Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

wstępne

Szamotuły, dnia 24-06-2015 r.

Sąd Rejonowy w Szamotułach I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący SSR Monika Ławniczak

Protokolant st. sekr. sąd. Daria Olech

po rozpoznaniu w dniu 24-06-2015 r. w Szamotułach

na rozprawie sprawy

z wniosku S. S., P. S.

przy udziale (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K..

o ustanowienie służebności przesyłu

postanawia:

uznać roszczenie wnioskodawców o ustanowienie na rzecz uczestnika na nieruchomości wnioskodawców położonej w K. stanowiącej działkę gruntu o numerze 169/23, zapisanej w KWPO1A/00038284/8 służebności przesyłu wynikającej z przebiegu przez tę nieruchomość wchodzącej w skład przedsiębiorstwa uczestnika linii energetycznej wysokiego napięcia za usprawiedliwione co do zasady .

/-/SSR Monika Ławniczak

UZASADNIENIE

postanowienia wstępnego z dnia 24 czerwca 2015 r.

Wnioskiem złożonym w dniu 8 grudnia 2014 r. (data nadania przesyłki) wnioskodawcy S. S. i P. S. wnieśli o ustanowienie służebności przesyłu obciążającej nieruchomość wnioskodawców położoną w K., dla której Sąd Rejonowy w Szamotułach prowadzi księgę wieczystą KW (...) na rzecz uczestnika (...) spółka akcyjna w K., której treścią jest prowadzenie eksploatacji sieci przesyłowej należącej do uczestnika, znoszenie na nieruchomości obciążonej istnienia urządzeń przesyłowych i wynikających z nich ograniczeń i zakazów a także korzystanie z nieruchomości obciążonej w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami dotyczącymi urządzeń przesyłowych, ochrony życia i zdrowia ludzkiego oraz o zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawców wynagrodzenia tytułem ustanowienia służebności w kwocie 315.000,00 zł i kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wniosku wnioskodawcy wskazali, że na nieruchomości, której dotyczy wniosek (stanowiącej własność wnioskodawców) znajdują się urządzenia przesyłowe stanowiące części sieci przesyłowej należącej do uczestnika. Wnioskodawcy wskazali, że próbowali porozumieć się z uczestnikiem celem uregulowania stanu prawnego nieruchomości i korzystania przez uczestnika z urządzeń przesyłowych posadowionych na gruntach wnioskodawców, jednakże bezskutecznie, wobec czego koniecznym stało się sądowe ustanowienie służebności.

W odpowiedzi na wniosek (k. 27-39) uczestnik wniósł o oddalenie wniosku oraz o zasądzenie od wnioskodawców na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł.

W uzasadnieniu powyższego uczestnik powołał się na zarzut zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu. W uzasadnieniu zarzutu wnioskodawca wskazał, że linia energetyczna, której wniosek dotyczy wybudowana została w 1969r. z zachowaniem wszelkich obowiązujących ówcześnie przepisów, wymogów formalno – prawnych. Według uczestnika biegu terminu zasiedzenia służebności rozpoczął się najwcześniej w marcu 1966 r. Uczestnik wskazał, że jest następcą prawnym Zakładów (...) w zakresie własności urządzeń elektroenergetycznych oraz posiadania służebności. W szczególności uczestnik opisał cały szereg zmian organizacyjno–prawnych, które doprowadziły do aktualnego stanu prawnego, w którym urządzenia posadowienie na gruncie wnioskodawców stanowią część składową przedsiębiorstwa uczestnika, zaś uczestnik (w jego opinii) dysponuje służebnością odpowiadającą w swej treści służebności przesyłu nabytą w drodze zasiedzenia przez jego poprzednika prawnego – Skarb Państwa, podnosząc, iż linia była w nieprzerwanym użytkowaniu i posiadaniu przez poprzedników prawnych uczestnika.

W piśmie z dnia 13 marca 2015 r. (k. 170-173v.) wnioskodawcy wnieśli o wydanie postanowienia wstępnego w przedmiocie zasadności wniosku i podnieśli, że zarzut zasiedzenia jest niedopuszczalny w okolicznościach sprawy, skoro uczestnik powołuje się na zasiedzenie służebności przez Skarb Państwa, ponadto zakwestionowali merytoryczną zasadność zarzutu zasiedzenia wskazując, że uczestnik nie wykazał wystąpienia przesłanek zasiedzenia nieruchomości.

