V CZ 68/14
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:13-11-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I CZ 12/13 I CZ 35/06 III CKN 1382/00 IV CSK 358/06 I PR 10/63 II CKN 15/97 III CKN 409/98 V CKN 1165/00
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 68/14
POSTANOWIENIE
Dnia 15 października 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Antoni Górski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
SSA Barbara Trębska
w sprawie z powództwa V. sp. z o.o. w W.
przeciwko K. G. i T. G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 października 2014 r.,
zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 22 kwietnia 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2014 r., na skutek
apelacji strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 30
października 2013 r., odrzucił apelację, jako skierowaną przeciwko orzeczeniu
nieistniejącemu oraz orzekł o kosztach postępowania.
W zażaleniu na to postanowienie powód wniósł o jego uchylenie
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Okręgowy w W. nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu
nakazowym nakazał pozwanym, aby solidarnie zapłacili z weksla na rzecz strony
powodowej kwotę 97.751, 95 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 listopada
2012 r. do dnia zapłaty oraz koszty postępowania w kwocie 4 839 zł.
W zarzutach od nakazu zapłaty pozwani wnieśli o uchylenia nakazu zapłaty
w całości i oddalenia powództwa.
Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 30 października 2013 r. uchylił w
całości nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym z dnia 18 stycznia
2013 r. i orzekł o kosztach procesu.
Sentencja wyroku Sądu Okręgowego nie zawiera jednak rozstrzygnięcia
w przedmiocie żądania pozwu.
Z hipotezy normy prawnej art. 496 k.p.c. wynika, że rozpoznanie zarzutów
może doprowadzić do różnych rozstrzygnięć, jeżeli chodzi o wydany nakaz zapłaty
- może on być utrzymany w mocy w całości lub w części (skutkiem takiego
rozstrzygnięcia jest utrzymanie obowiązku wynikającego z nakazu zapłaty w całości
lub części), albo też uchylony w całości lub części (uchylenie spowoduje ustanie
skutków prawnych nim nałożonych na wnoszącego zarzuty).
Rozpoznanie zasadności wniesionego powództwa w postępowaniu
nakazowym w tej ostatniej sytuacji następuje przez jednoczesne wydanie
3
rozstrzygnięcia merytorycznego lub formalnego - oddalenie powództwa (wyrokiem),
odrzucenie pozwu lub umorzenie postępowania (postanowieniem).
Samo zatem uchylenie nakazu zapłaty, bez jednoczesnego orzeczenia
o żądaniu pozwu, oznacza brak substratu zaskarżenia i uniemożliwia powodowi
wywiedzenie środka zaskarżenia.
Wbrew twierdzeniom skarżącego braku tego nie mogło zastąpić odpowiednie
stwierdzenie Sądu zamieszczone w uzasadnieniu, co wynika wprost z art. 325
k.p.c.
Wyrok niepełny, nie zawierający jednego z rozstrzygnięć przesądzających
o zasadności dochodzonego roszczenia, może być uzupełniony na wniosek strony,
złożony w terminie dwóch tygodni od ogłoszenia wyroku (art. 351 k.p.c.). W sprawie
nie doszło tą drogą do konwalidacji orzeczenia Sądu pierwszej instancji, wobec
czego wniesiony przez powoda środek odwoławczy, dotyczący przedmiotu
nieobjętego rozstrzygnięciem w sentencji orzeczenia, podlegał odrzuceniu jako
niedopuszczalny z powodu braku substratu zaskarżenia (por. postanowienie SN
z dnia 2 czerwca 1964 r. I PR 10/63 – OSNC 1965/5/80, wyrok SN z dnia 25 lutego
1997 r. II CKN 15/97 – OSNC 1997/6-7/89, wyroki SN z dnia 28 maja 1998 r.
III CKN 409/98 i z dnia 11 września 2002 r. V CKN 1165/00 – niepubl.
postanowienia SN z dnia 25 stycznia 2001 r. III CKN 1382/00 – OSNC
2001/9/132, z dnia 19 lipca 2006 r. I CZ 35/06 niepubl., wyrok SN z dnia 2 lutego
2007 r. IV CSK 358/06 niepubl.).
Powoływanie się przez żalącego się na odmienne stanowisko, zajęte
rzekomo w tej kwestii przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 14 marca
2013 r., I CZ 12/13, niepubl., jest nieuzasadnione. Niekompletność orzeczenia
Sądu Okręgowego wydanego w tamtej sprawie różni się bowiem w sposób
zasadniczy od braku, którym dotknięte jest orzeczenia w sprawie niniejszej.
W sprawie I CZ 12/13 Sąd Okręgowy oddalił powództwo, nie uchyliwszy wydanego
wcześniej nakazu zapłaty, a tym samym rozstrzygnął merytorycznie o zgłoszonym
w sprawie roszczeniu, podczas gdy w niniejszej sprawie takiego rozstrzygnięcia
zabrakło.
