Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 sierpnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2015 r. w Lublinie

sprawy T. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do renty

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 15 kwietnia 2015 r. sygn. akt VIII U 594/14

oddala apelację.

Sygn. Akt III AUa 463 /15

UZASADNIENIE

Decyzja z dnia 11 marca 2014 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L., odmówił T. S. prawa do renty, uzasadniając, że zgodnie z orzeczeniem Komisji Lekarskiej z dnia 4 marca 2014r wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

T. S. złożyła odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej uchylenie i przyznanie prawa do renty. Wnioskodawczyni podniosła, że stan jej zdrowia nie uległ poprawie i w dalszym ciągu pozostaje niezdolna do pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w odpowiedzi na odwołanie wnosił o jego oddalenie.

Wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2015 roku Sąd Okręgowy w Lublinie zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił T. S. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 marca 2014 roku do 31 sierpnia 2016 roku.

Podstawa wyroku były następujące ustalenia:

T. S. ma wykształcenie zasadnicze zawodowe, zawód wyuczony sprzedawca. Ostatnio zatrudniona była jako sprzedawca, w pełnym wymiarze czasu pracy, praca była ciężka, samodzielna, wymagająca koncentracji, wysiłku fizycznego, sprawności obu rąk, dobrej ostrości wzroku, dobrego słuchu i wysiłku głosowego.

Wnioskodawczyni była uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy w okresie od 1 listopada 1997 roku do dnia 28 lutego 2014 roku. W dniu 22 stycznia 2014 roku złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Orzeczeniem z dnia 7 lutego 2014 roku, Lekarz Orzecznik stwierdził, że skarżąca nie jest niezdolna do pracy. Komisja Lekarska orzeczeniem z dnia 4 marca 2014 roku, podtrzymała stanowisko Lekarza Orzecznika Komisja rozpoznała stan po mastektomii piersi lewej, bez obrzęku, bez upośledzenia sprawności kończyn z dysfunkcją wydolności, skoliozę piersiową prawowypukłą, przebyte zwichnięcie lewej ręki w stawie łokciowym i złamanie kości promieniowej – wygojone z dobra sprawnością manualną, położeniowe zawroty głowy, przerost endometrium z zanikiem błony śluzowej macicy, stan po przebytej gruźlicy- bez upośledzenia wydolności oddechowej. Powyższe orzeczenie stanowiło podstawę do wydania zaskarżonej decyzji.

W opinii z dnia 29 maja 2014 roku powołani w sprawie biegli z zakresu onkologii i neurologii stwierdzili, że wnioskodawczyni jest częściowo niezdolna do pracy, a niezdolność ta istniała nadal po 1 marca 2014 roku. Niezdolność została orzeczona do dnia 1 marca 2015 roku. Biegli stwierdzili, że pomimo zakończenia leczenia nowotworu piersi, badana nadal wymaga stałej, ścisłej kontroli onkologicznej. Dodatkowo wnioskodawczyni wymaga stałego postępowania rehabilitacyjnego kończyny górnej po stronie operowanej oraz jej oszczędzania. Przeciwskazany jest jakikolwiek wysiłek fizyczny. Biegli uznali, że tylko dzięki takiemu działaniu do tej pory uniknięto powstania obrzęku limfatycznego, trudnego do leczenia i mogącego spowodować trwałą dysfunkcję kończyny.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zgłosił zastrzeżenia do sporządzonej przez biegłych opinii wskazując, że stwierdzona przez biegłych konieczność przystępowania do okresowych kontroli onkologicznych oraz postępowania rehabilitacyjnego ręki nie stoi na przeszkodzie w podjęciu przez wnioskodawczynie pracy zarobkowej w zawodzie handlowca. W związku z wniesionymi zastrzeżeniami, Sąd postanowił dopuścić dowód z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy.

W opinii z dnia 18 sierpnia 2014 roku, biegły z zakresu medycyny pracy podzielił opinie poprzednich biegłych i uznał wnioskodawczynię za częściowo niezdolną do pracy w okresie od 1 marca 2014 roku do 31 sierpnia 2016 roku. Biegły stwierdził, że ze względu na stan po przebytej mastektomii badana nie jest w stanie dźwigać, jak również układać towaru na wysokich półkach, co jest konieczne w wykonywanym przez nią zawodzie. Biegła stwierdziła ponadto, że T. S. mogłaby wykonywać pracę sprzedawcy w sklepach gdzie sprzedaje się lekkie towary jak biżuteria lub obuwie, jednak wykraczałoby to poza jej kwalifikacje i doświadczenie zawodowe, gdyż dotąd pracowała jedynie w sklepach spożywczych. Ponadto biegła stwierdziła, że pozostałe stwierdzone u badanej dolegliwości jak bóle kręgosłupa i stan po przebytej gruźlicy, nie powodują u wnioskodawczyni niezdolności do pracy.

