Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III PK 75/14
POSTANOWIENIE
Dnia 3 grudnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Myszka
w sprawie z powództwa S. K.
przeciwko Szkole Podstawowej w T.
o przywrócenie do pracy,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 3 grudnia 2014 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powódki
od wyroku Sądu Okręgowego w Z.
z dnia 30 grudnia 2013 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w Z. IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem
z dnia 30 grudnia 2013 r. oddalił apelację powódki S. K. od wyroku Sądu R. w Z. IV
Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 22 sierpnia 2013 r. oddalającego
powództwo przeciwko Szkole Podstawowej w T. o przywrócenie do pracy na
poprzednich warunkach pracy i płacy oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanej
kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję.
W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy wywiódł, że Sąd Rejonowy dokonał
trafnych ustaleń i wydał rozstrzygnięcie odpowiadające prawu. W sprawie zostały
spełnione przesłanki z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta
Nauczyciela (jednolity tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) uzasadniające
wypowiedzenie stosunku pracy powódce, mającej kwalifikacje do nauczania
2
początkowego (w klasach I-III), i przeniesienie jej w stan nieczynny. Bezspornie w
pozwanej Szkole zmniejszeniu uległy: liczba oddziałów w zakresie edukacji
wczesnoszkolnej (klasy I-III) z 7 do 5, a także liczba godzin dydaktyczno-
wychowawczych w zakresie nauczania początkowego ze 126 do 89 tygodniowo,
ponadto zmniejszono w nauczaniu początkowym o 10 godzin zajęcia
rewalidacyjno-wychowawcze. Wymagało to ograniczenia zatrudnienia w grupie
nauczycieli nauczania początkowego. Wybór powódki do wypowiedzenia jej
stosunku pracy i przeniesienia, na jej wniosek, w stan nieczynny nie był dowolny
ani dyskryminujący, ale miał oparcie w kryteriach zwolnień nauczycieli pozwanej
zatwierdzonych przez Radę Pedagogiczną pozwanej Szkoły w dniu 17 maja 2012 r.
Pracodawca kierował się obiektywnymi kryteriami, a w szczególności spełnieniem
przez powódkę podstawowego kryterium doboru pracowników do zwolnienia, jakim
było osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie uprawnień do emerytury, co
zapewniło jej uzyskanie stałego źródła dochodu w postaci świadczenia
emerytalnego. Wypowiedzenie stosunku pracy z uwagi na zmiany organizacyjne
szkoły i przeniesienie w stan nieczynny nauczyciela, który osiągnął wiek emerytalny
i nabył prawo do emerytury, nie dyskryminowało powódki. Natomiast o powstaniu
możliwości przywrócenia do pracy w pełnym wymiarze czasu pracy w rozumieniu
art. 20 ust. 7 Karty Nauczyciela decyduje dyrektor i możliwości organizacyjne
szkoły, a nie nauczyciel „w stanie spoczynku”, który osiągnął wiek emerytalny i
nabył prawo do emerytury, zwłaszcza że w roku szkolnym 2012/2013 nie powstała
możliwość zatrudnienia powódki w pełnym wymiarze zajęć dydaktyczno-
wychowawczych (18 godzin tygodniowo). W tym zakresie nie ma istotnego
znaczenia uzupełnianie etatów w pozwanej przez nauczycieli z innych szkół, gdyż
przydzielenie tym nauczycielom 7 godzin dydaktyczno-wychowawczych tygodniowo
w zakresie nauczania początkowego, do którego powódka miała kwalifikacje
zawodowe, nie zapewniłby jej dalszego zatrudnienia, skoro nie stanowiło to nawet
połowy wymaganego pensum. Możliwości przywrócenia powódki do pracy na pełny
etat nie stwarzałoby także przydzielenie nauczycielowi A. P. - w miejsce zajęć
dydaktyczno-wychowawczych w zakresie edukacji wczesnoszkolnej - większej
ilości godzin nauczania w zakresie wychowania fizycznego. W roku szkolnym
2012/2013 pozwana dysponowała jedynie 146 godzinami nadliczbowymi w
3
zakresie wychowania fizycznego, przydzielonymi dwóm innym nauczycielom
wychowania fizycznego, które to godziny nie dawałaby możliwości utworzenia
dodatkowego etatu w zakresie edukacji wczesnoszkolnej, ponieważ nauczycielowi
A. P. należałoby przydzielić dodatkowo 490 godzin wychowania fizycznego, a taką
ilością godzin pozwana Szkoła nie dysponowała. Nie ma przy tym jakichkolwiek
podstaw do przyjęcia, aby powódka mogła prowadzić zajęcia dydaktyczne w
zakresie innego przedmiotu poza edukacją wczesnoszkolną, skoro posiada
kwalifikacje jedynie w zakresie nauczania początkowego.
