Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PK 88/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Romualda Spyt (przewodniczący)
SSN Zbigniew Hajn
SSA Szczepaniak - Cicha (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J. W.
przeciwko Fabryce "R." Spółce Akcyjnej
o dopuszczenie do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 20 listopada 2014 r.,
skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w G.
z dnia 21 listopada 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o
kosztach postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w R. wyrokiem z dnia 5 czerwca 2013 r. zobowiązał pozwaną
Fabrykę […] do dopuszczenia powoda J. W. do pracy na dotychczasowych
warunkach pracy i płacy oraz orzekł o kosztach procesu.
2
Sąd pierwszej instancji ustalił, że powód był zatrudniony w pozwanym
zakładzie od 1969 r., ostatnio na stanowisku frezer-strugacz-dłutownik na
podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. W dniu 12 grudnia 2011 r. szef
produkcji N.S. zauważył, że powód ma problemy z wymową, zatacza się,
wyczuwalna jest woń alkoholu. Na zwróconą uwagę powód w sposób obcesowy
zwrócił się do przełożonego, groził mu i zanim nadszedł pracownik ochrony powód
opuścił miejsce pracy. Następnego dnia powód stawił się w pracy, został
poinformowany przez szefa, że będzie wszczęta procedura zwolnienia z pracy,
powód przeprosił za swoje zachowanie. W dniu 13 grudnia 2011 r. pracodawca
zwrócił się do związku zawodowego z informacją o zamiarze rozwiązania umowy o
pracę z powodem bez wypowiedzenia z jego winy, związek zawodowy nie wniósł
zastrzeżeń. J. W. świadczył pracę w dniach 13-15 grudnia 2011 r., a w dniu 16
grudnia 2011 r. podjął leczenie w Samodzielnym Wojewódzkim Szpitalu dla
Nerwowo i Psychicznie Chorych […] w związku z uzależnieniem od alkoholu.
Przebywał tam do dnia 6 lutego 2012 r. Pracodawca w piśmie z dnia 13 grudnia
2011 r. zawarł oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z powodem bez
zachowania okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wskazano ciężkie naruszenie
podstawowych obowiązków pracowniczych, polegające na pozostawaniu w dniu 12
grudnia 2011 r. w miejscu pracy w stanie wskazującym na spożycie alkoholu i
publiczne znieważanie pracowników oraz stosowanie wobec nich gróźb.
Oświadczenie to skierowano na adres powoda w dniu 16 grudnia 2011 r. Przesyłka
powróciła do pracodawcy jako niedoręczona, dwukrotnie awizowana. Pisma o
rozwiązaniu umowy o pracę powód nigdy nie otrzymał. W dniu 16 grudnia 2011 r.
żona powoda poinformowała prezesa zarządu pozwanej spółki, że mąż podjął
leczenie szpitalne, zaświadczenie o pobycie w szpitalu przekazane zostało
przełożonemu powoda w dniu 19 grudnia 2011 r. Natomiast w dniu 12 stycznia
2012 r. żona powoda odebrała przesłane pocztą świadectwo pracy, w którym
wskazano, że stosunek pracy trwał do 3 stycznia 2012 r. O treści świadectwa pracy
poinformowała powoda jego córka, kiedy przebywał jeszcze w szpitalu.
Prawomocnym wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2012 r. Sąd Rejonowy oddalił
powództwo J. W. o przywrócenie do pracy ponieważ uznał, że stosunek pracy
powoda nie został skutecznie rozwiązany. J. W. kilkakrotnie zgłaszał swą gotowość
3
do podjęcia pracy, lecz pracodawca odmawiał nie podając przyczyn. W tych
okolicznościach Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo o dopuszczenie do pracy,
podzielając stanowisko Sądu Rejonowego w R. wyrażone w uzasadnieniu wyroku
w sprawie V P …/12, że stosunek pracy pomiędzy stronami nadal istnieje.
Oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę nigdy nie zostało powodowi
skutecznie złożone. Samo wysłanie przesyłki nie jest wystarczające, skoro
oświadczenie skierowano pod adres domowy, choć pracodawca wiedział, że powód
tam nie przebywa.
