Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 433/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Gradzik (przewodniczący)
SSN Przemysław Kalinowski (sprawozdawca)
SSA del. do SN Jacek Błaszczyk
Protokolant Barbara Kobrzyńska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Zbigniewa Siejbika,
w sprawie K. S.,
co do którego umorzono postępowanie o czyn z art. 657 § 4 k.k.s.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 18 lutego 2015 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść obwinionego
od wyroku Sądu Okręgowego w Z.
z dnia 26 września 2014 r.,
zmieniającego wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w N. z dnia 24 kwietnia 2014 r.
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę K. S. do
ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Z.
UZASADNIENIE
K. S. został obwiniony o to, że w dniu 15 czerwca 2012 r. przechowywał w
sklepie w N. przy ulicy W. tytoń do palenia w ilości 2,8 kg o wartości rynkowej
1.002,00 zł, nieoznakowany polskimi znakami akcyzy, wobec którego nie został
2
uiszczony podatek akcyzowy w kwocie 1.645,00 złotych, a tym samym
stanowiący przedmiot wykroczenia skarbowego z art. 63 § 7 k.k.s.
Sąd Rejonowy, po rozpoznaniu sprawy, wyrokiem zaocznym z dnia 24
kwietnia 2014 r.:
1. oskarżonego K. S. uznał za winnego popełnienia czynu opisanego w części
wstępnej wyroku, wyczerpującego dyspozycję art. 65 § 4 k.k.s. i za to na
podstawie art. 65 § 4 k.k.s. wymierzył mu karę grzywny w wysokości 500
(pięćset) zł,
2. na podstawie art. 29 ust. 1 k.k.s. w zw. z art. 49 § 1 k.k.s. i art. 49 § 3 k.k.s.
orzekł przepadek poprzez zniszczenie dowodów rzeczowych opisanych w
wykazie dowodów rzeczowych numer […] pod pozycją numer 1 na karcie
15 akt,
3. na podstawie art. 118 § 1 k.p.w. oraz § 1 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 10 października 2001 r. w sprawie wysokości
zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za
wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia
(Dz. U. z 2001 r. Nr 118, poz. 1269) obciążył obwinionego zryczałtowanymi
wydatkami postępowania w kwocie 100 złotych i wymierzył mu opłatę w
kwocie 50 zł.
Powyższe rozstrzygnięcie zaskarżył obwiniony K. S. wnosząc o jego
zmianę w części dotyczącej rodzaju orzeczonej kary.
Po rozpoznaniu apelacji wniesionej przez obwinionego, Sąd Okręgowy
wyrokiem z dnia 26 września 2014 r., uchylił zaskarżony wyrok i na podstawie art.
51 § 2 k.k.s. umorzył postępowanie wobec obwinionego K. S., a kosztami tego
postępowania obciążył Skarb Państwa.
Obecnie, Prokurator Generalny wniósł kasację od wyroku Sądu
Okręgowego z dnia 26 września 2014 r., uchylającego wyrok zaoczny Sądu
Rejonowego z dnia 24 kwietnia 2014 r.
Na podstawie art. 167a k.k.s. Autor kasacji zaskarżył powyższe orzeczenie
w całości, na niekorzyść obwinionego K. S. Powołując się na przepisy art. 113 § 1
k.k.s. w zw. z art. 523 § 1 k.p.k., art. 526 § 1 k.p.k., art. 537 § 1 i 2 k.p.k. oraz art.
572 k.p.k., skarżący zarzucił rażące i mogące mieć istotny wpływ na treść
3
orzeczenia naruszenie przepisów prawa karnego procesowego i materialnego, a
mianowicie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. oraz art. 51 § 1 i 2
k.k.s., polegające na niezasadnym uchyleniu wyroku zaocznego Sądu Rejonowego
i umorzeniu postępowania o wykroczenie skarbowe stypizowane w art. 65 § 4
k.k.s. w oparciu o ujemną przesłankę procesową w postaci przedawnienia
karalności wykroczenia w sytuacji, gdy karalność wykroczenia skarbowego jeszcze
nie ustała.
