Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 1612/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Joanna Dalba

Protokolant: Kinga Romanowska

po rozpoznaniu w dniu 1 czerwca 2015 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko H. G., (...) Sp. z o.o. z siedzibą w N.

o zapłatę

1.  powództwo oddala;

2.  zasądza od powoda J. K. na rzecz pozwanego H. G. kwotę 4.367,00 zł (cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600,00 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

4.Sygn. akt: I C 1612/13

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 28 kwietnia 2008 roku (data prezentaty) powód J. K. - reprezentowany przez pełnomocnika (pełnomocnictwo- k.8) - wniósł przeciwko H. G. i (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. o zapłatę solidarnie kwoty 15.000,00 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie kosztów sądowych wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, iż w dniu 10 października 2007 roku została zawarta pomiędzy powodem a pozwanym H. G. działającym w imieniu własnym i (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. pisemna umowa na mocy, której powód zobowiązał się do podejmowania czynności celem odzyskania wierzytelności pozwanego od T. H.. Umowa zawarta została na okres do dnia odzyskania wierzytelności przez pozwanego. Strony przewidziały możliwość wypowiedzenia przedmiotowej umowy, jednak gdyby została wypowiedziana bez ważnej przyczyny strona wypowiadająca była zobowiązana do zapłaty kary umownej w wysokości 15.000,- zł. – art. 5 ust. 4 umowy. Powód podniósł, że działając w wykonaniu umowy podjął szereg działań mających na celu odzyskanie wierzytelności od dłużnika T. H.. Pozwany działając na podstawie art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 umowy w dniu 7 marca 2008 roku złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy ze skutkiem natychmiastowym. Pozwany w oświadczeniu nie wskazał przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie. Powód w związku z dokonanym bez ważnej przyczyny, w jego ocenie, wypowiedzeniem w dniu 10 marca 2008 roku przedmiotowej umowy -wystawił i przesłał na adres pozwanego notę obciążeniową, która nie została przez pozwanego zapłacona (pozew- k.1-6).

W dniu 26 sierpnia 2008 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy - Śródmieścia w Warszawie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał pozwanym H. G. i (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., aby zapłacili solidarnie żądaną przez powoda kwotę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 kwietnia 2008 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. (nakaz zapłaty - k.58).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany H. G. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu od powoda na rzecz pozwanego. Podniósł, iż nie może on odpowiadać jako współdłużnik solidarny, gdyż nie zaistniała podstawa jego odpowiedzialności. Wskazał, że kara umowna dotyczyła wyłącznie stosunków gospodarczych łączących na podstawie umowy (...) M. z T. H.. (sprzeciw -k. 59-61).

Z kolei pozwany (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. (obecnie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w N.) w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu od powoda na rzecz pozwanego według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, iż art. 5 ust. 4 w części dotyczącej kary umownej w przypadku wypowiedzenia umowy dotyczy zleceniobiorcy-powoda. Pozwany podniósł, iż umowę wypowiedział na podstawie art. 5 ust. 1, w którym nie ma ograniczeń, co do wypowiedzenia umowy, a jedynie w ust. 4 wprowadza się dla potrzeb dochodzenia kary umownej, obowiązek wskazania ważnego powodu. Pozwany wskazał, że z korespondencji miedzy stronami wynika, iż przyczyną wypowiedzenia była utrata zaufania do zleceniobiorcy. Nadto pozwany wskazał, że powód swoim działaniem naruszył dobre obyczaje zawierając odrębną umowę z T. H. o odmiennych interesach oraz działał z pokrzywdzeniem zleceniodawcy. Pozwany wskazał, że powód wbrew wcześniejszym ustaleniom pomiędzy powodem, pozwanym oraz T. H. doprowadził do sytuacji, w której należne pozwanemu świadczenie otrzymał powód. Powód przekroczył zakres zlecenia i nie działał w interesie pozwanego, ale w swoim interesie osobistym. (sprzeciw – k. 61-66)

Wobec zaginięcia akt niniejszej sprawy, postanowieniem z dnia 22 grudnia 2009 roku Sąd Rejonowy dokonał ich odtworzenia (postanowienie – k.72).

