Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 7 lipca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lipca 2014 roku

sprawy z wniosku J. M.

z udziałem W. M.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji uczestnika

od postanowienia Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 6 grudnia 2013 roku, sygn. akt I Ns 1072/11

postanawia: .

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie trzecim i czwartym w ten sposób, że zasądzoną od uczestnika W. M. na rzecz wnioskodawczyni J. M. kwotę 87.797, 50 złotych obniżyć do kwoty 57.384 (pięćdziesiąt siedem tysięcy trzysta osiemdziesiąt cztery) złotych, płatną w terminie do dnia 31 października 2014 roku z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowej płatności, a w pozostałej części apelację oddalić,

2.  ustalić, iż każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Sygn. akt: II Ca 345/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 6 grudnia 2013 r Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. po rozpoznaniu sprawy z wniosku J. M. z udziałem W. M. o podział majątku wspólnego :

1. ustalił, iż w skład majątku wspólnego J. M. i T. M. wchodzą lodówkozamrażarka i piec.

2. dokonał podziału majątku wspólnego J. M. i T. M. , których wspólność ustała wskutek zgonu T. M. w dniu 27 maja 2005r w ten sposób , że w/w składniki majątkowe opisane w punkcie 1 przyznać na wyłączną własność J. M.;

3. zasądził od W. M. na rzecz J. M. kwotę 87 797,50 zł tytułem rozliczenia nakładów ;

4. płatność kwoty zasądzonej w punkcie 3 rozłożył na 4 raty : pierwsza w kwocie 50 000,00 zł płatna z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia , druga w kwocie 12 599,00 zł płatna do 31 lipca 2014r , trzecia w kwocie 12 599,00 zł płatna do 31 grudnia 2014 r., czwarta w kwocie 12 599,50 zł płatna do 31 sierpnia 2015r. z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia w terminie płatności którejkolwiek z rat;

6.nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.:

od W. M. kwotę 500,00 zł, od J. M. kwotę 500,00 zł,

tytułem opłaty od wniosku ;

7. ustalił, iż każdy uczestnik ponosi koszty swego udziału w sprawie

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

T. M. był w związku małżeńskim z E. M. z którego urodził się W. M.. W 1986 roku nastąpił rozwód, przy czym dokonany został także podział majątku wspólnego. Pierwsza żona spłaciła T. M. uiszczając po 1994 roku kwotę 30.000 złotych. W latach 80- tych T. M. prowadził działalność gospodarczą w zakresie (...) aż do ok. roku 1990.

T. M. w 1989 r. nabył nieformalnie nieruchomość w miejscowości G. o powierzchni 1900 m ² od I. L. za pieniądze z prowadzonej działalności. Nieruchomość ta była wówczas niezabudowana. Umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego została zawarta dopiero 4 października 1991 roku. W dniu 31 sierpnia 1993 roku została wydana decyzja o pozwoleniu na zabudowę przedmiotowej działki.

W dniu 11 września 1993r. J. M. zawarła z T. M. związek małżeński. Przed zawarciem małżeństwa J. i T. M. pozostawali w nieformalnym związku od co najmniej początku 1989 r.

W chwili zawarcia małżeństwa na terenie działki wybudowane było już ogrodzenia i budynek gospodarczy oraz hala z garażem, która została wybudowana z rozbiórki innego domu. Przy budowie następnych zabudowań pracował zarówno mąż wnioskodawczym jak i ona sama oraz rodzice T. M..

Do ok. 2002 roku wnioskodawczyni i T. M. mieszkali razem w mieszkaniu wnioskodawczyni w Ł.. Wtedy też mężczyzna wykonywał remonty w mieszkaniu wnioskodawczyni. Kupiona była nowa lodówko-zamrażarka i piec gazowy. W tym czasie budowany był dom jednorodzinny na okupionej przez T. M. w G. działce. W okresie od zawarcia małżeństwa do listopada 2002 roku poczynione przez małżonków J. i T. M. nakłady dotyczyły budowy szamba, hali nr 1 oraz domu mieszkalnego. Wnioskodawczyni pomagała przy budowie domu ale także pracowała jako szwaczka , jej mąż również pracował.