W szczególności wnioskodawcy wskazali, że uczestnik nie może do swego stanu posiadania doliczać czasu posiadania poprzedników prawnych uczestnika, bowiem w okresie pomiędzy 1 lutego 1989r. a 5 grudnia 1990r. nastąpiło przerwanie posiadania służebności. Wnioskodawcy podnieśli również, że uczestnik nie może się powoływać na nabycie służebności od swych poprzedników prawnych, w szczególności Skarbu Państwa, bowiem nie legitymuje się umową przeniesienia ograniczonego prawa rzeczowego w formie aktu notarialnego.

Na rozprawie mającej miejsce w dniu 12 maja 2015 r. (k. 181) uczestnik wskazał, iż termin zasiedzenia winien być liczony od daty oddania linii do użytku a zatem najpóźniej od 1969 r. W ocenie uczestnika Skarb Państwa zasiedział służebność w 1979 r. –przyjmując dobrą wiarę, względnie w 1989 r. – przy założeniu złej wiary, jednak nie później niż przed dniem 1 lutego 1989 r. Nadto z ostrożności procesowej uczestnik podniósł zarzut zasiedzenia służebności przez siebie samego.

Na rozprawie w dniu 25 czerwca 2015r. pełnomocnik uczestnika wskazał, że skoro bezspornym jest fakt, że linia istnieje to uczestnik posiada do niej tytuł prawny w postaci decyzji wywłaszczeniowej lub zgody właściciela nieruchomości na jej posadowienie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawcy S. S. i P. S. są właścicielami nieruchomości położonej w K. stanowiącej działkę (...), zapisanej w KW nr (...) Sądu Rejonowego w Szamotułach.

Przez nieruchomość tę przebiegają urządzenia przesyłowe w postaci linii wysokiego napięcia wchodzącej w skład przedsiębiorstwa uczestnika (...) spółka akcyjna w K.. Linia ta jest linią elektroenergetyczną wysokiego napięcia 220 kV relacji P. – C..

(okoliczności bezsporne, nadto dowód: odpis zwykły księgi wieczystej – k. 9-13v., mapa z naniesionym przebiegiem linii – k. 15).

Linia wysokiego napięcia relacji P. – C. wybudowana została w 1969r.

W momencie jej wybudowania linia wchodziła w skład przedsiębiorstwa państwowego Zakłady (...), które następnie przekształcone zostało w przedsiębiorstwo państwowe o nazwie Z. (...). Zachodni O. Energetyczny podzielony został następnie na nowe jednostki m.in. Zakład (...) z siedzibą w P., który przejął zorganizowaną część przedsiębiorstwa poprzednika, w tym między innymi również linię energetyczną 220 kV P. – C.. Zakład (...) został podzielony i przekształcony w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa – (...) spółka akcyjna w W., a część majątku przedsiębiorstwa Zakład (...) wniesiona została aportem do tej spółki, jednym z tych składników majątkowych była linia 220 kV P. – C..

(...) spółka akcyjna ulegały kolejnym przekształceniom i podziałowi, w wyniku którego powstała (...) Operator spóła akcyjna w W., która to spółka przejęła część majątku spółki dzielonej tj. (...) S.A. (która w międzyczasie zmieniła nazwę na (...) spółka akcyjna).

Następnie (...) Operator spóła akcyjna w W. zmieniała nazwę na (...) spółka akcyjna i następnie na (...) spóła akcyjna.

W 1993 r. planowano modernizację linii, obejmującą m.in. budowę łącza światłowodowego oraz remont linii.

(okoliczności częściowo bezsporne, nadto: dowód: odpis KRS uczestnika – k. 45-55, projekt wstępny linii – k. 56-57 i k. 195-196, protokół posiedzenia komisji dochodzeniowej z dnia 20 października 1965 r. - k. 58-60 i k. 198-199, korespondencja dotycząca projektowanej linii – k. 61-69 i k. 200-208, mapa z trasą linii – k. 70-17 i k. 209, zarządzenie nr 2/O.. Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 14 lutego 1985 r. – k. 72-74, zarządzenie nr 57 Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1988 r. z załącznikiem – k. 75-82, pismo Urzędu Antymonopolowego z 9 lipca 1993 r. – k. 83, zarządzenie nr 193/O./93 Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 9 lipca 1993 r. –k. 84-87, akt notarialny z dnia 31 maja 1994 r. wraz z załącznikami– k. 88-104, wydruk z Monitora Sądowego i Gospodarczego – k. 105-114, postanowienie SR dla Miasta W. z dnia 31 grudnia 1994r. – k. 115, akty notarialne z dnia 5 grudnia 2007 r. – k. 116 - 130, odpis pełny z rejestru przedsiębiorców KRS nr (...) – k. 131-144, odpis pełny z rejestru przedsiębiorców KRS nr (...) – k. 145-160, pismo z dnia 15 listopada 1993 r. wraz z wykazem właścicieli i użytkowników gruntów – k. 161-165 i k. 210-214, pismo z dnia 16 października 1993 r. – k. 166 i 235, projekt techniczny z listopada 1993 r. – k. 223-234.

