Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 116/15
POSTANOWIENIE
Dnia 28 maja 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Sobczak
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 28 maja 2015 r.,
sprawy C. K.
skazanego z art. 157 § 2 k.k. i inne
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 29 grudnia 2014 r., utrzymującego w
mocy wyrok łączny Sądu Okręgowego w W.
z dnia 22 sierpnia 2014 r.
p o s t a n o w i ł
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2. obciążyć Skarb Państwa kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego ,
3. zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. Ł. R. - Kancelaria
Adwokacka - kwotę 738, 00 zł (siedemset trzydzieści osiem), w
tym 23 % podatku VAT, tytułem wynagrodzenia za sporządzenie
kasacji z urzędu.
UZASADNIENIE
C. K. został skazany m. in. wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia z dnia 12
grudnia 2011 r., za czyny: I. z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k., popełniony
w dniu 29 sierpnia 2011 r., na karę 1 roku pozbawienia wolności; II. z art. 216 § 1
k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k.,
popełniony w dniu 29 sierpnia 2011 r., na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności; III.
z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 57a § 1 k.k., popełniony w dniu 29 sierpnia 2011 r.,
2
na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Orzeczone wobec skazanego kary
pozbawienia wolności połączono i wymierzono karę łączna w wymiarze 1 roku i 6
miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres
próby 4 lat, przy czym postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 21 maja 2013 r.,
zarządzono wykonanie tejże kary pozbawienia wolności. Następnie ten sam Sąd,
postanowieniem z dnia 4 marca 2014 r., stwierdził, iż orzeczona kara łączna
upadła, karę orzeczoną za czyn opisany w pkt I wyroku zamieniono na karę 30 dni
aresztu, zaliczając na jej poczet okres rzeczywistego pozbawienia wolności w
sprawie i uznając tę karę za wykonaną w całości.
Wyrokiem łącznym z dnia 22 sierpnia 2014 r., Sąd Okręgowy w W., m. in. na
podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k., połączył kary pozbawienia wolności
orzeczone wobec skazanego C. K. wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 12 grudnia
2011 r., sygn. akt II K 941/11 opisane w pkt 1) II i 1) III i wymierzono skazanemu
karę łączną 10 miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której zaliczono okresy
rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie.
Od tego orzeczenia wywiedziono apelację, którą Sąd Apelacyjny wyrokiem z
dnia 29 grudnia 2014 r., oddalił jako oczywiście bezzasadną.
Kasację od tego wyroku wywiódł obrońca skazanego, zarzucając: rażące
naruszenie prawa procesowego, tj. art. 437 § 1 i 2 k.p.k. oraz 440 k.p.k. w zw. z art.
574 k.p.k., polegające na utrzymaniu w mocy zaskarżonego wyroku i niedokonania
jego zmiany pomimo apelacji, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia; oraz
rażące naruszenie prawa materialnego, tj. art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 15 ust. 1
zdanie 2 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych oraz art. 2
Konstytucji RP, w zw. z art. 343 § 1 k.p.k., art. 335 § 1 k.p.k. oraz art. 575 § 1 i 2
k.p.k., poprzez zaaprobowanie wymierzonej przez Sąd Okręgowy kary łącznej przy
zastosowaniu mniej korzystnej proporcji łączenia kar jednostkowych niż w
poprzednim wyroku łącznym wydanym przez Sąd Rejonowy w sprawie II K 941/11,
pomimo faktu objęcia w tym wyroku zarówno kar jednostkowych, jak i proporcji
wymiaru kary łącznej porozumieniem pomiędzy oskarżonym a prokuratorem,
zaaprobowanym przez Sąd w trybie art. 343 § 1 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 k.p.k., co
miało wpływ na treść orzeczenia i doprowadziło do wymierzenia kary łącznej
surowszej niż wymierzona poprzednim wyrokiem łącznym.
3
Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy
Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania. Nadto obrońca wniósł o
zasądzenie na jego rzecz kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
skazanemu z urzędu.
Prokurator w odpowiedzi na kasację wniósł o jej oddalenie jako oczywiście
bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja i podniesione w niej zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie,
dlatego w oparciu o art. 535 § 3 k.p.k., podlegały oddaleniu jako oczywiście
bezzasadne.
Już na wstępie niniejszych rozważań podnieść należy, iż Sąd Apelacyjny nie
popełnił w toku procedowania sugerowanych przez skarżącego uchybień, ani gdy
idzie o naruszenie norm prawa materialnego, ani także norm proceduralnych.
Orzeczenie Sądu II instancji, utrzymujące w mocy wyrok łączny Sądu Okręgowego i
orzeczoną w nim karę łączną 10 miesięcy pozbawienia wolności, jest poprawne i ze
wszech miar słuszne. Wywody zaś obrońcy jedynie polemiczne.
Sąd Najwyższy wprawdzie podziela zapatrywania dotyczące problematyki
wydawania wyroków łącznych wyrażone w przywołanych judykatach przez
skarżącego, jednakże jednocześnie dostrzega, iż dotyczą one zgoła odmiennych,
niż rozpoznawana, sytuacji procesowych, które powstały w odmiennych
okolicznościach faktycznych.