T. M. otrzymał od swojej matki pieniądze w kwocie ok 45.000 złotych które otrzymała z Fundacji (...) jako odszkodowanie.

Związek stron na początku był zgodny. Z czasem jednak J. M. wróciła do Ł. zajmować się ojcem, który zachorował i musiała się nim opiekować. Przestała przebywać w G. tak często, jak na początku. Dom był już wtedy postawiony w stanie surowym, ściany były wybiałkowane, wylewki w pokojach były zrobione, woda i ścieki były zrobione, nie było CO. Było ogrzewanie piecem. Wnioskodawczyni w listopadzie 2002 roku faktycznie przestała mieszkać z mężem.

Zabrała wtedy do swojego mieszkania piec gazowy wartości 300 złotych oraz lodówko-zamrażarkę wartości 400 złotych,

Nakłady na nieruchomość T. M. po listopadzie 2002 roku do 27.05.2005 roku zostały poniesione przez T. M.. Dotyczyły one budynku mieszkalnego i ocieplenia ścian na zewnątrz z malowaniem elewacji, podbitki zewnętrznej dachu, parapetów zewnętrznych i wewnętrzne, schodów wewnętrznych na poddaszu, glazura ścienna i podłogowa oraz wykładzina dywanowa w sypialni i instalacja centralnego ogrzewania (piec, rurarz i grzejniki) oraz instalacji elektrycznej na poddaszu.

T. M. zmarł 27 maja 2005 roku.

Postanowieniem z dnia 06.10.2006r Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi stwierdził, iż spadek po T. M. na podstawie testamentu z dnia 25.05.2005 r. nabył w całości syn W. M..

Przedmiotowa nieruchomość na której powstały naniesienia jest położona w G., przy ul. (...); oznaczona jest w ewidencji gruntów jako działka nr (...) w obrębie (...) G., o powierzchni 0,1900 ha - opisana w księdze wieczystej (...) prowadzonej przez VI Wydział Ksiąg Wieczystych w Piotrkowie Tryb.

Rzeczoznawca majątkowy dokonując opisu nieruchomości uwzględnił jej stan z dnia ustania wspólności tj. 27.05.2005 r. Uznał, iż stan budynków z daty wizji lokalnej tj. 07.11.2012 r praktycznie odpowiadał stanowi z dnia 27.05.2005r.

Przedmiotowa zabudowana nieruchomość położona jest we wsi G., przy asfaltowej ulicy (...). Działka zabudowana jest murowanym, jednorodzinnym, wolnostojącym budynkiem mieszkalnym, budynkiem hali oraz gospodarczym.

Teren w całości ogrodzony - ogrodzeniem z siatki rozpiętej pomiędzy stalowymi słupkami na murowanej podmurówce. Od strony ulicy (...) zainstalowana metalowa brama, rozwierana, z furtką. Teren działki urządzony, na większości powierzchni trawnik, od frontu i południowej strony oraz wzdłuż ogrodzeń nasadzenia iglaków. Od frontu wykonane podejście do budynku i wjazd - utwardzone częściowo płytami ażurowymi.

Na przedmiotowej działce znajdują się następujące naniesienia budowlane: budynek mieszkalny, hala dobudowana do budynku mieszkalnego, garaż oraz budynek gospodarczy, ogrodzenie, szambo i stary drewniany budynek.

Na budynki zostało wydane pozwolenie na budowę, nie jest jednak dokonane zgłoszenie o zakończeniu budowy i nie ma decyzji o użytkowaniu obiektów.

Na działce wybudowany jest dom mieszkalny, wolnostojący, parterowy z nieużytkowym poddaszem, częściowo podpiwniczony. Budynek budowany był od roku 1993 na podstawie zatwierdzonego projektu i pozwolenia na budowę wydanego przez Burmistrza Miasta T. decyzja znak (...) ((...) z dnia 31.12.1993r.

Podstawowe dane konstrukcyjne: fundamenty - wylewane z betonu, izolowane, ściany fundamentowe i piwnicy z cegły, ściany zewnętrzne -murowane, z Max-a + styropian na zewnątrz, tynk zewnętrzny, ściany wewnętrzne- murowane z pustaka Max, na zaprawie cem-wap., kominy - z cegły strop - betonowy, zbrojony, wylewany na budowie, schody - na poddasze z desek drewnianych na belce stalowej, schody bez poręczy, dach - konstrukcja drewniana krokwiowo-płatwiowa, pełne deskowanie, pokrycie papą, dach bez ocieplenia, wykonane obróbki blacharskie, orynnowanie - z elementów stalowych, okna - PCV na parterze domu, okna stare, według oświadczenia uczestnika okna te pochodzą z demontażu, okna na poddaszu drewniane - brak parapetów natomiast drzwi - wewnętrznych płycinowe, pełne; -zewnętrzne drewniane; futryny drewniane; wrota do garaży uchylne .

