Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CSK 81/14
POSTANOWIENIE
Dnia 11 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa S. S.
przeciwko Skarbowi Państwa – K./…/ Parkowi Narodowemu
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 11 lutego 2015 r.,
skargi kasacyjnej powódki
od postanowienia Sądu Apelacyjnego
z dnia 6 czerwca 2013 r.,
1. oddala skargę kasacyjną;
2. nie obciąża powódki kosztami postępowania kasacyjnego
na rzecz strony pozwanej;
3. przyznaje adwokat B. K. od Skarbu
Państwa - Sądu Apelacyjnego kwotę 2.700 zł
(dwa tysiące siedemset), powiększoną o stawkę podatku
VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej powódce w postępowaniu kasacyjnym.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy w W. odrzucił
pozew S. S. przeciwko Skarbowi Państwa – K./…/ Parkowi Narodowemu o
odszkodowanie z uwagi na stan powagi rzeczy osądzonej (art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.).
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 6 czerwca 2013 r. oddalił zażalenie
powódki na to postanowienie. Wskazał, że wyrokiem z dnia 8 listopada 2010 r. Sąd
Okręgowy w W. oddalił powództwo S. S. przeciwko Skarbowi Państwa – K./…/
Parkowi Narodowemu o zapłatę 80.000 zł. Wyrokiem z dnia 6 grudnia 2011 r. Sąd
Apelacyjny oddalił apelację od tego wyroku. Przedmiotem rozstrzygnięcia w tej
sprawie było roszczenie odszkodowawcze związane ze szkodami w gospodarstwie
sadowniczym położonym w Ł. Powódka wskazywała, że szkody te wyrządziły dzikie
zwierzęta, zaś pozwany obowiązany jest do ich naprawienia na podstawie prawa
łowieckiego. Według jej twierdzeń szkoda powstała w 2007 r. i polegała na
zniszczeniu ogrodzenia o długości 690 m oraz młodych drzewek owocowych.
W ponownie wniesionym pozwie, powódka domagała się zasądzenia od
pozwanego Skarbu Państwa – K./…/ Parku Narodowego również kwoty 80.000 zł.
Na rozprawie w dniu 4 grudnia 2012 r. stwierdziła, że podstawą roszczenia jest
zdarzenie z 2007 r. Z tego względu Sąd uznał, że jest to to samo roszczenie, które
było przedmiotem żądania w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 6 grudnia 2011 r. W ocenie Sądu, w obu wskazanych wyżej
sprawach zachodzi tożsamość podmiotowa oraz przedmiotowa roszczenia.
Powódka wystąpiła bowiem wobec tego samego pozwanego, z tym samym
żądaniem, opartym o taką samą podstawę faktyczną i prawną. Sąd Apelacyjny
uznał, że Sąd Okręgowy zasadnie odrzucił pozew jako dotyczący roszczenia
objętego powagą rzeczy osądzonej.
Skarga kasacyjna powódki została oparta na obu podstawach określonych
w art. 3983
§ 1 k.p.c. W ramach podstawy naruszenia przepisów postępowania
skarżąca zarzuciła obrazę art. 379 pkt 2 w zw. z art. 67 § 1, art. 70 § 1 i art. 71
k.p.c., art. 379 pkt 3 w zw. z art. 199 § 1 pkt 2 i art. 366 k.p.c., a w ramach
podstawy naruszenia prawa materialnego obrazę art. 40 § 1 w zw. z art. 8a ust.1
3
ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2009 r., nr 151,
poz. 1220 ze zm.) oraz art. 4 ust. 5 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1150 ze zm.). W oparciu o te
zarzuty wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go
postanowienia Sądu Okręgowego, zniesienie postępowania i przekazanie sprawy
Sądowi Okręgowemu w W. do ponownego rozpoznania, ewentualnie o jego
uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W pierwszej kolejności rozpoznaniu podlegał zarzut nieważności
postępowania jako najdalej idący. Skarżąca argumentowała, że w sprawie miała
miejsce nieważność postępowania z uwagi na pozbawienie Kampinoskiego Parku
Narodowego zdolności sądowej lub procesowej oraz brak organu powołanego do
jego reprezentowania, co doprowadziło do pozbawienia pozwanego możności
obrony jego praw. W związku z tym zarzutem wymaga stwierdzenia, że od
1 stycznia 2012 r. K./…/ Park Narodowy jest państwową osobą prawną (art.8a ust.
1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody), a Prokuratoria Generalna
- występująca w niniejszej sprawie w imieniu strony pozwanej – nie posiada
uprawnień do reprezentacji państwowych osób prawnych (art. 4 ust. 5 ustawy z
dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa). Jednakże
pozwanym w sprawie był Skarb Państwa. Powódka tak określiła stronę pozwaną
w pozwie, a w dalszym toku postępowania nie dokonała modyfikacji w tym zakresie.
Oznacza to, że swoje roszczenie powódka skierowała niewątpliwie przeciwko
Skarbowi Państwa, który w toku postępowania był reprezentowany prawidłowo,
a więc przez Prokuratorię Generalną. Brak jest zatem podstaw do uznania,
że w sprawie zachodzi nieważność postępowania z powodu przesłanek
wskazanych w art. 379 pkt 2 k.p.c. Wprawdzie powódka określając stronę pozwaną
jako „Skarb Państwa – K./…/ Park Narodowy" uczyniła to wadliwie, skoro na dzień
wniesienia pozwu K./…/ Park Narodowy był państwową osobą prawną i Sąd
pierwszej instancji powinien zobowiązać ją do sprecyzowania oznaczenia strony
pozwanej, czego zaniechał, jednakże to uchybienie dotyczyło postępowania przed
sądem pierwszej instancji i ostatecznie nie miało wpływu na treść rozstrzygnięcia w
4
niniejszej sprawie. Nie doszło bowiem do przekształceń podmiotowych po stronie
pozwanej. Powyższe czyni także niezasadnymi zarzuty naruszenia prawa
materialnego, tj. art. 40 § 1 w zw. z art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody oraz art. 4 ust. 5 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa.
Niezasadne są także zarzuty naruszenia art. 379 pkt 3 w zw. z art. 199 § 1
pkt 2 i art. 366 k.p.c. Skoro pozwana pozwała Skarb Państwa, a zatem ten sam
podmiot, który był pozwany w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 6 grudnia 2011 r., w sprawie zachodzi tożsamość podmiotowa
stron. Z uwagi zaś na charakter zgłoszonego roszczenia, jego wysokość oraz
powoływane przez powódkę okoliczności faktyczne uzasadniające podstawę tego
roszczenia, uzasadniona była ocena, że przedmiotem postępowania w sprawie jest
roszczenie, o którym Sąd Apelacyjny orzekł w wyroku z dnia 6 grudnia 2011 r. i
zachodzi także tożsamość przedmiotowa spraw.
Z tych względów skarga kasacyjna była pozbawiona uzasadnionych podstaw
i podlegała oddaleniu na podstawie art. 39814
k.p.c.
O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 102
w zw. z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c.