Pismem z dnia 15 maja 2014 r. wnioskodawcy próbowali porozumieć się z uczestnikiem celem uregulowania stanu prawnego nieruchomości i korzystania przez uczestnika z urządzeń przesyłowych posadowionych na gruntach wnioskodawców. Powyższa próba okazała się bezskuteczna.

(okoliczności bezsporna, nadto dowód: pismo wnioskodawców z dnia 15 maja 2014 r. – k. 5-7).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o powołane powyżej dowody, przy czym podkreślenia wymaga, że stan faktyczny był pomiędzy stronami postępowania w znacznej mierze bezsporny.

Sąd uznał za w pełni wiarygodne dokumenty przedstawione przez strony z uwagi na to, iż dotyczyły one okoliczności pomiędzy stronami bezspornych, żadna ze stron nie kwestionowała wiarygodności tych dokumentów w toku postępowania, sąd natomiast nie dopatrzył się podstaw do kwestionowania ich wiarygodności z urzędu, tym bardziej, iż dokumenty te w części miały postać dokumentów urzędowych stanowiących dowód tego, co urzędowo zostało w nich zaświadczone (art. 244 § 1 kpc).

Wnioskodawcy zanegowali treść kserokopii dołączonych przez uczestnika. Wprawdzie przedłożone przez uczestnika odbitki ksero nie mają mocy ani dokumentu prywatnego (art. 245 kpc), ani dokumentu urzędowego (art. 244 kpc), to jednak nie pozbawia ich to ex lege mocy dowodowej, zwłaszcza, że dowodzą one zasadniczo okoliczności między stronami bezspornych, takich jak fakt wybudowania linii elektroenergetycznej, czy też przekształceń podmiotowych i zamian nazw uczestnika oraz ww. przedsiębiorstw państwowych.

Sąd zważył, co następuje:

Sprawa niniejsza dotyczy ustanowienia za wynagrodzeniem służebności przesyłu.

Stosownie do art. 318 § 1 kpc sąd, uznając roszczenie za usprawiedliwione w zasadzie, może wydać wyrok wstępny tylko co do samej zasady, co do spornej zaś wysokości żądania - zarządzić bądź dalszą rozprawę, bądź jej odroczenie. Przepis ten z mocy art. 13 § 2 kpc znajduje odpowiednie zastosowanie w postępowaniu nieprocesowym.

W ocenie sądu w niniejszej sprawie zachodziła potrzeba orzeczenia postanowieniem wstępnym co do samej zasady odpowiedzialności i możliwości domagania się przez wnioskodawców ustanowienia na ich nieruchomości służebności przesyłu. Wynika to w szczególności z faktu, że postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia zakresu i treści służebności jak i wysokości wynagrodzenia jest, jak wskazuje doświadczenie w podobnych sprawach, niezwykle długotrwałe i kosztowne (wymaga często wielu opinii, wielu biegłych z różnych dziedzin), co uzasadnia kategoryczne przesądzenie o zasadzie odpowiedzialności po to, aby nie generować zbędnych kosztów na wypadek jej skutecznego zakwestionowania przez uczestnika. Rozstrzygnięcie takie pozostaje w oczywistym interesie stron, które swe środki w koszty postępowania będą angażować.

Zgodnie z art. 305 ¹ kc nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Stosownie do art. art. 305 ² kc

§ 1. Jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem.

§ 2. Jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.

Jak wynika z powyższego służebność przesyłu może być ustanowiona w razie braku porozumienia w tym zakresie pomiędzy stronami przez sąd za odpowiednim wynagrodzeniem.

Okolicznością bezsporną w niniejszej sprawie był fakt, iż przez nieruchomość wnioskodawców przebiegają urządzenia przesyłowe, wchodzące aktualnie w skład przedsiębiorstwa uczestnika oraz, że strony nie doszły do porozumienia w zakresie umownego ustanowienia służebności, zaistniały zatem przesłanki do ustanowienia służebności przez sąd.

