Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 407/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Artymiuk (przewodniczący)
SSN Jacek Sobczak
SSN Włodzimierz Wróbel (sprawozdawca)
Protokolant Anna Korzeniecka-Plewka
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Jerzego Engelkinga
w sprawie M. G., R. T. i M. Z.
skazanych z art. 56 § 1 k.k.s., 299 § 1 k.k. i inych
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 5 marca 2015 r.,
kasacji, wniesionych przez obrońców skazanych
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 27 marca 2014 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego w T.
z dnia 21 grudnia 2012 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok oraz wyrok Sądu Okręgowego w
T. z dnia 21 grudnia 2012 r., w zakresie utrzymanym w mocy
przez Sąd II instancji, w odniesieniu do M. G., R. T. i M. Z., a na
podstawie art. 536 k.p.k. w zw. art. 435 k.p.k., także w odniesieniu
do M. P. i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi
Okręgowemu w T.,
2
2. oddala jako oczywiście bezzasadną kasację R. T. wniesioną
przez obrońcę, adw. P. H.,
3. nakazuje zwrot M. G. oraz R. T. uiszczonej opłaty od
kasacji.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Okręgowego w T. z dnia 21 grudnia 2012 r.:
1) M. G. został uznany winnym czynu:
- z art. 62 § 2 k.k.s. i art. 18 § 3 k.k. i art. 21 § 2 k.k. w zw. z art. 20 § 2 k.k.s. w zb. z
art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s. w zw. z art. 38 § 2 pkt. 1 k.k.s. w zw.
z art. 7 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. polegającego na tym, że okresie od 8
marca 2007 r. do 20 grudnia 2007 r. w T., będąc właścicielem podmiotu PW M. z
siedzibą w T., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich
odstępach czasu wystawił nierzetelne dokumenty w postaci faktur VAT dla
podmiotu T. z siedzibą w T., pomagając w ten sposób M. Z. do przedłożenia w
urzędzie skarbowym opartych na nich deklaracji podatkowych VAT-7,
zawierających nieprawdę co do okoliczności nabycia od PW M. złomu za łączną
kwotę 7.222.357,64 zł brutto i tym samym pomógł mu uszczuplić podatek od
towarów i usług wielkiej wartości, tj. w kwocie 1.302.392,36 zł (pkt II wyroku);
- z art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s. w zw. z art. 38 § 2 pkt 1 k.k.s. w
zw. z art. 6 § 2 k.k.s. polegającego na tym, że w okresie od 23 kwietnia 2007 r. do 1
lipca 2008 r, w T., będąc właścicielem podmiotu PW M. z siedzibą w T., działając w
wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu oraz wspólnie i
w porozumieniu z innymi ustalonymi osobami, posługując się nierzetelnymi
dokumentami w postaci faktur VAT wystawionymi przez podmioty: A. sp. z o.o. z
siedzibą w T. i J. sp. z o.o. z siedzibą w T., przedłożył w Pierwszym Urzędzie
Skarbowym w T. deklaracje podatkowe VAT-7 dotyczące miesięcy od marca 2007
r. do maja 2008 r., podając w nich nieprawdę, co do okoliczności nabycia złomu za
łączną kwotę 23.259.395,81 zł brutto, czym uszczuplił podatek od towarów i usług
wielkiej wartości, tj. w kwocie 4.194.366 zł (pkt III wyroku);
- z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. polegającego na tym, że w okresie od 5
marca 2007 r. do 8 maja 2008 r. w T. i innych miejscowościach na terenie kraju, w
ramach działalności gospodarczej PW M. z siedzibą w T., działając w wykonaniu z
3
góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu oraz wspólnie i w
porozumieniu z innymi ustalonymi osobami, poprzez wystawianie faktur VAT
opisanych w pkt IX aktu oskarżenia i przez przyjmowanie do zaksięgowania faktur
VAT opisanych w pkt X aktu oskarżenia przyjmował i pomagał do przenoszenia
własności mienia ruchomego w postaci różnego asortymentu złomu, pochodzącego
z korzyści związanych z popełnieniem czynów zabronionych, oraz jednocześnie
podejmował czynności, które mogły udaremnić lub utrudnić stwierdzenie
przestępnego pochodzenia, miejsca umieszczenia, wykrycie, zajęcie albo
orzeczenie przepadku w/w mienia ruchomego oraz środków płatniczych, tj. rzeczy o
łącznej wartości 30.481.753,45 zł, pochodzących z korzyści związanych z
popełnieniem czynów zabronionych, w ten sposób, że wystawiał opisane w pkt IX
aktu oskarżenia i przyjmował do zaksięgowania wymienione w pkt X aktu
oskarżenia faktury VAT, wg treści których, płatność środków pieniężnych
następowała w gotówce, a także wykorzystując rachunki bankowe, w tym m.in. o nr
[…] prowadzony w BZ WBK S.A., przyjął wiele przelewów oraz dokonał wielu
przelewów środków pieniężnych na rachunki bankowe w/w osób, a także dokonał
wielu wypłat gotówkowych (pkt VI wyroku),
za które to przestępstwa wymierzono mu karę łączną 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia
wolności i 200 stawek dziennych grzywny, każda w wysokości 50 zł.