Strona pozwana w apelacji zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, w
tym art. 365 § 1 k.p.c. przez ponowne rozpatrzenie sporu, który już został
rozpoznany, gdyż powództwo J. W. o przywrócenie do pracy prawomocnie
oddalono. Zarzuciła dokonanie błędnych ustaleń faktycznych sprowadzających się
do przyjęcia, że powodowi nie doręczono skutecznie oświadczenia o rozwiązaniu
umowy o pracę bez wypowiedzenia. Sformułowała także zarzuty obrazy art. 52 § 1
k.p. w związku z art. 30 § 1 pkt 3 k.p.c. oraz art. 5 k.c.
Sąd Okręgowy w G. zmienił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo oraz
zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 120 złotych tytułem zwrotu
kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje. Sąd Okręgowy uznał za
uzasadniony zarzut naruszenia art. 52 § 1 k.p. w związku z art. 30 § 1 pkt 3 k.p.
Nawet gdyby przesyłka pozwanej zawierająca oświadczenie o rozwiązaniu z
powodem umowy o pracę nie dotarła do adresata, to powód miał pełną możliwość
zapoznania się z oświadczeniem woli pozwanej w późniejszym terminie, tj. z chwilą
doręczenia mu świadectwa pracy. Skuteczne jest nawet ustne oświadczenie woli o
rozwiązaniu umowy o pracę przekazane pracownikowi przez bezpośredniego
przełożonego. Sąd drugiej instancji podkreślił przy tym, że powód złożył pozew o
przywrócenie do pracy i sprawie V P …/12 Sąd Rejonowy w R. badał, czy doszło
do naruszenia przepisów postępowania przy rozwiązaniu umowy o pracę, a skoro
powództwo to zostało oddalone i wyrok uprawomocnił się, to powodowi obecnie nie
przysługuje powództwo o dopuszczenie do pracy.
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku powód, zaskarżając
rozstrzygnięcie w całości, zarzucił naruszenie przepisów postępowania, mogące
mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:
4
- art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. przez brak wskazania
przez Sąd drugiej instancji na jakich dowodach oparł się uznając, że pozwana
skutecznie złożyła powodowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez
wypowiedzenia oraz że pracownik posiadał pełną świadomość o sposobie
rozwiązania umowy o pracę;
- art. 245 k.p.c. w wyniku nieuwzględnienia faktu, że świadectwo pracy jest
dokumentem prywatnym stanowiącym jedynie dowód tego, że osoba, która go
podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte.
Skarżący zarzucił nadto naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest:
- art. 30 § 1 pkt 3 k.p. w związku z art. 61 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.
przez ich niezastosowanie.
- art. 30 § 1 pkt 3 i § 3 k.p. w związku z art. 60 k.c. przez błędną wykładnię i
niewłaściwe zastosowanie przez przyjęcie, że w niniejszej sprawie doszło do
skutecznego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, w sytuacji gdy
pozwana nie złożyła powodowi skutecznego oświadczenia woli w tym zakresie oraz
uznanie, że rozwiązanie umowy o pracę może nastąpić przez doręczenie
pracownikowi świadectwa pracy;
- art. 97 § 1 k.p. w związku z art. 60 k.c. w związku z art. 300 k.p. przez
niewłaściwą wykładnię oraz uznanie, że świadectwo pracy stanowi oświadczenie
woli pozwanej o rozwiązaniu umowy o pracę z powodem i przez przyjęcie, że
doręczenie powodowi świadectwa pracy per facta concludentia oznaczało
rozwiązanie stosunku pracy pomiędzy powodem a pozwaną, w sytuacji gdy
świadectwo pracy jest oświadczeniem wiedzy pracodawcy a nie woli, wydawane
jest w następstwie rozwiązania stosunku pracy, co wyłącza możliwość uznania, że
wywołuje skutek rozwiązania stosunku pracy.
Powód wniósł o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania jako oczywiście
uzasadnionej oraz wskazał, że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne,
wyrażające się w rozbieżności stanowisk co do tego, jakie skutki prawne wywołuje
doręczenie pracownikowi świadectwa pracy i czy doręczenie takie może być
traktowane jako oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy.
