Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 września 2014 roku

Sąd Okręgowy w Poznaniu, Wydział XV Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Godlewski

po rozpoznaniu w dniu 8 września 2014 roku w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy K. W. (1)

M. M. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu

z dnia 27 listopada 2013 roku

sygnatura akt V C 713/13

I  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadaje mu następującą treść:

utrzymuje w mocy wyrok zaoczny z dnia 4 listopada 2011 r. wydany w sprawie V Cupr (...) w punkcie 1. w części zasądzającej kwotę 6.911 zł (sześć tysięcy dziewięćset jedenaście złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 3 kwietnia 2012 r. do dnia zapłaty;

uchyla wyrok zaoczny z dnia 4 listopada 2011 r. wydany w sprawie V Cupr (...)w pozostałym zakresie i co do kwoty 41 zł (czterdzieści jeden złotych) umarza postępowanie, a w pozostałej części powództwo oddala;

kosztami procesu obciąża powoda w 13%, a pozwanego w 87% i z tego tytułu zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.615,89 zł;

I  w pozostałym zakresie apelację oddala;

II  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 600 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu w instancji odwoławczej.

/-/ SSO Krzysztof Godlewski

UZASADNIENIE

K. W. (1), reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie od pozwanego M. M. (1) nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym kwoty 7.911,01 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód wskazał, że strony łączyła umowa o doradztwo prawne i zastępstwo procesowe w postępowaniu z powództwa powoda przeciwko M. D. (1) o wydanie pojazdu zakupionego za pomocą serwisu aukcyjnego (...) za cenę 35 zł.

Dochodzone roszczenie wynika z nieprawidłowo wykonanej przez pozwanego umowy albowiem pozwany wiedząc o złożeniu przez M. D. (2) oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli winien był jako profesjonalista ocenić je w warunkach sprawy jako uniemożliwiające oczekiwania uwzględnienia powództwa. Pozwany winien sporządzić opinię o bezzasadności dochodzenia roszczenia albo powiadomić powoda o ryzyku procesowym wynikającym ze zgłoszenia roszczenia w sądzie.

Na rozprawie w dniu 4 listopada 2011 r., pełnomocnik powoda cofnął powództwo ponad kwotę 7.871 zł wraz z zrzeczeniem się roszczenia tj. co do kwoty 40,01 zł.

Wyrokiem zaocznym z dnia 4 listopada 2011 r. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.871 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18 lipca 2011 r. do dnia zapłaty, umorzył postępowanie co do kwoty 40,01 zł oraz zasądził na rzecz powoda kwotę 1.517 zł tytułem kosztów procesu. Wyrokowi w pkt. 1 i 3 nadano rygor natychmiastowej wymagalności na podstawie art. 333 k.p.c. Postanowieniem z dnia 2 grudnia 2011 r. na wniosek powoda nadano prawomocnemu wyrokowi zaocznemu klauzulę wykonalności.

Pozwany M. M. (1) wniósł o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu od wyroku zaocznego, wskazując, że powód podał nieaktualny adres do doręczeń pozwanego pomimo tego, że prawidłowy adres był mu znany, gdyż wcześniej prowadził korespondencję używając właśnie prawidłowego adresu. Złożył również sprzeciw.

Postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2012 r. zawieszono rygor natychmiastowej wykonalności nadany wyrokowi zaocznemu z dnia 4 listopada 2011 r. , ponadto wstrzymano jego wykonalność do czasu rozpoznania wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od wyroku zaocznego. Oddalono wniosek o uchylenie klauzuli wykonalności nadanej temu wyrokowi.

W dniu 26 kwietnia 2012 r. powód złożył zażalenie na postanowienie z dnia 10 kwietnia 2012 r., w którym to wnosił o jego zmianę przez oddalenie wniosku o wstrzymanie wykonalności wyroku zaocznego oraz zmianę orzeczenia poprzez oddalenie wniosku o zawieszenie rygoru natychmiastowej wykonalności tego wyroku. Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

W piśmie procesowym z dnia 28 czerwca 2012 r. pozwany wnosił o oddalenie zażalenia strony powodowej i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Postanowieniem z dnia 13 listopada 2012 r. Sąd Okręgowy w P. Wydział (...) umorzył postępowanie wywołane zażaleniem powoda na postanowienie z dnia 10 kwietnia 2012 r. wobec cofnięcia tego zażalenia.