2) R. T. został uznany winnym czynów:
- z art. 62 § 2 k.k.s. i art. 18 § 3 k.k. i w zw. z art. 20 § 2 k.k.s. w z w. z art. 56 § 1
k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt I k.k.s. w zw. z art. 38 § 2 pkt 1 k.k.s. w zw. z art. 7 § 1
k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. polegającego na tym, że w okresie od 6 marca 2007 r.
do 11 lutego 2008 r. w T., będąc jedynym udziałowcem i prezesem zarządu
podmiotu A. sp. z o.o. z siedzibą w T., działając w wykonaniu z góry powziętego
zamiaru, w krótkich odstępach czasu, wystawił nierzetelne dokumenty w postaci
faktur VAT dla podmiotów PW M. z siedzibą w T. oraz PH J. z siedzibą w M.,
pomagając w ten sposób M.G. i innej ustalonej osobie do przedłożenia w urzędach
skarbowych opartych na nich deklaracji podatkowych VAT-7, zawierających
nieprawdę, co do okoliczności nabycia od A. sp. z o.o. złomu za łączną kwotę
33.308.874,50 zł brutto, czym pomógł tym osobom w uszczupleniu podatku wielkiej
wartości, tj. w kwocie 6.006.589 zł (pkt XIII wyroku);
4
- z art. 9 § 3 k.k.s. w zw. z art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s. w
zw. z art. 38 § 2 pkt 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. polegającego na tym, że w
okresie od 27 kwietnia 2007 r. do 26 października 2007 r. w T., będąc jedynym
udziałowcem i prezesem zarządu podmiotu A. sp. z o.o. z siedzibą w T., działając
w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz
wspólnie i w porozumieniu z innymi ustalonymi osobami, posługując się
nierzetelnymi dokumentami w postaci faktur VAT wystawionymi przez podmioty:
[…], przedłożył w Pierwszym Urzędzie Skarbowym w T. deklaracje podatkowe
VAT-7, dotyczące miesięcy od kwietnia 2007 r. do września 2007 r. podając w nich
nieprawdę, co do okoliczności nabycia złomu za łączną kwotę 23.902.938,48 zł
brutto, narażając w ten sposób podatek od towarów i usług na uszczuplenie wielkiej
wartości, tj. w kwocie 4.310.416 zł (pkt XIV wyroku);
- z art. 299 § l i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. polegającego na tym, że w okresie od 5
marca 2007 r. do 11 lutego 2008 r. w T. i innych miejscowościach na terenie kraju,
w ramach działalności gospodarczej A. sp. z o.o. z siedzibą w T., działając w
krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz wspólnie i
w porozumieniu z innymi ustalonymi osobami, poprzez wystawianie faktur VAT
opisanych w pkt XXVII aktu oskarżenia i poprzez przyjmowanie do zaksięgowania
faktur VAT opisanych w pkt XXVIII aktu oskarżenia przyjmował i pomagał do
przenoszenia własności mienia ruchomego w postaci różnego asortymentu złomu,
pochodzącego z korzyści związanych z popełnieniem czynów zabronionych, oraz
jednocześnie podejmował czynności, które mogły udaremnić łub utrudnić
stwierdzenie przestępnego pochodzenia, miejsca umieszczenia, wykrycie, zajęcie
albo orzeczenie przepadku w/w mienia ruchomego oraz środków płatniczych, tj.
rzeczy o łącznej wartości 57.211.812,98 zł, pochodzących z korzyści związanych z
popełnieniem czynów zabronionych, w ten sposób, że wystawiał opisane w pkt
XXVII aktu oskarżenia i przyjmował do zaksięgowania wymienione w pkt XXVIII
aktu oskarżenia faktury VAT, wg treści których, płatność środków pieniężnych
następowała w gotówce, a także wykorzystując rachunki bankowe, w tym m.in. o nr
[…] prowadzony w BZ WBK S.A., przyjął wiele przelewów oraz dokonał wielu
przelewów środków pieniężnych na rachunki bankowe w/w osób, a także dokonał
wielu wypłat gotówkowych (pkt XVII wyroku),
5
za które to przestępstwa wymierzono mu karę łączną 4 lat pozbawienia wolności
oraz 200 stawek dziennych grzywny, każda w wysokości 50 zł.
3) M. Z. uznano winnym czynów:
- z art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 37 § 1 pkt 1 k.k.s. w zw. z art. 38 § 2 pkt 1
k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w okresie od 20 lutego 2006 r. do 16 stycznia 2008
r. w T., będąc właścicielem podmiotu T., działając w krótkich odstępach czasu w
wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz wspólnie i w porozumieniu z innymi
ustalonymi osobami, posługując się nierzetelnymi dokumentami w postaci faktur
VAT wystawionymi przez podmioty: […], przedłożył w Drugim Urzędzie Skarbowym
w T. deklaracje podatkowe VAT-7, dotyczące miesięcy od stycznia 2006 r. do
grudnia 2007 r. podając w nich nieprawdę, co do okoliczności nabycia złomu za
łączną kwotę 16.462.756,25 zł brutto, narażając w ten sposób podatek od towarów i
usług na uszczuplenie wielkiej wartości, tj. w kwocie 2.968.728 zł (pkt XX wyroku);
- z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. polegającego na tym, że w okresie
od 2 stycznia 2006 r. do 20 grudnia 2007 r. w T. i innych miejscowościach na
terenie kraju, w ramach działalności gospodarczej T., działając w krótkich
odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru oraz wspólnie i w
porozumieniu z innymi ustalonymi osobami, poprzez przyjmowanie do
zaksięgowania faktur VAT opisanych w pkt XXXI aktu oskarżenia przyjmował
mienie ruchome w postaci różnego asortymentu złomu, pochodzącego z korzyści
związanych z popełnieniem czynu zabronionego, oraz jednocześnie podejmował
czynności, które mogły udaremnić lub utrudnić stwierdzenie przestępnego
pochodzenia, miejsca umieszczenia, wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku
w/w mienia ruchomego oraz środków płatniczych, tj. rzeczy o łącznej wartości
16.462.756,25 zł, pochodzących z korzyści związanych z popełnieniem czynów
zabronionych, w ten sposób, że przyjmował do zaksięgowania wymienione w pkt
XXXI aktu oskarżenia faktury VAT, wg treści których, płatność środków pieniężnych
następowała w gotówce, a także wykorzystując rachunki bankowe, w tym m.in. o nr
[…] prowadzony w Banku Millenium S.A., przyjął wiele przelewów oraz dokonał
wielu przelewów środków pieniężnych na rachunki bankowe w/w osób, a także
dokonał wielu wypłat gotówkowych (pkt XXIII wyroku),
za które to przestępstwa wymierzono mu karę łączną 3 lat pozbawienia wolności.