Wobec podniesionego przez uczestnika zarzutu zasiedzenia przez jego poprzednika – Skarb Państwa – w 1979 r. względnie w 1989 r. służebności odpowiadającej w swej treści służebności przesyłu, której ustanowienia obecnie domagają się wnioskodawcy zarzut ten jako niweczący żądania wnioskodawców co do zasady podlegał rozstrzygnięciu w pierwszej kolejności.

Zgodzić należy się ze stanowiskiem wnioskodawców, że zarzut ten w kształcie zgłoszonym przez uczestnika, był w niniejszym postępowaniu niedopuszczalny.

Sąd rozstrzygający niniejszą sprawę w pełni podziela zapatrywanie wyrażone przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 lipca 2012r.w sprawie I CSK 641/11, opubl. Lex 1218577, zgodnie z którym: „tytuł prawny Skarbu Państwa, lub innego przedsiębiorstwa państwowego, jako osoby trzeciej w stosunku do stron procesu, powinien być dowiedziony w postępowaniu toczącym się w trybie przewidzianym w art. 609 i 610 k.p.c., z wniosku tej osoby lub z jej udziałem”.

Z uzasadnienia tego orzeczenia w sposób dobitny wynika, że stanowi naruszenie art. 609 i 610 kpc rozstrzyganie o zarzucie zasiedzenia służebności nawet wyłącznie jako przesłance orzeczenia w przedmiocie ustanowienia służebności, o ile zasiedzenie to miałoby według twierdzeń strony podnoszącej zarzut nastąpić nie na rzecz strony postępowania a na rzecz innego podmiotu, nie będącego uczestnikiem postępowania i który nie legitymuje się dotychczas orzeczeniem o stwierdzeniu nabycia służebności przez zasiedzenie.

Taka właśnie sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie, bowiem uczestnik wprost kilkukrotnie formułuje zarzut, zgodnie z którym roszczenia wnioskodawców nie zasługują na uwzględnienie z uwagi na to, że służebność odpowiadającą w swej treści służebności przesyłu nabył przez zasiedzenie poprzednik prawny uczestnika Skarb Państwa i to najpóźniej w 1989 r. Skarb Państwa nie był i nie jest uczestnikiem postępowania ani też uczestnik nie przedstawił orzeczenia potwierdzającego nabycie przez Skarb Państwa służebności przez zasiedzenie, z czego wywodzić należy, iż orzeczenie takie nie zapadło. W tej sytuacji, zgodnie ze wskazanym wyżej poglądem Sądu Najwyższego, sąd rozstrzygając w przedmiocie zarzutu i ustalając jego zasadność jako przesłankę oddalenia wniosku o ustanowienie służebności przesyłu dopuściłby się naruszenia art. 609 i 610 kpc, a zatem przepisów regulujących odrębne postępowanie w przedmiocie stwierdzenia zasiedzenia. Uczestnik nie sygnalizował aby postępowanie o zasiedzenie zostało wszczęte z jego bądź też innego podmiotu inicjatywy, a zatem nie istniała podstawa do zawieszenia postępowania w niniejszej sprawie.

Pogląd prezentowany wyżej w orzecznictwie Sądu Najwyższego akceptowany jest również w aktualnym orzecznictwie Sądu Okręgowego w Poznaniu (por. postanowienie z dnia 29 lipca 2014r. w sprawie II Ca 766/14, opublikowane w portalu orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu).

W tej sytuacji uznać należy, że roszczenie wnioskodawców jest usprawiedliwione co do zasady zachodzą bowiem przesłanki do ustanowienia na ich nieruchomości służebności przesyłu, a jednocześnie sąd nie miał podstaw do uwzględnienia podnoszonego przez uczestnika zarzutu zasiedzenia służebności przez jego poprzednika prawnego.

Zasadniczo powyższe było wystarczającym do wydania postanowienia wstępnego, niemniej jednak na marginesie jedynie wskazać należy, że uczestnik nie wykazał również zasadności swego zarzutu.

Wnioskodawcy zakwestionowali m.in. nieprzerwane posiadanie służebności przez uczestnika i jego poprzedników, w szczególności podnosząc, iż w okresie pomiędzy 1 lutego 1989r. a 5 grudnia 1990r. poprzednik prawny uczestnika nie dysponował żadnym mieniem, w skład którego mogłaby wchodzić nieruchomość władnąca wobec nieruchomości obciążonej służebnością odpowiadającą służebności przesyłu, a zatem, że doszło do przerwania biegu zasiedzenia. Do zarzutu tego uczestnik w ogóle się nie ustosunkował, ani też nie zaprzeczył tym okolicznościom, a jedynie konsekwentnie podnosił, że do zasiedzenia doszło przez Skarb Państwa przed dniem 1 lutego 1989 r., co jak wskazano wyżej nie może być przedmiotem ustalenia w tym postępowaniu.

