Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Firkowski (spr.)

Sędziowie: SO Małgorzata Tomkiewicz

SO Dorota Lutostańska

Protokolant st. sekr. sądowy Monika Tymosiewicz

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Janusza Płońskiego

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2015r.

sprawy A. M.

oskarżonego o przestępstwo z art. 190§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 28 stycznia 2015 r., sygn. akt VII K 392/14

I zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że orzeczoną w stosunku do oskarżonego A. M. karę pozbawienia wolności łagodzi do 3 ( trzech ) miesięcy i w pozostałej części utrzymuje go w mocy,

II zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze,

III zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata P. S. kwotę 420 ( czterysta dwadzieścia ) zł tytułem opłaty za obronę z urzędu oskarżonego A. M. wykonywanej w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 96,60 (dziewięćdziesiąt sześć złotych i sześćdziesiąt groszy ) zł tytułem podatku VAT od tej opłaty.

Sygn. akt VII Ka 446/15

UZASADNIENIE

A. M. oskarżony został o to, że:

I. w nocy z 30.06.2012 r. na 01.07.2012 r. w m. K. gm. P., działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, kierował groźby pozbawienia życia A. K. oraz uszkodzenia mienia należącego do A. K. i K. K. (1), przy czym groźby te wzbudziły u pokrzywdzonych stan uzasadnionej obawy, że mogą zostać spełnione, tj. o czyn z art. 190 § 1 k.k.

II na przełomie listopada i grudnia 2012 r. w m. K. gm. P. kierował pod adresem K. K. (2) groźby pozbawienia życia, które wzbudziły u w/w stan uzasadnionej obawy, że mogą zostać spełnione

tj. o czyn z art. 190 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym wyrokiem z dnia 28 stycznia 2015 r. w sprawie VII K 392/14

orzekł

I oskarżonego A. M. uniewinnił od popełnienia zarzucanego mu czynu z pkt I aktu oskarżenia,

II oskarżonego A. M. uznał za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu z pkt II aktu oskarżenia z tym ustaleniem, że czyn ten został popełniony w dniu 10 listopada 2012 r. i za to, na podstawie art. 190 § 1 k.k., skazał go na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

III na podstawie art.632 pkt 2 k.p.k. orzeczono, że koszty procesu w części uniewinniającej ponosi Skarb Państwa, zaś na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych w pozostałym zakresie,

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonego z urzędu, który zaskarżył przedmiotowe orzeczenie w części dotyczącej czynu II na korzyść oskarżonego i na podstawie art. 427 § 1-2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 2 k.p.k. zarzucił wyrokowi obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:

1.art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej oceny dowodów i uznanie za wiarygodne zeznań pokrzywdzonego K. K. (2), a także świadka K. K. (3), pomimo pozostawania rodziny pokrzywdzonego i świadka w długoletnim konflikcie z oskarżonym A. M., przy jednoczesnej, nieuzasadnionej w sposób wyczerpujący odmowie uznania za wiarygodne zeznań świadka S. M., co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie, polegający na przyjęciu, że oskarżony wypowiadał w kierunku K. K. (2) groźby pozbawienia życia, które u w/w wzbudziły stan uzasadnionej obawy, że mogą zostać spełnione.

2. art. 410 k.p.k. poprzez pominięcie ujawnionego na rozprawie dowodu z odczytanych w toku postępowania zeznań świadka K. K. (1), co mogło mieć wpływ na treść wyroku w zakresie ustaleń faktycznych co do sprawstwa oskarżonego.

Stawiając powyższe zarzuty skarżący wniósł o uniewinnienie oskarżonego od stawianego mu aktem oskarżenia zarzutu, o którym mowa w pkt II aktu oskarżenia ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz o zasądzenie kosztów obrony wykonywanej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie, jednakże zainicjowana kontrola instancyjna skutkowała koniecznością zmiany wyroku w zakresie złagodzenia orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności.

Na wstępie stwierdzić należy, że zgromadzone w sprawie dowody Sąd meriti poddał wszechstronnej analizie i ocenie, zgodnie z dyrektywami określonymi w art. 4 k.p.k. Także przeprowadzone w oparciu o tę analizę wnioskowanie jest logiczne, zgodne z przesłankami wynikającymi z art. 7 kpk i przekonująco uzasadnione w pisemnych motywach skarżonego wyroku. Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji wnikliwe zweryfikował tezy aktu oskarżenia w granicach niezbędnych dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia o winie oskarżonego. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynikają powody takiego rozstrzygnięcia, a Sąd Okręgowy w pełni podziela przedstawioną tam argumentację. W tej sytuacji nie ma potrzeby ponownego przytaczania całości argumentacji zawartej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, którą Sąd Okręgowy podziela i należy jedynie zaakcentować niektóre elementy, które przemawiają za odmową podzielenia stanowiska skarżącego.