6
4) M. P. został uznany winnym czynów:
- z art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. polegającego na tym, że w
okresie od 27 lutego 2008 r. do 24 sierpnia 2008 r. w I., będąc właścicielem
podmiotu PH Ż., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego
zamiaru, posługując się nierzetelnymi dokumentami w postaci faktur VAT
wystawionymi przez podmioty: […] przedłożył w Urzędzie Skarbowym w I.
deklaracje podatkowe VAT-7, dotyczące miesięcy od stycznia 2008 r. do lipca 2008
r. podając w nich nieprawdę, co do okoliczności nabycia złomu za łączną kwotę
2.034.667,81 zł brutto, uszczuplając w ten sposób podatek od towarów i usług w
kwocie 366.907,31 zł (pkt XXV wyroku);
- z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. polegającego na tym, że w okresie
od 3 stycznia 2008 r. do 5 lipca 2008 r. w P. i innych miejscowościach na terenie
kraju, w ramach działalności gospodarczej PH Ż., działając w krótkich odstępach
czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, oraz wspólnie i w porozumieniu
z innymi ustalonymi osobami, poprzez przyjęcie do zaksięgowania faktur VAT
opisanych w pkt I przyjął mienie ruchome w postaci różnego asortymentu złomu,
pochodzącego z korzyści związanych z popełnieniem czynów zabronionych, oraz
jednocześnie podjął czynności, które mogły udaremnić lub utrudnić stwierdzenie
przestępnego pochodzenia, miejsca umieszczenia, wykrycie, zajęcie albo
orzeczenie przepadku w/w mienia ruchomego oraz środków płatniczych, tj. rzeczy o
łącznej wartości 2.034.667,81 zł, pochodzących z korzyści związanych z
popełnieniem czynów zabronionych, w ten sposób, że przyjął do zaksięgowania
wymienione faktury VAT i dowody wpłaty, wg treści których, płatność środków
pieniężnych nastąpiła w gotówce (pkt XXVI wyroku),
za które to przestępstwa wymierzono mu karę 2 lat pozbawienia wolności z
warunkowym zawieszeniem wykonania na okres próby wynoszący 3 lata.
Wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 27 marca 2014 r. wyrok Sądu
Okręgowego w T. został utrzymany w mocy, a wniesione apelacje uznane za
oczywiście bezzasadne.
Od powyższego prawomocnego rozstrzygnięcia kasację wnieśli obrońcy
skazanych, zarzucając przedmiotowemu orzeczeniu:
7
I. (adw. J. K. w imieniu M. G.) rażące naruszenie przepisów postępowania,
mające istotny wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 440
k.p.k., polegające na utrzymaniu w mocy rażąco niesprawiedliwego, zdaniem
skarżącego wyroku, podczas gdy przypisane M. G. zachowania nie wyczerpują
znamion występków z art. 62 § 2 k.k.s., art. 56 § 1 k.k.s oraz art. 299 § 1 i § 5 k.k.
Podnosząc powyższy zarzut, skarżący wniósł o uchylenie wyroku w
zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania.
II. (adw. P. H. w imieniu R. T.):
1) rażącą, obrazę prawa procesowego, która miała wpływ na treść wyroku
poprzez naruszenie przepisów art. 450 § 3 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. polegające na
nieprawidłowym zawiadomieniu R. T. o terminie rozprawy apelacyjnej oraz na
rozpoznaniu sprawy pod nieobecność skazanego, co pozbawiło go możliwości
realizacji prawa do obrony materialnej na skutek niepowiadomienia go w sposób
prawidłowy o terminie rozprawy sądu odwoławczego,
2) rażącą obrazę prawa procesowego, która miała wpływ na treść wyroku
poprzez naruszenie przepisów art.4 k.p.k., art. 5 k.p.k., art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410
k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 k.p.k. polegające na:
- dokonaniu sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami
wiedzy i doświadczenia życiowego oceny dowodów, która pociągnęła za sobą
przyjęcie wadliwych ustaleń w zakresie okoliczności stanowiących podstawę
faktyczną wyroku, bez należytego uzasadnienia swojego stanowiska, co w
szczególności przejawia się w uznaniu, że A. sp. z o.o., prezesem zarządu której
był oskarżony R. T. nie nabywała złomu i nie była w stanie go sprzedać, oraz że
działalność R. T. miała jedynie pozorować działalność gospodarczą pomimo braku
jakichkolwiek dowodów mogących wskazywać na taki stan rzeczy,
- uznaniu, że R. T. wystawiając faktury VAT dla PW M. i PH J. poświadczał
nieprawdę udzielając w ten sposób pomocy do przedkładania przez ww. we
właściwych Urzędach Skarbowych nierzetelnych deklaracji VAT a w konsekwencji
doprowadzenia do zmniejszania wysokości należnego do zapłaty podatku od
towarów i usług,
8
- uznaniu, że R. T. podejmował czynności w celu udaremnienia lub znacznego
utrudnienia stwierdzenia ich przestępnego pochodzenia,
- wewnętrznej sprzeczności ustaleń Sądu a quo przejawiającej się w uznaniu, że R.
T. (A.sp. z o.o.) nie prowadził obrotu złomem, przy jednoczesnym ustaleniu, że
„wystawiając faktury VAT oskarżony promował i pomagał do przenoszenia
własności mienia ruchomej w postaci różnego rodzaju asortymentu złomu”,
- błędnym i dowolnym uznaniu, że złom, który kupował/sprzedawał skazany
pochodził z „korzyści związanych z popełnieniem czynów zabronionych,
- błędnym, sprzecznym z doświadczeniem życiowym ustaleniu, że instytucja
pośrednictwa w obrocie gospodarczym pozbawiona jest sensu, nadto, że sprzedaż
udziałów w spółce i zmiana jej firmy jest nieuzasadniona ekonomicznie i może być
oceniana jedynie, jako chęć ukrycia w przestrzeni gospodarczej spółki A., a także,
iż zmiana firmy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kreuje nowy podmiot na
rynku, bez jakiejkolwiek analizy przedstawionych stanów.
