Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2015 roku

Sąd Rejonowy w Świdnicy I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSR Maria Kruźlak

Protokolant Maja Foremny

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 czerwca 2015 roku w Ś.

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. w W.

przeciwko D. K. (1) i I. S.

o zapłatę

I. oddala powództwo,

II. zasądza od strony powodowej (...) Bank (...) S.A. w W. na rzecz pozwanego D. K. (1) kwotę 617 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

III. zasądza od strony powodowej (...) Bank (...) S.A. w W. na rzecz pozwanej I. S. kwotę 617 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 250/15

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) S.A. w W. w pozwie przeciwko pozwanym D. K. (2) i I. S. domagał się zasądzenia od nich solidarnie kwoty 4.298,90 zł z odsetkami od 9 lutego 2014 r. W uzasadnieniu podał, że W. K. zawarła z (...) S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce na piśmie umowę kredytu restrukturyzacyjnego z dnia 3 marca 2011 roku i nie dokonała spłaty zadłużenia z tytułu tej umowy. W. K. zmarła w dniu 22 sierpnia 2011 roku. Pozwani jako spadkobiercy kredytobiorcy zobowiązani są solidarnie do zapłaty na rzecz powoda wymagalnego zadłużenia, na które składa się niespłacony kredyt oraz odsetki ustawowe. Istnienie wierzytelności powoda wobec pozwanych, jej wysokość oraz terminy płatności odsetek wynikając wprost z W. z Ksiąg Bankowych powoda.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym pozwani D. K. (1) i I. S. podnieśli szereg zarzutów, to jest: brak legitymacji procesowej powoda, przedawnienie roszczenia, przedwczesność powództwa. Zakwestionowali żądanie tak co do zasady jak i co do wysokości i złożyli zarzut braku zastrzeżenia ograniczenia odpowiedzialności pozwanych zgodnie z art. 1031 k.c. Wnieśli o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu sprzeciwu podali, że powód nie wykazał przejścia na niego praw i obowiązków wynikających z umowy zawartej przez podmiot wskazany w tej umowie. Zarzut przedawnienia oparli na twierdzeniu, że roszczenie wynika z umów zawartych w 2007 roku, co uzasadnia przypuszczenie, że uległo przedawnieniu wobec upływu trzyletniego terminu. Powód nie wezwał pozwanych do zapłaty przed wytoczeniem powództwa, stąd roszczenie jest przedwczesne. Pozwani zarzucili nieprawidłowości w wystawionym W. z Ksiąg Bankowych, przede wszystkim zaś zarzucili, że bankowy tytuł egzekucyjny nie może być wystawiony przeciwko spadkobiercom dłużnika banku. Wreszcie zakwestionowali wyliczenie należności, choćby z uwagi na fakt, że suma kredytu określona została w umowie na kwotę 3.272,96 zł, tymczasem z wyciągu wynika, że zaległość z tytułu należności głównej wynosi 3.429,28 zł.

Odnosząc się do podniesionych zarzutów powód naprowadzał, że należność główną wskazaną w wyciągu z ksiąg bankowych stanowiła cała kwota (kredyt, odsetki i opłaty), jaką spadkodawczyni była obowiązana zapłacić. Odsetki naliczono przyjmując jako datę początkową ósmy dzień od wydania postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku. Powód podniósł, iż nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia wobec wniesienia pozwu przed upływem 3 lat od śmierci kredytobiorcy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 24 września 2007 roku W. K. zawarła z (...) S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce z siedzibą w W. dwie umowy. Jedną z nich była umową o kredyt na miarę; na mocy tej umowy W. K. uzyskała kredyt w kwocie 5.200 zł, który miała spłacić w 60 miesięcznych ratach. Przedmiotem drugiej umowy było wydanie W. K. karty kredytowej umożliwiającej korzystanie z przyznanego jej odnawialnego limitu kredytowego.

Dowód: umowa o kredyt na miarę – k. 80 – 81, umowa karty kredytowej – k. 82 – 83

W. K. zawarła w dniu 3 marca 2011 roku z tym samym Bankiem umowę kredytu restrukturyzacyjnego. W umowie stwierdzono, że łączne zadłużenie dłużnika na dzień zwarcia umowy wynosiło 3.272,96 zł. Na należność tę składała się kwota 2.605,32 zł z tytułu umowy o kredyt na miarę, kwota 667,64 zł z tytułu umowy karty kredytowej. Całkowity koszt spłaty kredytu, to jest łączna kwota odsetek za cały okres spłaty zadłużenia wraz z naliczonymi opłatami wynosiła 3.995,79 zł. Kwota miesięcznej raty kapitałowo – odsetkowej to 61,23 zł, kwota raty odsetkowej 54,70 zł. Spłata miała nastąpić w 120 ratach miesięcznych poczynając od kwietnia 2011 roku do dnia 3 każdego miesiąca. Umowa przewidywała opłaty za obsługę nieterminowej płatności w wysokości 39 zł a ponadto określała inne warunki w zakresie zmiany oprocentowania, sposobu spłaty.