Wyrokiem z dnia 22 czerwca 2012 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy- Śródmieścia w Warszawie w sprawie o sygn. I C 1555/08 zasądził od pozwanych (...) Sp. z o.o. (poprzednio (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) i H. G. solidarnie na rzecz powoda J. K. kwotę 15.000,00 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 28 kwietnia 2008 roku do dnia zapłaty oraz od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 2.588,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 2.400,00 zł tytułem zastępstwa procesowego. (wyrok- k.247, uzasadnienie – k. 251-255).

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany H. G. (apelacja - k. 260-267) na skutek której Sąd Okręgowy w Warszawie wydał w dniu 12 marca 2013 roku orzeczenie, w którym uchylił zaskarżony wyrok, zniósł postępowanie w sprawie w całości i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie, przy czym sądowi temu pozostawione zostało rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej. W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał, że H. G. przesłał być prezesem pozwanej spółki w grudniu 2008 roku kiedy też zmieniła się nazwa i adres spółki. Pozwana spółka nie była prawidłowo informowana o pismach w sprawie. Z treści pełnomocnictwa, ani pism pełnomocnika pozwanego H. G. nie wynikało umocowanie do zastępowania także pozwanej spółki. Z uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego wynika, iż Sąd wziął pod uwagę nieważność postępowania polegającą na pozbawieniu (...) Sp. z o.o. możności obrony swoich praw w rozumieniu art. 379 pkt. 5 kpc. W konsekwencji – jak wynika z sentencji i uzasadnienia wyroku Sądu II instancji – rozstrzygnięcie dotyczy obydwu pozwanych, a postępowanie w sprawie zostało zniesione w całości. (por. art. 378 § 2 kpc) (wyrok z uzasadnieniem - k.316-322).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 lutego 2007 roku pomiędzy T. H. (jako zleceniodawcą) a (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. (jako zleceniobiorcą) została zawarta umowa zlecenia. Przedmiotem umowy było znalezienie nabywcy dla prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej niezabudowanej oraz prawa użytkowania nieruchomości gruntowej wraz odrębną własnością budynku stanowiącego własność T. H. położonej w J.. (częściowo zeznania świadka T. H. – k.363-364, zeznania świadka Z. G. - k.398-401, k.435-440, k.536-543, k.152-154, zeznania pozwanego H. G. k.595-599, częściowo umowa –k.10 oraz częściowo wypis z aktu notarialnego – k.39-44).

W dniu 16 marca 2007 roku (w wyniku znalezienia nabywcy przez (...) Sp. z o.o.) zostały zawarte pomiędzy sprzedawcą T. H., a kupującym (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. warunkowe umowy sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej niezabudowanej oraz prawa użytkowania nieruchomości gruntowej wraz odrębną własnością budynku w J. za łączną cenę 9.500.000,00 zł. Wymieniona cena miała zostać zapłacona przez kupującego w dwóch częściach tj. kwota 8.500.000,00 zł przed zawarciem definitywnej umowy przeniesienia własności, zaś pozostałą kwotę 1.000.000,00 zł wymieniona spółka miała zapłacić po zawarciu definitywnej umowy przeniesienia własności i łącznym spełnieniu dodatkowych warunków, w tym wydaniu w posiadanie kupującemu znajdującego sie w budynku lokalu zajmowanego przez (...) Bank S.A. (częściowo wypis z aktu notarialnego- k.40-44, częściowo zeznania świadka T. H. – k.363-364, zeznania świadka Z. G. - k.398-401, k.435-440, k.536-543, zeznania pozwanego H. G., k.595-599).

Z tytułu znalezienia nabywcy nieruchomości (...) Sp. z o.o. przysługiwało wynagrodzenie prowizyjne w kwocie 600.000 złotych. Powyższe wynagrodzenie miało zostać zapłacone po uzyskaniu przez T. H. nieuiszczonej części ceny w kwocie 1.000.000,00 zł (bezsporne, zeznania świadka- częściowo zeznania świadka T. H. –k.363-364, zeznania świadka Z. G. - k.398-401, k.435-440, k.536-543, zeznania pozwanego H. G. k.595-599).