Podnosząc powyższe zarzuty, skarżący wniósł o uchylenie w całości
powyższego wyroku, jak i poprzedzającego go wyroku Sądu Okręgowego w T. i
przekazanie spraw Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
III. (adw. J. K. w imieniu R. T.) rażące naruszenie przepisów postępowania,
mające istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 433 § 1 k.p.k. w
związku z art. 440 k.p.k., polegające na utrzymaniu w mocy rażąco
niesprawiedliwego wyroku uznającego skazanego R. T. za winnego popełnienia
przestępstw skarbowych stypizowanych w art. 62 § 2 k.k.s. i 56 § 1 k.k.s., jak
również przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 k.k., podczas gdy przypisane jemu
zachowania nie wyczerpują znamion występków opisanych w powyższych
przepisach ustawy karnej i karnej skarbowej.
Podnosząc powyższy zarzut skarżący wniósł wnoszę o uchylenie wyroku w
zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania.
IV. (adw. A. N. w imieniu M. Z.) rażące naruszenie prawa procesowego mające
istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, tj.:
1) przepisów art. 6 k.p.k. w związku z treścią art. 117 § 1 k.p.k., art. 450 § 3
k.p.k. i art. 453 § 2 k.p.k. poprzez niedoręczenie oskarżonemu M. Z. zawiadomienia
9
o terminie rozprawy odwoławczej, która odbyła się przed Sądem Apelacyjnym
Wydział II Kamy w dniu 27 marca 2014 roku, co uniemożliwiło oskarżonemu na
złożenie wyjaśnień, oświadczeń i wniosków powodując naruszenie prawa do
obrony oskarżonego w tej fazie postępowania karnego,
2) przepisów art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 458 k.p.k. oraz art. 433 § 2 k.p.k.,
poprzez niespełnienie wymogów w zakresie sporządzenia uzasadnienia wyroku
przez Sąd Apelacyjny Wydział II Karny i dokonaniu kontroli instancyjnej wyroku
Sądu Okręgowego Wydział II Karny w sposób powierzchowny i niedokładny,
albowiem akceptujący bez zastrzeżeń oraz pogłębionej analizy dokonane oceny i
wnioski w zakresie przeprowadzonych dowodów oraz ustosunkowaniu się do
zarzutów apelacji obrońcy skazanego M. Z. w sposób ogólny z całkowitym
pominięciem postawionych we wniesionej apelacji zarzutów, co w konsekwencji
uniemożliwia kontrolę toku rozumowania Sądu II instancji akceptującego wadliwy
wyrok Sądu I instancji, a także jego merytoryczna kontrolę.
Podnosząc powyższe zarzuty, skarżący wniósł o uchylenie wyroku Sądu
Apelacyjnego Wydział II Karny i przekazanie sprawy właściwemu Sądowi do
ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi na powyższe kasacje, Prokurator Prokuratury Apelacyjnej
wniósł o ich oddalenie, jako oczywiście bezzasadnych.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Kasacja wniesiona przez adw. P. H., obrońcę R. T., okazała się oczywiście
bezzasadna.
Powodem, dla którego doszło do uchylenia zaskarżonego wyroku oraz
wyroku Sądu I instancji w zakresie utrzymanym w mocy przez Sąd II instancji, było
natomiast uznanie za zasadne części zarzutów sformułowanych w pozostałych
kasacjach. Jakkolwiek zarzuty te przybrały różną postać (jako zarzut naruszenia
art. 440 k.p.k. - kasacja obrońców M. G. i R. T., czy zarzut naruszenia art. 457 § 3
k.p.k. w zw. z art. 458 k.p.k. oraz art. 433 § 2 k.p.k. – kasacja obrońcy M. Z.), ich
istota sprowadza się do błędnego przyjęcia, że czyny przypisane oskarżonym w
wyroku skazującym, realizują znamiona typów czynów zabronionych z art. 56 § 1
k.k.s. oraz art. 299 § 1 i 5 k.k.
10
Rację ma obrońca M. G., że czyny przypisane temu oskarżonemu w pkt II i
III wyroku sądu I instancji nie wyczerpywały znamion przestępstwa skarbowego w
postaci pomocnictwa i współsprawstwa do popełnienia czynu zabronionego z art.
56 § 1 k.k.s. Zgodnie z tym przepisem, podatnik, który składając organowi
podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub
oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku
zawiadomienia z zmianie objętych nim danych, przez co naraża podatek na
uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze
pozbawienia wolności albo obu tym karom łącznie. Do realizacji znamion tego typu
czynu zabronionego konieczny jest więc skutek w postaci narażenia na
uszczuplenie podatku. Skutek taki może wynikać z zachowań, które polegają na
wprowadzeniu w błąd organu podatkowego, co do okoliczności mających
znaczenie dla obowiązku podatkowego, prowadząc do możliwości jego ustalenia na
niższym poziomie niż podatek w rzeczywistości należny. Z istoty rzeczy nie mogą
mieć znaczenia w perspektywie skutku z art. 56 § 1 k.k.s takie zachowania
podatnika, które polegają na przekazaniu organowi nieprawdziwych informacji,
które nie miałyby wpływu na rozmiar i treść obowiązku podatkowego. Dotyczy to w
szczególności zawartych w fikcyjnych fakturach VAT informacji o transakcjach,
które w rzeczywistości nie miały miejsca. Należy podkreślić, że stosownie do
regulacji ustawy o podatku od towarów i usług, podatek ten należy się od
rzeczywiście zaistniałej czynności (art. 5) lub także towarów (art. 14), a podstawą
opodatkowania jest, stosownie do art. 29, obrót (ust. 1), koszt świadczenia usług
(ust. 12), czy wartość celna towaru powiększona o cło (ust. 13).Skoro więc
podstawą obowiązku podatkowego jest dokonanie rzeczywistej transakcji, to samo
wystawienie dokumentu stwierdzającego przeprowadzenie takiej transakcji, która w
rzeczywistości nie miała miejsca, pozostaje bez wpływu na zakres obowiązku
podatkowego danego podmiotu. Stanowisko to jest wyrażane przede wszystkim w
orzecznictwie sądów administracyjnych w sprawach podatkowych (por. m.in. wyrok
Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 czerwca 2010 r., I FSK 584/09, LEX
nr 594070, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 27
stycznia 2011 r., I SA/Ke 684/10, LEX nr 952264, wyrok Naczelnego Sądu
Administracyjnego z dnia 19 listopada 2010 r., I FSK 1830/09, LEX nr 744447
11
„kwota wykazana na fakturze jako podatek nie jest faktycznym podatkiem należnym
Skarbowi Państwa, lecz kwotą <> się pod ten podatek w celu
wyłudzenia jej”, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z
dnia 13 marca 2012 r., I SA/Wr 1732/11, LEX nr 1145379 „kwota wykazana w
fakturach, jako podatek nie jest faktycznym podatkiem należnym Skarbowi
Państwa, lecz kwotą jedynie <> tego podatku”), ale także jest
podzielane w sprawach związanych z przestępstwami skarbowymi przez Sąd
Najwyższy (por. m.in. postanowienie z dnia 10 lipca 2013 r., II KK 20/13,
www.sn.pl/orzecznictwo).
