Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UK 45/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 listopada 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (przewodniczący)
SSN Maciej Pacuda
SSA Piotr Prusinowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku H. C.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
o emeryturę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 18 listopada 2014 r.,
skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 16 października 2013 r.,
I oddala skargę,
II zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz
wnioskodawczyni H. C. kwotę 120, - (sto dwadzieścia) zł tytułem
zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Decyzjami z dnia 25 maja 2010 r. oraz z dnia 24 czerwca 2010 r. Zakład
Ubezpieczeń Społecznych odmówił wnioskodawczyni H. C. prawa do emerytury z
uwagi na niewylegitymowanie się piętnastoletnim okresem pracy w szczególnych
2
warunkach. Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 10 marca 2011 r. zmienił decyzję i
przyznał ubezpieczonej świadczenie. Na skutek apelacji organu rentowego Sąd
Apelacyjny wyrokiem z dnia 13 lipca 2011 r. uchylił rozstrzygnięcie Sądu pierwszej
instancji i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania. Stwierdził, że
zastosowanie prawa materialnego wymaga ustalenia, czy wnioskodawczyni
wykonywała pracę wymagającą precyzyjnego widzenia i obciążającą narząd
wzroku. Zalecił zgromadzenie materiału dowodowego, a w szczególności ustalenie
na jakich monitorach pracowała odwołująca się. Zasugerował, że wydanie wyroku
było przedwczesne, a opinia biegłego A. S. okazała się w tych okolicznościach
niemiarodajna. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd Okręgowy
wyrokiem z dnia 22 marca 2013 r. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał
wnioskodawczyni prawo do emerytury.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że ubezpieczona w okresie od dnia 15 grudnia
1975 r. do dnia 31 maja 2010 r. była zatrudniona w Polskich Liniach Lotniczych na
stanowisku kasjer lotniczy. Od dnia 15 grudnia 1975 r. do dnia 6 czerwca 1979 r.
oraz od dnia 1 października 1981 r. do dnia 6 stycznia 1985 r., a także od dnia 1
października 1988 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. pracowała w warunkach
szczególnych na stanowiskach: kasjer lotniczy, starszy kasjer lotniczy oraz
samodzielny kasjer lotniczy. Zakład pracy potwierdził tę kwalifikację wystawiając
wnioskodawczyni w dniu 31 maja 2010 r. świadectwo pracy w warunkach
szczególnych. Sąd pierwszej instancji ustalił również, że do zakresu czynności
ubezpieczonej należało zawieranie umów o przewóz lotniczy. Zadanie to polegało
na dokonywaniu rezerwacji miejsc na linie PLL LOT i obcych przewoźników,
udzielaniu informacji dotyczących połączeń lotniczych i taryf, warunków przewozu,
dokonywaniu kalkulacji taryf, sporządzaniu dokumentów przewozowych, wysyłaniu
przedpłat (PTA) oraz wystawianiu biletów za dokonane przedpłaty, dokonywaniu
wymiany dokumentów lotniczych, przyjmowaniu walut, czeków, zleceń kredytowych
za wystawione dokumenty. Dodatkowo ubezpieczona zajmowała się
przekazywaniem utargów gotówkowych na rachunek bankowy LOT-u,
sporządzaniem i rozliczaniem zestawień sprzedaży dokumentów lotniczych oraz
finansowo-sprawozdawczych z zakresu wykonywanych czynności. Do jej
obowiązków należała również realizacja zwrotów za niewykorzystane dokumenty
3
przewozowe, wykonanie zleceń wypłaty z tytułu nieregularności, wystawianie FIM-
ów, udzielanie fachowej pomocy pracownikom z krótszym stażem, przyjmowanie
reklamacji pasażerskich i przekazywanie ich zgodnie z kompetencjami, obsługa
pasażerów w zakresie programów lojalnościowych, wystawianie faktur za
sprzedane dokumenty lotnicze, w tym faktur dla sprzedaży elektronicznej
dokonywanej przez Internet i Call Centre.
Sąd Okręgowy ustalił, że całość pracy wnioskodawczyni wykonywała przy
elektronicznym monitorze ekranowym. Nie istniała techniczna możliwość
wykonywania czynności kasjera bez użycia monitora ekranowego z uwagi na
skomputeryzowanie systemu Gabriel. System wymagał zalogowania się kodem
dostępu, co wprowadzało kasjera do głównego komputera w Atlancie.