Stosownie do art. 292 kc służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 172 § 1 kc posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie).

§ 2 Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Przed dniem 1 października 1990r. przepis ten miał brzmienie:

„Art. 172. § 1. Posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dziesięciu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie).

§ 2. Po upływie lat dwudziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.”

Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 28 lipca 1990r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny (Dz. U. 1990r., Nr 55, poz. 321), która zmieniała art. 172 kc: do zasiedzenia, którego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się od tej chwili przepisy niniejszej ustawy; dotyczy to w szczególności możliwości nabycia prawa przez zasiedzenie.

Stosownie do art. 10 tejże ustawy jeżeli przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy istniał stan, który według przepisów dotychczasowych wyłączał zasiedzenie nieruchomości, a według przepisów obowiązujących po wejściu w życie tej ustawy prowadzi do zasiedzenia, zasiedzenie biegnie od dnia wejścia jej w życie; jednakże termin ten ulega skróceniu o czas, w którym powyższy stan istniał przed wejściem w życie ustawy, lecz nie więcej niż o połowę.

Wobec powyższego uczestnik wywodził, że poprzednik prawny uczestnika pozostawał co najmniej od 1969 r. posiadaczem samoistnym służebności odpowiadającej w swej treści służebności przesyłu, będąc w dobrej wierze, co skutkowało nabyciem służebności przez zasiedzenie w 1979 r. –przyjmując dobrą wiarę, względnie w 1989 r. – przy założeniu złej wiary, jednak nie później niż przed dniem 1 lutego 1989 r.

Z drugiej strony uczestnik powołuje się na możliwość doliczenia sobie do swego czasu posiadania służebności czasu posiadania przez swych poprzedników prawnych, przy czym argumentacja ta jest w świetle treści zarzutu zasiedzenia niezrozumiała.

Zgodnie z art. 176 kc:

§ 1. Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści.

§ 2. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza.

Regulacja ta znajduje zatem zastosowanie w sytuacji, w której aktualny bądź poprzedni posiadacz nieruchomości (lub służebności) chcąc uzyskać stwierdzenie jej zasiedzenia, względnie posłużyć się zarzutem zasiedzenia chce do swego okresu posiadania doliczyć okres posiadania poprzedników prawnych celem wykazania, że legitymuje się wystarczająco co długim do nabycia własności nieruchomości lub służebności przez zasiedzenia czasem posiadania. Powoływanie się zatem na tę regulację ma rację bytu wyłącznie w sytuacji, w której uczestnik podnosiłby zarzut zasiedzenia służebności na swoją rzecz, względnie na rzecz któregoś ze swych poprzedników, których samodzielny okres posiadania jest krótszy od wymaganego przepisem art. 172 kc dla danego okresu trwania biegu zasiedzenia. Tymczasem uczestnik podnosi, że Skarb Państwa nabył przez zasiedzenie służebność przed dniem 1 lutego 1989 r. i to nie doliczając do okresu posiadania przedsiębiorstw państwowych, które w imieniu Skarbu Państwa wykonywały posiadanie żadnych innych okresów, wobec czego art. 176 kc w ogóle nie znajduje w tej sytuacji zastosowania.

Uczestnik podnosi, że sam fakt nabycia przez Skarb Państwa służebności przez zasiedzenie determinuje bezzasadność wniosku. Stanowisko to jest błędne.

Wskazać należy, o czym mowa była już wyżej, zarzut zasiedzenia służebności przez Skarb Państwa jest w tym postępowaniu niedopuszczalny, nawet jednakże jeśliby przyjąć jego dopuszczalność to samo nabycie służebności przez Skarb Państwa nie niweczy uprawnień wnioskodawców, bowiem uczestnik musiałby wykazać, że Skarb Państwa dokonał przeniesienia na jego rzecz służebności nabytej wcześniej przez zasiedzenie. Okoliczności tej uczestnik nawet nie podniósł a tym bardziej nie wykazał.

Zgodnie z art. 245 kc

§ 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego stosuje się odpowiednio przepisy o przeniesieniu własności.