W przypadku wystawienia fikcyjnych faktur nałożony jest na ich wystawcę
obowiązek zapłacenia kwoty wykazanej w tych fakturach (art. 108 ustawy o
podatku od towarów i usług) Nie jest to jednak zobowiązanie podatkowe wynikające
z faktycznie przeprowadzonych transakcji. Jak trafnie podkreślono w kasacji,
uiszczenie tej kwoty nie stanowi wykonania obowiązku podatkowego, ale ma
charakter sankcyjno-prewencyjny.
Z opisu czynów zabronionych, które zakwalifikowano, jako pomocnictwo i
współsprawstwo do przestępstwa z art. 56 § 1 k.k.s wynika, że istota przypisanych
oskarżonemu zachowań miała polegać na wystawianiu lub posługiwaniu się
fikcyjnymi fakturami VAT stwierdzającymi szereg transakcji, które w rzeczywistości
nie miały miejsca i przedstawianiu Urzędowi Skarbowemu deklaracji VAT-7 podatku
od tworów i usług sporządzonych w oparciu o owe fikcyjne faktury. Owe deklaracje
określały podatek należny z uwzględnieniem podatku naliczonego.
W przypadku przestępstwa z pkt II wyroku, czyn oskarżonego M. G. miał
polegać na wystawieniu nierzetelnych faktur VAT dla podmiotu T., który następnie
w oparciu o te faktury sporządził deklarację podatkową VAT-7 zawierającą
nieprawdziwe informacje, co do okoliczności nabycia złomu na łączną kwotę
7.222.327,64 zł brutto i narażeniu w ten sposób podatku od towaru i usług na
uszczuplenie dużej wartości tj. w kwocie 1.302.407 zł. Z ustaleń faktycznych
dokonanych przez Sąd I instancji wynika, że owe faktury miały charakter faktur
pustych (fikcyjnych) nieodzwierciedlających rzeczywistych transakcji. Faktem jest,
że wystawienie fikcyjnych faktur mogło stanowić ułatwienie do popełnienia czynu
zabronionego z art. 56 § 1 k.k.s. ale nie w tym aspekcie, który został przez Sąd I
12
instancji ujęty w opisie czynu zabronionego. Narażenie na uszczuplenie podatku od
towaru i usług przez złożenie niezgodnej z prawdą deklaracji VAT-7 może nastąpić
wówczas, gdy podatek należny w sposób niezasadny umniejszono o podatek
naliczony, który w istocie nie został uiszczony. W opisie czynu zabronionego brak
jest elementów pozwalających na ustalenie, w jakiej wysokości doszło do takiego
umniejszenia. Sąd przyjął bowiem w sposób nazbyt uproszczony, że
uszczupleniem podatków od towarów i usług była kwota, jaką należałoby
odprowadzić od wartości brutto fikcyjnych transakcji, gdyby miały one w
rzeczywistości miejsce. Tymczasem z opisu czynu zabronionego nie wynika, o jaką
kwotę został faktycznie pomniejszony należny podatek VAT, który miał być
uiszczony przez firmę T. Należy przy tym mieć na uwadze fakt, że M.Z.
równocześnie faktycznie nabywał złom, uiszczając podatek VAT, co uzasadniało
odliczenie w tym zakresie podatku naliczonego. Brak jest także informacji o tym,
jaka była wysokość brutto podatku należnego za okres, za który składano
kwestionowane deklaracje VAT-7, a bez ustalenia tej kwoty nie jest możliwe
określenie, o ile podatek ten faktycznie został obniżony przez niezasadne
odliczenie kwoty podatku naliczonego. Sam fakt oparcia deklaracji VAT-7 na
fakturach nieodzwierciedlających rzeczywistych transakcji nie oznacza, że podatek
należny za dany okres uszczuplono o taka właśnie kwotę, jaka wynikała z
sumowania podatku naliczonego od fikcyjnych faktur dotyczących tych transakcji.
Nie ulega wątpliwości, że wystawienie fikcyjnych faktur VAT może stanowić
pomocnictwo do popełnienia czynu zabronionego z art. 56 § 1 k.k.s. przez inną
osobę, która wykorzystując te faktury dokona nieuzasadnionego pomniejszenia
podatku należnego o podatek naliczony wynikający z treści tych faktur. Warunkiem
przyjęcia, że takie ułatwienie obiektywnie nastąpiło, jest jednak ustalenie, w
realiach konkretnej sprawy, czy nieprawdziwe określenie w deklaracji VAT-7
wysokości podatku naliczonego (na podstawie fikcyjnych faktur) może prowadzić
do uszczuplenia podatku należnego, co z kolei wymaga zbadania, jaka była
faktyczna wysokość podatku należnego za dany okres. Należy przy tym mieć na
uwadze, że podatek należny odnosi się wyłącznie do faktycznych transakcji
gospodarczych. Jeżeli dany podmiot nie dokonuje faktycznie sprzedaży tworów lub
usług, choć wystawia fikcyjne faktury, z których wynika pozorny obowiązek
13
odprowadzenia uiszczonego przez nabywcę podatku VAT, to wówczas nie można
mówić o narażeniu na uszczuplenie podatku należnego. Obowiązek uiszczenia
podatku należnego powstaje jedynie w przypadku rzeczywistych transakcji
sprzedaży towarów lub usług. Jeżeli więc w deklaracji VAT-7 podatek należny
zostanie ustalony w oparciu o fikcyjne faktury, to niezasadne umniejszenie tak
określonego „podatku” o podatek naliczony, którego wartość również wynika z
fikcyjnych faktur wystawionych przez inny podmiot, nie prowadzi do narażenia na
niebezpieczeństwo uszczuplenia podatku od tworów i usług. Brak jest, bowiem w
takim wypadku w ogóle podstaw do powstania zobowiązania podatkowego, które
mogłoby zostać uszczuplone. W takim przypadku, także czyn polegający na
wystawieniu fikcyjnych faktur dla podmiotu sporządzającego deklaracje VAT-7 nie
mógłby zostać uznany za ułatwienie narażenia podatku od towarów i usług na
uszczuplenie.
