Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 5/15
POSTANOWIENIE
Dnia 18 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z wniosku C. M.
przy uczestnictwie P. D. S.A. w L.
o ustanowienie służebności przesyłu,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 18 marca 2015 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 14 października 2014 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie, pozostawiając
rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego
sądowi, który będzie orzekał o zakończeniu postępowania
kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
W związku ze skargą kasacyjną wnioskodawcy od postanowienia Sądu
Okręgowego w K. z 8 kwietnia 2014 r., wydanego w sprawie o ustanowienie
służebności przesyłu, jego pełnomocnik zarządzeniem Przewodniczącego
z 14 sierpnia 2014 r. został wezwany - pod rygorem odrzucenia skargi kasacyjnej
- do przedłożenia w terminie tygodniowym pełnomocnictwa uprawniającego go do
zastępowania wnioskodawcy przed Sądem Najwyższym. W wyznaczonym terminie
pełnomocnik przedstawił pełnomocnictwo, stanowiące w aktach kartę 284. Sąd
Okręgowy w K. jednakże postanowieniem z 14 października 2014 r. odrzucił
skargę kasacyjną wnioskodawcy z uzasadnieniem, że brak formalny skargi
kasacyjnej nie został należycie usunięty, gdyż przedłożone pełnomocnictwo
zawierało jedynie umocowanie do prowadzenia sprawy z wniosku mocodawcy
przed sądami powszechnymi we wszystkich instancjach, a zatem nie obejmowało
postępowania kasacyjnego przed Sądem Najwyższym.
W zażaleniu na postanowienie z 14 października 2014 r. wnioskodawca
domaga się jego uchylenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest oczywiście uzasadnione i jako takie zasługuje
na uwzględnienie.
Nie budzi wątpliwości, że ogólne pełnomocnictwo procesowe, o którym
mowa w art. 91 k.p.c., nie obejmuje ex lege umocowania do wniesienia skargi
kasacyjnej i udziału w postępowaniu kasacyjnym przed Sądem Najwyższym,
a więc Sądem ustrojowo usytuowanym poza strukturą sądów powszechnych. Sąd
Najwyższy nie jest też „dalszą instancją", skoro postępowanie przed nim dotyczy
nowej sprawy wszczętej przez wniesienie skargi kasacyjnej od prawomocnego
orzeczenia sądu drugiej instancji. Ze względu m.in. na fakt, że postępowanie
w sprawie kończy się z chwilą wydania przez sąd drugiej instancji prawomocnego
stosownego orzeczenia, Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia
5 czerwca 2008 r., III CZP 142/07 (OSNC 2008, nr 11, poz. 122) wyraźnie
3
stwierdził, że pełnomocnictwo procesowe nie obejmuje z mocy samego prawa
umocowania do wniesienia skargi kasacyjnej.
Z akt sprawy wynika jednak, że przedłożone przez autora skargi kasacyjnej
pełnomocnictwo w punkcie 2. zawiera jasną dyspozycję, że uprawnia go jako
pełnomocnika wnioskodawcy do wszystkich łączących się ze sobą czynności
procesowych, nie wyłączając skargi kasacyjnej oraz postępowania wywołanego jej
wniesieniem. Pełnomocnictwo o takim właśnie zakresie przedmiotowym zostało
złożone już we wstępnej fazie postępowania, gdyż było dołączone do wniosku (zob.
k. 6). Poza tym podobne umocowanie - przypuszczalnie tylko z ostrożności
procesowej - zostało dołączone do skargi kasacyjnej (zob. k. 276). W tych
okolicznościach oczywiście zbyteczne było wzywanie pełnomocnika wnioskodawcy
do usunięcia braku formalnego skargi kasacyjnej przez udokumentowanie jego
uprawnienia do zaskarżania postanowienia Sądu Okręgowego w K. z 8 kwietnia
2014 r. Mimo takiego stanu rzeczy autor skargi kasacyjnej uczynił zadość
wezwaniu Przewodniczącego, składając w wyznaczonym terminie kolejny, także
właściwy i prawidłowy dokument pełnomocnictwa (k. 284). W tej sytuacji dziwić
musi stanowisko Sądu Okręgowego, który - bez zadania sobie trudu zapoznania
się z treścią złożonych trzykrotnie dokumentów zawierających umocowanie do
złożenia skargi kasacyjnej - uznał, że rzekomy brak skargi kasacyjnej nie został
usunięty i w konsekwencji skargę tę odrzucił, a następnie mimo oczywistości
zażalenia - wbrew art. 395 § 2 w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. - nie przychylił się do
zażalenia, lecz nadał mu bieg procesowy, przedstawiając je Sądowi Najwyższemu.
Skoro więc pełnomocnik wnioskodawcy został prawidłowo umocowany do
wniesienia skargi kasacyjnej i działania przez Sądem Najwyższym, to tym samym
zaskarżone postanowienie polegało uchyleniu. Dlatego też Sąd Najwyższy orzekł,
jak w sentencji (art. 3944
§ 3 w zw. z art. 39815
§ 1 zdanie pierwsze k.p.c.).