Wykończenie budynku: na parterze podłogi w pokojach wyłożone wykładzina dywanową, częściowo płytki ceramiczne w hollu, kuchni i łazience; jedna ściana w kuchni obłożona płytkami ceramicznymi. Poddasze budynku nie jest urządzone i nie jest przystosowane do pełnienia funkcji mieszkalnej. Wykończenie budynku w słabym standardzie.

Stan techniczny domu: elementy konstrukcyjne nie wykazują wad, pęknięć i odchyleń.

Konstrukcja dachu w części wykonana z drewna odpadowego i porozbiórkowego, pokrycie dachu nieszczelne, skutkujące przeciekami wody spadowej. Stolarka drewniana okienna na poddaszu w złym stanie, stolarka okienna na parterze PCV z demontażu, w złym stanie. Podłoża betonowe kunę, szczególnie wzdłuż ścian zewnętrznych. Elementy wykończeniowe budynku wykazują zużycie adekwatne do wieku.

Parametry techniczne budynków: - na parterze: trzy pokoje [21,04 m ², 32,90 m ² 14,56m ²] kuchnia [12,44m ²], łazienka z wc (z oknem) [5,77 m ²], korytarz i komunikacja [5,0 m ² ], -poddasze: jedno pomieszczenie bez wydzielenia ścian, przyjęta powierzchnia o wysokości powyżej l,90m tj. 29,84 m ²-piwnica: pomieszczenie gospodarcze na węgiel i opał [14,34 m ² ], kotłownia [15,87 m2].

Dom wyposażony w instalację eNN kablowe przyłącze (oświetlenia, zasilania i siły), wodną zasilaną z sieci gminnej wodociągowej; kanalizacyjną do własnego szamba bezodpływowego; centralnego ogrzewania z pieca na węgiel usytuowanego kotłowni w piwnicy budynku, grzejniki panelowe aluminiowe; ciepłej wody użytkowej z centralnego o ogrzewania.

Powierzchnia zabudowy domu wynosi 106,60 m ² , natomiast powierzchnia użytkowa domu wynosi 121,55m ², w tym powierzchnia parteru to 91,71 m ² a poddasza 29,84 m ².

Odnośnie znajdującej się na terenie działki hali to jest ona murowana z przejściem z budynku mieszkalnego: murowana po 1993 do 1998 roku. Budynek ten jest parterowy, niepodpiwniczony o konstrukcji tradycyjnej. Fundamenty betonowe, monolityczne; ściany murowane z pustaka Max, o grubości 28 cm, obustronnie otynkowane. Stropodach nad pomieszczeniem hali z prefabrykowanych pyt żelbetowych kanałowych; pokrycie dachu 2x papa na lepiku - dach przecieka, stwierdzone duże nieszczelności pokrycia dachowego. Ślusarka okienna i drzwiowa w złym stanie technicznym, okna szklone pojedynczo, ślusarka skorodowana; drzwi wewnętrzne pomiędzy domem i garażem z rozbiórek, do hali wrota metalowe przesuwne. Posadzki betonowe, spękane w stanie dostatecznym. Budynek w słabym stanie technicznym. Do budynku doprowadzona energia elektryczna. Powierzchnia użytkowa wynosi 70,95 m ².

Hala murowana z garażem: murowana w latach 1992-1993 roku. Budynek parterowy, niepodpiwniczony o konstrukcji tradycyjnej. Fundamenty betonowe, ściany murowane z cegły ceramicznej porozbiórkowej, obustronnie otynkowany, posadzki betonowe, popękana w złym stanie technicznym; w garażu kanał rewizyjny o głębokości ok. 150 cm. Dach nad pomieszczeniem hali o konstrukcji drewnianej opartej na dwóch belkach stalowych, pokryty blachą trapezową; konstrukcja dachu-belki wykazują ugięcie, podparte zostały rurami metalowymi - stan konstrukcji dachu zły. Dach nad pomieszczeniem garażu betonowy, pokryty papą, ze świetlikiem dachowym. Stolarka okienna i drzwiowa w złym stanie technicznym, okna szklone pojedynczo, ślusarka i .skorodowana; drzwi wewnętrzne pomiędzy halami i garażem z rozbiórek, brak wrót do garażu, do hali wrota metalowe. Budynek w słabym stanie technicznym. Do budynku doprowadzona energia elektryczna. Powierzchnia użytkowa wynosi w tym przypadku 77,65 m ², w tym powierzchnia hali wynosi 55,10 m ² a garażu (...) m ².