Udostępnianie informacji wymagało wprowadzenia właściwego kodu, a każdy
numer rejsu składał się z cyfr, znaków, liter i kresek ukośnych. Praca wymagała
wytężenia wzroku, co było niezbędne do wyszukania kodu dostępu w celu
wystawienia biletu lub udzielenia informacji. Pozostałe czynności związane z
obsługą pasażera były również związane z obsługą monitorów ekranowych. Jedyną
czynnością niewymagającą obsługi komputera było rozliczenie gotówki po
zakończeniu pracy, co zajmowało kilka minut. Sąd ustalił też, że ubezpieczona
pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy, po osiem godzin na dobę, a dziennie
wystawiała po 100 biletów, w tym 30-40 zagranicznych. Mimo zmieniających się
nazw stanowiska pracy wykonywała te same obowiązki. W Polskich Liniach
Lotniczych LOT od 1975 r. używane były na stanowiskach kasjerskich monitory
ekranowe Rytheon, Westinghouse W-1625 i W-840, Northrcp Grumman W-838,
ITS Sigma.
Sąd pierwszej instancji przy dokonaniu kwalifikacji pracy wnioskodawczyni
jako wykonywanej w szczególnych warunkach skorzystał z wiedzy specjalnej
biegłych sądowych. Oparł się na dwóch opiniach biegłych z zakresu BHP z dnia 24
września 2010 r. i 30 stycznia 2013 r. Biegli ci potwierdzili, że wnioskodawczyni
wykonywała pracę przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych
emitujących promieniowanie magnetyczne, co w szczególny sposób obciążało
narząd wzroku i wymagało precyzyjnego widzenia. Sąd pierwszej instancji nie uznał
za wiarygodną opinię trzeciego biegłego, wydaną w dniu 1 czerwca 2012 r. W opinii
4
tej biegły doszedł do wniosku, że wnioskodawczyni wprawdzie wykonywała pracę z
wykorzystaniem monitora ekranowego, jednak nie była to obsługa monitorów
ekranowych.
Rozważając kwalifikację prawną ustalonego stanu faktycznego Sąd
pierwszej instancji uznał, że w spornych okresach ubezpieczona wykonywała pracę
w szczególnych warunkach, wymienioną w wykazie A, dział XIV, poz. 5,
stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w
sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych
warunkach lub szczególnym charakterze. W rezultacie wnioskodawczyni spełniła
przesłanki uprawniające do przyznania jej prawa do emerytury.
Apelację wniósł Zakład Ubezpieczeń społecznych. Zarzucił rozstrzygnięciu:
- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie
materiału dowodowego. Wskazał, że brak było podstaw do uznania, że
ubezpieczona w spornych okresach wykonywała pracę w szczególnych warunkach;
- naruszenie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz § 4 rozporządzenia z dnia 7
lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w
szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, przez przyznanie
ubezpieczonej prawa do emerytury w sytuacji, gdy nie legitymuje się ona
piętnastoletnim okresem pracy w szczególnych warunkach;
- przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przez brak
wszechstronności w ocenie dowodów na okoliczność zatrudnienia w Polskich
Liniach Lotniczych LOT (art. 233 § 1 k.p.c.).
Wskazując na zgłoszone zarzuty organ rentowy domagał się zmiany
zaskarżonego wyroku i oddalenia odwołania.
Sąd Apelacyjny oddalając wyrokiem z dnia 16 października 2013 r. apelację
organu rentowego podzielił w całości stanowisko Sądu pierwszej instancji. Do
wniosku takiego doszedł po ponownym przeanalizowaniu zebranego w sprawie
materiału dowodowego. W jego ocenie ustalenia faktyczne dawały podstawę do
twierdzenia, że wnioskodawczyni wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu
pracy czynności wymienione w wykazie A, dział XIV, poz. 5 załącznika do
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
5
Skargą kasacyjną organ rentowy zaskarżył w całości wyrok Sądu drugiej
instancji. Oparł ją na podstawach odnoszących się do naruszenia prawa
materialnego i przepisów postępowania. Zarzucił naruszenie:
- art. 184 w związku z art. 32 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U.