Dowód: umowa kredytu restrukturyzacyjnego – k. 7 – 11, regulamin – k. 78 – 79

Od kwietnia 2011 roku do sierpnia 2011 roku W. K. wpłaciła łącznie 310 zł zaksięgowaną w całości na spłatę odsetek oraz na opłaty za obsługę nieterminowej spłaty.

Dowód: wyciąg z rachunku – k. 85 - 86

W. K. zmarła w dni 22 sierpnia 2011 roku. Spadek po niej na podstawie ustawy nabyły z dobrodziejstwem inwentarza dzieci D. K. (1) i I. S. po 1/2 części. Postanowienie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku wydane zostało na wniosek D. K. (1) w dniu 20 lutego 2012 roku. We wniosku wskazane są adresy pozwanych, pod którymi zamieszkują: pozwany w W., pozwana w Ś..

Dowód: odpis postanowienia – k. 12, odpis wniosku o stwierdzenie nabycia spadku – k. 117

Powód wystosował w dniu 30 października 2013 roku do pozwanej I. S. wezwanie do zapłaty. Przesłał je na adres w (...) m 2, gdzie pozwana nie mieszka od grudnia 1991 r. Pozwana tego wezwania nie otrzymała.

Dowód: wezwania do zapłaty – k. 87, zeznania pozwanej – k. 119

Pozwany od 1994 roku mieszka w W. w Gminie J., tam prowadzi działalność gospodarczą, tam mieszka jego rodzina. Zameldowany jest w D., ale podaje zawsze adres dla doręczeń w W.. W. K. była jego matką. Miała około 1300 zł renty, mieszkała sama, nie ujawniała swoich problemów finansowych, była zaradna. Ponosiła duże opłaty za ogrzewanie. Korespondencja w D. składana jest do skrzynek znajdujących się w wyznaczonym miejscu publicznym w pobliżu sklepu. Pozwany po śmierci matki opróżniał skrzynkę. Zajmował się też mieszkaniem.

Dowód: zeznania pozwanego – k. 118v. – 119

Pozwani pomagali matce finansowo. Nie mieli wiedzy o zadłużeniu matki, jej problemach finansowych.

Dowód: zeznania pozwanych – k. 118 - 119

Powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wystawił w dniu 8 lutego 2014 roku W. z Ksiąg Bankowych stwierdzający przysługującą mu od dłużników: D. K. (2) i I. S. wierzytelność w kwocie 4.298,90 zł, na którą składa się kwota 3.429,28 zł z tytułu niespłaconej należności głównej i kwota 869,62 zł z tytułu odsetek ustawowych naliczonych od dnia 28 lutego 2012 roku do dnia 8 lutego 2014 r. Ponadto od dnia 9 lutego 2014 roku naliczane są od należności głównej dalsze odsetki ustawowe. W W. stwierdzono, iż dłużnicy są spadkobiercami zmarłego w dniu 22 sierpnia 2011 roku kredytobiorcy W. K.. Wyciąg stwierdzał ponadto, że (...) S.A z siedzibą w A. prowadzący działalność bankową na terytorium RP poprzez (...) S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce utworzył bank krajowy pod nazwą (...) S.A. Tenże Bank został wpisany do Rejestru Przedsiębiorców KRS i z mocy prawa wstąpił we wszystkie prawa i obowiązki (...) S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce. W dniu 31 grudnia 2012 r. powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. połączył się z (...) S.A. Wskutek tego nastąpiło przeniesienie całego majątku (...) S.A. na powoda jako banku przejmującego. Wyciąg został podpisany przez pełnomocnika Banku (...).

Dowód: W. z Ksiąg Bankowych powoda – k. 5

Decyzją Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 29 sierpnia 2011 roku zezwolono na utworzenie przez instytucję kredytową (...) S.A. z siedzibą w A. banku w formie spółki akcyjnej pod firmą (...) Spółka Akcyjna.

Dowód: decyzja – k. 19

Sąd zważył:

Powód wywodzi swe żądanie z faktu, że pozwani jako spadkobiercy kredytobiorcy W. K. obowiązani są do spłaty długu wynikającego z zawarcia przez spadkodawczynię umowy kredytu z poprzednikiem prawnym powoda.

Przepis art. 922 § 1 k.c. stanowi, że prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Pozwani nie kwestionowali faktu, że nabyli z dobrodziejstwem inwentarza spadek po swojej matce W. K. w częściach po 1/2. Okoliczność ta została ponadto wykazana odpisem postanowienia Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej.

Pozwani ponieśli jednak zastrzeżenia co do wysokości należności, zarzucając, że powód nie przedstawił dowodów co do tego czy i w jakiej wysokości należność została spłacona, jaka kwota pozostała do spłaty. Tym samym nie mogli skonkretyzować zarzutu przedawnienia części należności, ustosunkować się do sposobu wyliczenia wierzytelności Banku.