Na terenie działki znajduje się także budynek gospodarczy: murowany sprzed 2002 roku. Budynek parterowy niepodpiwniczony o konstrukcji tradycyjnej. Fundamenty betonowe, ściany murowane z pustaka Max, 25 cm grubości, obustronnie otynkowany, posadzka betonowa, popękana. Dach jednospadowy o konstrukcji drewnianej, częściowo z drewna odpadowego, mocno pognity, dziurawy; częściowo z płyt falistych typu (...); ślusarka okienna i drzwiowa metalowa, okna szklone pojedynczo. Budynek w złym stanie technicznym. Do budynku doprowadzona energia elektryczna. Budynek ten ma powierzchnię użytkową 20,00 m ² .

Ogrodzenie: wykonane z siatki metalowej o wysokości 1,5, rozpiętej na słupkach metalowych osadzonych na w cokole betonowym. Cokół o szerokości 15 cm. Stan techniczny ogrodzenia - dostateczny; rok budowy 1993. Od frontu brama i furtka metalowe - podstawowe wykonanie. Wysokość l,60m; szerokość bramy 4,30 m; szerokość furtki -1,10 m.

Zbiornik bezodpływowy na ścieki (szambo): zbiornik o konstrukcji żelbetowej monolitycznej, o przekroju prostokątnym i pojemności użytkowej około 8 m ³. Zbiornik wybudowany po 1993 roku a przed 2000 rokiem.

Drewniany budynek, dawnej mieszkalny obecnie ruina: drewniany budynek o powierzchni ok. 55m ², w bardzo złym stanie technicznym - już na etapie projektowania nowego budynku mieszkalnego ten drewniany był przeznaczony do rozbiórki.

W kwestii nakładów w terminie sprzed zawarcia związku małżeńskiego przez wnioskodawczynię i T. M. - to jest sprzed daty (...) to dotyczyły one ogrodzenia i budynku gospodarczego nr 4 oraz hali z garażem. Nakłady poniesione od (...) (data zawarcia związku małżeńskiego przez wnioskodawczynię i T. M.) do listopada 2002 r, kiedy to wnioskodawczym wyprowadziła się z G. dotyczyły szamba, hali nr 1 i domu mieszkalnego. Nakłady poniesione po 11.2002 roku do 27.05.2005 roku poniesione zostały przez T. M.; tylko na budynek mieszkalny i dotyczyły ocieplenia ścian na zewnątrz z malowaniem elewacji, podbitki zewnętrznej dachu, parapety zewnętrzne i wewnętrzne, schody wewnętrzne na poddasze, glazura ścienna i podłogowa oraz wykładzina dywanowa w sypialni i instalacja centralnego ogrzewania (piec, rurarz i grzejniki) oraz instalacji elektrycznej na poddaszu.

Biegła określiła, iż obliczając wartość nakładów najpierw należy policzyć wartość nieruchomości przed i po poczynieniu nakładów. Aby obliczyć wartość nakładów na nieruchomości należy oszacować kolejno wartości rynkową zabudowanej nieruchomości, następnie wartość samego gruntu, rozdzielić wartość naniesień budowlanych na poszczególne budynki i budowle, następnie obliczyć wartość nakładów sumując wartość poszczególnych budynków i budowli stanowiących nakłady.

Wartości nakładów wg stanu z 27.05.2005 r a cen aktualnych wynoszą:

1. wartość nakładów poniesionych do 11.09.1993 r: WN1 = 51.098 zł

2. wartość nakładów poniesionych od 11.09.1993 r do listopada 2002 r: WN2 = 144.768 zł

3.wartość nakładów poniesionych od listopada 2002 r do 27.05.2005 r: WN3 = 30.827 zł

4.wartość nakładów poniesionych od 11.09.1993 r do 27.05.2005 r: WN4 = 175.595 zł

5. Wartość nakładów poniesionych sprzed 11.09.1993 r do 27.05.2005 r (całość nakładów): WN = 226.693 zł

Wnioskodawczyni J. M. i T. M. nie zawierali umów majątkowych.

