Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: III U 715/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Grażyna Załęska-Bartkowiak

Protokolant:

starszy sekretarz sądowy Emilia Kowalczyk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 czerwca 2015 r. w O.

sprawy z odwołania B. Z.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania B. Z.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 11.07.2014r. znak (...)

orzeka:

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11.07.2014r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił B. Z. prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy.

B. Z. wniosła odwołanie od powyższej decyzji. Nie zgodziła się z oceną swego stanu zdrowia dokonaną przez organ rentowy i wskazała placówki medyczne, w których znajduje się dokumentacja związana z jej leczeniem.

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniósł o oddalenie odwołania z uwagi na to, że odwołująca nie spełniła koniecznego warunku do przyznania prawa do renty, a mianowicie orzeczeniem Komisji Lekarskiej KRUS z dnia 09.07.2014r. nie została uznana za osobę całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

B. Z. podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników od dnia 10.04.2008r. Aktualnie mieszka w O.. Z zawodu jest gastronomem. Jest współwłaścicielką wraz z mężem gospodarstwa rolnego położonego jest w miejscowości D. koło D. w odległości 115 kilometrów od O.. To jest ziemia po matce B. Z., która nadal tam mieszka. Gospodarstwo ma obszar około 3 ha fizycznego, które stanowi 1 ha przeliczeniowy. Ziemia podzielona jest na łąkę, las oraz ziemię uprawną. B. Z. uprawiała na części działki warzywa, gdyż było na nie zapotrzebowanie wśród okolicznych działkowiczów.

W dniu 12.05.2014r. B. Z. złożyła wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Orzeczeniem lekarza rzeczoznawcy KRUS z dnia 05.06.2014r. ubezpieczona nie została uznana za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym. Na skutek sprzeciwu wniesionego przez B. Z. jej stan zdrowia był analizowany przez komisję lekarską KRUS, która w orzeczeniu z dnia 09.07.2014r. także nie stwierdziła u B. Z. całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

W związku z tym decyzją z dnia 11.07.2014r. odmówiono B. Z. prawa do renty rolniczej.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art.21 ust 1 ustawy z dnia 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. Dz. U. z 2015r., poz. 704 ze zm.) - renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1.  podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres, o którym mowa w ust. 2,

2.  jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym,

3.  całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, lub w okresach o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1 i 2, lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl odpowiednich przepisów art.21 w/w ustawy - za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym (ust. 5).

Skuteczność odwołania B. Z. zależna była od wykazania przez nią całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym w w/w okresach ubezpieczenia społecznego rolników lub w ciągu 18 miesięcy od jego ustania.

Na tę okoliczność Sąd dopuścił w sprawie dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu neurologii, onkologii, endokrynologii i medycyny pracy. Po przeprowadzonym badaniu B. Z., po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną dotyczącą jej stanu zdrowia oraz mając na uwadze okoliczności ustalone w drodze wywiadu z badaną, biegli endokrynolog B. O., onkolog M. R. oraz specjalista medycyny pracy J. P. rozpoznali u odwołującej: stan po całkowitej resekcji tarczycy i leczeniem radiojodem z powodu raka tarczycy, pooperacyjną niedoczynność tarczycy wyrównaną farmakologicznie oraz nadciśnienie tętnicze wyrównane farmakologicznie. W konkluzji biegli nie stwierdzili u B. Z. całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. W uzasadnieniu opinii biegli sądowi podali, że przebyta całkowita resekcja tarczycy z następowym leczeniem jodem promieniotwórczym wymaga leczenia dawką supresyjną E. z otrzymaniem (...) poniżej 0,4 mikrograma – aktualny poziom 0,09 – oraz kontroli w Poradni Endokrynologicznej z badaniem scyntygraficznym. Pooperacyjna niedoczynność przytarczyc jest wyrównana farmakologicznie, co potwierdzają badania wykonane we wrześniu 2014r. (opinia, k.61-62). W badaniu i sporządzaniu opinii nie uczestniczył biegły neurolog.

B. Z. wniosła zastrzeżenia do tej opinii (k.67-69). Zwróciła uwagę, że konieczna jest opinia neurologa w jej przypadku. Powołała się na orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące dowodu z opinii biegłych i w konkluzji wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych.

Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu neurologii i onkologii klinicznej. Po przeprowadzonym badaniu B. Z., po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną dotyczącą jej stanu zdrowia oraz w oparciu o wywiad z badaną, biegli neurolog E. K. oraz onkolog kliniczny M. M. rozpoznały u odwołującej: stan po całkowitej resekcji tarczycy i radiojodoterapii, pooperacyjną niedoczynność tarczycy i przytarczyc wymagającą przewlekłej systematycznej suplementacji hormonu tarczycy (eutyrox), witaminy D, wapnia i magnezu aktualnie wyrównane farmakologicznie. W wyniku niedoczynności przytarczyc występowały zaburzenia metabolizmu wapnia i fosforu, które objawiały się tężyczką, potwierdzoną próbą ischemiczną w badaniu (...) z dnia 06.09.2013r. Obecnie zdaniem biegłych w badaniu neurologicznym nie stwierdzono objawów klinicznych tężyczki: objaw C. i T. były ujemne. W konkluzji biegli nie stwierdzili u B. Z. całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. W uzasadnieniu opinii biegli sądowi podali, że B. Z. zgłasza bóle głowy przewlekłe typu napięciowego, w badaniu rezonansu magnetycznego głowy z dnia 17.06.2014r. zobrazowano zespół pustego siodła – zmiana bez znaczenia klinicznego – struktury mózgowia i układ komorowy w granicach normy. Zdaniem biegłych sądowych opiniowana wymaga dalszego systematycznego leczenia pod kontrolą Poradni Onkologicznej, Endokrynologicznej i Neurologicznej, lecz aktualnie z przyczyn onkologicznych i neurologicznych nie stwierdzono całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnych (opinia, k.101).

B. Z. nie zgodziła się z wnioskami biegłych i wniosła o dopuszczenie dowodu z innego zespołu biegłych (k.116-117).

Sąd na mocy art. 217 § 3 k.p.c. oddalił wnioski o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych, uznając, że sporne okoliczności zostały już dostatecznie wyjaśnione.

W ocenie Sądu należało podzielić wywody i wnioski zawarte w pisemnych opiniach biegłych sądowych. Na okoliczność stanu zdrowia B. Z. wypowiadali się biegli lekarze z zakresu czterech specjalności, właściwych dla zgłaszanych przez nią dolegliwości. Wnioski biegłych zostały sformułowane po zapoznaniu się przez biegłych z treścią zeznań świadka R. Z. (k.17v), po przeprowadzeniu wywiadu z odwołującą i jej badaniu oraz po analizie bogatej dokumentacji medycznej zgromadzonej w związku z występującymi u B. Z. schorzeniami (k.16,32,35,44,47,84,100 oraz w aktach rentowych) Biegli wzięli także pod uwagę rozmiar gospodarstwo rolnego odwołującej. Zdaniem Sądu opinie wydane przez biegłych sądowych uwzględniają całokształt okoliczności związanych ze stanem zdrowia B. Z. i dlatego są miarodajne dla oceny jej stanu zdrowia. Wnioski wynikające z opinii są jasne, zostały poparte logiczną argumentacją. Wynika z nich, że zarówno schorzenia układu ruchu, układu krążenia jak i neurologiczne występujące u odwołującej się nie powodują u niej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

Podkreślić należy, że okoliczność, iż opinie te są niekorzystne dla odwołującej, w żaden sposób nie umniejsza to ich wartości dowodowej. Zgodnie z utrwalonym w tym zakresie orzecznictwem Sądu Najwyższego – potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii (tak SN w wyroku z dnia 16.09.2009r., I PK 79/09). W niniejszej sprawie nie zachodziła potrzeba dopuszczania dowodu z dalszych opinii biegłych. Sporządzone opinie nie zawierały bowiem luk, były kompletne, odpowiadały na postawione tezy dowodowe, były jasne, czyli należycie uzasadnione i weryfikowalne, naświetlały wyjaśniane okoliczności z punktu widzenia wiadomości specjalnych przy uwzględnieniu zebranego i udostępnionego biegłym materiału sprawy (tak SA w Warszawie wyroku z dnia 28.02.2012r., IV ACa 1124/11). Natomiast zastrzeżenia zgłaszane do kolejnych opinii przez odwołującą miały zdaniem Sądu charakter pozorny, gdyż nie zawierały konkretnych zarzutów co do oceny stanu zdrowia dokonanej przez biegłych.

Przy rozstrzyganiu tej sprawy Sąd miał także na uwadze, że w wyroku z dnia 03.02.2010r. Sąd Najwyższy stwierdził, że Sąd musi zwrócić się do biegłego, jeśli dojdzie do przekonania, że okoliczność mająca istotne znaczenie dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy może zostać wyjaśniona tylko w wyniku wykorzystania wiedzy osób mających specjalne wiadomości. W takim przypadku dowód z opinii biegłego z uwagi na składnik wiadomości specjalnych jest dowodem tego rodzaju, że nie może być zastąpiony inną czynnością dowodową ani wnioskowaniem na podstawie innych ustalonych faktów (II PK 192/09, LEX nr 584735). Natomiast w wyroku z dnia 03.11.2009r. Sąd Najwyższy stwierdził, że Sąd nie może samodzielnie dokonać ustalenia dotyczącego stanu zdrowia i stopnia naruszenia sprawności organizmu pod kątem zachowania lub braku zdolności do pracy (I UK 138/09, LEX nr 570122). Nadto w wyroku z dnia 03.09.2009r. Sąd Najwyższy stwierdził, że gdy sprawa wymaga wiadomości specjalnych, to sąd nie może rozstrzygać wbrew opinii biegłych (II UK 30/09, LEX nr 537018).

W niniejszej sprawie ze sporządzonych opinii jednoznacznie wynika, że odwołująca nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym. Jest to małe gospodarstwo. Jedynie częściowo w jego skład wchodzi ziemia uprawna. W pozostałej części – to łąka i las nie wymagające systematycznego wkładu pracy. Ponadto stwierdzić należy, że skoro odwołująca zdecydowała się na zamieszkiwanie w tak znacznym oddaleniu od gospodarstwa, to jej nakład pracy własnej w to gospodarstwo już choćby z tego względu nie może być duży. Subiektywne przekonanie odwołującej o jej całkowitej niezdolności do pracy w tym gospodarstwie nie znalazło potwierdzenia w dowodach zgromadzonych w niniejszej sprawie. Przy rozstrzyganiu tej sprawy, Sąd wziął także pod uwagę zeznania świadka R. Z. (k.17v). Świadek jest mężem odwołującej. Opisał dolegliwości odwołującej. Sąd zasadniczo dał świadkowi wiarę. Przy czym Sąd uznał, że zeznania te stanowiły jedynie dodatkowe źródło wiedzy dla biegłych sądowych, wzbogacały wywiad, który przeprowadzili oni z odwołującą. Zeznania te umożliwiły im na dokonanie dokładniejszej oceny jej stanu zdrowia. Podkreślić jednak należy, że ich treść w połączeniu z informacjami wynikającymi z dokumentacji lekarskiej nie doprowadziła biegłych do wniosku, by B. Z. była osobą całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym.

Wobec powyższych okoliczności Sąd na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.