Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2015r.

Sąd Rejonowy w Tarnowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący – SSR Waldemar Dziga

Sędziowie ---

Ławnicy -----

Protokolant – st. sekr. sądowy Agata Sondej

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2015r. w Tarnowie

przy udziale ---

sprawy z powództwa E. M.

przeciwko Z. G.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Z. G. na rzecz powódki E. M. kwotę 3.450 zł (trzy tysiące czterysta pięćdziesiąt złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 22.08.2014r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 717 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Waldemar Dziga

Sygn. akt C 3307/14

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie z 24. 06. 2015r.

Powódka E. M. wystąpiła przeciwko Z. G. o zapłatę kwoty 3450 zł wraz z odsetkami ustawowymi
od 1. 08. 2014r. Podała, że zawarła z pozwanym, poza lokalem jego przedsiębiorstwa, umowę na sprzedaż systemu do uzdatniania wody,
w ramach której sprzedawca dokonał montażu urządzenia. Wskazała, że
w terminie 10 dni odstąpiła od umowy, wzywając sprzedawcę do zwrotu zapłaconej ceny oraz demontażu urządzenia, lecz ten nie zastosował się do wezwania odmawiając jej uprawnieniu, wobec czego odesłała urządzenie. Wyraziła pogląd, że dla jej roszczenia o zwrot ceny nie ma znaczenia, czy odesłała urządzenie sprawne, przy czym zaznaczyła, że użytkowanie systemu mieściło się w granicach zwykłego zarządu, podkreśliła nadto, że z uwagi na charakter urządzenia nie było możliwości zapoznania się z jego walorami bez zamontowania.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Nie kwestionując, że pozwanej przysługiwało prawo do odstąpienia od umowy podniósł, że na skutek samodzielnego demontażu urządzenia doszło do jego uszkodzenia w sposób nieodwracalny, powołał się na warunki gwarancji, wedle których może tego dokonać wyłącznie przeszkolona osoba, jak
i podpisany przez powódkę wniosek o montaż, w którym zobowiązała się do pokrycia kosztu wymiany komponentów w przypadku zwrotu urządzenia. Wskazał, że konsument ponosi odpowiedzialność za zmniejszenie wartości rzeczy będące następstwem korzystania z niej, zatem gdy odstępuje od umowy, może zostać obciążony kosztami stąd wynikającymi, jak i kosztami transportu. Dodatkowo zauważył, że może wstrzymać się ze zwrotem zapłaconej przez pozwaną kwoty do czasu zwrotu sprzedanej rzeczy, ma też roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z niej.

Sąd przyjął następujący stan faktyczny:

W dniu 31. 07. 2014r. powódka jako kupująca zawarła z pozwanym prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...), reprezentowanym przez pełnomocnika, umowę sprzedaży systemu uzdatniającego i mineralizującego metodą molekularną za cenę 3450 zł. Strony postanowiły, że system zostanie zamontowany na nieruchomości kupującego, zastrzeżono jednocześnie, że zalanie urządzenia wodą spowoduje zmianę jego stanu. Powódka uiściła zapłatę dzień później. Wraz z zawarciem umowy powódka zleciła pozwanemu montaż urządzenia,
w zleceniu złożyła oświadczenie, że została poinformowana, że stan systemu został zmieniony z suchego na zalany wodą, co powoduje niemożności wykorzystania zabudowanych komponentów, których koszt sięga 40 % ceny urządzenia oraz że w przypadku zwrotu urządzenia pokryje ten koszt oraz koszt pracy i dojazdu pracownika. Pozwany udzielił gwarancji na kupowane przez powódkę urządzenie.

(dowód: umowa sprzedaży – k. 13;

faktura – k. 14 i polecenie przelewu – k. 16;

wniosek o montaż – k. 14;

gwarancja – k. 46)

Umowa została zawarta poza lokalem przedsiębiorstwa prowadzonego przez pozwanego. Urządzenie zostało zamontowane w mieszkaniu powódki.