W. M. jest rozwodnikiem. Miesięcznie zarabia 1400 zł. Ma zobowiązania wobec dzieci. Uczestnik ma zaciągniętą pożyczki w banku, w kwocie 50 tys. zł. Obecnie spłaca 1000 zł kredytu.

Sąd zważył, iż wspólność majątkowa pomiędzy małżonkami powstaje z mocy ustawy z chwilą zawarcia związku małżeńskiego.

Podstawę prawną żądania dokonania podziału majątku wspólnego stanowią przepisy art. 35 kriop w związku z art. 42 kriop. Zgodnie z treścią art. 42 kriop od chwili ustania wspólności ustawowej stosuje się odpowiednio do majątku, który był nią objęty, przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, przy czym co do zasady udziały małżonków w majątku wspólnym są równe. W sprawach nie unormowanych przepisami KRO do podziału takiego majątku stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku to jest art. 1035, 1037-1046, 1070, 1079 kc. W sytuacji, gdy przepisy te nie regulują działu Spadku w sposób wyczerpujący należy ponadto stosować odpowiednio przepisy 0 zniesieniu współwłasności w częściach ułamkowych to jest art. 210-221 kc. Ponadto zastosowanie dla rozliczeń pomiędzy poszczególnymi masami ma przepis art. 567 kpc.

Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż T. M. ,w 1989 r. nabył nieruchomość w miejscowości G. o powierzchni 1900 m ² od I. L. za pieniądze z prowadzonej działalności ślusarskiej oraz posiadanych oszczędności . Nieruchomość ta była wówczas niezabudowana nowym budynkiem mieszkalnym .

Wprawdzie T. M. uzyskiwał darowizny pieniężne od swojej matki jak również spłatę z majątku dorobkowego od pierwszej żony z tym , że brak jest jednoznacznego udowodnienia przeznaczenia tychże darowizn .

W przedmiotowej sprawie sporna była wysokość majątku T. M. sprzed 1993 roku kiedy to zakupił nieruchomość i wysokość poczynionych nakładów wnioskodawczym na majątek osobisty męża. Przed zawarciem małżeństwa T. M. ogrodził działkę oraz wybudował budynek gospodarczy do budowy której używał materiałów z rozbiórki innej nieruchomości w B. a także halę z garażem. Faktem jest, iż T. M. posiadał wtedy własne oszczędności, które przeznaczył na zakup działki. Wnioskodawczyni pomagała T. M. jednakże wskazać należy, iż zamieszkiwał on wraz z nią do chwili zawarcia małżeństwa w jej mieszkaniu w Ł., które wyremontował. Wnioskodawczyni nie udowodniła w toku postępowania jakie to nakłady poniosła na działkę w G. , w jakiej wysokości i skąd pochodziły środki finansowe .

Ponieważ sprawa obejmuje podział majątku dorobkowego J. i T. M., również podlegają w niej rozliczeniu nakłady z majątku wspólnego na majątek odrębny T. M. a także rozliczenia nakładów z majątku odrębnego J. M. na majątek odrębny; T. M. , zważywszy , iż w szczególności to ostatnie rozliczenie pozostaje w ścisłym związku z rozliczeniem związanym z podziałem .

W związku z zasadą równych udziałów małżonków w majątku wspólnym :i brakiem umowy majątkowej małżeńskiej między Wnioskodawczynią a jej mężem, rozliczając nakłady z majątku wspólnego na majątek odrębny T. M. za okres od zawarcia małżeństwa do śmierci T. M. Sąd przyjął ich wartość zgodnie z opinią biegłej A. K..

Nakłady jakie małżonkowie ponieśli od zawarcia małżeństwa do jego ustania 27 maja 2005 roku, kiedy to mąż wnioskodawczym zmarł wyniosły 175,595 złotych , toteż spłata dla wnioskodawczyni od uczestnika wynosi 87 797,50 zł. W związku z faktem, iż Sąd Rejonowy w Łodzi stwierdził, iż spadek po T. M. na podstawie testamentu z dnia 25.05.2005 r. nabył w całości syn W. M., wnioskodawczyni należała się połowa poczynionych nakładów od następcy prawnego T. M. .