Zupełnie odrębną kwestią jest wówczas wykonanie obowiązków
wynikających z art. 108 ustawy od towarów i usług, który, jak już wcześniej
wspomniano, wprowadza swoistą sankcję na wystawienie fikcyjnej faktury VAT.
Przepis ten obliguje do odprowadzenia kwoty stanowiącej równowartość
wskazanego w fikcyjnej fakturze podatku. Kwota ta jednak sama nie ma charakteru
podatku. Podmiot, który nie odprowadza tej kwoty, pomimo wystawienia fikcyjnej
faktury VAT, nie dopuszcza się w tej sytuacji przestępstwa skarbowego z art. 56 § 1
k.k.s, bowiem jego działanie nie naraża na uszczuplenie podatku od towarów i
usług, który jak już wcześniej podkreślono – wynikać może jedynie z rzeczywistych
transakcji.
W przypadku, gdy odbiorca fikcyjnej faktury uiszcza wystawcy takiej faktury
kwotę zawierającą w sobie także wskazany w tej fakturze „podatek” VAT, to
uiszczonej kwoty nie może wówczas traktować, jako podstawy ustalenia podatku
naliczonego w rozumieniu deklaracji VAT-7. Innymi słowy owa uiszczona kwota nie
stanowiła zapłaty podatku VAT, ponieważ obowiązek uiszczenia takiego podatku w
ogóle nie powstał. Jeżeli następnie podmiot wystawiający fikcyjną fakturę ową
uiszczoną kwotę odprowadził na rachunek urzędu skarbowego, to czynność ta nie
miała charakteru odprowadzenia podatku należnego, ale wykonania obowiązku
uiszczenia równowartości kwoty podatku wykazanego na fikcyjnej fakturze. Była
14
więc uiszczeniem sankcji pieniężnej z mocy prawa nałożonej na wystawcę
fikcyjnych faktur. To równocześnie oznacza, że uiszczona przez odbiorcę fikcyjnej
faktury kwota odpowiadająca wysokości wskazanego na tej fakturze podatku nie
może być następnie odliczona od podatku należnego (jako podatek naliczony) (por.
J. Duży, Znaczenie regulacji art. 108 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług
dla karnoprawnej oceny oszukańczych uszczupleń podatkowych, PS z 2012 r. nr
1, s. 71 i n.)
Sposób ujęcia czynu przypisanego w pkt II wyroku Sadu I instancji
oskarżonemu M. G. nie pozwala na rozstrzygnięcie wątpliwości, co do tego, czy
zostały zrealizowane znamiona pomocnictwa do przestępstwa z art. 56 § 1 k.k.
Sam bowiem fakt złożenia w urzędzie skarbowym deklaracji VAT-7 uwzględniającej
owe fikcyjne faktury w określeniu wysokości podatku naliczonego nie przesądza
jeszcze, że działanie taki obiektywnie ułatwiło narażenie na uszczuplenie podatku
od towarów i usług, skoro nie rozstrzygnięto jaka była wysokość podatku należnego
i czy w ogóle obowiązek uiszczenia takiego podatku powstał.
Powyższe rozważania mają odpowiednie zastosowanie także do czynu
przypisanego oskarżonemu M.G. w pkt III wyroku. Z opisu tego czynu wynika, że
miał on polegać na przedłożeniu w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowej
VAT-7, w której podatek naliczony został ustalony w oparciu o fikcyjnej faktury VAT
wystawione przez inne podmioty. Sąd uznał, że doprowadziło to do narażenia na
uszczuplenie podatku od towarów i usług wielkiej wartości, odpowiadającej kwocie
podatku VAT wynikającego z fikcyjnych faktur stanowiących podstawę ustalenia
podatku naliczonego. Takie ujęcie opisu czynu nie daje jeszcze podstaw do
jednoznacznego przesądzenia, czy faktycznie doszło do narażenia na uszczerbek
podatku w wysokości określonej przez Sąd, bowiem zależy to od faktycznej
wysokości podatku należnego. Jak już wskazano, na ustalenie wysokości tego
podatku nie mają znaczenia kwoty wykazane w fikcyjnych fakturach sprzedaży.
Tymczasem ustalono, że M. G. takie właśnie fikcyjne faktury wystawiał, a faktury te
nie dokumentowały rzeczywistych transakcji sprzedaży opodatkowanych podatkiem
od towarów i usług (por. pkt II wyroku Sądu I instancji). W takiej sytuacji fakt
ustalenia w deklaracji VAT-7 podatku naliczonego w oparciu o fikcyjne faktury VAT
nie jest jeszcze wystarczający dla przyjęcia że faktycznie doszło do narażenia na
15
uszczuplenie należnego podatku od towarów i usług. Nie rozstrzyga także o
wysokości ewentualnego uszczuplenia.
