Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Ryszarda Maziuka

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2013r.,

sprawy M. G.

oskarżonego z art. 190 § 1 kk i inne

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Elblągu

z dnia 19 marca 2013 r., sygn. akt II K 1183/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że orzeczoną wobec

oskarżonego M. G. w punkcie III wyroku karę łączną

ograniczenia wolności na podstawie art. 69§ 1 i 2 kk, art. 70§ 1 pkt. 2 kk

warunkowo zawiesza na okres próby 1 (jednego) roku;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa

kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt VI Ka 194/13

UZASADNIENIE

M. G. został oskarżony o to ,że :

I. w dniu 18 czerwca 2012 r. w E. przy ul. (...), groził uszkodzeniem ciała małoletniemu M. M. , przy czym groźba ta wzbudziła u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona,

tj. o czyn z art.190§1 kk ;

II. w tym samym miejscu i czasie naruszył nietykalność cielesną małoletniego M. M., w ten sposób, że uderzył go pięścią w prawy bark,

tj. o czyn z art. 217§1 kk.

Sąd Rejonowy w Elblągu wyrokiem z dnia 19 marca 2013 r., sygn. akt IIK 1183/12 uznał oskarżonego M. G. za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie I oskarżenia ,to jest występku kwalifikowanego z art.190§1 kk i za to na podstawie art.190§1 kk w zw. z art. 34§1 i 2 kk w zw. z art.35§1 kk skazał go na karę 2 miesięcy ograniczenia wolności połączoną z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym.

Oskarżony M. G. został także uznany za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie II oskarżenia, to jest występku kwalifikowanego z art.217§1 kk i za to na podstawie art. 217§1 kk w zw. z art.34§1 i 2 kk w zw. z art. 35§1 kk został skazany na karę 2 miesięcy ograniczenia wolności, połączoną z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym.

Na podstawie art. 85kk w zw. z art.86§1 i 3 kk połączono jednostkowe kary ograniczenia wolności orzeczone wobec oskarżonego w punktach I i II i wymierzono mu karę łączną 3 miesięcy ograniczenia wolności połączoną z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym.

Na podstawie art.626§1 kpk w zw. z art.624§1 kpk zwolniono oskarżonego w całości od ponoszenia kosztów sądowych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego M. G. zaskarżając wyrok w całości na korzyść wymienionego. Skarżący wyrokowi temu zarzucił :

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść polegający na uznaniu za udowodnione, iż oskarżony w dniu 18 czerwca 2012 r. w E. przy ulicy (...) , groził uszkodzeniem ciała małoletniemu M. M., przy czym groźba ta wzbudziła u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę ,że zostanie spełniona, które to działanie wyczerpuje znamiona z art.190§1 kk oraz ,że w tym samym miejscu i czasie oskarżony naruszył nietykalność cielesną małoletniego M. M., w ten sposób ,że uderzył go pięścią w prawy bark, które to działanie wyczerpuje znamiona występku z art. art.217§1 kpk , co doprowadziło do nieuzasadnionego uznania ,iż oskarżony dopuścił się zarzucanych mu aktem oskarżenia czynów, podczas gdy w rzeczywistości całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz jego prawidłowa ocena winny skutkować uniewinnieniem M. G. od popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynów;

2. obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia , a mianowicie:

a) art.4 i art.5§2 kpk poprzez przyjęcie winy oskarżonego, mimo iż wina ta nie została oskarżonemu udowodniona oraz tłumaczenie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego,

b) art.4 , art. 7 kpk, art.410 kpk i art.424 wyrażającą się w przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów ,przez dowolne, wybiórcze ich uwzględnienie , niepełną ocenę przy niedostatku prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego przy jednoczesnym naruszeniu zasady obiektywizmu, brak analizy na tle innych dowodów, pominięcie części dowodów.

3. rażącą surowość orzeczonej kary ograniczenia wolności.