Z uwagi na brak płatności umówionego wynagrodzenia przez T. H., w dniu 7 października 2007 roku pomiędzy H. G. i (...) Sp. z o. o. z siedzibą w W. reprezentowaną przez H. G. (łącznie występującymi jako zleceniodawca) a J. K. jako (zleceniobiorcą) została zawarta umowa zlecenia na mocy, której J. K. zobowiązał się do podejmowania czynności celem odzyskania wierzytelności (...) Sp. z o.o. od dłużnika -T. H.. Na wierzytelności, które obejmowała umowa składały się wierzytelność w kwocie 600.000,00 zł z tytułu umowy zlecenia z dnia 1 lutego 2007 roku oraz wierzytelność w kwocie 375.000,00 zł z innego tytułu. (bezsporne, umowa z dnia 10 października 2007 roku- k.9-14).

W artykule 4 ust. 1 strony zgodnie uzgodniły, że J. K. (jako zleceniobiorcy) będzie przysługiwać wynagrodzenie w wysokości 30% kwoty wierzytelności, której spłaty dłużnik dokonał w okresie trwania umowy lub po jej rozwiązaniu jeżeli spłata jest efektem działań zleceniobiorcy.

Umowa zawarta została na okres do dnia odzyskania wierzytelności przez pozwanego. Strony przewidziały możliwość wypowiedzenia przedmiotowej umowy przez zleceniodawcę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym. Wypowiedzenie bądź odstąpienie przez zleceniodawcę nie zwalniało go z obowiązku zapłaty należnego wynagrodzenia za wykonane usługi, w wyniku których nastąpi spłata wierzytelności lub ich części po dniu wygaśnięcia umowy, jeżeli jest efektem działania zleceniobiorcy.

W przypadku wypowiedziana umowy bez ważnego powodu strona wypowiadająca była zobowiązana do zapłaty kary umownej w wysokości 15.000,00 zł. – art. 5 ust 4 umowy. (bezsporne, umowa z dnia 10 października 2007 roku- k.9-14).

W dniu 21 grudnia 2007 roku pomiędzy T. H. (jako zleceniodawcą) a J. K. (jako zleceniobiorcą) została zawarta umowa zlecenia, której przedmiotem były usługi polegające na:

- rozwiązaniu umowy najmu z dnia 10 września 2004 roku, zawartej z (...) Bank S.A. z siedzibą w L. dotyczącej nieruchomości położonej w J.;

- dochodzeniu wszelkich wierzytelności przysługujących od dłużnika (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W..

Po wykonaniu ww. usług zleceniobiorca- J. K. - miał dokonać podziału wierzytelności odzyskanej od dłużnika (...) Sp. z o.o., w ten sposób, że kwotę 600.000,00 zł przekazać na rzecz (...) Sp. z o.o. w W. tytułem całkowitego rozliczenia umowy z dnia 1 lutego 2007 roku, zaś pozostałą kwotę zwrócić zleceniodawcy – T. H.. Z tytułu świadczonych usług zleceniobiorcy przysługiwało wynagrodzenie w kwocie 5% kwoty wierzytelności, której spłaty dłużnik dokonał w okresie trwania umowy zlecenia lub po jej rozwiązaniu jeśli spłata ta jest efektem działania zleceniobiorcy (bezsporne, umowa z dnia 21 grudnia 2007 roku-k.18).

W dniu 3 stycznia 2008 roku zostało zawarte „Porozumienie” miedzy T. H. a J. K. w ramach którego T. H. zobowiązała się do zapłaty kwoty 600.000,00 zł z wierzytelności odzyskanych od (...) sp. z o.o. „na wskazane konto J. K..” Jednocześnie J. K. na mocy udzielnego mu pełnomocnictwa oświadczył, że z chwilą otrzymania ww. kwoty wyczerpują się roszczenia ustne i pisemne dotyczące nieruchomości w J. ( bezsporne, porozumienie - k.19).