z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983
r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych
warunkach lub szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) przez
przyjęcie, że wnioskodawczyni w okresach od dnia 15 grudnia 1975 r. do dnia 6
czerwca 1979 r. oraz od dnia 1 października 1981 r. do dnia 6 stycznia 1985 r., a
także od dnia 1 października 1988 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. pracując w PLL
LOT na stanowisku kasjera lotniczego, starszego kasjera lotniczego,
samodzielnego kasjera lotniczego wykonywała pracę w szczególnych warunkach
wymienioną pod poz. 5, działu XIV „Prace różne”, wykazu A, stanowiącego
załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów;
- art. 382 k.p.c. przez nieuwzględnienie przez Sąd Apelacyjny całości
materiału dowodowego zebranego w sprawie i bezpodstawnym oparciu ustalenia
co do posiadania przez wnioskodawczynię piętnastoletniego okresy pracy w
warunkach szczególnych na nieprzydatnych i niemiarodajnych opiniach obu
biegłych, w sytuacji gdy całość materiału dowodowego zebranego w postępowaniu
sądowym nakazywała poczynienie ustaleń odmiennych;
- art. 386 § 6 k.p.c. przez dokonanie przez Sąd drugiej instancji odmiennej i
sprzecznej z zajętą w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 13 lipca
2011 r. w sprawie III AUa …/11 oceny opinii biegłego sądowego A. S. oraz
niezrealizowanie wskazań zawartych w uzasadnieniu wymienionego orzeczenia, a
w szczególności przez nie ustalenie, czy obsługa monitorów użytkowanych przez
wnioskodawczynię szczególnie obciążała wzrok i wymagała precyzyjnego widzenia.
Powołując się na zgłoszone zarzuty, skarżący wnioskował o uchylenie
zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do
ponownego rozpoznania, a na podstawie art. 415 k.p.c., domagał się orzeczenia
zwrotu przez ubezpieczoną spełnionego przez organ rentowy świadczenia
przyznanego decyzją wykonującą wyrok z dnia 13 stycznia 2014 r. Organ rentowy
6
złożył również wniosek alternatywny, polegający na uchyleniu zaskarżonego
wyroku i oddaleniu odwołania wnioskodawczyni, przy jednoczesnym orzeczeniu na
podstawie art. 415 k.p.c. zwrotu pobranego świadczenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest bezpodstawna.
Przepis art. 386 § 6 k.p.c. zawiera normę szczególną, ograniczającą
wyrażoną w art. 178 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej zasadę
niezawisłości sędziowskiej. Oznacza to, że granice uprawnień sądu odwoławczego
do dokonywania oceny prawnej i wskazań co do dalszego postępowania nie mogą
być wytyczane rozszerzająco (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2013 r.,
V CSK 156/12, LEX nr 1347907). Wypada również podkreślić, że art. 386 § 6 k.p.c.
rozróżnia „ocenę prawną” i „wskazania co do dalszego postępowania”. Analiza
treści uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 13 lipca 2011 r. prowadzi do
jednoznacznego wniosku, że nie doszło do związania Sądu pierwszej instancji
oceną prawną. Uwarunkowanie to nie występuje, jeśli Sąd drugiej instancji uchyla
zaskarżony apelacją wyrok i przytaczając obowiązujące przepisy wypowiada się co
do dalszego biegu postępowania dowodowego. Zalecenie Sądu Apelacyjnego,
wyrażone w motywach pisemnych wyroku z dnia 13 lipca 2011 r., ukierunkowało
dalsze procedowanie Sądu Okręgowego. Dlatego wskazano na konieczność
ustalenia rodzaju monitorów na jakich pracowała wnioskodawczyni, a w
konsekwencji przesądzenia, czy ich obsługa szczególnie obciążała wzrok i
wymagała precyzyjnego widzenia. W tym kontekście Sąd odwoławczy uznał, że
opinia biegłego A. S. jest niemiarodajna. Sąd pierwszej instancji zrealizował
wskazania uzupełniając materiał dowodowy. Nie wyrokował zatem w konflikcie z
art. 386 § 6 k.p.c. W uzasadnieniu wyroku przesądził też, że wnioskodawczyni
wykonywała pracę szczególnie obciążającą wzrok i wymagającą precyzyjnego
widzenia.
Klasyfikując zarzut oparty na art. 386 § 6 k.p.c. z innego punktu widzenia,
należy wskazać, że rolą tego przepisu nie jest związanie sądów meriti oceną stanu
faktycznego. Może ono dotyczyć wyłącznie wskazówek co do interpretacji prawa
7
(co w niniejszej sprawie nie miało miejsca) albo kierunku, w którym ma się toczyć
dalsze postępowanie. W tym znaczeniu Sąd Apelacyjny, ponownie rozpoznający
sprawę, był związany swoimi wcześniejszymi wskazaniami. Ocena wiarygodności
opinii biegłego A. S., wyrażona w uzasadnieniu wyroku z dnia 13 lipca 2011 r. nie
była wiążąca. Sądy pierwszej i drugiej instancji miały prawo, a wręcz obowiązek,
odnieść się do niej i skonfrontować ją z pozostałym materiałem dowodowym.