Podnosząc niniejsze zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego ,względnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego M. G. co do meritum jako niezasadna nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie rozważań należy wskazać ,że Sąd Rejonowy przeprowadził w przedmiotowej sprawie postępowanie dowodowe w sposób wyczerpujący , a zgromadzone dowody poddał rzetelnej analizie i na tej podstawie wyprowadził słuszne wnioski zarówno co do winy oskarżonego M. G. w zakresie przypisanych mu występków, jak i subsumcji prawnej jego zachowań pod wskazane przepisy ustawy karnej , a także wymiaru orzeczonych wobec niego , zarówno kar jednostkowych, jak i kary łącznej. Podkreślić należy ,iż przedmiotem rozważań były nie tylko dowody obciążające oskarżonego ale również wszelkie dowody im przeciwne, a wszystkie one zostały ocenione zgodnie z zasadami logicznego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego. Wyprowadzone zatem na tej podstawie stanowisko Sądu Rejonowego korzysta z ochrony przewidzianej w art. 7 kpk , a ponieważ nie zostało ono w żaden rzeczowy i przekonywujący sposób podważone przez skarżącego dlatego też w całej rozciągłości zasługuje na aprobatę Sądu odwoławczego.

Za nieuzasadnione należało uznać wywody obrońcy oskarżonego ,że Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy prawa procesowego , a mianowicie przepisu art. 4 kpk. Zważyć należy ,iż wymieniony przepis zawiera dyrektywę ogólną postępowania i określa sposób w jaki powinny procedować organy prowadzące postępowanie karne. Natomiast przedmiotem ewentualnych uchybień, zarzucanych w skardze apelacyjnej, mogą być tylko normy nakazujące (lub zakazujące ) dokonywania określonych czynności w określonej sytuacji procesowej a stąd zarzut obrazy art. 4 kpk , podobnie zresztą jak i zarzut obrazy innej normy o charakterze ogólnym, nie może sam przez się stanowić podstawy apelacji. Stanowisko to jest wyrazem przyjęcia i podzielenia przez Sąd Okręgowy konsekwentnej linii orzecznictwa Sądu Najwyższego, zapoczątkowanej pod rządami poprzedniego kodeksu postępowania karnego .( v. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25.01.1971 r., IV Kr 24/70, OSNKW 1971/7-8/117, a także post. SN z 28.12.2001 r., V KKN 329/00, Lex nr 51623, post. SN z 13.05.2002 r., V KKN 90/01, Lex nr 53913).

Za bezpodstawny należało także uznać zarzut obrazy art.5§2 kpk , gdyż nie można zasadnie go stawiać, podnosząc wątpliwości strony co do treści ustaleń faktycznych lub co sposobu interpretacji prawa. Dla oceny , czy została naruszona zasada in dubio pro reo , nie są miarodajne tego rodzaju wątpliwości , które zgłasza strona, a jedynie to, czy orzekający w sprawie sąd rzeczywiście powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa i czy wobec braku możliwości ich usunięcia , rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego, względnie to , czy w świetle realiów konkretnej sprawy wątpliwości takie powinien był powziąć . W wypadku gdy pewne ustalenia faktyczne, zależne są od dania wiary tej lub innej grupie dowodów , czy też na przykład dania wiary lub odmówienia wiary wyjaśnieniom oskarżonego, zeznaniom tego lub innego świadka , nie można mówić o naruszeniu zasady in dubio pro reo, ewentualne zastrzeżenia co do oceny wiarygodności konkretnego dowodu lub grupy dowodów rozstrzygane mogą być jedynie na płaszczyźnie utrzymania się przez sąd w granicach sędziowskiej swobody ocen, wynikającej z treści art. 7 kpk lub też ewentualnie przekroczenia przez sąd tych granic i wkroczenia w sferę dowolności. ( v. wyrok SN z dnia 14.05.1999 r., IV KKN 714/98, Prok. i Pr.2000/4/8, wyrok SN z dn.11.10.2002 r., V KKN 251/01, Prok. i Pr.2003/11/5).

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy w wyniku pełnej i poprawnie dokonanej swobodnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego uznał ,iż brak jest w realiach niniejszej sprawy nie dających się usunąć wątpliwości w zakresie przypisanych oskarżonemu czynów i w oparciu o tę właśnie ocenę poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i wykazał w niewątpliwy sposób winę M. G..

Natomiast odnosząc się do zarzutu dotyczącego naruszenia dyrektywy z art. 7 kpk to należy przypomnieć ,że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art.7 kpk , jeżeli tylko: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy , stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego oraz jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku. Tymczasem skarżący nie wykazał , aby którykolwiek z powyższych warunków nie został dotrzymany , a zatem także i zarzut obrazy art. 7 kpk nie mógł w realiach tej sprawy zostać uznany za zasługujący na uwzględnienie. Należy też zaznaczyć ,iż to ,że Sąd Rejonowy ocenił poszczególne dowody w sposób odmienny , aniżeli życzyłby sobie tego skarżący absolutnie jeszcze nie oznacza ,że w procesie rozumowania Sądu nastąpił błąd natury logicznej. Przypomnieć bowiem należy ,że wybór wiarygodnych źródeł dowodowych jest prerogatywą sądu stykającego się bezpośrednio z dowodami i to w toku całej rozprawy głównej. Sąd I instancji , dokonując swobodnej oceny dowodów musi przedstawić tok swego rozumowania, który doprowadził go do dokonanego wyboru. Analiza tego właśnie toku rozumowania jest przedmiotem kontroli instancyjnej, bowiem Sąd odwoławczy nie styka się z dowodami bezpośrednio ,lecz swą działalność ogranicza do weryfikacji i racjonalności rozumowania sądu orzekającego, przedstawionego w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Krytyka odwoławcza ,aby była skuteczna, musi wykazywać braki w zakresie logicznego rozumowania sądu orzekająco. Jeżeli tego nie czyni, a ogranicza się do twierdzeń, że zdarzenia miały inny przebieg , to nie może być uwzględniona przez sąd odwoławczy. Innymi słowy, zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku nie może sprowadzać się tylko do samej odmiennej oceny materiału dowodowego, lecz powinien polegać na wykazaniu jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego. Ponadto zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu wyrażonymi w zaskarżonym wyroku , gdyż sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego , odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd I instancji , nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten sąd błędu w ustaleniach faktycznych.

W przedmiotowej sprawie wina oskarżonego M. G. została wykazana w oparciu o całokształt zebranego materiału dowodowego . Kluczowe znaczenie dla wykazania winy oskarżonego w zakresie przypisanych mu występków miały niewątpliwie zeznania pokrzywdzonego M. M., który szczegółowo opisał zachowanie oskarżonego M. G. w dniu 18 czerwca 2012 r. około godziny 18.00 w E. na ulicy (...). Sąd Rejonowy uznając niniejszy dowód za wiarygodny swoje stanowisko bardzo szeroko i rzeczowo umotywował , które w pełni zasługiwało na aprobatę Sądu odwoławczego. Dlatego też Sąd Okręgowy nie mógł przychylić się do stanowiska autora apelacji ,że argumentacja i rozważania Sądu Rejonowego w głównej mierze oparte na uznanych za wiarygodne zeznaniach pokrzywdzonego są wadliwe. Zaznaczyć należy ,iż nawet oparcie orzeczenia skazującego na zeznaniach tylko jednego świadka , również w sytuacji nie przyznania się oskarżonego do winy, nie może stanowić podstawy do zarzutu dokonania błędnych czy dowolnych ustaleń faktycznych w sprawie. Nie istnieje bowiem żadna reguła dowodowa, która uzasadniałaby pogląd ,że zeznania choćby jednego świadka są niewystarczającą podstawą skazania. Rzecz w tym ,że tego rodzaju dowód , jak wykazał to obszernie Sąd Rejonowy w pisemnych motywach wyroku nie wywołuje żadnych zastrzeżeń i nie został w żaden rzeczowy sposób podważony pod względem jego wiarygodności. Pomimo szczegółowo przedstawionej przez Sąd Rejonowy oceny zeznań pokrzywdzonego M. M. , która została dokonana w kontekście całokształtu zebranych dowodów na podkreślenie zasługuje postawa pokrzywdzonego , który stanowczo i konsekwentnie przedstawiał przebieg inkryminowanych zdarzeń. Nadto dowód ten znalazł potwierdzenie w dowodach pośrednich jak zeznania świadków P. M. ,E. M., S. M., opinii sądowo- lekarskiej oraz opinii sądowo- psychologicznej. Zaznaczyć należy ,iż Sąd Rejonowy dokonując oceny zgromadzonego materiału dowodowego , a w szczególności zeznań pokrzywdzonego czynił to także przez pryzmat istniejącego konfliktu sąsiedzkiego pomiędzy rodzinami pokrzywdzonego i oskarżonego.

W uzasadnieniu apelacji skarżący wskazał na pewne rozbieżności i nieścisłości w zeznaniach rodziców pokrzywdzonego – świadków E. i P. M. . W ocenie Sądu odwoławczego wskazywane przez obrońcę oskarżonego rozbieżności w powyżej wskazanych dowodach osobowych w żaden sposób nie podważają wiarygodności zeznań pokrzywdzonego albowiem zarówno E. M. jak P. M. nie byli świadkami zajścia , a znane ono było im z relacji pokrzywdzonego. Nadto wskazywana przez skarżącego treść nagrania zapisana na płycie CD wbrew stanowisku obrońcy oskarżonego była przedmiotem rozważań Sądu I instancji co wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku .Według Sądu odwoławczego zapis znajdujący się na płycie CD także w żaden sposób nie podważa przebiegu zajścia przedstawionego przez pokrzywdzonego a wyłącznie potwierdza wzajemne nieporozumienia między od dawna skonfliktowanymi rodzinami.

Reasumując stwierdzić należy ,że Sąd Rejonowy nie dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia oraz nie naruszył przepisów postępowania , a kontrola odwoławcza wskazuje ,że zaskarżony wyrok znajduje pełne oparcie w prawidłowo dokonanej ocenie zebranego materiału dowodowego.

Sąd Okręgowy podziela także ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy w zakresie rodzaju i wymiaru orzeczonych wobec oskarżonego M. G. kar jednostkowych wymierzonych mu za przypisane czyny z art. 190§1 kk i art. 217§1 kk , jak też orzeczonej kary łącznej ograniczenia wolności.

Na aprobatę zasługiwało także stanowisko Sądu I instancji szeroko przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku odnośnie braku podstaw do warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec oskarżonego M. G. . Podzielenie zawartej tam oceny uniemożliwia wręcz przychylenie się do argumentacji skarżącego poddającego pod rozwagę umorzenie postępowania na podstawie art. 17§1 pkt 3 kpk w zw. z art.414§1 kpk tj. z uwagi na znikomy stopień społecznej szkodliwości czynów.

Natomiast w ocenie Sądu odwoławczego , jak najbardziej zasadne było orzeczenie wobec oskarżonego M. G. kary o charakterze probacyjnym.

Według Sądu Okręgowego , w przypadku oskarżonego zachodzą wszelkie podstawy do zastosowania wobec niego dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia orzeczonej kary łącznej ograniczenia wolności. Oskarżony nie był karany sądownie, posiada pozytywną opinię wydaną przez szkołę do której uczęszcza. Dlatego też w przekonaniu Sądu odwoławczego orzeczona kara ograniczenia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania będzie w zupełności wystarczająca dla osiągnięcia wobec młodocianego oskarżonego celów kary , a w szczególności celów prewencyjno – wychowawczych.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy na podstawie art. 437§1 i §2 kpk zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób ,że orzeczoną wobec oskarżonego M. G. w punkcie III wyroku karę łączną ograniczenia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 1 roku. Wyznaczony okres próby jednego roku pozwoli w zupełności na zweryfikowanie zachowania oskarżonego. W pozostałej części wyrok jako słuszny został utrzymany w mocy.

Na podstawie art. 626§1 kpk w zw. z art. 624§1 kpk i art. 17 ust.1 i 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych ( Dz. U. z 1983 r., Nr 49, poz.223 ze zm.) Sąd Okręgowy mając na względzie sytuację materialną oskarżonego M. G. zwolnił go w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.