Skarżący wniósł o uchylenie wyroku Sądu drugiej instancji, oddalenie apelacji
strony pozwanej oraz zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania
5
apelacyjnego i kasacyjnego ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania Sądowi drugiej instancji. W uzasadnieniu skarżący
podkreślił, że oświadczenie woli, które ma być złożone drugiej osobie jest złożone z
chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że realnie mogła zapoznać się z jego
treścią. Do powoda takie oświadczenie nie dotarło, gdyż długotrwale przebywał w
szpitalu, co uniemożliwiało mu odbieranie korespondencji, a o miejscu jego pobytu
pracodawca został poinformowany. Przed wystawieniem świadectwa pracy spółka
nie złożyła powodowi oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę ani w
przepisanej formie, ani ustnie. Pismo o rozwiązaniu umowy o pracę znajduje się w
aktach osobowych powoda, jako przesyłka nieodebrana przez adresata.
Świadectwo pracy nie jest oświadczeniem woli, tylko dokumentem zawierającym
oświadczeniem wiedzy. Wystawienie świadectwa pracy stanowi skutek rozwiązania
stosunku pracy, ale czynności rozwiązania umowy nie zastępuje.
Strona pozwana w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniosła o odmowę jej
rozpoznania, a w razie przyjęcia skargi do rozpoznania - o jej oddalenie oraz
zasądzenie od powoda kosztów postępowania kasacyjnego. Pozwana spółka
podniosła w szczególności, że powództwo powoda o przywrócenie do pracy zostało
prawomocnie oddalone, toteż uznaniu skargi za zasadną sprzeciwia się wzgląd na
treść art. 365 § 1 k.p.c., bowiem moc wiążąca orzeczenia odnosi się tylko do jego
sentencji, a nie do uzasadnienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie, prowadząc do uchylenia
zaskarżonego wyroku.
Nietrafny okazał się jedynie zarzut naruszenia prawa procesowego - art. 328
§ 2 k.p.c. w związku z 391 § 1 k.p.c. Przepis art. 328 § 2 k.p.c. dotyczy wymogów
konstrukcyjnych uzasadnienia wyroku, nie odnosi się do merytorycznej
prawidłowości procesu myślowego, który doprowadził do określonego
rozstrzygnięcia. Kasacyjny zarzut obrazy art. 328 § 2 k.p.c. nie stanowi więc
właściwej płaszczyzny do kwestionowania trafności ustaleń faktycznych, które legły
u podstaw rozstrzygnięcia, ani ich oceny prawnej (tak Sąd Najwyższy w wyroku z
6
dnia 20 lutego 2008 r., II CSL 449/07, LEX nr 442515). W judykaturze utrwalony
jest przy tym pogląd, że zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. jest usprawiedliwiony
tylko w wyjątkowych okolicznościach, w których motywy wyroku są tak ułomne, że
uniemożliwiają kontrolę oceny toku wywodu, który doprowadził do rozstrzygnięcia
(zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2003 r., I CKN 65/01, LEX nr
78271, z dnia 27 czerwca 2001 r., II UKN 446/00, OSNP 2003 nr 7, poz. 182).
Takich wad nie można przypisać uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, gdyż jego
treść pozwala to na dokonanie kontroli orzeczenia, obejmującej prawidłowość
wykładni i subsumpcji. Trzeba mieć też względzie, że uzasadnienie wyroku
sporządzane jest ex post, toteż nawet w przypadku naruszenia wymagań
dotyczących jego konstrukcji z zasady nie dochodzi do spełnienia przesłanki
istotnego wpływu na rozstrzygnięcie.
Uzasadnione są pozostałe zarzuty skargi, podniesione w ramach podstawy
kasacyjnej wskazanej w art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c. Rozwiązanie przez pracodawcę
umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika jest jednostronnym
oświadczeniem woli, które wywołuje swój skutek w chwili złożenia go pracownikowi.
Kodeks pracy nie zawiera materii regulującej zasady składania oświadczeń woli, a
do oświadczeń składanych przez strony stosunku pracy zastosowanie znajduje
art. 61 k.c. w związku z art. 300 k.p. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej
osobie jest zatem złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła
zapoznać się z jego treścią. Ponieważ dla oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy
o pracę przewidziana została forma pisemna, oświadczenie woli uważa się
założone adresatowi z chwilą prawidłowego doręczenia mu pisma zawierającego to
oświadczenie. W sprawie, w której rozpatrywana jest przedmiotowa skarga, zostało
ustalone wiążąco, że pismo strony pozwanej, zawierające oświadczenie woli o
rozwiązaniu stosunku pracy, pracodawca wysłał na adres domowy powoda,
przesyłka była dwukrotnie awizowana i wróciła do nadawcy jako nieodebrana przez
adresata.