Sąd uznał, że sporządzone w sprawie opinie dostarczają wystarczającej wiedzy specjalistycznej, a zgłaszane zastrzeżenia stanowią jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami i wnioskami biegłych sądowych.

Zdaniem Sądu, wywołane w sprawie opinie zostały sporządzone przez niekwestionowanych specjalistów z zakresu schorzeń występujących u wnioskodawczyni. Biegli dokonali oceny stanu zdrowia skarżącej w kontekście jej zdolności do pracy w sposób kompleksowy oraz w sposób jasny, precyzyjny i wyczerpujący uzasadnili swoje oceny. Opinie – biegłego onkologa i neurologa oraz późniejsza opinia biegłego z zakresu medycyny pracy, są ze sobą zgodne. Biegli rozpoznali u wnioskodawczyni takie same schorzenia oraz zgodnie uznali, że jest częściowo niezdolna do pracy. Mieli na uwadze kwalifikacje zawodowe skarżącej i jej możliwości przekwalifikowania w obecnym stanie zdrowia.

Reasumując, w ocenie Sądu orzekającego sporządzone opinie były jasne, rzetelne i wyczerpujące, a wnioski płynące z analizy ich treści jasne i poparte przekonywującą argumentacją.

Sąd zwrócił uwagę na treść wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2007 r. (III UK 130/06, OSNP 2008/7-8/113, Lex 368973), zgodnie z którym „Opinia biegłych dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe, w tym rodzaju występujących schorzeń, stopnia ich zaawansowania i nasilenia i związanych z nimi dolegliwości, stanowiących łącznie o zdolności do wykonywania zatrudnienia lub jej braku. Sąd nie może - wbrew opinii biegłych - oprzeć ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu”. Sąd orzekający to stanowisko w pełni podziela uznając, że stan zdrowia skarżącej powoduje występowanie u niej częściowej niezdolności do pracy.

Sąd uznał , że odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 i 7
ustawy albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z art. 12 ust. l ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Orzekając na podstawie uwzględnionych opinii biegłych specjalistów Sąd Okręgowy uznał, iż stan zdrowia wnioskodawczyni aktualnie powoduje jej częściową niezdolność do wykonywania pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi od dnia 1 marca 2014 roku do dnia 31 sierpnia 2016 roku.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie wyżej cytowanych przepisów oraz treści art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji.

Wymienione orzeczenie zostało zaskarżone w całości apelacją organu rentowego - Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w L..

Apelacja zarzuca:

- naruszenie prawa materialnego tj. art. 57 ust1 p.1 w zw. 12. ust 1 i 3 i art. 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 poz. 1440) poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie tego przepisu prowadzące do przyjęcia, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy;

- naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę wyroku przez oddalenie odwołania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne i aprobuje argumentacje prawną przedstawioną w motywach zaskarżonego orzeczenia, nie zachodzi więc potrzeba ich szczegółowego powtarzania.

W pierwszej kolejności odnieść się należy do postawionego w apelacji zarzutu dotyczącego naruszenia przepisów postępowania.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i ocenił materiał dowodowy zgodnie z zasadami proceduralnymi, nie przekraczając granic zakreślonych w art. 233 § 1 k.p.c. Ustaleń o dalszej niezdolności do pracy wnioskodawczyni Sąd dokonał na podstawie opinii biegłych , którzy w sposób stanowczy i pewny wypowiedzieli się co do wszystkich aspektów dotyczących stanu jej zdrowia i ograniczeń do wykonywania pracy, uzasadniając należycie swoje stanowisko. Wnioski biegłych są logiczne i przekonywujące, a Sąd wnikliwie przeanalizował opinie i wypowiedział się co do ich wartości dowodowych.

Podkreślenia wymaga, że wywołane opinie biegłych są ze sobą zgodne i jednoznacznie wskazują na to, że ubezpieczona jest w dalszym ciągu okresowo niezdolna do pracy. Biegli stwierdzili, że pomimo zakończenia leczenia nowotworu piersi, badana nadal wymaga stałej, ścisłej kontroli onkologicznej, konieczne jest stałe postępowanie rehabilitacyjne kończyny górnej po stronie operowanej oraz jej oszczędzanie, przeciwskazany jest jakikolwiek wysiłek fizyczny.

