Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie XI Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Michał Kowalski

Protokolant: Aleksandra Szustakiewicz, Piotr Brzeziński, Paulina Adamska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 12 grudnia 2014 roku, 22 stycznia 2015 roku, 24 lutego 2015 roku, 19 maja 2015 roku, 15 czerwca 2015 roku, 3 września 2015 roku, 10 września 2015 roku w W.

sprawy przeciwko J. W. (1)

synowi J. i W.

urodzonemu (...) w W.

obwinionemu o to, że:

w okresie od czerwca 1999 roku do dnia dzisiejszego, tj. do 24 lutego 2014 roku
w W. przy ul. (...), będąc prezesem zarządu spółki (...) SP. Z O.O.”, poprzez ogłaszanie wobec kontrahentów i współpracowników, tym samym działając na szkodę spółki (...) SP. Z O.O.”, rozpowszechniał nieprawdziwe i wprowadzające w błąd wiadomości, naruszające prawa właścicielskie na szkodę w/w spółki,

tj. o wykroczenie z art. 26 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z dn. 16.04.1993 r.,

I.  obwinionego J. W. (1) uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu czynu;

II.  na podstawie art. 118 § 2 kpw określa, że koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.

Sygn. akt XI W 3701/14

UZASADNIENIE

J. W. (2) został obwiniony o to, że w okresie od czerwca 1999 roku do dnia dzisiejszego, tj. do 24 lutego 2014 roku w W. przy ul. (...), będąc prezesem zarządu spółki (...) Sp. z o.o.”, poprzez ogłaszanie wobec konntrahentów i współpracowników, tym samym działając na szkodę spółki (...) Sp. z o.o.”, rozpowszechniał nieprawdziwe i wprowadzające w błąd wiadomości, naruszające prawa właścicielskie na szkodę w/w spółki,

tj. o wykroczenie z art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Obwiniony J. W. (2) jest Prezesem Zarządu (...) Sp. z o.o.

J. J. (2) jest Prezesem Zarządu (...) Sp. z o.o.

Przedmiotem działalności obu tych spółek jest ochrona wód powierzchniowych, a w szczególności projektowanie i wyposażanie oczyszczalni ścieków.

W dniu 12 czerwca 2013 roku pełnomocnik (...) Sp. z o.o. skierował do K. W. (...) Z. N.” w W. i ( do wiadomości) do Wójta Gminy Z. W. K. pismo, w którym wskazał, że (...) Sp. z o.o. działa w tej samej branży, co (...) Sp. z o.o. i korzysta ze stworzonego przez Prezesa Zarządu tejże spółki (...) rozwiązania technologicznego, obejmującego dokładnie tę samą ideę twórczą z wprowadzeniem drobnych, niemających żadnego znaczenia zmian, co narusza prawa twórcy. Powoływanie się na przedmiotowe rozwiązanie w realiach obrotu gospodarczego i przedmiotowej branży wprowadza odbiorców w błąd co do rzeczywistego autora technologii. Wskazał na ograniczenie w ten sposób (...) Sp. z o.o. możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na równych zasadach.

W dniu 13 sierpnia 2013 roku obwiniony J. W. (2), działając jako Prezes Zarządu (...) Sp. z o.o., skierował do Wójta Gminy P. A. R. pismo, w którym wskazał, że spółka (...) dokonuje plagiatów rozwiązań autorskich B. i bezprawnie posługuje się urządzeniami, których konstrukcja chroniona jest w Urzędzie Patentowym i że podejrzewa, że przekroczone zostało w tym zakresie prawo przy sporządzaniu projektu technologicznego oczyszczalni ścieków dla Gminy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego w postaci:;

1.  wyjaśnień obwinionego J. W. (1) - k. 262-263;

2.  zeznań świadka J. J. (2) – k. 264-265;

3.  pisma z dnia 12 czerwca 2013 roku – k. 7-8;

4.  pisma z dnia 13 sierpnia 2013 roku – k. 6.

Obwiniony J. W. (2) nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. W swoich wyjaśnieniach przedstawił historię powstania obu przedmiotowych spółek i powiązania osobowe między nimi, wskazując przede wszystkim na związki (...) – byłego współpracownika obwinionego z firmą (...). Wyjaśnił w szczególności, że spółka (...) w swoich projektach oczyszczalni ścieków kopiuje całe fragmenty jego opracowań na zasadzie „kopiuj wklej”, (...) spółki (...) są w znacznej części kopiami jego opracowań, a opis reaktora biologicznego jest opisem reaktora obwinionego, a nie reaktora opatentowanego przez firmę (...). Gdy przeczytał takie rzeczy w ich ( spółki (...)) projekcie, że oni opracowali ten system specjalnie dla złóż zanurzonych i ten system obliczeniowy, całe rozwiązanie systemu napowietrzania i sposób działania reaktora jest ich wyłączną własnością, to po prostu uznał, że jest to nieuczciwe w stosunku do niego. Z tego wynikało, że skoro obwiniony stosuje takie rozwiązania, to on narusza prawa firmy (...). Obwiniony wyjaśnił, że działając w interesie swojej firmy i własnym jako autora, wysłał przedmiotowe pisma z dnia 12 czerwca 2013 roku i 13 sierpnia 2013 roku (k. 262-264).