Dla spełnienia warunku złożenia pracownikowi oświadczenia woli o
rozwiązaniu umowy nie jest konieczne, aby adresat rzeczywiście zapoznał się z
treścią pisma. Spośród możliwych koncepcji skutecznego złożenia oświadczenia
woli (teoria oświadczenia, teoria wysłania, teoria doręczenia, teoria zapoznania)
7
ustawodawca polski dokonał wyboru teorii doręczenia. Teoria ta na gruncie art. 61
§ 1 k.c. oznacza nie tyle dostarczenie oświadczenia do rąk własnych adresata, co
doręczenie w taki sposób, że adresat ma możliwość zapoznania się z jego treścią.
Jeśli więc nadawca oświadczenia ma prawo spodziewać się, że odbiorca będzie
przebywał w miejscu, do którego kieruje oświadczenie, to decydujący dla uznania
oświadczenia za doręczone jest co do zasady moment dostarczenia oświadczenia
w to miejsce. Konsekwencje faktycznej niemożności odbioru obciążają adresata,
chyba że nadawca wiedział, że miejscu, do którego doręcza oświadczenie jego
adresata nie zastanie (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 kwietnia 2010 r.,
II PK 295/09, LEX nr 602254).
Innymi słowy, odmowa odbioru pisma czy też nieodebranie pisma z placówki
pocztowej, mimo dwukrotnego awizowania pisma, nie ma wpływu na skutek
złożenia oświadczenia woli, gdyż awizowanie przesyłki stwarza domniemanie
możliwości zapoznania się adresata z treścią pisma zawartego w przesyłce.
Jednakże dla przyjęcia domniemania (faktycznego), że pisemne oświadczenie woli
zostało złożone pracownikowi niezbędne jest stwierdzenie, iż pracownik mógł się
zapoznać z treścią tego oświadczenia. Konieczne jest zatem wykazanie, że
zaistniała taka sytuacja, w której było możliwe rzeczywiste zapoznanie się adresata
z treścią oświadczenia woli, a nie doszło do tego zapoznania z woli adresata.
Dodać trzeba, że domniemanie faktyczne powoduje przerzucenie ciężaru dowodu
na adresata przesyłki co do braku możliwości zapoznania się z treścią
oświadczenia pracodawcy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października
2005 r., I PK 37/05, OSNP 2006 nr 17-18, poz. 263). Temu zadaniu powód w
procesie podołał. Sąd pierwszej instancji ustalił jednoznacznie, że J. W. nie miał
rzeczywistej możliwości zapoznania się z pismem zawierającym oświadczenie o
rozwiązaniu umowy o pracę, wysłanym przez pracodawcę na jego adres domowy,
gdyż w dniu 16 grudnia 2011 r. podjął leczenie odwykowe stacjonarne, w szpitalu
przebywał do 6 lutego 2012 r., o charakterze leczenia oraz adresie placówki
pracodawca został poinformowany już w dniu 16 grudnia 2011 r. Sąd drugiej
instancji ustaleń tych nie zmienił. Za taką zmianę nie można uznać zawartego w
rozważaniach stwierdzenia, że „nawet gdyby” przesyłka pozwanej zawierająca
oświadczenie o rozwiązaniu z powodem umowy o pracę nie dotarła do adresata, to
8
powód miał możliwość powzięcia informacji o rozwiązaniu umowy w późniejszym
terminie. Przy orzeczeniu reformatoryjnym nie doszło więc do ustalenia, że J. W.
miał rzeczywistą możliwość zapoznania się z pismem zawierającym oświadczenie
pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, zawartym w
dwukrotnie awizowanej przesyłce, która nie została odebrana przez adresata. Sąd
Najwyższy przyjmuje, że ustalony w tym zakresie stan faktyczny jest jasny i
zupełny. Powód nie zapoznał się z oświadczeniem woli pracodawcy o rozwiązaniu
z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia zawartym w przesyłce skierowanej na
jego adres domowy, gdyż nie przebywał wtedy w miejscu swego zamieszkania, a o
fakcie podjęcia leczenia szpitalnego odwykowego, z zasady długotrwałego,
pracodawca został poinformowany już pierwszym dniu hospitalizacji pracownika.