Wyrokiem z dnia 27 listopada 2013 r., Sąd Rejonowy Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, w sprawie o sygnaturze akt V C 713/13 w punkcie:

1  uchylił wyrok zaoczny z dnia 4 listopada 2011 r. wydany przez tutejszy Sąd w sprawie V Cupr (...) w całości.

2  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.911 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 3 kwietnia 2012 do dnia zapłaty.

3  umorzył postępowanie co do kwoty 41 zł.

4  w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

5  kosztami procesu obciążył obie strony, powoda w 13%, a pozwanego w 87% i z tego tytułu zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.824,89 zł.

Apelację od wyroku wniósł pozwany, zaskarżając powyższe orzeczenie w części tj. w zakresie punktów 2 i 5.

Skarżący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie i oddalenie powództwa w całości. Nadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów procesu w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji.

Skarżący podniósł zarzut:

1  naruszenia art. 233 § l k.p.c. w zw. z art. 734 § l k.c. poprzez przyjęcie, że umowa zlecenia wiążąca strony nie została wykonana przez przyjmującego zlecenie z należytą starannością;

2  nieuwzględnienia faktu całkowitego spełnienia dochodzonego roszczenia w toku postępowania;

3  naruszenia prawa procesowego - art. 98 § 2 k.p.c. oraz art. 108 § l k.p.c., a także art. 100 k.p.c. - poprzez błędne zaliczenie do kosztów procesu kosztów działania pozwanego przez pełnomocnika oraz kosztów postępowania zażaleniowego, co mogło mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia w tym zakresie.

W odpowiedzi na apelację, powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się generalnie bezzasadna, chociaż jej wniesienie okazało się celowe i doprowadziło do należytego zredagowania sentencji zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy uznał ustalenia faktyczne przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia za prawidłowe, przyjmując je za własne w myśl postanowień art. 382 k.p.c., podzielając także w większości rozważania prawne przedstawione w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, z tym zastrzeżeniem, że wadliwie została sformułowana sentencja wyroku oraz Sąd I instancji nieprawidłowo orzekł w przedmiocie kosztów procesu.

Zarzuty apelacyjne opierają się na nieprawdziwym założeniu, że pozwany w niniejszej sprawie, przed wytoczeniem powództwa o wydanie przedmiotu sprzedaży (ciągnika siodłowego) nie wiedział o rozmowie M. D. (3) (sprzedającego) z K. W. (1) i złożeniu przez sprzedającego oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia złożonego pod wpływem błędu jeszcze przed zawarciem umowy sprzedaży.

Trafnie Sąd Rejonowy przyjął, że M. M. (1) wiedział zarówno o wspomnianej rozmowie jak i o złożeniu przez sprzedającego oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia złożonego pod wpływem błędu. Niniejsze wynika jednoznacznie z dowodów znajdujących się na kartach 42-43 akt sprawy IC (...) Sądu Rejonowego w O. – treści pisma pełnomocnika M. D. (3) z dnia 6.05.2009 r. i kserokopii zwrotnego poświadczenia odbioru tego pisma skierowanego do M. M. (1) i doręczonego dnia 11.05.2009 r. W treści pisma, pełnomocnik M. D. (3) wskazał na okoliczność przeprowadzenia rozmowy przez M. D. (3) z K. W. (1)przed zawarciem umowy kupna ciągnika siodłowego, a dotyczącej omyłkowego wskazania ceny sprzedaży na 35 zł. Nadto w piśmie tym zawarto oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia złożonego pod wpływem błędu przez sprzedającego. Powództwo o wydanie przedmiotu sprzedaży zostało natomiast wniesione 27.05.2009 r. (k. 11 akt IC (...) Sądu Rejonowego w O.), czyli w momencie kiedy M. M. (1) posiadał już wiedzę w zakresie opisanych wyżej okoliczności.

