Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 7 lutego 2013 roku powódka T. J. wniosła o zasądzenie od A. Ż. na jej rzecz kwoty:

- 94.400 zł tytułem naprawienia szkody;

- 11.800 zł tytułem zaliczki wpłaconej przez powódkę na poczet ceny w wysokości 11.800 zł – 20.069,09 zł tytułem sumy rat kredytu spłaconego przez powódkę

wraz z odsetkami od dnia wytoczenia powództwa.

Powódka wniosła ponadto o zasadzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu podano, że pozwany zawarł z powódką w dniu 23 października 2009 roku umowę kupna sprzedaży należącego do powódki samochodu marki S. (...) o nr rej. (...). Zgodnie z warunkami umowy pozwany przejął na siebie zobowiązania kredytowe powódki w wysokości podanej przez Bank. Powódka podkreśliła, iż w kwietniu 28 kwietnia 2010 roku strony zawarły kolejną umowę, na podstawie której pozwany zobowiązał się do spłacenia kredytu zaciągniętego przez powódkę na zakup w/w pojazdu, łącznie z odsetkami i pozostałymi kosztami związanymi z kredytem.

Podkreślono, iż powódka spłacała regularnie raty kredytu do 29 września 2009 roku, natomiast pozwany użytkując pojazd od października 2009 roku nie spłacił wbrew swojemu zobowiązaniu żadnej z rat kredytu, jak również odmawiał zwrotu pojazdu bądź jego równowartości na pokrycie zaległych należności mimo wielokrotnych wezwań powódki. W dniu 17 grudnia 2010 roku samochód został odebrany pozwanemu przez komornika.

(pozew – k. 2-6)

W piśmie z dnia 17 września 2013 roku pełnomocnik powódki zmodyfikował dochodzone roszczenie- wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki łącznej kwoty 81.150 zł tj. 46.150 zł tytułem odszkodowania oraz kwoty 35.000 zł tytułem wynagrodzenia za użytkowanie pojazdu przez pozwanego wbrew żądaniom jego zwrotu przez powódkę za okres od dnia 23 października 2009 roku do dnia 17 grudnia 2010 roku.

(pismo procesowe powoda – k. 55-56)

W odpowiedzi na pozew z dnia 16 października 2013 roku J. Ż. wniósł o odrzucenie pozwu w całości oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów sądowych.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie pozwany podkreślił, iż wtoczenie przedmiotowego powództwa nosi znamiona podjęcia przez powódkę kolejnej próby wyłudzenia od niego środków finansowych.

(odpowiedź na pozew – k. 72-74)

Postanowieniem z dnia 30 września 2014 roku Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 177§1 pkt 5 k.p.c. zawiesił postępowanie. We wniosku z dnia 10 października 2014 roku pełnomocnik powódki wniósł o podjęcie zawieszonego postępowania. Postanowieniem z dnia 17 lutego 2015 roku Sąd podjął postępowanie.

(postanowienia – k. 142,148, wniosek – k.143)

Na rozprawie w dniu 17 lutego 2015 roku pełnomocnik powódki ograniczył powództwo do kwoty 70.750 zł, w tym 24.600 zł tytułem czynszu najmu. W pozostałym zakresie dochodzi odszkodowania. Pełnomocnik powódki wniósł także o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego oraz o nieobciążanie powódki kosztami procesu. Pozwany nie stawił się - o terminie zawiadomiony prawidłowo.

(skrócony protokół rozprawy z dnia 17 lutego 2015 roku- k. 150)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka w dniu 27 października 2008 roku zawarła z (...) Bank (...) umowę kredytu konsumenckiego nr (...)- (...)- (...), na mocy której Bank udzielił powódce kredytu w kwocie 118.891,50 zł na zakup pojazdu mechanicznego marki S.. Powódka wpłaciła na poczet ceny dwie zaliczki o łącznej wysokości 11.800 zł, a pozostała do zapłaty kwota 106.200 zł pochodziła z powyższego kredytu.