Powyższa konkluzja ma znaczenie dla rozpoznania skargi, gdyż w obowiązującym
modelu postępowania kasacyjnego Sąd Najwyższy, rozpoznając nadzwyczajny
środek zaskarżenia, jako „sąd prawa”, jest związany ustalonym stanem faktycznym
sprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 stycznia 2007 r., V CSK 364/06,
LEX nr 238975).
Prawidłowe rozumienie teorii doręczenia, wynikającej z art. 61 § 1 k.c. w
związku z art. 300 k.p., prowadzi w okolicznościach sprawy do stwierdzenia, że
oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, zawarte w
przesyłce nadanej do powoda w dniu 16 grudnia 2011 r., nie zostało powodowi
złożone (doręczone), gdyż adresat nie odebrał przesyłki, a nadawca oświadczenia
nie miał prawa spodziewać się, że odbiorca będzie przebywał w miejscu, do
którego skierował oświadczenie, przy czym adres miejsca faktycznego pobytu
pracownika był pracodawcy znany. W takiej sytuacji nie ma podstaw do uznania
doręczenia przesyłki per awizo. Pozwany nie podjął próby doręczenia powodowi
oświadczenia pod znanym mu adresem, pod którym powód przebywał. Pozostaje
do rozważenia słuszność stanowiska Sądu Okręgowego, że mimo to stosunek
pracy uległ rozwiązaniu, ponieważ J. W. miał możliwość zapoznania się z
oświadczeniem woli strony pozwanej z chwilą doręczenia mu świadectwa pracy, a
nadto skuteczne jest nawet ustne oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę
przekazane pracownikowi przez przełożonego.
9
Sąd Najwyższy dopuszcza skuteczność złożenia pracownikowi oświadczenia
o rozwiązaniu z nim umowy o pracę w inny sposób, niż przez doręczenie pisma
pracodawcy (zob. uchwałę z dnia 2 października 2002 r., III PZP 17/02, OSNP
2003 nr 20, poz. 481, wyrok z dnia 26 listopada 2003 r., I PK 490/02, OSNP 2004
nr 20, poz. 353). Nie ma też w orzecznictwie kontrowersji wokół poglądu o
względnej nieważności czynności prawnych rozwiązujących stosunek pracy, a więc
o skuteczności tych czynności bez względu na ich wady (tak Sąd Najwyższy m.in.
w wyroku z dnia 9 czerwca 2009 r., II PK 264/08, Legalis nr 265782). Niezbędne
jest jednak rozróżnienie złożenia oświadczenia woli, choćby w niewłaściwej formie,
od udzielenia pracownikowi informacji, że decyzja została podjęta i dopiero nastąpi
złożenie oświadczenia, jak też od udzielenia informacji o tym, że pracodawca
uważa stosunek pracy za rozwiązany i wystawia świadectwo pracy. Tylko w
przypadku złożenia oświadczenia woli, choćby wadliwego, można przyjąć, że
dochodzi do rozwiązania umowy o pracę. W rozpatrywanej sprawie oba Sądy
doszły do odmiennych wniosków co do tego, czy działania pracodawcy
doprowadziły do rozwiązania stosunku pracy z powodem. Nie jest prawidłowe
stanowisko Sądu drugiej instancji, że umowa o pracę została rozwiązana przez
czynności konkludentne, a konkretnie przez doręczenie świadectwa pracy. Od
dawna ukształtowany jest w judykaturze pogląd, że obowiązek wystawienia
świadectwa pracy ma charakter wyłącznie techniczny. Świadectwo pracy jest
dokumentem prywatnym - art. 245 k.p.c., który nie zawiera oświadczenia woli, lecz
oświadczenie wiedzy, tj. wskazuje okoliczności określone w przepisie art. 97 k.p. W
uchwale z dnia 4 października 2013 r., I PZP 3/13 (OSNP 2014 nr 2, poz. 18), Sąd
Najwyższy jednoznacznie stwierdził, że wydanie świadectwa pracy nie może być
uznane za przejaw woli pracodawcy rozwiązania umowy o pracę. Niedopuszczenie
pracownika do pracy przez pracodawcę, pozostającego w błędnym przekonaniu o
rozwiązaniu się umowy o pracę, także nie jest równoznaczne ze złożeniem
oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę.