Słusznie Sąd Rejonowy uznał, że aby uznać, iż po stronie pozwanego M. M. (1) doszło do dochowania wymaganej staranności w wykonaniu umowy, powinien był on poinformować swojego mocodawcę o znikomych szansach na uwzględnienie powództwa oraz ryzyku związanym z przegraniem sprawy, w tym w zakresie obowiązku zwrotu kosztów postępowania przeciwnikowi procesowemu oraz odebrać od niego oświadczenie, że mocodawca dysponując taką wiedzą decyduje się na wytoczenie powództwa. Skoro pozwany zaniechał podjęcia tych czynności, to słusznie Sąd Rejonowy uznał, że pozwany nienależycie wykonał zobowiązanie, narażając powoda na szkodę.

Zarzut spełnienia świadczenia okazał się częściowo zasadny. Wadliwe sformułowanie sentencji wyroku spowodowało, że mimo tego, iż należność została od pozwanego wyegzekwowana na podstawie wyroku zaocznego, to zasądzono ją w przeważającej części ponownie. Na podstawie tak zredagowanego wyroku powód mógłby ponownie wyegzekwować kwotę już zapłaconą, co należy uznać za niedopuszczalne.

Nietrafny jest jednak pogląd apelującego, że w realiach niniejszej sprawy powództwo winno zostać oddalone. W sytuacji kiedy Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie w znacznej części było uzasadnione, z czym należało się zgodzić, sentencja wyroku powinna być inna, a przy tym winna uwzględniać fakt wyegzekwowania należności na podstawie wyroku zaocznego.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy prawidłowo zredagował sentencję zaskarżonego wyroku, w granicach zarzutów apelacji, nie zmieniając merytorycznie rozstrzygnięcia, za wyjątkiem rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu, które również było wadliwe. W związku z tym orzeczono jak w punkcie I.1. i 2. wyroku, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., oddalając apelację w pozostałym zakresie jako nieuzasadnioną, na podstawie art. 385 k.p.c. (punkt II wyroku Sądu Okręgowego).

Wskazać należy, że Sąd Okręgowy wydając postanowienie z dnia 13.11.2012 r. w sprawie XV Cz (...) nie był zobligowany do orzeczenia o kosztach tegoż postępowania wpadkowego, bowiem zgodnie z art. 108 zd. 1 k.p.c. sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Wspomniane postanowienie nie kończyło zaś sprawy w instancji, a jedynie postępowanie incydentalne, po zakończeniu którego sprawa nadal toczyła się przed Sądem I instancji. Koszty omawianego postępowania zażaleniowego, jako część kosztów procesu, powinny być rozliczone w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji, czyli w zaskarżonym wyroku.

Powód dochodził kwoty 7.911 zł, ostatecznie zaś zasądzono na jego rzecz kwotę 6.911 zł. Oznacza to, że powód wygrał w 87%, pozwany zaś w 13%. Koszty jakie poniósł powód to: opłata od pozwu 300 zł, wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa – 1.217 zł, opłata od zażalenia - 80 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w postępowaniu zażaleniowym – 300 zł. Razem koszty poniesione przez powoda zamykają się kwotą 1.897 zł. Koszty poniesione przez pozwanego to jedynie opłata od sprzeciwu w wysokości 150 zł.

Uwzględniając stopień wygrania procesu przez strony (art. 100 zd. 1 k.p.c.), należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda 87% kosztów jakie poniósł, czyli 1.650,39 zł, zaś na rzecz pozwanego od powoda 13% kosztów jakie poniósł pozwany, czyli 34,50 zł. Po dokonaniu kompensacji kosztów należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.615,89 zł (1650.39 – 34,50).

Wobec powyższego orzeczono jak w punkcie I.3. wyroku na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

W punkcie III wyroku orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Apelującego należało uznać za przegrywającego postępowanie odwoławcze, bowiem na skutek wniesienia apelacji nie doszło do merytorycznej zmiany orzeczenia, a jedynie prawidłowo zredagowano treść wyroku i dokonano jedynie zmiany rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Zmiana orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu nie zmienia faktu, że co do meritum apelujący jest stroną przegrywającą.

Na koszty postępowania apelacyjnego złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powoda, ustalone na podstawie § 6 pkt 4 w zw. § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490).

SSO K. Godlewski