Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 16/15
POSTANOWIENIE
Dnia 29 kwietnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Wojciech Katner
w sprawie z powództwa M. W.
przeciwko R. J. i A. B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 29 kwietnia 2015 r.,
zażalenia powódki na wyrok Sądu Okręgowego w K.
z dnia 4 listopada 2014 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i pozostawia koszty postępowania
zażaleniowego rozstrzygnięciu kończącemu postępowanie w
sprawie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 4 listopada 2014 r. uchylił wyrok Sądu
Rejonowego w T. z dnia 19 lutego 2014 r. i przekazał temu Sądowi do ponownego
rozpoznania sprawę z powództwa M. W. przeciwko R. J. i A. B. o zapłatę. Sąd
Okręgowy uznał, że w postępowaniu pierwszoinstancyjnym nie została
dostatecznie wyjaśniona kwestia odpowiedzialności pozwanych na podstawie
określonej w art. 299 k.s.h., nie wyjaśniono bowiem istnienia trzeciej przesłanki
egzoneracyjnej, o jakiej mowa w tym przepisie, w szczególności zaś Sąd
Rejonowy nie zbadał podstawowego zarzutu pozwanych, sprowadzającego się do
twierdzenia o braku szkody po stronie powódki. Tego rodzaju uchybienie
uzasadniało, w ocenie Sądu Okręgowego uznanie, że Sąd Rejonowy nie rozpoznał
istoty sprawy, co stanowi zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c. podstawę do uchylenia
zaskarżonego apelacją wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Zażalenie na wyrok Sądu Okręgowego złożyła powódka, zarzucając
naruszenie art. 386 § 4 k.p.c. i wnosząc o uchylenie tego wyroku. Skarżąca
wskazała w uzasadnieniu, że Sąd Rejonowy dokonał szczegółowej oceny stanu
faktycznego i ocenił wszystkie zarzuty pozwanych, w tym również zarzut braku
szkody.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego zostało w sposób dostateczny
wyjaśnione, że do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi wówczas, gdy
rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było
przedmiotem sprawy, gdy zaniechał on zbadania materialnej podstawy żądania
albo oceny merytorycznych zarzutów strony, bezpodstawnie przyjmując, że istnieje
przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie (zob. m.in.
postanowienie z 23 września 1998 r., II CKN 897/97, OSNC 1999 Nr 1, poz. 22;
wyrok z 12 lutego 2002 r., I CKN 486/00, OSP 2003 Nr 3, poz. 36, postanowienia
z dnia 2 października 2014 r., IV CZ 68/14, z dnia 26 września 2014 r., sygn. akt IV
CZ 49/14). Tego rodzaju uchybień nie można się doszukać w rozstrzygnięciu Sądu
pierwszej instancji. Wielokrotnie wyjaśniano również, że nierozpoznanie istoty
sprawy nie jest równoznaczne z niedokładnościami postępowania, polegającymi na
3
tym, że sąd pierwszej instancji nie wziął pod rozwagę wszystkich dowodów, które
mogły służyć do należytego rozpoznania sprawy lub nie rozważył wszystkich
okoliczności (zob. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 2 października
2014 r., IV CZ 54/14, z dnia 28 listopada 2014 r., I CZ 82/14, LEX nr 1590282,
postanowienie SN z dnia 25 kwietnia 2014 r., sygn. akt II CZ 117/13).
Wbrew ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy szczegółowo uzasadnił
swój pogląd odnośnie do zarzutu braku szkody po stronie powódki, uznając, że
zarzut ten nie został przez pozwanych wykazany (s. 22 – 24 uzasadnienia wyroku
Sądu Rejonowego). Rzeczą Sądu Okręgowego była natomiast ocena trafności
tego poglądu, rozważenie ewentualnej potrzeby dokonania dodatkowych ustaleń
i przeprowadzenia uzupełniającego postępowania dowodowego, o ile było to
konieczne dla oceny stanowiska Sądu pierwszej instancji. Zważywszy na
obowiązujący w procedurze cywilnej system apelacji pełnej, obowiązek ten ciążył
na sądzie odwoławczym, zaś uchylenie się od niego poprzez uchylenie
zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania nie
znajduje uzasadnienia w okolicznościach rozpoznawanej sprawy.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 3941
§ 11
i 3
oraz art. 39815
k.p.c.