J. K. w czasie prób odzyskania należności od (...) Sp. z o.o. (w kwocie 1.000.000,00 zł) informował T. H. o tym, iż w wyniku jego działań (...) sp. z o.o. zgodziła się uiścić na rzecz T. H. kwotę 750.000,00 zł. Po jakimś czasie J. K. poinformował T. H., iż uzyskana suma od ww. spółki będzie wynosić 500.000,00 zł. Ostatecznie J. K. poinformował, że (...) sp. z o.o. jest skłonna zawrzeć ugodę na kwotę 250.000,00 zł. Uzyskana kwota 250.000,00 zł miała zostać podzielona w ten sposób, że kwotę 180.000,00 zł miała zatrzymać T. H., zaś kwotę 70.000 zł miało otrzymać (...) Sp. z o.o. (częściowo zeznania świadka T. H. – k.363-364, zeznania świadka Z. G. - k.398-401, k.435-440, k.536-543, zeznania pozwanego H. G. - k.595-599).

Z uwagi na zaufanie H. G. i Z. G. do J. K., T. H. przed zwarciem ugody w kancelarii notarialnej w dniu 3 marca 2008 roku podpisała okazany jej przez J. K. aneks do umowy zlecenia z dnia 21 grudnia 2007 roku, zaś w dniu następnym fakturę VAT. („usprawiedliwienie- wniosek” – k.180, aneks – k.183, częściowo zeznania świadka T. H. – k.363-364, oświadczenie z 8 marca 2008 roku - k.48, k.151,) .

W dniu 3 marca 2008 roku pomiędzy T. H. (jako sprzedającą) a (...) Sp. z o.o. (jako kupującym) została zawarta ugoda w formie aktu notarialnego w ramach której nastąpiło potrącenie miedzy stronami przysługującej T. H. wierzytelności wobec (...) Sp. z o.o. z tytułu nieuiszczonej kwoty ceny sprzedaży nieruchomości położonej w J. wraz z uznanymi przez T. H. wierzytelnościami (...) Sp. z o.o. wobec niej w kwocie 600.000,00 zł z tytułu odszkodowania i w kwocie 150.000,00 zł z tytułu kar umownych. Po potrąceniu nieuiszczonej części ceny nabycia w kwocie 1.000.000,00 zł z uznanymi wierzytelnościami (...) Sp. z o.o. T. H. miała otrzymać kwotę 250.000,00 zł, tytułem pozostałej kwoty ceny. (bezsporne, wypis z aktu notarialnego Rep. A Nr (...)- k.39-40)

T. H. wskazała w akcie notarialnym, na prośbę J. K., że pozostała część ceny w kwocie 250.000,00 zł zostanie jej zapłacona w ten sposób, że kwota 180.000,00 zł miała zostać wpłacona na jej rachunek bankowy, zaś pozostała kwota 70.000,00 zł na rachunek bankowy J. K. tytułem „wynagrodzenia wynikającego z zawartej umowy windykacji”. Wolą T. H. było przekazanie kwoty 70.000,00 zł J. K. jako pełnomocnikowi (...) Milenium zgodnie z umową zlecenia i zwolnienie się z długu wobec (...) sp. z o.o. (wypis z aktu notarialnego zawartego przed notariuszem O. R.. A Nr (...), „usprawiedliwienie- wniosek” – k.180, aneks – k.183, częściowo zeznania świadka T. H. – k.363-364, oświadczenie z 8 marca 2008 roku - k.48, k.151,) .

W dniu 4 marca 2008 roku J. K. zgodził się przelać otrzymaną kwotę 70.000,00 złotych na rzecz (...) sp. z o.o. pod warunkiem sprzedaży przez (...) Milenium pozostałej części wierzytelności wobec T. H. w kwocie 530.000,00 zł. (zeznania świadka Z. G.- k.398-401, k.435-440, k.536-543, k.152-154, zeznania pozwanego H. G. k.243-244, k.595-599 ).