Zasadnie także zakwestionowano w kasacji możliwość zastosowania
kwalifikacji prawnej z art. 299 § 1 i 5 k.k. do czynu przypisanego M. G. w pkt VI
wyroku Sądu I instancji. Z opisu tego czynu nie wynika, z jakiego czynu
zabronionego miały pochodzić korzyści stanowiące ów przedmiot. Sąd wskazuje w
tym opisie, że „brudnym pieniądzem” miało być mienie ruchome „w postaci różnego
asortymentu złomu pochodzącego z korzyści związanych z popełnieniem czynów
zabronionych” oraz „środki płatnicze (…) pochodzące z korzyści związanych z
popełnieniem czynów zabronionych”. Tymczasem określenie tzw. przestępstwa
bazowego stanowi konieczny element ustalenia, że doszło do realizacji znamion
przestępstwa z art. 299 § 1 k.k. (por. wyrok SN z dnia 20 maja 2013 r., III KK
455/12, Lex nr 1321751; wyrok z dnia 4 października 2010 r., III KK 28/11, OSNKW
2011/11/101; uchwała składu siedmiu sędziów z dnia 18 grudnia 2013 r., I KZP
19/13, OSNKW 2014/1/1, uchwała z dnia 18 grudnia 2013 r., I KZP 20/13, OSNKW
2014/1/2). Także sięgnięcie do uzasadnienia wyroku Sądu I instancji nie daje
wskazówek pozwalających na ustalenie, o jaki czyn zabroniony chodziło w opisie
czynu przypisanego M. G. w pkt VI wyroku. Z rozważań zawartych w tym
uzasadnieniu można natomiast wywnioskować, że Sąd I instancji, w odniesieniu do
złomu utożsamiał znamię „pochodzenia z czynu zabronionego” z pochodzeniem z
nielegalnego czy nieudokumentowanego źródła (por. s. 194, 196, 204, 206
uzasadnienia wyroku). Wprost stwierdza to Sąd I instancji na str. 215 uzasadnienia
prezentując oczywiście błędną wykładnię art. 299 § 1 k.k., której istota
przestępstwa określonego w tym przepisie miałaby polegać na działaniach
„zmierzających do wprowadzenia do legalnego obrotu gospodarczego lub
finansowego, ujmując szeroko, mienia pochodzącego z działalności przestępczej
lub innych nielegalnych źródeł”. Taka interpretacja nie ma żadnych podstaw w
treści art. 299 § 1 k.k., który wyraźnie wskazuje na konieczność udowodnienia, że
środki majątkowe stanowiące przedmiot czynności wykonawczych opisanych w tym
przepisie pochodzą z konkretnego czynu zabronionego.
W dalszej części wywodów zawartych w uzasadnieniu Sąd I instancji
stwierdza, że w odniesieniu do środków pieniężnych które były przyjmowane lub
16
przekazywane z rachunku bankowego nr […] lub wypłacane w gotówce z tego
rachunku za przestępstwo bazowe przyjął występek skarbowy z art. 56 § 1 k.k.s. W
odniesieniu do złomu który w opisie czynu uznano również za „brudne pieniądze”,
Sąd nie wskazał już, z jakiego konkretnie czynu zabronionego miał on pochodzić.
Należy nadto podkreślić, że zawarte w uzasadnieniu wyroku twierdzenie
Sądu, jakoby za przedmiot czynności wykonawczej przyjął kwoty stanowiące
równowartość nieuiszczonego podatku VAT, sprzeczne jest ze sposobem
wyliczenia wartości „brudnych pieniędzy”, które miały stanowić przedmiot czynności
wykonawczych przypisanych M. G. Sąd, wyjaśniając skąd pochodzi kwota
30.481.753,45 zł wprowadzona do opisu czynu w pkt VI wyroku, wskazał na
wartość brutto transakcji opisanych w fikcyjnych fakturach wystawionych dla M. Z.,
oraz otrzymanych od R. T. oraz J. Ś. i A. C. (s. 217 uzasadnienia). Kwota ta nie
odpowiada jednak wysokości ewentualnie uszczuplonego podatku od towarów i
usług, nawet gdyby przyjąć, że owo uszczuplenie wynika z obniżenia wysokości
podatku należnego przez niezasadne ustalenie podatku naliczonego w oparciu o
fikcyjne faktury. Wartości uszczuplonego podatku nie można przecież utożsamiać
z wartością brutto fikcyjnych transakcji, w których miał uczestniczyć M. G.
Niezależnie od tego, owa występująca w opisie czynu zabronionego kwota miała
obejmować także wartość złomu, który wg Sądu miał stanowić przedmiot czynności
wykonawczych z art. 299 § 1 k.k. Brak jest jednak w ustaleniach faktycznych
jakiegokolwiek oszacowania wartości tego złomu.
Przyjmuje się, że przedmiotem czynności wykonawczych przestępstwa z art.
299 § 1 k.k. może być także nienależna korzyść uzyskana w związku z
popełnieniem czynu zabronionego z art. 56 § 1 k.k.s. w postaci nieodprowadzonego
podatku od towarów i usług. Należy jednak mieć na uwadze, że w perspektywie
znamion przestępstwa prania brudnych pieniędzy owa korzyść musi być
identyfikowalna, to znaczy pozwalająca na ustalenie, że konkretna czynność
odnosząca się do wartości majątkowych znajdujących się w majątku sprawcy
przestępstwa skarbowego z art. 56 § 1 k.k. odnosi się właśnie do tej części
majątku, który powinien być odprowadzony w formie podatku. Nie można w tej
sytuacji in abstracto przesądzić, że owa nienależna korzyść pojawiła się na
rachunku bankowym, a w związku z tym każda transakcja dokonywana na tym
17
rachunku ma za swój przedmiot brudne pieniądze (czyli środki majątkowe
pochodzące z występku określonego w art. 56 § 1 k.k.). W istocie owa korzyść
pojawia się w odniesieniu do całego majątku sprawcy, o ile tylko każdy z
elementów tego majątku mógł służyć do uregulowania zobowiązań podatkowych.
Może to więc dotyczyć zarówno środków gromadzonych na rachunku bankowym,
jak posiadanych zasobów gotówkowych. W tej sytuacji, uznając, że określona
transakcja z rachunku bankowego ma charakter prania brudnych pieniędzy,
konieczne jest wskazanie argumentów przesądzających o tym, że właśnie w
środkach majątkowych będących przedmiotem tej transakcji uprzedmiotowiła się
korzyść uzyskana z nieodprowadzenia należnego podatku. Jest przy tym
oczywiste, że wcześniej ustalić trzeba jaka jest faktyczna wartość uzyskanej
korzyść, a więc wysokość nieodprowadzonego podatku.