Fundamentem tego twierdzenia jest założenie, że art. 386 § 6 k.p.c. nie wchodzi w
reakcję z art. 233 § 1 k.p.c. Przypisana mu funkcja nie sprowadza się do
krępowania sądu pierwszej instancji założeniami w zakresie oceny dowodów
(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2000 r., I CKN 330/98, LEX nr
1218548). Przeciwna supozycja byłaby nie do pogodzenia z niezawisłością sądu w
orzekaniu.
Bezzasadna jest również podstawa skargi kasacyjnej dotycząca art. 382
k.p.c. Zarzut naruszenia tego przepisu w zasadzie nie może stanowić
samodzielnego uzasadnienia podstawy kasacyjnej z art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c., lecz
konieczne jest wskazanie także tych przepisów normujących postępowanie
rozpoznawcze, którym sąd drugiej instancji, rozpoznając apelację, uchybił (wyroki
Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 1999 r., II CKN 102/98, LEX nr 50665; z dnia
13 czerwca 2001 r., II CKN 537/00, LEX nr 52600; z dnia 12 grudnia 2001 r.,
III CKN 496/00, LEX nr 53130 oraz z dnia 26 listopada 2004 r., V CK 263/04, LEX
nr 520044). Jeżeli podstawa kasacyjna z art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c. ogranicza się do
zarzutu naruszenia ogólnej normy procesowej art. 382 k.p.c., to może być ona
usprawiedliwiona tylko wówczas, kiedy skarżący wykaże, że sąd drugiej instancji
bezpodstawnie nie uzupełnił postępowania dowodowego lub pominął część
zebranego materiału, jeżeli uchybienia te mogły mieć wpływ na wynik sprawy, albo
kiedy mimo przeprowadzenia postępowania dowodowego orzekł wyłącznie na
podstawie materiału zgromadzonego przez sąd pierwszej instancji lub oparł swoje
rozstrzygnięcie na własnym materiale, pomijając wyniki postępowania dowodowego
przeprowadzonego przez sąd pierwszej instancji (postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 26 marca 1998 r., II CKN 815/97, Wokanda 1999 nr 1, poz. 6
oraz wyroki z dnia 16 marca 1999 r., II UKN 520/98, OSNAPiUS 2000 nr 9,
poz. 372; z dnia 8 grudnia 1999 r., II CKN 587/98, LEX nr 479343; z dnia 6 lipca
8
2000 r., V CKN 256/00, LEX nr 52657; z dnia 13 września 2001 r., I CKN 237/99,
LEX nr 52348; z dnia 22 lipca 2004 r., II CK 477/03, LEX nr 269787; z dnia 10
stycznia 2008 r., IV CSK 339/07, LEX nr 492178; z dnia 24 kwietnia 2008 r.,
IV CSK 39/08, LEX nr 424361 i z dnia 24 czerwca 2008 r., II PK 323/07, LEX nr
491386). Przedstawione mankamenty w rozpoznawanej sprawie nie występują.
Sąd drugiej instancji zadeklarował, że podziela ocenę faktyczną i prawną dokonaną
przez Sąd Okręgowy. Skarżący powołując się na art. 382 k.p.c. zmierza w istocie
do podważenia dokonanej przez Sąd drugiej instancji oceny dowodów. Dlatego
przedstawia za wiarygodną opinię biegłej M. S., a próbuje zdyskredytować opinie
pozostałych biegłych. Zabieg ten jest jednak niedopuszczalny w postępowaniu
wywołanym skargą kasacyjną, której podstawą nie mogą być zarzuty dotyczące
ustalenia faktów i oceny dowodów (art. 3983
§ 3 k.p.c.). Sąd Najwyższy związany
jest ustaleniami faktycznymi stanowiącymi podstawę zaskarżonego wyroku (art.
39813
§ 2 k.p.c.), nie może zatem w ramach zarzutu z art. 382 k.p.c. dokonywać
oceny wiarygodności poszczególnych źródeł dowodowych.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 184 w związku z art. 32 ust. 1, 2 i 4
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz § 4
rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników
zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz.U. Nr
8, poz. 43 ze zm.) organ rentowy przedstawił własne ustalenia, które nie
korespondują z faktami uznanymi za miarodajne przez Sąd drugiej instancji.
Rozwiązanie to w postępowaniu wywołanym skargą kasacyjną nie może wywołać
postulowanego skutku. Nie polega na prawdzie, że Sąd Apelacyjny uznał prawo do
emerytury wnioskodawczyni tylko na podstawie wykonywania przez nią pracy przy
monitorze komputerowym. W oparciu o zeznania świadków oraz opinie biegłych A.