W dniu 7 marca 2008 roku H. G. działający w imieniu (...) Sp. z o.o. wskutek udzielonych informacji przez T. H. o wysokości ceny uzyskanej w ramach ugody z (...) sp. z o.o. wypowiedział ze skutkiem natychmiastowym umowę zlecenia z dnia 10 października 2007 roku łączącą go z J. K.. (bezsporne, pismo- k. 20)

W dniu 8 marca 2008 roku H. G. działający w imieniu (...) Sp. z o.o. złożył T. H. oświadczenie w którym w pkt. 1 wskazał, że wszelkie roszczenia wynikające z zawartej w dniu 1 lutego 2007 roku umowy zlecenia wygasają w dniu 8 marca 2008 roku. W oświadczeniu potwierdził, iż dokonana wpłata na konto byłego pełnomocnika J. K. zostaje uznana za całkowitą i ostateczną zapłatę z tytułu umowy zlecenia z dnia 1 lutego 2007 roku. Ponadto w oświadczeniu poinformował o cofnięciu pełnomocnictwa udzielonego J. K. i wyraził niezadowolenie, że J. K. reprezentujący interesy (...) sp. z o.o. o charakterze majątkowym doprowadził do ugody z dnia 3 marca 2008 roku co naraziło na szkodę (...) sp. z o.o. poprzez uznanie w ramach negocjacji kwoty 600.000,00 zł tytułem odszkodowania oraz kwoty 150.000,00 zł tytułem kar umownych.

Jednocześnie T. H. przyjmując wyżej wymienione oświadczenie wskazała, że działanie J. K. w okresie od 10 października 2007 roku do dnia 7 marca 2008 roku było realizowane na podstawie pełnomocnictwa (...) Sp. z o.o. T. H. potwierdziła rozwiązanie umowy zlecenia z dnia 1 lutego 2007 roku i wskazała, że dokonana zapłata na konto J. K. pełnomocnika (...) sp. z o.o. jest całkowitą i ostateczną zapłatą z tego tytułu. (oświadczenie k.48, k.151).

W dniu 12 marca 2008 roku J. K. wysłał notę obciążeniowo- księgową wobec (...) Sp. z o.o. i H. G. na kwotę 15.000,00 zł (bezsporne, nota -k.21-22).

W odpowiedzi z dnia 15 marca 2008 roku (...) sp. z o.o. jako mocodawca wezwało J. K. do wydania nieprzekazanej dotychczas kwoty 70.000,00 zł otrzymanej w wyniku zawarcia ugody z dnia 3 marca 2008 roku (wezwanie - k.49).

W dniu 20 marca 2008 roku H. G. działając w imieniu (...) sp. z o.o. złożył w Prokuraturze Rejonowej (...) w W. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa określonego w art. 284 § 2 k.k. (zawiadomienie – k.161).

W toku procesu (...) sp. z o.o. zmieniła nazwę na (...) sp. z o.o., a także zarząd i adres (odpis krs – k. 34-37).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, których prawdziwość i autentyczność nie była przez strony kwestionowana i nie budziła wątpliwości Sądu.

Zeznania świadka Z. G. i pozwanego H. G. Sąd ocenił jako wiarygodne z uwagi na ich zgodność i logiczność. W ocenie Sądu przytoczone przez świadka Z. G. okoliczności znajdują odbicie w znajdującym się w aktach sprawy materiale dowodowym w postaci dokumentów. Nadto w odczuciu Sądu zeznania te są szczere, spójne i logiczne, a brak było podstaw do tego, ażeby odmówić im waloru wiarygodności. Sąd wziął pod uwagę fakt, że świadek jest Z. G. jest żoną pozwanego, jednakże nie zaobserwował, aby świadek próbowała w swoich zeznaniach przedstawiać opisywane wydarzenia w sposób nadmiernie subiektywny i stawiający sytuację pozwanych w lepszym świetle. Nadto powyższe zeznania znajdują częściowo pokrycie także w zeznaniach świadka T. H..

W ocenie Sądu pozwany miał ważne powody do wypowiedzenia umowy z dnia 10 października 2007 roku opisane w dalszej części rozważań.