Istotnym w sprawie jest to, że biegły z zakresu medycyny pracy podzielając opinie poprzednich biegłych i uznając wnioskodawczynię za częściowo niezdolną do pracy w okresie od 1 marca 2014 roku do 31 sierpnia 2016 roku miał na uwadze uwagi i zastrzeżenia organu rentowego. Biegły wyraźnie stwierdził, że ze względu na stan po przebytej mastektomii badana nie jest w stanie dźwigać, jak również układać towaru na wysokich półkach, co jest konieczne w wykonywanym przez nią zawodzie. Biegła stwierdziła ponadto, że T. S. mogłaby wykonywać pracę sprzedawcy w sklepach gdzie sprzedaje się lekkie towary jak biżuteria lub obuwie, jednak wykraczałoby to poza jej kwalifikacje i doświadczenie zawodowe, gdyż dotąd pracowała jedynie w sklepach spożywczych.

Ostateczny wniosek jaki biegła z zakresu medycyny pracy wywiodła, z uwzględnieniem kwalifikacji wnioskodawczyni był jednoznaczny – jest ona nadal częściowo niezdolna do pracy.

Twierdzenia apelującego, że w przypadku wnioskodawczyni nie jest konieczne przekwalifikowanie się, albowiem praca sprzedawcy wymaga takiej samej wiedzy w różnych branżach handlu i w przypadku wnioskodawczyni nie zasługuje na akceptację.

Mieć należy na względzie, że wnioskodawczyni ostatnie zatrudnienie wykonywała przeszło 17 lat temu. Nie wymaga większego uzasadnienia, że praca na stanowisku sprzedawcy w specjalistycznym sklepie związanym np. z biżuterią wiąże się z dodatkowym doświadczeniem zawodowym i pewną praktyką zawodową, co też biegła z zakresu medycyny pracy zaakcentowała w swojej opinii. Nadto zwrócić należy na uwagę, że u wnioskodawczyni istnieje przeciwskazanie nie tylko do pracy związanej z dźwiganiem, lecz również z przekładaniem, głownie układaniem towaru na wyższych półkach, powyżej poziomu głowy, czynnościami obciążającymi obie kończyny górne. Nie jest przecież możliwe wykonywanie czynności sprzedawcy w żadnym sklepie bez konieczności wykonywania czynności związanych z przekładaniem towarów, a także w sklepie z drobnym asortymentem istnieje ryzyko konieczności przełożenia większej partii towaru. Biegli z zakresu schorzenia jakie dotknęło wnioskodawczynię, chirurg – onkolog i neurolog, wyraźnie stwierdzili, że badana wymaga stałego postepowania rehabilitacyjnego kończyny górnej po stronie operowanej oraz jej oszczędzania, przeciwskazany jest jakikolwiek wysiłek fizyczny, a tylko dzięki takiemu postępowaniu uniknięto powstania obrzęku limfatycznego, bardzo trudnego do leczenia i powodującego trwałą dysfunkcje kończyny. Pogląd taki podzieliła biegła medycyny pracy.

W tym stanie rzeczy zarzuty dotyczące przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów, jak też niedostatecznego wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy uznać należy za całkowicie chybione.

Opinia biegłego podlega swobodnej ocenie dowodów, a przy jej ocenie Sąd zobligowany jest stosować kryteria szczególne, które stanowią poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania wyrażonego w niej stanowiska. Ocena wartości opinii biegłych dokonana przez Sąd Okręgowy w świetle argumentacji zawartej w uzasadnieniu nie budzi wątpliwości.

Wbrew stanowisku apelującego, Sąd Okręgowy nie naruszył też przepisów prawa materialnego - art. 12 ust. 3 i art. 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ustalenia o niezdolności do pracy Sąd Okręgowy dokonał zgodnie z wymogami określonymi w art. 13 ust. 1 ustawy, nakazującym uwzględnienie przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy: 1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, 2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Z treści opinii biegłych podzielonych przez Sąd wynika, że wskazane cyt. przepisami kryteria zostały uwzględnione, a wnioskodawczyni w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

W tym stanie rzeczy, wbrew stanowisku apelującego, Sąd I instancji nie naruszył też art. 57 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych . Skoro wnioskodawczyni jest częściowo, okresowo niezdolna do pracy, to słusznie Sąd Okręgowy uznał odwołanie za zasadne, ustalając prawo do renty na okres wskazany w opinii biegłego.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.