Odnosząc się do twierdzeń i wniosków sformułowanych przez skarżącego w apelacji, to w ocenie Sądu Okręgowego nie zasługują one na podzielenie i sprowadzają się one do polemiki z dokonanymi przez Sąd Rejonowy ustaleniami. W judykaturze wielokrotnie podkreślano (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 r., V KKN 104/98, Prok. i Pr. 1999, z. 2, poz. 6 i z dnia 23 lipca 2003 r., V KKN 375/02, Lex nr 80278), że przeprowadzona w sprawie ocena dowodów pozostaje pod ochroną normy art. 7 k.p.k. wówczas, gdy przekonanie sądu jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonych, jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie umotywowane w uzasadnieniu wyroku.

Mając na względzie powyższe uznać należy zarzut obrońcy oskarżonego obrazy prawa procesowego, a mianowicie art. 7 k.p.k., za nietrafny, gdyż Sąd Rejonowy w sposób jak najbardziej prawidłowy ocenił zeznania pokrzywdzonego, świadków, jak i wyjaśnienia oskarżonego i odniósł się szczegółowo do tychże zeznań i wyjaśnień i pozostałych dowodów w sporządzonym uzasadnieniu, które zawiera dogłębną analizę tychże dowodów wyraźnie różnicując ich wartość dla ustaleń faktycznych. W konsekwencji ocena tych dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy nie może zostać uznana za dowolną. Odnosząc się do twierdzeń i wniosków sformułowanych przez skarżącego w apelacji, to w ocenie Sądu Okręgowego nie zasługują one na podzielenie i sprowadzają się one do polemiki z dokonanymi przez Sąd Rejonowy ustaleniami. W judykaturze wielokrotnie podkreślano (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 r., V KKN 104/98, Prok. i Pr. 1999, z. 2, poz. 6 i z dnia 23 lipca 2003 r., V KKN 375/02, Lex nr 80278), że przeprowadzona w sprawie ocena dowodów pozostaje pod ochroną normy art. 7 k.p.k. wówczas, gdy przekonanie sądu jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonych, jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie umotywowane w uzasadnieniu wyroku.

Dokonana przez Sąd odwoławczy analiza oceny dowodów przeprowadzonych przez Sąd I instancji upoważnia do stwierdzenia, iż została ona przeprowadzona przez ten Sąd z uwzględnieniem reguł zawartych w art. 4 k.p.k. i art. 410 k.p.k. - jest ona wszechstronna, nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów i nie zawiera błędów faktycznych bądź logicznych, a jako taka - znajduje się pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. Przypomnieć wypada, że sąd orzekający, rozstrzygając o winie bądź niewinności oskarżonego, kieruje się własnym, wewnętrznym przekonaniem, nieskrępowanym żadnymi ustawowymi regułami dowodowymi, a przekonanie to pozostaje tak długo pod ochroną art. 7 k.p.k., dopóki nie zostanie wykazane, że Sąd I instancji oparł swe przekonanie o winie oskarżonego bądź na okolicznościach nieujawnionych w toku przewodu sądowego, bądź też ujawnionych w toku przewodu sądowego, ale ocenionych w sposób sprzeczny ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1974 r. w sprawie Rw 618/74, OSNKW 3-4/1975, poz. 47, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 1990 r. w sprawie WRN 149/90, OSNKW 7-99/991, poz. 41, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 1996 r. w sprawie II KRN 199/95, OSN PiPr 10/1996, poz. 10), co w sprawie niniejszej nie ma miejsca, a zatem wnioski zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego nie mogą zostać podzielone.

Przede wszystkim Sąd Rejonowy w sposób trafny ocenił wyjaśnienia oskarżonego, nie dając im wiary w zakresie popełnionego przez oskarżonego czynu z pkt II, w których nie przyznał się on do gróźb kierowanych wobec K. K. (2). Stąd też zasadnie Sąd uznał je za sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym, w szczególności z rzetelnymi zeznaniami K. K. (2) k.52-53,76-77, 204v-205, 206v-207, 443v, 472.

Zwrócić przy tym należy uwagę, iż oskarżony A. M. negując wypowiadanie gróźb przyznał się do natomiast do tego, że pomiędzy nim a K. K. (2) doszło do szarpaniny, gdyż K. K. (2) chciał go powstrzymać od jazdy samochodem, robiąc mu zdjęcia. Te wyjaśnienia oskarżonego Sąd Rejonowy zasadnie uznał za wiarygodne, gdyż korespondują z zeznaniami K. K. (2) i K. K. (3), siostry pokrzywdzonego, która zeznała, że w listopadzie, podczas wizyty u rodziców, była świadkiem interwencji Policji, spowodowanej groźbami oskarżonego wobec jej brata.

Sąd Rejonowy słusznie uznał za wiarygodne zeznania pokrzywdzonego K. K. (2), gdyż były konsekwentne i logiczne w toku całego procesu oraz wzajemnie ze sobą korespondowały. (k.56v-57, 245v, 471v-472). Wprawdzie pomiędzy rodzinami oskarżonego i pokrzywdzonego istnieje silny konflikt, jednakże sama ta okoliczność nie może dyskredytować relacji K. K. (2) co do przypisanego A. M. czynu.