Sąd dał wiarę również zeznaniom T. H. w postępowaniu ponownym, albowiem korespondowały one z zeznaniami z zeznaniami świadka Z. G. oraz pozwanego oraz z zebranymi w sprawie dokumentami.

Sąd w części dał wiarę zeznaniom powoda J. K. w zakresie w jakim wskazywał na postanowienia w przedmiocie kary umownej umieszczone w umowie zlecenia łączącej strony. Powyższe znajduje potwierdzenie dokumencie umowy.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda w pozostałym zakresie, bowiem zeznania te były sprzeczne z zeznaniami świadka Z. G., T. H. oraz pozwanego oraz zgromadzonym materiałem dowodowym w postaci dokumentów.

Sąd oddalił wnioski pełnomocnika pozwanego H. G. (k.411-412, k.129) o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków Z. K. i E. Z. na okoliczności mechanizmu działań powoda J. K. w charakterze zleceniobiorcy wobec pozwanego H. G., jako zleceniodawcy, obliczonych na spowodowanych po jego stronie szkody, a skierowanych do świadka – jako nieistotne dla rozpoznania istoty sprawy.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Ustalony przez Sąd stan faktyczny był w przeważającej części bezsporny. Różnice w stanowiskach stron wynikały przede wszystkim z oceny prawnej działań stron przy wykonywaniu łączącej je umowy.

Roszczenie powoda dotyczyło zapłaty kary umownej wynikającej z łączącej strony umowy w zakresie wypowiedzenia umowy bez ważnego powodu.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 umowy z dnia 10 października 2007 roku łączącej strony, umowa może być wypowiedziana przez Zleceniodawcę w każdym czasie ze skutkiem natychmiastowym. Wypowiedzenie bądź odstąpienie od umowy przez Zleceniodawcę nie uchyla obowiązku zapłaty przez Zleceniodawcę należnego wynagrodzenia za wykonane usługi, w wyniku, których nastąpi spłata wierzytelności lub jej części po dniu wygaśnięcia umowy, a jest efektem działania zleceniobiorcy.

W myśl art. 5 ust. 4 ww. umowy, w wypadku wypowiedzenia umowy bez ważnego powodu, Strona, która wypowiedziała umowę będzie zobowiązana do zapłaty kary umownej w wysokości 15.000,00 zł. W przypadku, gdy wypowiadającym będzie Zleceniodawca nie zwalnia to go od zapłaty umówionego w umowie wynagrodzenia.

Zgodnie z brzmieniem art. 65 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje ( § 1). W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu ( § 2).

Istotne znaczenie dla ustalenia relacji między wnioskami wynikającymi z dosłownego brzmienia umowy a regułami wykładni określonymi w art. 65 § 2 ma uzasadnienie wyroku SN z dnia 5 kwietnia 2007 r., II CSK 546/06, Lex, nr 253385. Teza tego wyroku przedstawia się następująco: "W myśl art. 65 § 2 k.c. w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. To rozłożenie akcentów oznacza, że argumenty językowe (gramatyczne) mają znaczenie drugorzędne i ustępują argumentom odnoszącym się do woli stron, ich zamiaru i celu. Mimo to prawidłowa, pełna i wszechstronna wykładnia umowy nie może pomijać treści zwerbalizowanej na piśmie, bowiem napisane sformułowania i pojęcia, a także sama semantyka i struktura aktu umowy, są jednym z istotnych wykładników woli stron, pozwalają ją poznać i ocenić. Jest więc jasne, że wykładnia umowy nie może prowadzić do stwierdzeń w sposób sprzeczny z jej treścią. Istotnie, gramatyczne dyrektywy wykładni mają swój walor poznawczy, ale przede wszystkim wówczas, gdy treść kontraktu jest jednoznaczna, pozwalająca na odtworzenie woli kontrahentów według reguł znaczeniowych. Jeśli jednak tekst umowy jest niejasny, konieczne staje się usunięcie wątpliwości przy zastosowaniu obowiązujących zasad wykładni umowy według reguł przewidzianych w art. 65 § 2 k.c."