Z uwagi na sytuację majątkowo rodzinną uczestnika postępowania oraz fakt , iż aktualnie uczestnik dysponuje pożyczką w kwocie 50 000,00zł Sąd rozłożył należność na 4 raty z odsetkami ustawowymi w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat ( art 481 p 1 kc ) biorąc pod uwagę interesy obydwu stron postępowania .

Sąd przyznał na wyłączną własność wnioskodawczyni wszystkie ruchomości wchodzące w skład majątku wspólnego tj. lodówko-zamrażarkę jak i piec łącznie wartości 700 złotych , przyznając je na własność wnioskodawczyni - są one w jej władaniu. Istnienie basenu brezentowego nie zostało udowodnione, toteż nie został on uwzględniony w rozliczeniach między stronami. Na podstawie art. 212§ 2 kc, Sąd zasądził od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika kwotę 350,00 złotych tytułem spłaty pieniężnej z podziału ruchomości, albowiem zgodnie z treścią art. 212 § 2 kc rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Z uwagi na fakt, iż strony zgodnie ustaliły wartość poszczególnych rzeczy ruchomych Sąd orzekł jak w punkcie 5 postanowienia.

Została też rozliczona opłata od wniosku w kwocie 1000,00zł poprzez zasądzenie od każdej ze stron kwoty po 500,00zł zważywszy na ich sytuację majątkowo rodzinną w kontekście wysokości należności oraz wspólnego interesu stron w rozstrzygnięciu ( art. 113pkt 112 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ).

W zakresie kosztów postępowania między stronami sąd na podstawie art. 520§ 1 kpc ustalił, iż każdy uczestnik ponosi koszty swego udziału w sprawie .

Apelację od powyższego orzeczenia wniosła pełnomocnik uczestnika W. M. – adwokat B. P.

Orzeczeniu temu zarzuciła:

a. naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 33 pkt. 1, 2 i 10 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz art. 45 § 1 zdanie 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wobec nie uwzględnienia przy rozliczaniu nakładów ustalonych przez Sąd Rejonowy faktów: faktu, że w okresie trwania małżeńskiej wspólności ustawowej z wnioskodawczynią ojciec uczestnika postępowania T. M. posiadał majątek osobisty w kwocie 75.000 zł w tym 30.000 zł z tytułu spłaty otrzymanej z podziału majątku z pierwszą żoną E. M. i 45.000 zł z tytułu darowizn pieniężnych otrzymanych od matki oraz faktu, że od listopada 2002 r. nakłady dokonane na nieruchomość w G. nie były poczynione z majątku wspólnego,

b. naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 233 § 1 kodeksu postępowania cywilnego przez brak wszechstronnego rozważenia dowodów z dokumentów znajdujących się w załączonych aktach Sądu Okręgowego w Łodzi sygn. akt: I C 773/07, a w szczególności kserokopii ugód napisanych przez T. M., zaświadczenia Urzędu Miasta w T.z 25-10-2007 r., decyzji z 31-12-1993 r., świadectwa pracy z 20-12-2000 r., świadectw pracy wnioskodawczyni i spadkodawcy i dowodów z zeznań świadków w zakresie sytuacji majątkowej oraz stanu zdrowia wnioskodawczyni i T. M. w okresie od zawarcia małżeństwa do listopada 2002 r. i sytuacji życiowej i majątkowej T. M. od listopada 2002 r. do daty śmierci,

c. naruszenie przepisów postępowania dotyczących rozstrzygnięcia o kosztach postępowania w tym art. 520 kodeksu postępowania cywilnego przez rozstrzygnięcie o kosztach postępowania przed rozpoznaniem wniosku uczestnika postępowania o zwolnienie od kosztów sądowych złożonego w dniu 10 czerwca 2013 r.