Owo orzecznictwo – co należy zaakcentować - dotyczy bowiem kontrowersji
związanych z obowiązującym art. 89 § 1 a k.k., a ściślej związanej z nim
dopuszczalności pogorszenia sytuacji prawnej skazanego w następstwie wydania
wyroku łącznego, powstałego na skutek połączenia kar jednostkowych z
warunkowym zawieszeniem ich wykonania, i wymierzenia nim nowej kary łącznej
bezwzględnego pozbawienia wolności. Szczególnie w sytuacji gdy kary warunkowo
zawieszone zostały orzeczone w procesie zastosowania jednego z trybów
konsensualnych.
Jak zauważono – nota bene w przytoczonym przez skarżącego -
postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2014 r., IV KK 92/14 (Lex
1551651), dysputy wokół tej konkretnie problematyki sygnalizowane w licznym
4
orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak dotąd nie zaowocowały jednak żadnym
projektem ustawodawczym, zmieniającym chociaż do ograniczenia budzących
zastrzeżenia następstw funkcjonowania omawianego unormowania.
Konstatując zatem, i posiłkując się jednocześnie poglądami wyrażonymi w
powołanym wyżej orzeczeniu Sądu Najwyższego, jednoznacznie stwierdzić należy,
iż przy konstruowaniu w wyroku łącznym z poszczególnych kar jednostkowych
pozbawienia wolności orzeczonych z warunkowym zawieszeniem ich wykonania
rozmiaru kary łącznej nie istnieją żadne inne bariery prawne poza tymi, które
wyznaczają sumę kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa pozostające w
zbiegu, oraz wynikające z art. 37 k.k. Zupełnie ambiwalentne przy tym pozostaje,
że poszczególne kary jednostkowe, nawet wszystkie, były efektem uzgodnień
poczynionych przez strony w ramach zastosowania trybu konsensualnego.
Skoro zatem skazania w trybie konsensualnym (art. 335 k.p.k., art. 387 k.p.k.
i art. 474a k.p.k.) na kary z warunkowym zawieszeniem wykonania nie stoją na
przeszkodzie orzeczeniu w wyroku łącznym kary bezwzględnej pozbawienia
wolności to tym samym, żadnym ograniczeniom z powyższym związanym nie
podlegało w przedmiotowej sprawie orzeczenie kary łącznej 10 miesięcy
pozbawienia wolności powstałej na skutek połączenia tożsamych rodzajowo kar
jednostkowych: 6 miesięcy (czyn II) i 6 miesięcy pozbawienia wolności (czyn III). Z
tego wynika, że Sąd Okręgowy kształtując nową karę łączną wobec skazanego,
dysponował pełnym wachlarzem warunków, od których spełnienia zależna jest
przyszła kara łączna.
Motywy obrońcy nie są zatem trafne i sięgają po argumentację inadekwatną
z zaistniałą sytuacją prawną wobec skazanego C. K.
Tymczasem z uzasadnienia Sądu Apelacyjnego bezspornie wynika, iż
podnoszone przez skarżącego w apelacji zagadnienie związane z ewentualnym
pogorszeniem sytuacji skazanego i zwiększeniem dla niego dolegliwości, aniżeli ta
wynikająca z odbycia kary na dotychczasowych zasadach, była przedmiotem
badania i kontroli czego efektem są szerokie i szczegółowe rozważania zawarte w
pisemnych motywach orzeczenia tego Sądu (str. 5-9).
Słuszne są bowiem przemyślenia tego Sądu bo uwzględniające: specyfikę
przedmiotowego postępowania, gdzie potrzeba wydania wyroku łącznego powstała
5
w związku z kontrawencjonalizacją dotyczącą skazania z pkt I w wyroku w sprawie
o sygn. II K 941/11 i zamianą orzeczonej nim kary 1 roku pozbawienia wolności na
30 dni aresztu, przy tym i tego, że nowa sytuacja procesowa obligowała i
skutkowała zastosowaniem w procesie o wydanie wyroku łącznego tych samych
reguł. Podstawą ukształtowania kary łącznej i w tym przypadku stała się zasada
asperacji, tym niemniej udział procentowy przybrał postać 83%, nie jak poprzednio
75 %. Takie określenie wymiaru kary łącznej, zdaniem Sądu odwoławczego, było
prawidłowe zważywszy, że poza skutkami zastosowania art. 50 ust. 1 ustawy z dnia
27 września 2013 r. o zmianie ustawy- Kodeks postępowania karnego oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U.2014.1556), obowiązkiem rozstrzygającego Sądu
było ustalenie, czy po wydaniu wyroku miały miejsce zdarzenia, które przemawiają
za korzystnym lub niekorzystnym ukształtowaniem kary wobec skazanego, inne
niże te, które analizowano uprzednio (str.7).
Suma tych okoliczności oceniona poprzez pryzmat zasad sądowego
wymiaru kary i swobody uznania sędziowskiego uzasadnia decyzję Sądu I instancji
w omawianym zakresie.
Stanowisko Sądu Apelacyjnego, bez konieczności ponownego przytaczania,
jest przekonywające i zasługuje na aprobatę. Argumenty zaś skarżącego jedynie
polemiczne, w związku z czym nie będące w stanie wywrzeć skutku zgodnego z
kierunkiem skargi.
Złożony wniosek przez obrońcę o przyznanie wynagrodzenia zasługuje na
uwzględnienie. Znajduje on podstawę prawną w art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26
maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16, poz. 124, ze zm.), zaś
wysokość zasądzonej kwoty wynika z § 14 ust. 3 pkt 2 Rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz. z 2013 r. Nr 461).
Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji postanowienia.