W okolicznościach niniejszej sprawy, zapisów zawartej umowy wobec przeciwnych stanowisk stron, nie można tłumaczyć w inny sposób, niż wynikający z ich dosłownego brzmienia. Toteż, skoro istnieje zapis dotyczący obowiązku zapłaty kary umownej przez stronę, która dokona wypowiedzenia umowy bez ważnego powodu to zapis ten należy interpretować w ten sposób, że wolą stron było jedynie nałożenie obowiązku zapłaty kary umownej tylko na jedną ze stron.

W ocenie pozwanych, powód niezasadnie żądał zapłaty kary umownej z uwagi na istnienie w dacie wypowiedzenia umowy ważnych ku temu przyczyn, takich jak: działanie powoda w sytuacji występującego konfliktu interesów osób, z którymi wiązał go stosunek zobowiązaniowy oraz zaistnienie utraty zaufania do osoby powoda przez pozwanego H. G. oraz (...) sp. z o.o. (poprzednio (...) sp. z o.o.). Strona pozwana podnosiła również, że wskutek działania powoda pozwani nie uzyskali żadnej kwoty z przysługującego im świadczenia w kwocie 600.000,00 zł, za to pozwany otrzymał nienależną mu kwotę 70.000,00 zł.

W ocenie Sądu stanowisko strony pozwanej zasługuje na uwzględnienie w części.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że powód pomimo, iż nie jest adwokatem, ani radcą prawnym i nie obowiązują go zasady etyki wskazanych samorządów zawodowych, to jednakże działając w interesie klienta jest zobligowany do należytej staranności w działaniu. Nadto podejmując się działalności gospodarczej w zakresie obrotu wierzytelnościami, a co za tym idzie reprezentowania klientów w tym zakresie, jest zobowiązany do należytej staranności z uwzględnieniem prowadzonej przez siebie działalności. Zgodnie bowiem z art. 355 § 1 kc - Dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność). W świetle zaś art. 355 § 2 kc - Należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że powód winien przede wszystkim w swoich dalszych działaniach mieć na uwadze fakt, że z pozwanymi H. G. i (...) sp. z o.o. (poprzednio (...) sp. z o.o.) w dniu 10 października 2007 r. zawarł umowę zlecenia jako pierwszą w stosunku do dalszych umów i aneksów dotyczących pośredniczenia przy rozliczeniach dotyczących umowy sprzedaży pomiędzy T. H. a (...) Sp. z o.o. co do nieruchomości w J..

Nie uszedł uwadze Sądu fakt, iż to pozwani pośrednio przyczynili się do zaistnienia konfliktu interesów, bowiem przekonali T. H. do zawarcia umowy z J. K., dotyczącej pozyskania wierzytelności od (...) Sp. z o.o.. Niemniej jednak J. K. zawarł bez wiedzy pozwanych aneks z dnia 3 marca 2008 r. do umowy z dnia 21 grudnia 2007 roku z T. H., uzyskując świadczenie znacznie przekraczające pierwotne ustalenia. Na skutek zawarcia powyższego aneksu pozwani mieli nie otrzymać żadnego udziału z powyżej wymienionej kwoty 70.000,00 zł.

Mianowicie pierwotnie powodowi przysługiwało wynagrodzenie w wysokości 30% wyegzekwowanych należności od T. H., co wynikało z umowy zlecenia zawartej z pozwanymi w dniu 10 października 2007 r. (k. 10) Następnie powód na podstawie umowy z dnia 21 grudnia 2007 r. z T. H. dodatkowo miał jeszcze otrzymać 5% od wyegzekwowanych należności od (...) sp. z o.o. (k. 18) Ustalenia powyższe dawały powodowi prawo uzyskania kwoty 12.500,00 zł oraz kwoty 17.250,00 zł. Powyższa kwota 12.500,00 zł została obliczona w następujący sposób: 5% x 70.000,- zł; jest to wynagrodzenie przysługujące powodowi na podstawie ww. umowy z T. H.. Natomiast powyższa kwota 17.250,00 zł została obliczona w następujący sposób: 70.000,00 zł – 12.500,00 zł, daje kwotę 57.500,00 zł x 30%, daje kwotę 17.250,00 zł; jest to wynagrodzenie należne powodowi na podstawie umowy z pozwanymi.