§ 2. Jednakże do ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości nie stosuje się przepisów o niedopuszczalności warunku lub terminu. Forma aktu notarialnego jest potrzebna tylko dla oświadczenia właściciela, który prawo ustanawia.

Stosownie do art. 245 ¹ kc do przeniesienia ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości potrzebna jest umowa między uprawnionym a nabywcą oraz - jeżeli prawo jest ujawnione w księdze wieczystej - wpis do tej księgi, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Formą właściwą dla przeniesienia przez Skarb Państwa nabytej w drodze zasiedzenia służebności na rzecz uczestnika, względnie jego poprzedników prawnych jest zatem forma aktu notarialnego. Z żadnego z dokumentów przedstawionych przez uczestnika nie wynika aby przedmiotem aportu do spółki uczestnika czy też wcześniejszych czynności związanych z przekazaniem majątku spółce Skarbu Państwa było przeniesienie służebności przysługującej na gruntach wnioskodawców.

W tym miejscu wskazać należy, iż dokumentacja przedłożona przez uczestnika wcale nie dowodzi, aby począwszy od roku 1969 r. do chwili obecnej uczestnik oraz jego poprzednicy prawni korzystali z nieruchomości wnioskodawców w sposób odpowiadający treści służebności przesyłu. Uczestnik dowiódł jedynie, iż przez nieruchomość wnioskodawców przebiega lina elektroenergetyczna wysokich napięć oraz przekształceń podmiotowych i zmian nazw swoich i jego poprzedników prawnych. Dokumentacja przedstawiona przez uczestnika, a dotycząca spornej linii jest śladowa. Sprowadza się ona zasadniczo do lakonicznego projektu remontu linii w 1993 r. oraz korespondencji dotyczącej budowy łącza światłowodowego w 1993 r. W ocenie Sądu, tego rodzaju dokumentacja w żadnym razie może dowodzić tezy o nieprzerwanej eksploatacji spornej linii w okresie do 1969 r. do chwili obcej, tj. przez blisko 50 lat.

Nadto na uwagę zasługują wzajemnie sprzeczne twierdzenia uczestnika odnośnie do rzekomych źródeł nabycia przezeń służebności przesyłu. Z jednej strony uczestnik stoi na stanowisku, iż służebność zasiedział jego poprzednik prawny - Skarb Państwa, z drugiej zaś strony, że służebność zasiedział sam uczestnik. Nawet gdyby przyjąć, iż zarzut zasiedzenia przez samego uczestnika przywołany zastał wyłącznie dla celów obrony, to nie może być on rozpoznawany w niniejszym postępowaniu, bowiem pozostaje on w ścisłym związku z kwestią potencjalnego wcześniejszego zasiedzenia służebności przez Skarb Państwa, która – jak wyżej wskazano - winna być rozpoznawana w odrębnym postepowaniu.

Jako zupełnie absurdalne uznać należy twierdzenia uczestnika w toku rozprawy z dnia 25 czerwca 2015r. jakby sam fakt istnienia linii przesądzał o tym, że istnieje tytuł prawny do dysponowania gruntem wnioskodawców. Stanowisko to nie zostało bliżej uargumentowane, stąd nie wiadomo na jakiej podstawie uczestnik takie twierdzenia formułuje. Nie może wskaże budzić wątpliwości i jest faktem notoryjnym, że sam fakt posadowienia określonej budowli czy urządzenia na gruncie nie przesądza o dysponowaniu przez wznoszącego budowlę czy urządzenie tytułu prawnego do dysponowania nieruchomością w tym zakresie, w szczególności jeśli urządzenia pobudowane zostały w poprzednim ustroju. Gdyby istotnie została wydana decyzja uwłaszczeniowa, bądź też właściciele nieruchomości wyrazili zgodę na wybudowanie urządzeń to uczestnik winien te okoliczności udowodnić, a nie jedynie podnieść w tym zakresie gołosłowne i niczym niepoparte twierdzenia, oparte na dość dowolnym wnioskowaniu, że sam fakt istnienia urządzeń determinuje to, że istniał tytuł prawny do ich wzniesienia.

Z uwagi na powyższą argumentację, w tym w szczególności niedopuszczalność powoływania się przez uczestnika na zarzut zasiedzenia służebności przez Skarb Państwa nie będący uczestnikiem postępowania i nie legitymujący się postanowieniem stwierdzającym zasiedzenie w odpowiednim dla tego postępowania trybie orzec należało o tym, że wniosek jest usprawiedliwiony co do zasady postanowieniem wstępnym.

/Monika Ławniczak/