S. oraz S. G. przyjął bowiem, że wykonywanie przez wnioskodawczynię
obowiązków związane było ze szczególnym obciążeniem narządu wzroku i
wymagało precyzyjnego widzenia. Dyskredytuje to zarzut postawiony przez organ
rentowy. Przyjmując za miarodajne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd
Apelacyjny okazuje się, że nie doszło do niewłaściwego zastosowania art. 184 w
związku z art. 32 ust. 1, 2 i 4 ustawy emerytalnej, jak również § 4 ust. 1
9
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Zakład Ubezpieczeń
Społecznych zgłaszając w skardze kasacyjnej zarzut błędnej wykładni przepisów
prawa materialnego ograniczył się do stwierdzenia, że jedynie wyjątkowo praca
przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych może zostać uznana za
pracę w szczególnych warunkach, jeśli praca na danym stanowisku obciąża narząd
wzroku, a jednocześnie wymaga precyzyjnego widzenia. Po zapoznaniu się z
uzasadnieniem zaskarżonego wyroku staje się jasne, że Sąd drugiej instancji był
tego samego zdania. W rezultacie zestawienie stanowisk prezentowanych przez
organ rentowy i Sąd nie pozwala na zapatrywanie, że doszło do błędnej
interpretacji przepisów prawa.
Materialnoprawna podstawa skargi kasacyjnej skupia uwagę na subsumcji
stanu faktycznego pod abstrakcyjną normę prawną zawartą w poz. 5, działu XIV,
załącznika A do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku
emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
szczególnym charakterze. Przepis ten stanowi, że uprawnienie do wcześniejszej
emerytury nabywa osoba wykonująca prace szczególnie obciążające narząd
wzroku i wymagające precyzyjnego widzenia. Zastrzega jednak, że chodzi o prace
wykonywane w enumeratywnie wymienionych dziedzinach – w kartografii, montażu
mikroelementów wymagającego posługiwania się przyrządami optycznymi oraz
przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych. Analiza przepisu prowadzi
do wniosku, że zasadnicze znaczenie przy kwalifikowaniu pracy w szczególnych
warunkach ma to, czy praca była wykonywana przy obciążeniu narządu wzroku i
czy wymagała precyzyjnego widzenia. Rację ma organ rentowy, że obie cechy
powinny wystąpić kumulatywnie. Oczywiste jednak jest, że właściwości te pozostają
w relacji interferencyjnej. Nie można też pominąć, że kwalifikacja wystąpienia
wskazanych czynników ma wymiar ocenny. Upewnia w tym przekonaniu posłużenie
się terminem „szczególnie”. Oznacza to, że prawodawca wartościuje prace
obciążające wzrok i wymagające precyzyjnego widzenia. W celu uzyskania
emerytury w obniżonym wieku konieczne jest wystąpienie tych właściwości w
stopniu kwalifikowanym. W zindywidualizowanym stanie faktycznym zachodzi
konieczność przesądzenia, czy wykonywana praca szczególnie obciążała wzrok i
wymagała dokładnego widzenia, czy też cechy te wystąpiły, jednak nie w natężeniu
10
„szczególnym”. Właściwość ta nawiązuje do pojęcia pracy o znacznej szkodliwości
dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej
sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia, o
której mowa w art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca
2010 r., II UK 236/09, LEX nr 599770). Nie bez znaczenia jest również
zakwalifikowanie tego rodzaju szkodliwej pracy, jako wykonywanej stale i w pełnym
wymiarze czasu pracy. Eliminuje to przypadki jedynie „posługiwania się” w trakcie
realizacji obowiązków pracowniczych elektronicznymi monitorami ekranowymi
(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008 nr
21-22, poz. 329). Wskazane obostrzenia występowały w pracy wykonywanej przez
wnioskodawczynię, co odzwierciedla wiążący Sąd Najwyższy stan faktyczny.
Ubezpieczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obsługiwała elektroniczne
monitory ekranowe, które ze względu na emisję promieniowania magnetycznego
szczególnie obciążały wzrok, a z uwagi na konieczność odszukiwania kodów i
symboli wymagały precyzyjnego widzenia. W postępowaniu kasacyjnym wiążące
jest przy tym ustalenie Sądów meriti, że wskazane negatywne dla zdrowia czynniki
występowały w kwalifikowanym (wyjątkowym) stopniu. Oznacza to, że Sąd drugiej
instancji nie dopuścił się niewłaściwego zastosowania i błędnej wykładni art. 184 w
związku z art. 32 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz § 4 rozporządzenia z dnia 7
lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w
szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.
Uwzględniając przedstawione racje Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. oddalił skargę kasacyjną organu rentowego, a zgodnie z art. 98 k.p.c. w
związku z art. 39821
k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. rozstrzygnął o kosztach postępowania
kasacyjnego.