Dowodem istnienia wierzytelności oraz jej wysokości, przedłożonym przez powoda, był W. z Ksiąg Rachunkowych Banku wydany w trybie art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 199 r. prawo bankowe (Dz.U.2015.128 j.t.), a stanowiącym, że księgi rachunkowe banków i sporządzone na ich podstawie wyciągi oraz inne oświadczenia podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, jak również sporządzone w ten sposób pokwitowania odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych oraz ustanowionych na rzecz banku zabezpieczeń i mogą stanowić podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych. Należy jednak mieć na uwadze ust. 1a tegoż art. 95 stanowiący, że moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa w ust. 1, nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym. Tym samym W. nie może być uznany za dokument urzędowy w niniejszym postępowaniu.

Tylko na marginesie należy zauważyć, że w złożonym W. błędnie wpisano nazwisko pozwanego: zamiast (...) winno być (...), nieprawidłowo też określono miejsce zamieszkania pozwanych.

Z przedstawionych przez powoda dokumentów wynika, że podmiotem udzielającym kredytu była instytucja kredytowa określona w art. 4 ust. 1 pkt 17 prawa bankowego prowadząca działalność bankową na terytorium RP. Instytucja kredytowa z mocy przepisów art.48 i oraz następne prawa bankowego może wykonywać czynności bankowe. We wrześniu 2011 roku na podstawie decyzji Komisji Nadzoru Finansowego utworzyła ona bank krajowy zgodnie z przepisami art. 42a i dalsze ustawy prawo bankowe. W prawa tego banku na podstawie uchwały o przejęciu wszedł powód. Powyższą okoliczność należy uznać za udowodnioną przedłożonymi dokumentami.

Kredytobiorcą była W. K.. Jej obowiązki wynikające z umowy kredytu przeszły na pozwanych na zasadzie dziedziczenia.

Oznacza to, że ani powód ani pozwani nie byli stronami czynności bankowej, z której wynika należność dochodzona pozwem.

Skoro więc pozwani kwestionowali należność, to w świetle powołanego przepisu art. 95 ust. 1a nie można uznać, by dołączony do pozwu W. z Ksiąg Bankowych był wystarczającym dowodem istnienia określonej w nim wierzytelności.

Pozwani podnieśli zarzuty, wnosząc o zobowiązanie powoda do złożenia dokumentów zawierających wyliczenie należności. Pełnomocnik powoda został zobowiązany w wezwaniu z dnia 29 kwietnia 2015 roku do złożenia wyliczeń należności, jednak mimo upływu zakreślonego terminu żadnych dokumentów nie złożył.

Dowody przedłożone przez powoda potwierdziły fakt zawarcia umowy kredytu przez W. K., a pozwani tego nie kwestionowali. Zgodnie z art. 69 ust. 1 prawa bankowego przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Poza sporem pozostaje także okoliczność, że pozwani weszli w prawa i obowiązki majątkowe swojej matki W. K..

Sporny pozostawał fakt, czy W. K. spłaciła, jeśli tak, w jakiejś części należność, jak zaliczono jej wpłaty. Powód nie przedstawił zestawienia i wyliczenia należności.

Ze złożonego wyciągu z rachunku kredytobiorcy można wnosić, że W. K. wpłaciła do swojej śmierci na poczet kredytu łącznie kwotę 310 zł. Zaliczono ją na odsetki oraz opłaty za obsługę nieterminowej wpłaty. Tu godzi się podnieść, że wątpliwość budzi ustalenie opłaty za obsługę nieterminowej płatności na kwotę 39 zł (przy każdej wpłacie) niezależnie od przewidzianych odsetek za zwłokę. Nie sposób jednak wyjaśnić, dlaczego np. wpłata gotówki w kwocie 90 zł w dniu 3 czerwca 2011 r. został zaksięgowana na odsetki i na opłatę za nieterminową wpłatę, choć wpłaty dokonano terminowo, bo zgodnie z umową - w dniu 3. tego miesiąca. W konsekwencji nie sposób wyliczyć jak wpłaty dokonane przez W. K. wpłynęły na zmniejszenie ogólnej należności oraz odsetek.

Powód nie przedstawił wyliczenia należności, uniemożliwiając jego weryfikację.

Zgodnie z przepisem art. 6 kodeksu cywilnego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Wobec tego, że pozwani przeczyli faktowi, na którym oparto żądanie pozwu, to fakt ten nie może być uznany za przyznany (art. 229 k.p.c.), a ciężar dowodu istnienia wszystkich faktów, z których powód wywodzi roszczenie spoczywa na nim. Powód jest reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, któremu sąd dodatkowo zakreślił termin dwutygodniowy do złożenia wyliczenia należności. Termin upłynął bezskutecznie. Nie zachodziły także okoliczności uzasadniające dopuszczenie z urzędu dowodu niewskazanego przez strony.

Mając powyższe na uwadze na podstawie powołanych przepisów z braku podstaw do uwzględnienia powództwa orzeczono jak w sentencji.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.