Na sprawstwo oskarżonego w zakresie zdarzenia z dnia 10 listopada 2012 r., wskazują także relacje świadka S. M. i tym relacjom Sąd dał wiarę w zakresie, w którym są zbieżne z zeznaniami K. K. (2). Natomiast zasadnie odmówił wiarygodności tym relacjom, w których zaprzeczała, że podczas zajścia jej syn A. M. nie groził pokrzywdzonemu -k. 246-246v,473.

Wracając do zeznań pokrzywdzonego zauważyć należy, że wprawdzie dopiero w dniu 22 stycznia 2013 r. złożył on zeznania w sprawie, w których wskazał tak na fakt wypowiadania przez oskarżonego gróźb jak i swoją obawę, że zostaną spełnione- k.52-53, to pokrzywdzony od razu po tym zdarzeniu powiadomił o nim policję a z interwencji z dnia 10 listopada 2012 r. została sporządzona notatka- k.8. Funkcjonariusz J. W. siłą rzeczy nie pamiętał szczegółowo takiego zdarzenia jednakże podał, że „tam była mowa o jakiś tam groźbach” i mówił o tym K. K. (2), który twierdził także, że się bał- k.507 odw. Powyższe zeznania policjanta stanowią swoiste dopełnienie relacji pokrzywdzonego i uwiarygadniają wersję K. K. (2) co do przebiegu zdarzenia z dnia 10 listopada 2012 r. i sprawstwa A. M. w zakresie zarzucanego mu czynu z art.190§1 kk.

W ślad za Sądem I instancji wskazać wreszcie należy, że oskarżony groził pokrzywdzonemu pozbawieniem życia, przy czym w świetle tak wcześniejszych niesnasek i nieporozumień jak i okoliczności towarzyszącym tym wypowiedziom w dniu zdarzenia tj. wulgarności oskarżonego, pchnięciu w klatkę piersiową, uszkodzeniu telefonu groźba ta w przekonaniu pokrzywdzonego była realna co do możliwości jej spełnienia

Stąd też w świetle powyższych prawidłowych ustaleń faktycznych Sądu I instancji na podzielenie nie zasługuje wniosek o jego uniewinnienie wywiedziony w apelacji obrońcy oskarżonego w zakresie stawianego mu zarzutu z pkt II.

Jednakże wątpliwości Sądu odwoławczego budzi orzeczona oskarżonemu przez Sąd Rejonowy kara 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, która jest rażąco surowa w stosunku do wagi popełnionego przez A. M. czynu.

Jeśli uwzględni się nie tylko stopień społecznej szkodliwości czynu i winy oskarżonego, ale również zasady wymiaru kary określone w przepisie art.53 k.k., to stwierdzić trzeba, że zachodziła konieczność dokonania korekty w zakresie rozstrzygnięcia o karze poprzez jej złagodzenie do wymiaru 3 (trzech) miesięcy. Zgodnie z art. 53 § 2 k.k. wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego. W niniejszej sprawie, mając na względzie wysokość wymierzonej oskarżonemu kary, należy przede wszystkim odnieść się do tego, iż A. M. wprawdzie nie przyznał się częściowo do popełnienia zarzucanego mu czynu z pkt II, jednakże nie negował tego, że zdenerwował się na K. K. (2), z którym „szarpał się” po tym, gdy ten robił mu zdjęcia podczas kierowania samochodem. Uwzględniając powołane okoliczności zdarzenia i postawę oskarżonego wynikającą z subiektywnej oceny jego zachowania, to w ocenie Sądu Okręgowego orzeczona kara będzie dla A. M. wystarczająco dolegliwa i winna odzwierciedlić społeczną szkodliwość czynu i stopień zawinienia oskarżonego oraz spełnić wobec wymienionego cele wychowawcze jak również właściwie ukształtować świadomość prawną społeczeństwa. Nadto kara ta winna skutkować unikaniem w przyszłości przez oskarżonego naruszeń porządku prawnego i poprawy sąsiedzkich relacji.

Mając powyższe na uwadze zaskarżony wyrok zmieniono w ten sposób, że orzeczoną w stosunku do oskarżonego A. M. karę pozbawienia wolności złagodzono do 3 (trzech) miesięcy, a w pozostałej części utrzymano w mocy - art.437 § 2 k.p.k. art. 438 pkt. 4 k.p.k.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze uznając, że przemawiają za tym względy słuszności ..

Ponadto na podstawie art.29 ustawy prawo o adwokaturze zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adwokata P. S. kwotę 420 (czterysta dwadzieścia) zł tytułem opłaty za obronę z urzędu oskarżonego wykonywaną w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 96,60 (dziewięćdziesiąt sześć złotych i sześćdziesiąt groszy) tytułem podatku od towarów i usług.