W oparciu o tak sformułowany zarzut Autor kasacji wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego
rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja wniesiona przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść K. S.
okazała się zasadna i zasługiwała na uwzględnienie. Skarżący trafnie podniósł,
że kwestionowane orzeczenie sądu odwoławczego jest wadliwe i zapadło z
rażącą obrazą przepisów art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. oraz
art. 51 § 1 i 2 k.k.s.
Już po wydaniu wyroku w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy dostrzegł i
odnotował to w pisemnym uzasadnieniu, że swoje rozstrzygnięcie oparł na
brzmieniu art. 51 § 2 k.k.s. w wersji obowiązującej przed datą wejścia w życie
przepisów ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny
skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 178, poz. 1479). Powołany
przepis stanowił wówczas, że w przypadku wszczęcia postępowania o
wykroczenie skarbowe przeciwko sprawcy w okresie nieprzekraczającym roku
od czasu jego popełnienia, karalność popełnionego przez niego wykroczenia
skarbowego ustawała z upływem dwóch lat od popełnienia wykroczenia
skarbowego. Okres ten w sprawie K. S. upłynął w dniu 15 czerwca 2014 r.
Sytuację w tym zakresie zmieniła wspomniana nowelizacja Kodeksu karnego
skarbowego. Ustawa nowelizująca m.in. przepis art. 51 § 2 k.k.s., weszła w
życie z dniem 17 grudnia 2005 r. Stosownie do rozwiązań obowiązujących od
tego momentu – zgodnie z art. 51 § 1 k.k.s. – nadal karalność wykroczenia
skarbowego ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok. Natomiast,
według art. 51 § 2 k.k.s. w brzmieniu obowiązującym obecnie, jeżeli we
4
wskazanym okresie wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy, karalność
popełnionego przez niego wykroczenia skarbowego ustaje z upływem 2 lat od
zakończenia tego okresu.
Nie ulega wątpliwości, że w niniejszej sprawie nie doszło do
przedawnienia karalności wykroczenia skarbowego, którego popełnienie
zarzucono K. S. Postanowienie o przedstawieniu zarzutu popełnienia
wykroczenia wobec obwinionego zostało wydane w dniu 7 sierpnia 2012 r. (k.
17) i ogłoszono je obwinionemu w dniu 15 marca 2013 r. (k. 31-32), a zatem
przed upływem roku od czasu jego popełnienia. Zgodnie więc z dyrektywą
wynikającą z art. 51 § 2 k.k.s., przedawnienie karalności tego wykroczenia
skarbowego nastąpi dopiero w dniu 15 czerwca 2015 r. W istniejących realiach
sprawy nie wystąpiły zatem przesłanki uzasadniające umorzenie postępowania
przeciwko obwinionemu. Błędne zastosowanie przepisów o przedawnieniu
karalności wykroczeń skarbowych było wynikiem pominięcia zmiany jaka
nastąpiła w obowiązującym stanie prawnym. Uchybienie tego rodzaju ma
charakter rażący, skoro podstawą orzeczenia sądu odwoławczego stał się
przepis, który w tej postaci nie obowiązywał ani w chwili czynu, ani w momencie
orzekania i nie miał zastosowania w niniejszej sprawie.
Opisane wyżej uchybienie miało też istotny wpływ na treść wydanego
wyroku, bowiem spowodowało niezasadne umorzenie postępowania o
wykroczenie skarbowe wobec K. S. Prawidłowa analiza stanu prawnego w
zakresie przepisów dotyczących przedawnienia karalności wykroczeń
skarbowych nie uzasadniała bowiem wydania orzeczenia o umorzeniu
postępowania w tej sprawie z tego powodu.
Do zaistnienia wskazanego rażącego naruszenia prawa doszło na etapie
postępowania odwoławczego, zatem to Sąd Okręgowy będzie zobligowany do
ponownego rozpoznania sprawy obwinionego K. S. i uwzględnienia obecnie
obowiązujących rozwiązań normatywnych.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w wyroku.