Powódka dla zabezpieczenia kredytu przeniosła pod warunkiem zawieszającym na Bank prawo własności w/w pojazdu (§8 umowy). Ziszczenie się tego warunku następowało m.in. w chwili pozostawania przez kredytobiorcę w 25-dniowej zwłoce z zapłatą kredytu.

(umowa – k. 18-22, faktura VAT – k. 17)

W dniu 23 października 2009 roku T. J. zawarła z J. Ż. umowę dotyczącą sprzedaży samochód marki S. nr rej.(...). Zgodnie z art. 2 umowy pozwany miał przejąć zobowiązania kredytowe powódki w wysokości podanej przez Bank. Postanowiono także, że pozwany przekaże powódce kwotę 10.000 zł – w terminie do dnia 8 listopada 2009 roku. Podkreślono, że umowa wchodzi w życie w dniu 8 listopada 2009 roku tj. w momencie przekazania gotówką kwoty 10.000 zł. Brak wpłaty skutkować miałby unieważnieniem umowy. W umowie tej wskazano także, iż kupujący jest świadom, że ostatni wpłacona przez powódkę rata dotyczyła miesiąca września 2009 roku. Ponadto w umowie tej zawarto postanowienie, iż powódka przekaże pozwanemu wszystkie dokumenty dotyczące sprzedawanego samochodu w terminie do dnia 8 listopada 2009 roku. Zgodnie z art. 5 umowy wszystkie zmiany do umowy muszą być dokonywane w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Tego samego dnia samochód został przekazany pozwanemu.

(umowa – k. 146)

Po podpisaniu w/w umowy ani powódka ani pozwany nie regulowali zobowiązań wobec (...) Bank (...).

(okoliczność bezsporna)

Pismem z dnia 6 stycznia 2010 roku (...) Bank (...) S.A. wezwał powódkę do zapłaty wymagalnych należności, które na dzień 6 stycznia 2010 roku wynosiły 9.857,25 zł. Poinformowano także, iż nie zapłacenie żądanych należności stanowić będzie podstawę do wypowiedzenia umowy kredytu. W dniu 12 kwietnia 2010 roku bank wezwał powódkę do natychmiastowego zwrotu pojazdu – w terminie 3 dni od otrzymania wezwania.

(ostateczne wezwanie do zapłaty – k. 24, pismo – k. 33 załączonych akt o sygn. 1 Ds. 983/12)

Strony w dniu 28 kwietnia 2010 roku zawarły kolejną umowę, z podpisami poświadczonymi notarialnie, dotyczącą tego samego pojazdu - samochodu marki S. o nr rej. (...), za cenę 72.000 zł. Zgodnie z umową cena miała być płatna w następujący sposób:

- 7.000,00 zł pozwany zapłacił już sprzedającemu, co powódka potwierdziła;

- 65.000 zł pozwany zobowiązał się zapłacić na konto wierzyciela powódki, celem spłaty kredytu zaciągniętego przez powódkę na zakup powyższego samochodu, zwalniając tym samym powódkę z osobistej odpowiedzialności względem wierzyciela. Pozwany zobowiązał się ponadto zapłacić wszelkie odsetki i inne koszty związane z zaciągniętym kredytem. Licząc od października 2009 roku tj. wydania samochodu w posiadanie. Postanowiono, iż brak wpłaty wymienionej kwoty kredytu wraz z odsetkami skutkować będzie unieważnieniem umowy. Pozwany oświadczył, iż jest świadom, ze ostatnia rata wpłacona przez powódkę dotyczyła miesiąca września 2009 roku, a także że stan techniczny i prawny samochodu jest mu znany. W umowie zastrzeżono, ze wszelkie zmiany umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.

(umowa – k. 14-16)

Pismem z dnia 4 maja 2010 roku bank wezwał powódkę do natychmiastowego zwrotu pojazdu. Poinformowano powódkę, iż na skutek 25 – dniowej zwłoki, która nastąpiła w dniu 27 września 2009 roku w zapłacie kredytu, prawo własności pojazdu przeszło na bank.

(pismo – k. 34 załączonych akt o sygn. 1 Ds. 983/12)

Wobec braku reakcji ze strony powódki, bank złożył w dniu 2 sierpnia 2010 roku zawiadomienie o popełnieniu przez nią przywłaszczenia pojazdu marki S. o nr rej. (...). Postanowieniem z dnia 10 maja 2011 roku postawiono powódce zarzut, że w dniu 27 września 2009 roku przywłaszczyła powierzony pojazd marki S. o nr rej. (...) o wartości 106.200 zł stanowiący na podstawie umowy konsumenckiej nr (...)- (...)- (...) zabezpieczenie zwrotu kredytu (...) Bank (...) S.A. w W., czym działa na szkodę w/w banku tj. o czyn z art. 284§2 k.k.

Postanowieniem z dnia 24 maja 2011 roku umorzono śledztwo wobec braku danych dostatecznie uzasadniających popełnienie czynu zabronionego.

(załączone akta 1 Ds. 887/11 - k. 1-3, 96,155)

Wobec bezskuteczności wezwania do zwrotu pojazdu wszczęto postępowanie egzekucyjne. Komornik sądowy zajął pojazd, a następnie w dniu 17 grudnia 2010 roku odebrał samochód marki S. o nr rej. (...) od pozwanego. Pozwany początkowo nie chciał dobrowolnie wydać pojazdu. Samochód został przekazany pełnomocnikowi (...) Bank (...) S.A. w dniu 12 października 2012 roku.

(protokół - k. 29-30, pismo – k. 59)

W piśmie z dnia 17 marca 2011 roku (...) Bank (...) S.A. w odpowiedzi na pismo pozwanego z dnia 15 marca 2011 roku odnośnie spłaty całości zadłużenia za pomocą środków uzyskanych z (...) Bank SA, poinformował, iż nie ma nic przeciwko takiej formie spłaty. Jednocześnie poinformował, iż wymagalne zadłużenie na dzień 31 marca 2011 roku wynosi 141.024,93 zł. Poinformowano także, iż powyższa kwota zawiera odsetki naliczone do dnia 31 marca 2011 roku. Wskazano, iż należność główna wynosi 115.934,64 zł, odsetki ustawowe 14.493,39 zł (za każdy dzień – 41,29 zł), koszty sądowe 67 zł, koszty egzekucyjne 2.702,90 zł, koszty postępowania przeciwegzekucyjnego 7.827 zł.

(pismo – k. 27)

W piśmie z dnia 5 grudnia 2011 roku pełnomocnik w/w banku poinformował powódkę, iż w związku z nie wywiązaniem się z warunków zawartej umowy kredytu nr (...)- (...)- (...) jest zobowiązana do zapłaty kwoty kapitału 109.338,42 zł wraz z należnymi odsetkami i kosztami postępowania sądowego lub egzekucyjnego. Powódka została wezwana do uregulowania należności do 12 grudnia 2011 roku.

(wezwanie do zapłaty – k. 25)

Pismem z dnia 8 lutego 2012 roku pełnomocnik powódki wezwał pozwanego do zapłaty na rzecz T. J. kwoty 109.338,42 zł . W odpowiedzi, pismem z dnia 14 lutego 2012 roku pozwany poinformował, iż (...) Bank (...) S.A. nie wyraził zgody na przejęcie przez niego zobowiązań kredytowych

(wezwanie do zapłaty – k. 34, pismo – k. 26)

Pismem z dnia 6 lutego 2013 roku (...) Bank (...) S.A. poinformował pełnomocnika powódki, iż kwota wymagalnego zadłużenia na dzień 18 stycznia 2013 roku wynosi łącznie 163.068,79 zł.