4
Mając powyższe na uwadze należało zażalenie uznać za nieuzasadnione
i orzec jak w postanowieniu (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 15 października 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Antoni Górski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
SSA Barbara Trębska
w sprawie z powództwa V. sp. z o.o. w W.
przeciwko K. G. i T. G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 października 2014 r.,
zażalenia strony powodowej na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 22 kwietnia 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2014 r., na skutek
apelacji strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 30
października 2013 r., odrzucił apelację, jako skierowaną przeciwko orzeczeniu
nieistniejącemu oraz orzekł o kosztach postępowania.
W zażaleniu na to postanowienie powód wniósł o jego uchylenie
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Okręgowy w W. nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu
nakazowym nakazał pozwanym, aby solidarnie zapłacili z weksla na rzecz strony
powodowej kwotę 97.751, 95 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 listopada
2012 r. do dnia zapłaty oraz koszty postępowania w kwocie 4 839 zł.
W zarzutach od nakazu zapłaty pozwani wnieśli o uchylenia nakazu zapłaty
w całości i oddalenia powództwa.
Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z dnia 30 października 2013 r. uchylił w
całości nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym z dnia 18 stycznia
2013 r. i orzekł o kosztach procesu.
Sentencja wyroku Sądu Okręgowego nie zawiera jednak rozstrzygnięcia
w przedmiocie żądania pozwu.
Z hipotezy normy prawnej art. 496 k.p.c. wynika, że rozpoznanie zarzutów
może doprowadzić do różnych rozstrzygnięć, jeżeli chodzi o wydany nakaz zapłaty
- może on być utrzymany w mocy w całości lub w części (skutkiem takiego
rozstrzygnięcia jest utrzymanie obowiązku wynikającego z nakazu zapłaty w całości
lub części), albo też uchylony w całości lub części (uchylenie spowoduje ustanie
skutków prawnych nim nałożonych na wnoszącego zarzuty).
Rozpoznanie zasadności wniesionego powództwa w postępowaniu
nakazowym w tej ostatniej sytuacji następuje przez jednoczesne wydanie
3
rozstrzygnięcia merytorycznego lub formalnego - oddalenie powództwa (wyrokiem),
odrzucenie pozwu lub umorzenie postępowania (postanowieniem).
Samo zatem uchylenie nakazu zapłaty, bez jednoczesnego orzeczenia
o żądaniu pozwu, oznacza brak substratu zaskarżenia i uniemożliwia powodowi
wywiedzenie środka zaskarżenia.
Wbrew twierdzeniom skarżącego braku tego nie mogło zastąpić odpowiednie
stwierdzenie Sądu zamieszczone w uzasadnieniu, co wynika wprost z art. 325
k.p.c.
Wyrok niepełny, nie zawierający jednego z rozstrzygnięć przesądzających
o zasadności dochodzonego roszczenia, może być uzupełniony na wniosek strony,
złożony w terminie dwóch tygodni od ogłoszenia wyroku (art. 351 k.p.c.). W sprawie
nie doszło tą drogą do konwalidacji orzeczenia Sądu pierwszej instancji, wobec
czego wniesiony przez powoda środek odwoławczy, dotyczący przedmiotu
nieobjętego rozstrzygnięciem w sentencji orzeczenia, podlegał odrzuceniu jako
niedopuszczalny z powodu braku substratu zaskarżenia (por. postanowienie SN
z dnia 2 czerwca 1964 r. I PR 10/63 – OSNC 1965/5/80, wyrok SN z dnia 25 lutego
1997 r. II CKN 15/97 – OSNC 1997/6-7/89, wyroki SN z dnia 28 maja 1998 r.
III CKN 409/98 i z dnia 11 września 2002 r. V CKN 1165/00 – niepubl.
postanowienia SN z dnia 25 stycznia 2001 r. III CKN 1382/00 – OSNC
2001/9/132, z dnia 19 lipca 2006 r. I CZ 35/06 niepubl., wyrok SN z dnia 2 lutego
2007 r. IV CSK 358/06 niepubl.).
Powoływanie się przez żalącego się na odmienne stanowisko, zajęte
rzekomo w tej kwestii przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 14 marca
2013 r., I CZ 12/13, niepubl., jest nieuzasadnione. Niekompletność orzeczenia
Sądu Okręgowego wydanego w tamtej sprawie różni się bowiem w sposób
zasadniczy od braku, którym dotknięte jest orzeczenia w sprawie niniejszej.
W sprawie I CZ 12/13 Sąd Okręgowy oddalił powództwo, nie uchyliwszy wydanego
wcześniej nakazu zapłaty, a tym samym rozstrzygnął merytorycznie o zgłoszonym
w sprawie roszczeniu, podczas gdy w niniejszej sprawie takiego rozstrzygnięcia
zabrakło.
4
Mając powyższe na uwadze należało zażalenie uznać za nieuzasadnione
i orzec jak w postanowieniu (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).