W skardze kasacyjnej powódka zarzuciła naruszenie: 1/ art. 20 ust. 1 pkt 2
Karty Nauczyciela przez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że w pozwanej
Szkole zaistniała określona w tym przepisie przesłanka zastosowania procedury
nakierowanej na rozwiązanie stosunku pracy ze skarżącą, 2/ art. 20 ust. 7 w
związku z art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela przez jego błędne zastosowanie
polegające na: - dokonaniu oceny możliwości powierzenia skarżącej pozostającej w
stanie nieczynnym obowiązków w pełnym wymiarze czasu pracy jedynie przez
pryzmat godzin w zakresie nauczania wczesnoszkolnego, przydzielonych
nauczycielom uzupełniającym etat w trybie art. 22 ust. 1 Karty Nauczyciela,
podczas gdy taka ocena powinna być dokonana z uwzględnieniem możliwości
pozwanej placówki jako całości, - przyjęciu, że nie istniały okoliczności
zobowiązujące pracodawcę do przywrócenia do pracy skarżącej, pozostającej w
stanie nieczynnym, a co za tym idzie, uznanie braku aktywności pracodawcy w tym
zakresie za zgodne z prawem. Zdaniem skarżącej, „skarga kasacyjna jest
oczywiście uzasadniona, co przejawia się w rażąco niewłaściwym zastosowaniu”
art. 20 ust. 1 pkt 2 oraz art. 20 ust. 7 Karty Nauczyciela „w zakresie, w jakim Sąd
uznał odpowiednio: istnienie przesłanek do rozwiązania z powódką stosunku pracy
oraz brak przesłanek nakazujących aktywowanie powódki pozostającej w stanie
nieczynnym”.
W konsekwencji skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w
całości i przywrócenie skarżącej do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy
oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz skarżącej kosztów postępowania, w tym
kosztów zastępstwa procesowego za wszystkie instancje według norm
przepisanych.
4
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie mogła być przyjęta do rozpoznania, ponieważ została
oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów prawa materialnego, co przy
braku adekwatnych proceduralnych zarzutów kasacyjnych sprawiało, że Sąd
Najwyższy był związany ustaleniami faktycznymi stanowiącymi podstawę
zaskarżonego orzeczenia oraz oceną zebranego w sprawie materiału dowodowego
dokonaną w jego uzasadnieniu (art. 39813
§ 2 k.p.c.). Z tych wiążących Sąd
Najwyższy ustaleń faktycznych miarodajnie wynikało, że w pozwanej Szkole
zaistniały zmiany organizacyjne wynikające, tj. ograniczenie o 47 godzin ogólnego
wymiaru czasu pracy w roku szkolnym 2011/2012 w klasach I-III, które według
art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela uzasadniały wypowiedzenie skarżącej umowy o
pracę i przeniesienie jej w stan nieczynny. Ponadto ustalono, że przedstawiony
przez pozwaną przydział godzin w roku szkolnym 2012/2013 oznaczał brak
możliwości ponownego zatrudnienia skarżącej na stanowisku nauczyciela edukacji
wczesnoszkolnej w pełnym wymiarze czasu pracy. Skarżąca na datę przeniesienia
w stan spoczynku osiągnęła wiek emerytalny, co zapewniało jej stałe źródło
dochodu i z tej przyczyny spełniała przyjęte przez pracodawcę takie kryterium
doboru do zwolnienia z pracy, ocenione przez Sąd jako usprawiedliwione i
niedyskryminujące.
Przyjęcie wniesionej skargi kasacyjnej do rozpoznania z uwagi na jej
oczywistą zasadność (art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.) wymagałoby wykazania
kwalifikowanej postaci naruszenia przepisów prawa materialnego lub procesowego
polegającej na jego kwalifikowanej postaci (oczywistości), widocznej prima facie,
przy wykorzystaniu podstawowej wiedzy prawniczej i bez wnikania w szczegóły
sprawy. Spełnienie tej przesłanki możliwe jest wyłącznie przy tak ewidentnym
naruszeniu prawa, którego stwierdzenie nie wymaga dokonywania pogłębionej
analizy prawnej lub prawniczej (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22
marca 2012 r., I PK 201/11, LEX nr 1214543, z dnia 16 września 2003 r., IV CZ
100/03, LEX nr 82274). W uzasadnieniu wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania brak jest jakichkolwiek argumentów dla poparcia tezy o tak rozumianej
5
oczywistej zasadności skargi, a skarżąca skupiła się jedynie na przedstawieniu
własnego hipotetycznego planu zatrudnienia w pozwanej, który - w jej ocenie -
umożliwiałby powierzenie jej pełnego wymiaru godzin zgodnie z posiadanymi przez
nią kwalifikacjami bez ograniczania etatu któremukolwiek z pozostałych nauczycieli
pozwanej. Tymczasem nauczyciel nie ma kompetencji do ustalania stanu
zatrudnienia w szkole, co oznacza, że były nauczyciel w stanie nieczynnym nie ma
roszczenia o ponowne zatrudnienie według postulowanych przez siebie możliwości
organizacyjnych lub obciążeń dydaktycznych innych nauczycieli zatrudnionych w
szkole (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2007 r., II PK 269/06,
OSNP 2008 nr 8-9, poz.29).
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji
(art. 3989
§ 1 k.p.c.).