Zarzucając powyższe wniosła o:

a) zmianę zaskarżonego postanowienia w zakresie pkt. 3 i 4 w ten sposób:

„zasądzenie od W. M. na rzecz J. M. kwotę 34.884 zł (trzydzieści cztery tysiące osiemset osiemdziesiąt cztery złote) tytułem rozliczenia nakładów" płatną w terminie miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia,

b) uchylenie postanowienia w pkt. 6 i 7 i przekazanie w tym zakresie sprawy do rozpoznania Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja uczestnika jest częściowo uzasadniona. Wadliwie Sąd Rejonowy ustalił, że nakłady na nieruchomość położoną w G. przy ulicy (...) były w całości dokonywane ze środków pochodzących z majątku dorobkowego. Powyższe nie znajduje oparcia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Sąd I instancji trafnie przyjął, iż rozliczenia finansowe z pierwszego małżeństwa spadkodawcy miały miejsce z upływem znacznego czasu po ustaniu związku. Nastąpiło to dopiero po 1994 roku. Okoliczność ta nie była w toku postępowania kwestionowane i znajduje swoje potwierdzenie w zeznaniach świadka E. M. (por. k. 111).

Z relacji obu stron jak tez świadków wynika jednocześnie, że wszelkie środki pieniężne jakimi dysponuje wnioskodawca były na bieżąco wydatkowane na budowę naniesień budowlanych na w/w działce. Powyższe musi prowadzić do wniosku, iż spłaty pieniężne jakich dokonywał T. M. po ustaniu pierwszego małżeństwa w całości zostały przeznaczone na jego nieruchomość położoną w G., kwota – wynosząca 30.000 złotych – została zużyta w okresie kiedy spadkodawca pozostawał już w nowym związku małżeńskim.

W zaistniałej sytuacji trafne jest zapatrywanie, iż nakłady wyliczone przez biegłego rzeczoznawcę za okres od dnia 11 września 1993 roku do listopada 2002 roku winny być pomniejszone o kwotę 30.000 złotych.

Brak jest natomiast podstaw do uwzględnienia zarzutu dotyczącego rozliczenia kwoty 45.000 złotych. Sąd Rejonowy ustalił, iż suma ta uzyskana została przez spadkodawcę tytułem darowizny uczynionej przez matkę ze środków pochodzących z odszkodowania wypłaconego przez Fundację (...). Ustalenia te są nieprecyzyjne. O ile faktycznie w/w otrzymał tę sumę to było to rezultatem kilkukrotnych darowizn na przestrzeni kilku lat. Z zeznań świadka T. K. (por. k. 112) wynika, że środki uzyskane z Fundacji wynosiły jedynie 10.000 złotych. Darowizny od matki czynione były w końcu lat 80-tych i na początku lat 90-tych. Wydatkowane zostały na bieżąco, a wiec zanim spadkodawca w 1993 roku zawarł kolejny związek małżeński.

Nie można zatem znaleźć argumentów, ażeby wyliczoną przez biegłego kwotę 144.768 złotych pomniejszyć o w/w sumę.

Reasumując nie można przyjąć, iż nakłady w kwocie 45.000 złotych wydatkowane na budowę naniesień budowlanych na działce T. M. były czynione w trakcie trwania związku małżeńskiego. Nie było zatem racji, ażeby w tym zakresie pomniejszyć sumę dopłat należnych wnioskodawczyni.

Zasądzona w zaskarżonym postanowieniu kwota 87.797, 50 złotych podlegała obniżeniu do kwoty 57.384 złotych (144.768-30.000=114.768; 114.768 : 2 = 57.384 zł).

Obniżenie dopłaty skutkować musiało zmianą punktu czwartego zaskarżonego orzeczenia. Sąd termin spłaty wyznaczył do dnia 31 października 2014 roku – z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminu płatności. Jest to wystarczający okres do pozyskania funduszy, w szczególności na przyznanie kredytu bankowego.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania (pkt. 7 zaskarżonego postanowienia) jest prawidłowe i jest ono wynikiem akceptacji ogólnej zasady wyrażonej w art. 520 § 1 kpc, że koszty związane ze swoim udziałem w sprawie w postępowaniu nieprocesowym ponosi każdy uczestnik.

Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych rozciąga się na czas trwania postępowania. W orzeczeniu kończącym Sąd rozstrzyga o całości tychże kosztów, rozstrzygając kto i w jakim wymiarze ma je płacić. Obie strony w zbliżonym zakresie były zainteresowane wynikiem sprawy. Trafnie więc Sąd w równy sposób obciążył je brakującymi kosztami sądowymi.

Z tych więc przyczyn i na podstawie art. 386 § 1 kpc. orzeczono jak wyżej oddalając apelację w pozostałej części z przyczyn wskazanych wcześniej.