Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 297/14
POSTANOWIENIE
Dnia 12 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski
w sprawie z wniosku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K.
przy uczestnictwie P. S.
o orzeczenie zakazu,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 12 listopada 2014 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestnika postępowania
od postanowienia Sądu Okręgowego w K.
z dnia 9 października 2013 r.,
odrzuca skargę kasacyjną oraz oddala wniosek o zasądzenie
kosztów postępowania kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Skarga kasacyjna uczestnika postępowania P. S. od postanowienia Sądu
Okręgowego w K. z dnia 9 października 2013 r. podlegała odrzuceniu z
następujących powodów.
Sąd drugiej instancji przedstawił skargę kasacyjną po uprzednim
przywróceniu terminu do jej wniesienia. Zgodnie z art. 3986
§ 3 k.p.c. Sąd
Najwyższy odrzuca skargę kasacyjną, która podlegała odrzuceniu przez sąd drugiej
instancji. W ramach oceny dopuszczalności wniesionej skargi kasacyjnej, Sąd
Najwyższy kontroluje zasadność przywrócenia przez sąd drugiej instancji terminu
do dokonania przez stronę czynności procesowej. Kontrola ta dotyczy między
innymi prawidłowości przywrócenia terminu do złożenia wniosku o doręczenie
odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem (zob. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 2 czerwca 1997 r., I PKN 194/97, OSNP 1998, nr 2, poz. 45; postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 2002 r., I PKN 479/01, nie publ.;
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2007 r., II CSK 167/07, nie publ.;
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 1999 r., III CKN 294/98, nie publ.,
por. także: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 1997 r., I CKN 45/97,
OSNC 1997, nr 9, poz. 122; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego
2000 r., III CKN 958/99, nie publ.; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego
2000 r., I CKN 1261/99, Biul. SN 2000, nr 5, poz. 12; postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 20 lutego 1997 r., I CKN 91/96, nie publ.).
We wniosku o przywrócenie terminu uczestnik postępowania, wskazując na
trudności związane z odbieraniem przesyłek pocztowych, kwestionował
skuteczność doręczenia zawiadomienia o rozprawie apelacyjnej, dokonanego na
podstawie art. 139 § 1 k.p.c., co pozbawiło go udziału w rozprawie oraz możliwości
złożenia wniosku o doręczenia wydanego na tej rozprawie orzeczenia
z uzasadnieniem, a następnie wniesienia skargi kasacyjnej.
W judykaturze oraz piśmiennictwie wyjaśniona została kwestia stosunku
wniosku o przywrócenie uchybionego terminu do środka zaskarżenia przez
wskazanie, że wniosek o przywrócenie terminu oraz zażalenie na odrzucenie lub
3
zwrot pisma procesowego z powodu uchybienia terminowi dokonania czynności
procesowej wyłączają się wzajemnie. Jeżeli strona twierdzi, że dokonała czynności
w terminie, a sąd błędnie uznał, że uchybiła terminowi - strona powinna wnieść
zażalenie, natomiast wniosek o przywrócenie uchybionego terminu jest aktualny
wtedy, gdy strona nie negując uchybienia terminowi wskazuje przyczyny
usprawiedliwiające to uchybienie (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
10 stycznia 2002 r.. I CZ 198/01, nie publ. oraz z dnia 3 października 2002 r., I CZ
120/02, nie publ.).
Podobnym rozumowaniem należy się kierować przy wyborze środka
procesowego przysługującego stronie kwestionującej doręczenie pisma sądowego,
od którego rozpoczyna się bieg terminu do dokonania odpowiedniej czynności
procesowej, z uwzględnieniem że w takiej sytuacji procesowej wniosek
o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej nie przysługuje. Skoro
uczestnik postępowania kwestionował skuteczność dokonanego per aviso (art. 139
§ 1 k.p.c.) doręczenia powiadomienia o rozprawie apelacyjnej, co pozbawiło go
możliwości złożenie wniosku o doręczenie, ogłoszonego na tej rozprawie, pod jego
nieobecność, wyroku z uzasadnieniem, to właściwym środkiem obrony było
złożenie takiego wniosku i wykazanie, że bieg terminu do dokonania tej czynności
nie rozpoczął się. W razie wydania postanowienia o odrzuceniu wniosku, jako
złożonego po terminie, uczestnikowi postępowania przysługiwało na podstawie
art. 3941
§ 2 k.p.c. zażalenie do Sądu Najwyższego.
Wobec tego, że okoliczności powołane przez uczestnika postępowania nie
usprawiedliwiały złożenia wniosku o przywrócenie terminu, a następnie jego
uwzględnienia, należało przyjąć, że skarga kasacyjna, jako złożona po terminie,
podlegała odrzuceniu (art. 3986
§ 3 k.p.c.).
Wniosek pozwanego o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego
podlegał oddaleniu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd,
że nie stanowi odpowiedzi na skargę kasacyjną pismo procesowe nazwane
odpowiedzią na skargę kasacyjną, wniesione po upływie ustawowego terminu do
dokonania tej czynności. W konsekwencji, nie wywołuje ono skutków w zakresie
zawartego w nim wniosku o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego
4
w postępowaniu kasacyjnym, obejmujących sporządzenie i wniesienie odpowiedzi
na skargę kasacyjną (art. 167 k.p.c. w zw. art. 3987
§ 1 k.p.c.) (zob. m.in. wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2002 r., IV CKN 1071/00, OSNC 2003, nr 9,
poz. 120; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2003 r., V CKN 1733/00, nie
publ.; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2003 r., IV CKN 113/01, nie publ.;
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2014 r., III SK 38/13,
nie publ.).