Sumując, rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę wymaga złożenia,
choćby naruszającego prawo, oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę, a w
okolicznościach faktycznych sprawy takie oświadczenie woli, po myśli art. 61 § 1
k.c. w związku z art. 300 k.p., nie zostało powodowi złożone. Umowa o pracę nie
10
rozwiązała się także przez czynność konkludentną w postaci doręczenia
świadectwa pracy, gdyż wystawienie świadectwa nie jest jednostronną czynnością
pracodawcy wskazującą na zamiar rozwiązania umowy, tylko oświadczeniem
wiedzy pracodawcy, który sporządzając świadectwo pracy pozostaje w słusznym
bądź mylnym przeświadczeniu (jak w sprawie niniejszej), że dany stosunek pracy
uległ rozwiązaniu. Takie zapatrywania legły również u podstaw rozstrzygnięcia
zawartego w wyroku Sądu Rejonowego z dnia 30 sierpnia 2012 r., V P …7/12,
którym to wyrokiem Sąd oddalił powództwo J. W. o przywrócenie do pracy
stwierdzając, że stosunek pracy powoda i pozwanej spółki nadal istnieje, gdyż nie
został skutecznie rozwiązany. Ocena związania tym wyrokiem pozostaje poza sferą
rozważań Sądu Najwyższego, który rozpatruje skargę w granicach zaskarżenia
oraz w granicach podstaw. Marginalnie tylko, w nawiązaniu do treści odpowiedzi na
skargę, zauważyć należy, że dla ustalenia zakresu mocy wiążącej prawomocnego
orzeczenia, czyli granic prawomocności materialnej - art. 365 § 1 k.p.c., mogą mieć
znaczenie zawarte w uzasadnieniu orzeczenia motywy rozstrzygnięcia (zob. wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2007 r., II CSK 452/06, OSNC 2008 nr 1, poz.
20). Sąd pracy oceniając zasadność powództwa pracownika o przywrócenie do
pracy jest uprawniony do badania, czy stosunek pracy nadal istnieje. W
przedmiotowej sprawie rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji nie pozostaje w
kolizji z prawomocnym wyrokiem oddalającym powództwo J. W. o przywrócenie do
pracy, skoro z motywów rozstrzygnięcia jednoznacznie wynika, że do oddalenia
powództwa doszło wskutek ustalenia, że stosunek pracy nie został skutecznie
rozwiązany.
Powyższe rozważania świadczą o zasadności kasacyjnego zarzutu
naruszenia art. 30 § 1 pkt 3 i § 3 k.p. w związku z art. 60 k.c. przez niewłaściwe
zastosowanie prawa materialnego i przyjęcie, że doszło do skutecznego
rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, w sytuacji, gdy pozwana nie
złożyła powodowi oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę bez
wypowiedzenia, ani wprost, ani przez czynności konkludentne. Wskutek naruszenia
prawa materialnego, wytkniętego w zarzutach skargi kasacyjnej, zapadł błędny
wyrok Sądu drugiej instancji.
11
Dodać należy, że za istotne zagadnienie prawne w rozumieniu art. 3989
§ 1
pkt 1 k.p.c. uznaje się zagadnienie dotychczas niewyjaśnione i nierozwiązane w
orzecznictwie, przy czym chodzi o taką kwestię prawną, która ma znaczenie dla
rozstrzygnięcia sprawy w ustalonym stanie faktycznym. Przesłanek tych nie spełnia
problem, określony przez skarżącego jako istotne zagadnie prawne przede
wszystkim z tego powodu, że podniesiona kwestia: jakie skutki prawne wywołuje
doręczenie pracownikowi świadectwa pracy i czy doręczenie takie może być
traktowane jako oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu stosunku pracy,
została już w judykaturze dostatecznie jasno wyłożona i stanowisko przedstawione
wyżej jest w tej kwestii jednolite (zob. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego
1991 r., I PR 422/90, LEX nr 14682, z dnia 7 czerwca 1994 r., I PRN 29/94, OSNP
1994 nr 12, poz. 189, z dnia 2 czerwca 2006 r., I PK 250/05, OSNP 2007 nr 11-12,
poz. 156).
Wobec zasadności skargi Sąd Najwyższy orzekł kasatoryjnie, z mocy
art. 39815
§ 1 k.p.c., zaś o kosztach postępowania kasacyjnego na podstawie
art. 108 § 2 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c.