Powyższe rozważania dotyczące błędnego sposoby kwalifikowania czynów
przypisanych M. G., mają analogiczne zastosowanie do czynów przypisanych w
wyroku skazującym M. Z. oraz R. T. W przypadku M. Z. w opisie czynu z pkt XX
wyroku kwalifikowanego m.in. z art. 56 § 1 k.k.s. ograniczono się wyłącznie do
określenia wysokości niezasadnie obliczonego podatku naliczonego (w oparciu o
fikcyjne faktury) bez ustalenia jaka była wysokość podatku należnego, a w związku
z tym jaka była faktyczna wysokość uszczuplenia. W odniesieniu do czynu z pkt
XXIV wyroku Sądu I instancji, kwalifikowanego jako przestępstwo z art. 299 § 1 i §
5 k.k. popełniono te same błędy, co w przypadku analogicznego czynu
przypisanego M. G. Nie wskazano, z jakiego czynu zabronionego pochodził złom,
uznany za przedmiot czynności wykonawczych, a za wartość „brudnych pieniędzy”
przyjęto kwotę stanowiącą sumę kwot wskazanych na fikcyjnych fakturach VAT,
jako wartość transakcji wskazanych w tych fakturach. Brak było także ustaleń
pozwalających na przyjęcie, że transakcje przeprowadzane na rachunkach
bankowych odnosiły się do korzyści pochodzącej z nieodprowadzonego podatku
VAT, co w przypadku oskarżonego M. Z. miało tym większe znaczenie, że jak
wynika z ustaleń dokonanych przez Sąd I instancji oskarżony ten prowadził także
faktyczny obrót złomem, a więc nie wszystkie środki zgromadzone na tym rachunku
mogły być utożsamione z kwotą odpowiadającą nieodprowadzonemu podatkowi
VAT.
18
W odniesieniu do R. T., opis czynu, który przypisano mu w pkt XIII oraz XIV,
z tych samych przyczyn, co w przypadku oskarżonego M. G., nie pozwala na
przyjęcie kwalifikacji z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 56 § 1 k.k.s. (pkt XIII) oraz 56 § 1
k.k.s. (pkt XIV). Podobnie, w przypadku przypisanego mu przestępstwa z art. 299 §
1 i § 5 k.k. nie wskazano na wszystkie elementy niezbędne do przyjęcia realizacji
znamion tego przestępstwa lub też określono je w sposób niepoprawny, co w
szczególności odnosi się do wartości „brudnych pieniędzy”, którą, tak jak w
przypadku pozostałych oskarżonych, ustalono jako wartość brutto fikcyjnych
transakcji (pkt. XVII wyroku Sądu I instancji).
Mając na względzie treść art. 536 k.p.k. w zw. z art. 435 k.p.k. Sąd
Najwyższy z urzędu uwzględnił także fakt, że do naruszenia prawa materialnego o
tym samym charakterze, co w przypadku oskarżonych składających kasacje,
doszło także w odniesieniu do M. P., skazanego tym samym wyrokiem Sądu
Okręgowego za czyny kwalifikowane m.in. z art. 56 § 1 k.k.s. oraz art. 299 § 1 i 5
k.k. (pkt. XXV oraz XXVI wyroku).
Powyższe błędy w sposobie ujęcia czynów przypisanych oskarżonym
mające swe źródło w błędnej interpretacji znamion z art. 56 § 1 k.k.s. oraz art. 299
§ 1 k.k. powinny zostać z urzędu dostrzeżone przez Sąd II instancji na zasadzie
określonej w art. 440 k.p.k. lub w związku z rozpoznawaniem apelacji M. Z. Sąd
Odwoławczy nie dochował jednak standardów kontroli odwoławczej, co musiało
skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku, a także wyroku Sądu I instancji, który
na nowo rozpoznając sprawę będzie zobligowany do ustalenia, jakie przestępstwa
popełnili oskarżeni, dokonując tej oceny w granicach wyznaczonych aktem
oskarżenia, kierunkiem środków zaskarżenia oraz sposobem interpretacji znamion
art. 56 § 1 k.k.s oraz art. 299 § 1 k.k. zaprezentowanym w niniejszym orzeczeniu.
Mając na względzie fakt, że doszło do uchylenia wyroku I instancji w
zakresie uznania oskarżonych za winnych popełnienia przestępstw przypisanych im
w tym wyroku, zbędnym lub przedwczesnym stało się rozpoznawanie pozostałych
zarzutów sformułowanych w kasacjach obrońców. Należy jedynie podkreślić, że
trafnie wskazano w odpowiedzi prokuratora Prokuratury Apelacyjnej na kasację, że
wystawienie fikcyjnej faktury VAT może być traktowane jako realizacja znamion
występku skarbowego z art. 62 § 2 k.k.s., bowiem dobro prawne stojące u podstaw
19
typu czynu zabronionego określonego w tym przepisie, jakim jest obowiązek
podatkowy, nie daje podstaw do twierdzenia, że wystawienie lub posługiwanie się
fikcyjnymi fakturami VAT realizacji obowiązków podatkowych nie zagraża. Art. 62 §
2 k.k.s. ma charakter przestępstwa formalnego, charakteryzującego się jedynie
abstrakcyjnym narażeniem na niebezpieczeństwo dobra prawnego.
Funkcjonowanie w obrocie fikcyjnych faktur VAT, które mogą być wykorzystywane
do popełnienia przestępstwa oszustwa podatkowego z art. 56 § 1 k.k.s, stwarza
niebezpieczeństwo powstania uszczerbku podatkowego (por. uchwała składu 7
sędziów SN z dnia 30 września 2003 r., I KZP 22/03, postanowienie SN z dnia 31
marca 2015 r. I KZP 28/14).
Mając na względzie powyższe okoliczności, należało orzec jak w sentencji.