(okoliczności niesporne)

Pismem z 6. 08. 2014r. nadanym na poczcie 7. 08. 2014r. powódka oświadczyła pozwanemu, że rezygnuje z umowy powołując się
na art. 2 ust. 1 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów, wezwała jednocześnie pozwanego do zwrotu zapłaconej kwoty oraz o zdemontowanie urządzenia. Pismo to zostało doręczone pozwanemu 8. 08. 2014r. Pismem
z 20. 08. 2014r. pozwany wskazał, że przyjmuje do wiadomości rezygnację
z umowy oraz poinformował powódkę, że winna zwrócić urządzenie w stanie niezmienionym, a więc nie zalanym wodą, tymczasem nabyte przez nią urządzenie zostało zmienione. Powoła się też na art. 10 ust. 3 ustawy, wedle którego prawo odstąpienia nie przysługuje. Ostatecznie zwrócił się
o przemyślenie sprawy i pisemną odpowiedź. Pismem z tej samej daty powódka poinformowała pozwanego, że odsyła zakupiony system wobec niezastosowania się do wezwania o jego demontaż, jednocześnie za pośrednictwem kuriera zwróciła urządzenie. Pozwany nie przyjął przesłanego urządzenia informując powódkę, że stosownie do warunków gwarancji nie wolno samodzielnie podejmować się demontażu. Powódka ponownie wzywała pozwanego do zwrotu zapłaconej kwoty, pozwany odmówił.

(dowód: pismo pozwanej – k. 17 oraz dowód doręczenia – k. 18;

odpowiedź na pismo – k. 20;

dalsza korespondencja – k. 21, 23, 24, 31, 32 i 36)

Sąd poczynił ustalenia w oparciu o dokumenty prywatne, które stanowią dowód złożenia oświadczenia o treści takim dokumentem objętej przez osobę składającą na nim podpis.

Na stan faktyczny składają się również okoliczności niesporne (zawarcie umowy poza lokalem przedsiębiorstwa oraz montaż urządzenia przez osobę działającą w imieniu pozwanego).

Sąd rozważył, co następuje:

Żądanie pozwu uznać trzeba za uprawnione. Oparte ono było na twierdzeniu, że wobec odstąpienia od umowy sprzedaży sprzedawca winien zwrócić zapłaconą cenę. Oceny wymaga więc po pierwsze, czy odstąpienie od umowy było skuteczne, po drugie czy rodziło bezwarunkowy obowiązek po stronie sprzedawcy do zwrotu świadczenia spełnionego przez kupującego.

Umowa pomiędzy powódką a pozwanym zawarta została poza lokalem przedsiębiorstwa i niewątpliwie była to umowa pomiędzy konsumentem
a przedsiębiorcą. Do umowy tego rodzaju stosuje się przepisy ustawy z dnia 2. 03. 2000r. o ochronie niektórych praw konsumentów. Zaznaczenia wymaga, że choć ustawa ta została uchylona przez ustawę z dnia 30. 05. 2014r. o prawach konsumentów, to zgodnie z art. 51 tej ustawy do umów zawartych przed dniem wejścia w życie (tj. 24. 12. 2014r.) stosuje się przepisy dotychczasowe.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów konsument, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie dziesięciu dni od zawarcia umowy. Art. 2 ust. 3 stanowi przy tym, że w razie odstąpienia od umowy jest ona uważana za niezawartą, konsument jest wówczas zwolniony z wszelkich zobowiązań, zaś to co strony świadczyły ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu, zwrot winien nastąpić niezwłocznie, nie dłużej niż w terminie czternastu dni.

Z ustaleń wynika, że umowa pomiędzy stronami zawarta została
31. 07. 2014r., a oświadczenie o odstąpieniu od niej konsument nadał
w placówce pocztowej 7. 08. 2014r., zatem zachowany został termin z art. 2 powołanej ustawy. Oznacza to, że odstąpienie od umowy było skuteczne, co
z kolei rodzi po stronie powódki roszczenie o zwrot zapłaconej ceny.

Pozwany bronił się zarzutem, że powódka winna jemu zwrócić urządzenie i to w stanie niezmienionym, twierdził przy tym, że na skutek montażu i zalania wodą (co nastąpiło na wniosek powódki) doszło do zmiany stanu systemu, a nadto wobec samodzielnego demontażu nastąpiło jego uszkodzenie. Nie może budzić wątpliwości, że wobec odstąpienia od umowy przez kupującego również po stronie sprzedawcy powstaje roszczenie
o zwrot urządzenia, przy tym obowiązkiem nabywcy jest zwrot co do zasady w stanie niezmienionym. Wobec zarzutów pozwanego odpowiedzieć trzeba więc na pytanie, czy ma on uprawnienie do powstrzymania się od spełnienia świadczenia, które jego obciąża (zwrot ceny) do czasu zrealizowania świadczenia obciążającego powódkę (zwrot urządzenia).