Z uwagi na zawarcie aneksu z dnia 3 marca 2008 r. do umowy z dnia 21 grudnia 2007 roku pomiędzy T. H. a J. K. (k. 183) powód uzyskał ponad 5,5 – krotnie (70.000,00 zł > 5,5 x 12.500,00 zł) wyższe wynagrodzenie aniżeli wynikające z zawartej umowy w dniu 21 grudnia 2007 r. z T. H.. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w aneksie tym strony uchyliły punkt 2 umowy z dnia 21 grudnia 2007 r. Na podstawie tego punktu 2 J. K. zobowiązał się do podziału wierzytelności odzyskanej od (...) sp. z o.o. w ten sposób, że zobowiązał się do zapłaty na rzecz (...) sp. z o.o. kwoty 600.000,- zł z tytułu całkowitego rozliczenia umowy zlecenia (za doprowadzenie do zawarcia do umowy sprzedaży nieruchomości) z dnia 1 lutego 2007 r. a pozostałą część tej należności zobowiązał się zwrócić T. H..

W niniejszej sprawie powód podnosił, że pozwana spółka działająca pod obecnie firmą (...) sp. z o.o. porozumiewała się za jego plecami z dłużnikiem T. H. w zakresie wypłaty świadczenia, jednakże z ustalonego stanu faktycznego wynika, iż to powód zawarł na chwilę przed podpisaniem umowy w formie aktu notarialnego aneks z T. H. o powyżej szczegółowo opisanych ustaleniach.

Niewątpliwym w sprawie jest fakt, iż (...) sp. z o.o. wskutek działania powoda nie uzyskał żadnej zapłaty ze strony T. H. z tytułu umowy zlecenia z dnia 1 lutego 2007 roku. Jednocześnie już z umowy z dnia 10 października 2007 roku zawartej miedzy powodem, a pozwanymi pośrednio wynika, iż między T. H., a (...) sp. z o.o. istniały rozliczenia finansowe z innych tytułów niż umowa z dnia 1 lutego 2007 roku, które nie zaprzeczają w żaden sposób wcześniejszemu twierdzeniu.

Dla oceny przesłanek wypowiedzenia umowy łączącej strony, istotne jest przytoczenie tej części zeznań świadka Z. G., z której wynika, iż pozwany H. G. i świadek Z. G. nie godzili się na propozycję powoda J. K., że on przeleje na rzecz pozwanego powyższą kwotę 70.000,- zł otrzymaną od T. H. w zamian za zbycie na jego rzecz przez (...)Milenium, pozostałej części wierzytelności wobec T. H., czyli 600.000,00 zł odjąć 70.000,00 zł tj. kwotę 530.000,00 zł. (k. 400-401)

Mając na uwadze powyższe okoliczności należy stwierdzić, że wypowiedzenie umowy z dnia 10 października 2007 roku znajdowało uzasadnienie w ważnych przyczynach, za jakie uznać można działanie powoda w sytuacji konfliktu interesów osób, z którymi wiązał go stosunek zobowiązaniowy oraz podnoszoną przez stronę pozwaną utratę zaufania wobec osoby powoda przez pozwanych.

W tym stanie rzeczy, Sąd w pkt. 1 wyroku oddalił powództwo w całości.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w pkt. 2 wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Z uwagi na fakt, iż Sąd oddalił powództwo w niniejszej sprawie, to powód jako strona przegrywająca sprawę zobowiązany jest zwrócić pozwanemu H. G. poniesione przez niego koszty procesu, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 2.400,00 złotych za pierwszą instancję (§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu), opłata od apelacji w kwocie 750,00 złotych, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1.200,00 złotych za drugą instancję, a także opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł. Pozwany (...) Sp. z o.o. nie poniósł żadnych kosztów w toku postępowania i dlatego Sąd nie orzekał o zwrocie na jego rzecz kosztów.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.

dnia 21.07.2015 r.