(pismo – k. 57)

W dniu 27 lutego 2012 roku pełnomocnik powódki złożył zawiadomienie o popełnieniu przez pozwanego przestępstwa przywłaszczenia samochodu marki S.. Postanowieniem z dnia 9 lipca 2012 roku Prokurator Prokuratury Rejonowej w Zgierzu odmówił wszczęcia dochodzenia wobec stwierdzenia braku znamion czynu zabronionego.

(załączone akta o sygn. 1 Ds. 983/12 : zawiadomienie – k. 1-2. postanowienie – k. 53)

Pismem z dnia 27 sierpnia 2013 roku w/w bank poinformował powódkę, iż przejęty przez bank samochód został wyceniony na kwotę 47.100 zł, a sprzedany za kwotę 48.250 zł. Poinformowano, iż kwota uzyskana ze sprzedaży została pomniejszona o opłatę za wycenę pojazdu oraz opłaty związane z przejęciem przez bank przedmiotu zabezpieczenia kredytu, zaś pozostała kwota pomniejszyła należność z tytułu umowy kredytu. Podkreślono, iż kwota uzyskana ze sprzedaży kredytowanego pojazdu nie wystarczyła do spłaty całości zobowiązania .

(pismo – k. 58)

Kolejnym pismem z dnia 10 września 2013 roku bank poinformował pełnomocnika powódki, iż kwota wymagalnego zadłużenia wynosi 124.559,45 zł.

(pismo – k. 59)

Koszty najmu pojazdu samochodu S. w okresie od października 2009 roku do grudnia 2010 roku z uwzględnieniem okoliczności zawarcia takiej umowy pomiędzy osobami fizycznymi wynoszą 24.600 zł.

(opinia biegłego ds. wyceny nieruchomości – k. 124-126)

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie w/w dowodów.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlega oddaleniu w całości.

T. J. wywodzi swoje roszczenia, powołując się na zawarte przez strony procesu umowy.

W przedmiotowej sprawie strony zawarły dwie umowy nazwane umowami kupna – sprzedaży. Pierwszą w dniu 23 października 2009 roku, drugą 28 kwietnia 2010 roku. Przedmiot jednej i drugiej umowy był tożsamy tj. samochód marki S. o nr rej. (...). W pierwszej umowie strony ustaliły, iż w ramach zapłaty kupujący przejmie zobowiązania kredytowe sprzedawcy w wysokości podanej przez Bank, a nadto przekaże sprzedającemu kwotę 10.000 zł w terminie do dnia 8 listopada 2009 roku. Brak wpłaty kwoty 10.000 zł skutkować miał unieważnieniem umowy.

W drugiej umowie, strony na nowo ustaliły warunki sprzedaży.

I tak, strony ustaliły cenę sprzedaży na kwotę 72.000 zł, która miała być płatna w ten sposób, iż m.in. pozwany miał wpłacić kwotę 65.000 zł na konto wierzyciela powódki, celem spłaty kredytu zaciągniętego przez powódkę na zakup samochodu, zwalniając tym samym powódkę z osobistej odpowiedzialności względem wierzyciela. Pozwany zobowiązał się ponadto zapłacić wszelkie odsetki i inne koszty związane z zaciągniętym kredytem licząc od października 2009 roku tj. wydania samochodu w posiadanie. Postanowiono, iż brak wpłaty wymienionej kwoty kredytu wraz z odsetkami skutkować będzie unieważnieniem umowy.

Z powyższego wynika, iż w/w umowy zawarte były pod warunkiem. Stosownie do treści przepisów art. 589 k.c. sprzedawca może zastrzec sobie własność sprzedanej rzeczy ruchomej aż do uiszczenia ceny, wówczas w razie wątpliwości poczytuje się, iż przeniesienie własności rzeczy nastąpiło pod warunkiem zawieszającym. Jeżeli ziści się warunek zawieszający wtedy skutek prawny następuje. Natomiast jeżeli ziści się warunek rozwiązujący wtedy skutki prawne czynności ustają. W niniejszej sprawie, umowa z dnia 23 października 2009 roku zawarta została pod warunkiem zapłaty przez kupującego sprzedającemu kwoty 10.000 zł do dnia 8 listopada 2009 roku. Z ustaleń Sądu wynika, iż nie doszło do spełnienia warunku o którym mowa w umowie z dnia 23 października 2009 roku. O tym, iż nie doszło do spełnienia warunku tj. do zapłaty kwoty 10.000 zł w określonym terminie, świadczy przede wszystkim to, iż strony po pół roku zawarły kolejną umowę, której przedmiot był tożsamy z przedmiotem pierwszej umowy. Ponadto z drugiej umowy wynika, iż kupujący zapłacił sprzedającemu na poczet ceny dotychczas jedynie kwotę 7.000 zł. Wskazać należy, iż powyższe ustalenia Sąd poczynił w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w sprawie w postaci załączonych dokumentów. Sąd nie dysponował dowodem w postaci zeznań stron.

W drugiej umowie także nie doszło do spełnienia warunku. Mianowicie pozwany nie wpłacił na konto wierzyciela sprzedającego, celem spłaty kredytu kwoty 65.000 zł. Strony w umowie nie określiły terminu zapłaty a samochód został odebrany przez komornika w sprawie egzekucyjnej przeciwko powódce.

W konsekwencji, uznać należy, iż stron nie wiąże żaden stosunek umowny.

Postanowienia umowne mogą również być kwalifikowane jedynie jako zamiar sprzedaży - a więc o ile dojdzie do przejęcia długu powódki lub zapłaty ceny pojazdu. Wówczas umowa miałaby charakter umowy przedwstępnej, szczególnie, że pozwany dokonywał częściowej zapłaty – która może być traktowana jako zaliczka.

Przechodząc do rozważań w przedmiocie roszczeń powódki wskazać należy, iż powódka dochodzi od pozwanego zapłaty wynagrodzenia za użytkowanie pojazdu wbrew żądaniom jego zwrotu za okres od dnia 23 października 2009 roku do dnia 17 grudnia 2010 roku. Podstawę prawną takiego roszczenia stanowi art. 224 k.c. i następne. Powyższe przepisy regulują roszczenia właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi. Roszczenia te uzupełniają roszczenia windykacyjne o wydanie rzeczy i wiążą się z samoistnym posiadaniem rzeczy przez posiadacza. Samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy a jego odpowiedzialność powstaje od chwili wytoczenia powództwa o wydanie rzeczy. W tym miejscu należy podkreślić, że przepisy te nie mają zastosowania w sprawach gdy posiadanie opiera się na umowie.

Uznanie umowy zawartej pomiędzy stronami za umowę sprzedaży z zastrzeżeniem własności wyłącza możliwość dochodzenia odszkodowania a zastosowanie mają wówczas przepisy art. 591 k.c. Odbierając rzecz właściciel może żądać odpowiedniego wynagrodzenia za zużycie lub uszkodzenie rzeczy.

Z ustaleń Sądu poczynionych w niniejszej sprawie wynika, iż nawet przy odmiennej klasyfikacji umowy, powódka nie jest uprawniona do dochodzenia od pozwanego roszczeń za bezumowne korzystanie z samochodu marki S. o nr rej. (...), bowiem w czasie kiedy korzystał z niego J. Ż. tj. od dnia 23 października 2009 roku do dnia 17 grudnia 2010 roku, powódka nie była już właścicielem tego samochodu. Mianowicie z akt sprawy wynika, iż na skutek 25 – dniowej zwłoki powódki w zapłacie kredytu, która nastąpiła w dniu 27 września 2009 roku, prawo własności pojazdu przeszło na (...) Bank (...) S.A. Nawet gdyby przyjąć, że powódka była nadal właścicielem, to pozwany użytkował pojazd za zgodą powódki a więc był posiadaczem w dobrej wierze. Treść umowy nie określała innego charakteru posiadania w okresie od wydania pojazdu do zapłaty. Powódka nie przedstawiła też żadnego dowodu na zmianę charakteru posiadania pojazdu, nie wzywała pozwanego do zwrotu (wydania pojazdu) ani nie ustaliła w umowie sposobu „rozliczenia” okresu posiadania i użytkowania samochodu w sytuacji wystąpienia przesłanki do „wygaśnięcia” umowy. Przyjąć zatem należy, że pozwany użytkował pojazd w ramach umowy użyczenia.

Przechodząc do kolejnego roszczenia powódki, wskazać należy, iż podstawę prawną tego roszczenia stanowi art. 415 k.c., zgodnie z którym kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Przesłankami uregulowanej w powyższym przepisie odpowiedzialności deliktowej są:

-

powstanie szkody – zarówno szkoda majątkowa, jak i niemajątkowa (art. 361 § 2 k.c.);

-

wina osoby odpowiedzialnej za powstanie szkody (ujemna ocena zachowania się sprawcy szkody lub osoby odpowiedzialnej za szkodę);

-

zdarzenie, z którym ustawa wiąże obowiązek odszkodowawczy konkretnego podmiotu (czyn niedozwolony, tj. każde zdarzenie wyrządzające szkodę, gdy pomiędzy stronami nie istniał stosunek obligacyjny, bądź gdy sprawca szkody naruszył zakaz obowiązujący go niezależnie od łączącego go z poszkodowanym stosunku zobowiązaniowego);

-

adekwatny związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą (art. 361 § 1 k.c. –zobowią­zany do odszkodowania ponosi tylko odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła).

Aby mówić o odpowiedzialności ex delicto muszą być kumulatywnie spełnione wszystkie powyższe przesłanki, a ciężar dowodu co do przesłanek odpowiedzialności spoczywa stosow­nie do treści art. 6 k.c. na poszkodowanym.

Powódka wskazała, iż na skutek działania pozwanego tj. nie spłacenia rat kredytu, poniosła szkodę w wysokości 46.150 zł Powódka twierdziła, iż w chwili objęcia w posiadanie przez pozwanego samochodu, jego wartość rynkowa wynosiła 94.400 zł. W wyniku niespłacenia przez pozwanego rat kredytu, samochód został zajęty i sprzedany po 3 latach od jego zajęcia za kwotę 48.250 zł, zatem pojazd utracił na wartości na skutek działania pozwanego 46.150 zł, która to wartość w ocenie powódki stanowi jej szkodę.

W przedmiotowej sprawie – zdaniem Sądu – powódka nie wykazała związku przyczynowego pomiędzy działaniem pozwanego a szkodą ani też winy pozwanego. Okoliczność nie zamieszczenia innych postanowień w umowie nie może obciążać pozwanego. Powódka mając wiedzę o zadłużeniu w banku i braku zapłaty przez pozwanego w dalszym ciągu „tolerowała” istniejący stan. Strony w umowie nie określiły terminu końcowego dla wykonania przez pozwanego postanowień umowy. Termin nie został wyznaczony w późniejszym czasie, w okresie użytkowania pojazdu. Przewidziany przez strony skutek „wygaśnięcia” umowy ziścił się – zgodnie z wolą stron. Zatem brak jest podstaw do przypisania pozwanemu winy – skoro takie zachowanie pozwanego strony określiły jako dopuszczalne zdarzenie - poza obowiązkiem zwrotu wzajemnych świadczeń.

Mając na uwadze powyższe, należało oddalić powództwo w całości.

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd nie obciążył T. J. nieuszczonymi kosztami postępowania.

Z/ odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki.

24 marca 2015 r.