Co do zasady świadczenia będące przedmiotem zobowiązań z umów wzajemnych winny być spełnione jednocześnie (art. 488 § 1 kc). Wprawdzie przepis ten odnosi się do spełnienia świadczeń umówionych (pierwotnych),
a w tym wypadku mamy do czynienia z obowiązkiem spełnienia świadczeń niejako wtórnych, tj. powstałych w wyniku odstąpienia od umowy, to norma z powołanego artykułu winna mieć zastosowanie do omawianej sytuacji.
§ 2 artykułu 488 kc stanowi, że każda ze stron może powstrzymać się ze spełnieniem własnego świadczenia do czasu zaoferowania świadczenia wzajemnego. Odnosząc tę normę do rozpatrywanej sprawy stwierdzić trzeba, że powódka zaoferowała zwrot urządzenia, zwracając się do pozwanego
o demontaż urządzenia. Co więcej, następnie sama dokonała demontażu
i przesłała urządzenie pozwanemu, który przesyłki nie przyjął. Podkreślić również trzeba, że wbrew twierdzeniom pozwanego nie sposób uznać, by
w piśmie stanowiącym odpowiedź na rezygnację z umowy uznawał prawo powódki do odstąpienia. Przecież powołał się na to, że prawo do odstąpienia nie przysługuje (zacytowany przepis nie odnosi się zresztą do tego rodzaju umowy, jaka łączyła strony, lecz do umów zawieranych na odległość), jak
i na konieczność zwrotu urządzenia w stanie niezmienionym przy jednoczesnym podkreśleniu, że stan urządzenia, jakim powódka dysponuje, uległ nieodwracalnej zmianie. Takiej treści pismo nie pozostawia wątpliwości co do tego, że pozwany nie miał zamiaru przystać na zwrot spełnionych świadczeń. W takiej sytuacji nie można mówić o uprawnieniu po stronie pozwanego do powstrzymania się ze zwrotem zapłaconej ceny, co
w konsekwencji czyni roszczenie pozwu zasadnym.

Za nieskuteczne należy uznać powołanie się przez pozwanego na niewłaściwe postąpienie przez powódkę ze sprzedanym urządzeniem (tj. jego demontaż we własnym zakresie), jak i naruszenie przez to warunków gwarancji. Bez znaczenia dla oceny żądania powódki pozostaje, czy istotnie doszło do uszkodzenia urządzenia, skoro – jak powiedziano wyżej – nie niweluje to jej uprawnienia do zwrotu spełnionego świadczenia. Jeśli pozwany twierdzi, że dysponuje wobec pozwanej roszczeniem z tytułu uszkodzenia urządzenia, względnie również z tytułu wynagrodzenia za korzystanie z niego, to może wystąpić w własnym żądaniem, względnie zgłosić zarzut potrącenia, czego jednak nie zrobił, nie było zatem podstaw, by w oparciu o takie twierdzenia czynić jakiekolwiek ustalenia. Z tej samej przyczyny Sąd nie zajmował się ustaleniem, czy zmiana stanu urządzenia może być traktowana jako działanie w granicach zwykłego zarządu. Podobnie nie podejmował się Sąd bliższej analizy zapisów umowy (wniosek o montaż jest elementem umowy), wedle których po zalaniu urządzenia konsument ma obowiązek pokrycia kosztów wymiany komponentów, choć wypada wyrazić pogląd, że taki zapis w istocie stoi w sprzeczności z uprawnieniem do odstąpienia od umowy i pochodnym do niego uprawnieniem do zwrotu spełnionego świadczenia. Podkreślenia bowiem wymaga, że jeśli strony decydują się na zawarcie umowy z zastrzeżeniem prawa do odstąpienia
(w tym wypadku zastrzeżenie to wynika z ustawy), to jednocześnie godzą się na to, że na skutek używania sprzedanej rzeczy przed wykonaniem prawa odstąpienia rzecz ta ulegnie pewnym zmianom i sprzedawca nie będzie miał
z tego tytułu roszczeń.

Powyższe prowadziło do uwzględnienia powództwa co do należności głównej. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 kc. Należą się one od momentu opóźnienia, o opóźnieniu zaś można mówić po upływie wymagalności. Powołany art. 2 ust. 3 ustawy stanowi o zwrocie spełnionego świadczenia w terminie 14 dni, więc odsetek można żądać dopiero od
22. 08. 2014r., dlatego dalej idące żądanie Sąd oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc.