Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 lipca 2015 roku

Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSR Mariusz Zdrodowski

Protokolant Aldona Niewińska

po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2015 roku w Bielsku Podlaskim na rozprawie

sprawy z powództwa (...)Niestandaryzowanego Sekuratyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego we W.

przeciwko S. I.

o zapłatę 11.109,18 zł

I.  Oddala powództwo;

II.  Zasądza od powoda (...)Niestandaryzowanego Sekuratyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego we W.na rzecz pozwanego S. I.kwotę 2.952 zł, w tym kwotę 552 zł podatku od towarów i usług, tytułem kosztów zastępstwa procesowego udzielonego przez adwokata ustanowionego z urzędu.

I C 651/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego wB.z dnia 1 lipca 2015 roku

Powód (...)Niestandaryzowany Sekuratyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty we W.domagał się zasądzenia od pozwanego S. I.kwoty 11.109,18 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że S. I.łączyła z (...) Bankiem spółką akcyjną(obecnie (...)) zawarta w dniu 14 października 2014 roku umowa bankowa, na podstawie której pozwany otrzymał określoną w umowie kwotę pieniężną jednocześnie zobowiązując się do jej zwrotu na warunkach precyzyjnie w umowie określonych. Pozwany nie wywiązał się z przyjętego zobowiązania. W dniu 14 grudnia 2012 roku (...)dokonał cesji należności wynikających z umowy na rzecz powoda. Na należność dochodzoną pozwem składa się kapitał w kwocie 5.435,30 zł oraz odsetki w kwocie 5.673,88 zł.

Pozwany S. I. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Wskazał, że pozwany nie dołączył umowy pierwotnej i nie udowodnił wysokości swojego żądania ani jego podstaw, co go obciążało. Nadto podniósł zarzut przedawnienia roszczenia.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

Powództwo jako niewykazane należało oddalić.

Oceniając zasadność roszczenia dochodzonego pozwem przypomnieć należy, że zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, a według art. 232 k.p.c. strona w postępowaniu sądowym zobowiązana jest wskazywać fakty oraz dowody na potwierdzenie swoich twierdzeń. Oznacza to, że powództwo nie może zostać uwzględnione także wówczas, gdy powód, którego w zasadniczy sposób obciąża ciężar dowodu, nie wykaże faktów, na których opiera swoje żądanie, chociaż przytoczone fakty czynią te powództwo zasadnym. Jest przy tym rzeczą oczywistą, że powództwo winno być udowodnione tak co do zasady jak i co do wysokości.

Analizując zaoferowane przez powoda na okoliczność zasadności powództwa dowody należało stwierdzić, że powód nie wykazał by przysługiwało mu skuteczne wobec pozwanego roszczenie o zapłatę kwoty dochodzonej pozwem. Uzasadniając powództwo powód wskazał, że pozwanego z jego poprzednikiem prawnym (zbywcą wierzytelności) łączyła umowa bankowa, nie tylko jednak nie przedstawił Sądowi tej umowy, ale nie przytoczył nawet istotnych z punktu widzenia dochodzonego roszczenia jej postanowień, ograniczając się jedynie do autorytatywnego stwierdzenia, że z umowy tej wynika konieczność zapłaty kapitału w kwocie 5.435,30 zł oraz odsetek w kwocie 5.673,88 zł. Trzeba zaś przypomnieć, że stosownie do art. 513 § 1 k.p.c. dłużnikowi przelanej wierzytelności przysługują przeciwko nabywcy wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie. Zarzutami dłużnika są wszelkie środki obrony, które mogą być przez niego zastosowane zarówno poza procesem, jak w procesie, a które wpływają na istnienie, zakres albo skuteczność cedowanej wierzytelności. Oznacza to, że nabywca wierzytelności, dochodzący jej w postępowaniu sądowym, powinien wykazać nie tylko fakt jej nabycia w drodze przelewu, ale przede wszystkim to, że zbywcy przysługiwała konkretna wierzytelność o określonej wysokości. Tego w sprawie powód nie wykazał, a pozwany jakkolwiek przyznał, że zawarł z poprzednikiem powoda umowę bankową, to jednak w toku postępowania nie przyznał jej wysokości oraz faktów pozwalających na ustalenie tej wysokości, a zatem nie zwalniało to powoda od wykazania faktów, z których wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne.

Jedyny materiał dowodowy jaki przekazał Sądowi powód to umowa przelewu oraz wyciąg z ksiąg rachunkowych. Ten pierwszy dokument z oczywistych względów nie może dowodzić istnienia i wysokości spornej wierzytelności, a jedynie istnienie porozumienia w zakresie jej przeniesienia na powoda. Umowa przelewu wierzytelności nie przenosi praw do tej wierzytelności w sytuacji, gdy objęta nią wierzytelność w chwili zawierania umowy nie przysługiwała zbywca. Umowa taka sama przez się nie legitymizuje zatem nabywcy jako uprawnionego. Nie stanowi również dowodu istnienia wierzytelności wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu inwestycyjnego. Stosownie do art. 194 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych (t. j. Dz. U. z 2014r. poz. 157 ze zm) wyciągi z ksiąg rachunkowych funduszy mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych, z tym że moc prawna dokumentów urzędowych, nie obowiązuje w odniesieniu do tego dokumentu w postępowaniu cywilnym. Wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego stanowi zatem jedynie dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód wyłącznie tego, iż osoba, która go podpisała złożyła zawarte w dokumencie oświadczenie. Dowód taki oczywiście może stanowić podstawę ustaleń faktycznych i wyrokowania w sprawie, ale jego materialna moc zależy od jego treści merytorycznej, a o tym rozstrzyga sąd według ogólnych zasad oceny dowodów – art. 233 § 1 k.p.c. (zob. uzasadnienie wyrok Sądu Najwyższego z 15 IX 2011 r., II CSK 712/10, Lex 1129100). Dopiero wynikiem tej oceny jest przyznanie lub odmówienie dowodowi z dokumentu waloru wiarygodności, ze stosownymi konsekwencjami w zakresie jego znaczenia dla ustalenia podstawy faktycznej orzeczenia. Dane ujmowane w księgach rachunkowych funduszu i w wyciągu z tych ksiąg mogą stanowić dowód jedynie tego, że określonej kwoty wierzytelność jest wpisana w księgach rachunkowych względem określonego dłużnika na podstawie opisanego w tych księgach zdarzenia, w tym przypadku umowy cesji wierzytelności. Ten ostatni fakt został wykazany umową cesji, a zatem dokumentem pierwotnym w stosunku do samego wyciągu. Wyciąg z ksiąg rachunkowych potwierdza sam fakt zdarzenia w postaci cesji wierzytelności, ale nie stanowi dowodu na skuteczność dokonanej cesji wierzytelności, a tym bardziej istnienie i wysokość nabytej wierzytelności. Wskazane okoliczności, w razie ich kwestionowania przez stronę przeciwną, powinien wykazać, zgodnie z art. 6 k.c. odpowiednimi dowodami Fundusz (zob. uzasadnienie wyrok Sądu Najwyższego z 13 VI 2013 r., V CSK 329/12, Lex 1375500).

Istotnym dowodem w sprawie byłaby pierwotna umowa bankowa, umowy tej pozwany jednak nie przedstawił. W takiej sytuacji nie sposób skontrolować sposobu ustalenia wierzytelności (obejmuje ona przecież również skapitalizowane odsetki za opóźnienie) i ocenić czy znajduje ona uzasadnienie w łączącym strony zobowiązaniu pierwotnym. To skutkować musi oddaleniem powództwa.

Podkreślić przy tym należy, że zgłoszony przez pozwanego zarzut przedawnienia w powyższych okolicznościach sprawy jest bezprzedmiotowy. Skoro Sąd nie dysponował dokumentem, z którego wynikałby termin wymagalności roszczenia, to nie mógł również ocenić czy doszło do jego przedawnienia.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Powód jako przegrywający sprawę powinna zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty niezbędne do celowego dochodzenia jego praw. W okolicznościach sprawy do kosztów tych należało zaliczyć wynagrodzenie ustanowionego na jego rzecz adwokata z urzędu. Wysokość tego wynagrodzenia ustalono stosownie do § 2 ust. 3, § 6 pkt 5 i § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t. j. Dz. U. z 2013 r., poz. 461 ze zm.).