-16 szczegółowo i nader wyczerpująco omawia i analizuje ustalenia Sądu I
instancji dotyczące poszczególnych zarzutów i przywoływanych w nich rzekomych
mankamentów postępowania dowodowego. Tak przeprowadzona kontrola
apelacyjna nie budzi żadnych zastrzeżeń Sądu Najwyższego i spełnia wszelkie
wymogi stawiane w art. 433 i 457 k.p.k.
Zatem ponowne podnoszenie tych samych, co w apelacji osobistej
skazanego wątpliwości związanych z oceną zeznań pokrzywdzonej nie wydaje się
w rzeczywistości nakierowane na wytkniecie Sądowi odwoławczemu
kwalifikowanych błędów, ale na uczynienie z kasacji kolejnej instancji. Pamiętać
należy, a zwłaszcza na uwadze winien mieć to profesjonalny pełnomocnik będący
adwokatem, że celem postępowania kasacyjnego nie jest ani powielająca kontrolę
apelacyjną ocena rozumowania sądu meriti, ani kontrola przeprowadzonych w
sprawie ustaleń faktycznych (tak m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4
grudnia 2012 r. V K.K. 125/12, LEX nr 1277781).
Odnosząc się natomiast do zarzutu nr 2, na początku wskazać należy, że
zarzut naruszenia prawa materialnego nie był podnoszony ani w apelacji osobistej
skazanego, ani w tej złożonej przez jego obrońcę i pojawia się po raz pierwszy w
takiej formie dopiero w kasacji. W braku stosownej skargi, nawet przyjmując, że
racje ma skarżący – brak uwzględnienia tego zagadnienia z urzędu nie stanowi w
żadnej mierze naruszenia rażącego.
Na marginesie wskazać należy, że skarżący w tym zakresie jednak racji nie
ma. Niekwestionowane ustalenia faktyczne poczynione w sprawie nie przeczą
4
przyjętej finalnie kwalifikacji prawnej zachowania skazanego. Typ z art. 280 k.k. jest
typem kwalifikowanym do przestępstwa kradzieży, a znamieniem kwalifikującym
jest sposób działania sprawcy – użycie przemocy, groźby jej użycia, lub
doprowadzeniem człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności. Podjęcie
którejkolwiek z tych czynności ma być środkiem do celu, jakim jest zabór w celu
przywłaszczenia rzeczy ruchomej. Ustalone zostało w sprawie, że skazany używał
przemocy wobec S. K. celem zaboru rzeczy ruchomej, którą w rzeczywistości
zabrał po przełamaniu oporu. Fakt, że telefonu nie wyjął z kieszeni ofiary, a zabrał
ze znajdującego się obok parapetu nie wyklucza możliwości przyjęcia dokonanego
rozboju. Sprawca używał przemocy celem uzyskania rzeczy ruchomej i w ten
sposób rzecz uzyskał. Forsowana przez skarżącego teza, jakoby w obliczu braku
przedmiotu nadającego się do popełnienia na nim przestępstwa rozboju, w sprawie
zachodziło co najwyżej usiłowanie nieudolne (art. 13 § 2 k.k. w zw. z art. 280 § 1
k.k.) nie zasługuje na aprobatę w tym konkretnym stanie faktycznym. Jedynie
przypomnieć należy, że w doktrynie wykrystalizowały się dwa stanowiska związane
z usiłowaniem nieudolnym w perspektywie braku przedmiotu nadającego się do
popełnienia przestępstwa:
- pierwszy odwołuje się do tego, że treścią błędu uzasadniającego
zastosowanie konstrukcji usiłowania nieudolnego dokonania rozboju jest urojenie
sobie przez sprawcę zmierzającego do jego dokonania i w tym celu
doprowadzającego pokrzywdzonego do stanu bezbronności, że dysponuje on
rzeczami "w ogóle". Dysponowanie przez pokrzywdzonego mieniem w ogóle,
chociaż innej postaci niż ta, na którą ukierunkowany był zamiar sprawcy, nie jest
równoznaczny z brakiem przedmiotu nadającego się do dokonania na nim
przestępstwa kradzieży rozbójniczej. Obiektywnie popełnienie rozboju jest możliwe,
- w drugim stanowisku wychodzi się z założenia, że subiektywistyczne ujęcie
zwrotu zawartego w art. 13 § 2 k.k. "dokonanie jest niemożliwe ze względu na brak
przedmiotu nadającego się do popełnienia na nim czynu zabronionego" prowadzić
może do przyjęcia zastosowania konstrukcji usiłowania nieudolnego rozboju w
sytuacji, gdy ofiara rozboju nie miała konkretnego przedmiotu, który chciał jej
zabrać sprawca. Nie ma tutaj istotnego znaczenia okoliczność, że ofiara w czasie i
miejscu czynu dysponowała innymi rzeczami, które mogły być zdatnymi
5
przedmiotami dla rozboju, jak też okoliczność, czy sprawca miał orientację co do
ich istnienia i z tych, czy innych powodów nie zdecydował się na ich zabranie.
Jednakże w niniejszej sprawie nie ma potrzeby analizy w perspektywie
któregokolwiek z powyższych poglądów. Skarżący bowiem kwestionuje istnienie
przedmiotu rozboju, co stoi w sprzeczności z ustalonym stanem faktycznym, gdyż
w rzeczywistości rzecz ruchoma w postaci telefonu została zabrana.
Z uwagi na powyższe należało orzec jak w sentencji.