Sąd zważył, co następuje:

Wykroczenie z art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji popełnia ten kto rozpowszechnia nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości o przedsiębiorstwie, w szczególności o osobach kierujących przedsiębiorstwem, wytwarzanych towarach, świadczonych usługach lub stosowanych cenach albo o sytuacji gospodarczej lub prawnej przedsiębiorstwa, w celu szkodzenia przedsiębiorcy.

Na wstępie wskazać należy, że oskarżyciel publiczny w sposób nieprecyzyjny sformułował zarzut wniosku o ukaranie, nie wskazując, jakimi konkretnie zachowaniami i w jakich datach obwiniony miał „rozpowszechniać nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd wiadomości”. Jak wynika z materiału dowodowego zaprezentowanego wraz z wnioskiem o ukaranie de facto w sprawie chodzi o dwa wzmiankowane wyżej pisma obwinionego z dnia 12 czerwca 2013 roku oraz z dnia 13 sierpnia 2013 roku. Co prawda oskarżyciel posiłkowy wskazywał, że zachowania takie zaczęły mieć miejsce od 2006 roku, jednak nie sprecyzował w tym zakresie żadnych wniosków dowodowych, wskazując iż nie nosił się z zamiarem stawiania tej sprawy na wokandzie, ale te dwa ostatnie pisma z 2013 roku przebrały miarkę (k. 264-265). J. J. (2) nie wskazał w szczególności na żadne zachowania obwinionego, które miałyby wyczerpywać znamiona przedmiotowego wykroczenia, a nastąpiły po 13 sierpnia 2013 roku (aż do – jak wskazuje treść zarzutu wniosku o ukaranie – 24 lutego 2014 roku).

Zarówno wyjaśnienia obwinionego J. W. (1), jak i zeznania J. J. (2) – prezesów zarządów obu przedmiotowych spółek są wiarygodne w zakresie podnoszonych w nich okoliczności faktycznych istotnych z punktu widzenia odpowiedzialności za wykroczenie z art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Okoliczności faktyczne znajdują potwierdzenie w prezentowanej przez strony dokumentacji. Wyjaśnienia obwinionego J. W. (1) i zeznania J. J. (2) różnią się natomiast w zakresie prezentowanych w nich ocen dotyczących autorstwa projektów technologicznych związanych z przedmiotem działalności obu przedmiotowych spółek.

Zeznania przesłuchanych w sprawie świadków M. W. (1) (k. 290), K. B. (k. 291), J. S. (k. 291) potwierdzają istnienie sporu między przedmiotowymi spółkami związanego z autorstwem systemów rekultywacji wód w oczyszczalniach ścieków. W zakresie istotnych dla przedmiotu rozstrzygnięcia w sprawie niniejszej faktów dotyczą one okoliczności niespornych i – jako takie – Sąd uznaje je za wiarygodne. Natomiast zeznania M. W. (1), K. B. i J. S. w zakresie zasadności roszczeń stron odnośnie autorstwa rozwiązań technologicznych Sąd uznaje jedynie za subiektywne oceny świadków, związanych przecież z poszczególnymi stronami na gruncie osobistym i zawodowym, co nie pozostaje bez wpływu na prezentowane przez nich stanowisko.

Sąd obdarzył walorem wiarygodności dokumenty ujawnione w toku rozprawy głównej - nie zachodzą bowiem żadne okoliczności mogące podważyć ich wiarygodność, a podczas rozprawy żadna ze stron ich nie zakwestionowała odnośnie faktu ich sporządzenia, pozostawiając w tym miejscu na marginesie kwestię ocen treści zawartych w tychże dokumentach, w szczególności na gruncie sporu odnośnie autorstwa przedmiotowych projektów technologicznych.

Celem wyjaśnienia wzmiankowanego wyżej sporu odnośnie autorstwa przedmiotowych projektów technologicznych Sąd powołał biegłego z zakresu wynalazczości i ochrony własności przemysłowej Z. S., który sporządził opinie (k. 305-414, 539-564) i złożył opinię ustną (k. 501-502). Opinie są jasne, pełne, logiczne, sporządzone przez osobę dysponującą fachową wiedzą i doświadczeniem, nadto osobę obcą w stosunku do stron, a zatem obiektywną, niemającą żadnego interesu w tym, aby wnioski opinii były w sposób niezasadny korzystne dla którejś z tychże stron. Sąd uznaje opinie biegłego za wiarygodne. Wynika z nich w szczególności, że przed datą sporządzenia przedmiotowych pism przez obwinionego (2013 rok) faktycznie spółka (...) w swoich opisach technicznych posługiwała się opisami technicznymi firmy (...). Opisy firmy (...) pokrywają się z opisami technicznymi firmy (...). Dotyczy to opisu: reaktora biologicznego, systemu napowietrzania oraz systemu/sposobu obliczeń technologicznych, rozumianych jako metodyka obliczeń (k. 308). Biegły stwierdził także, że wcześniejsze rozwiązania firmy (...) mają charakter pierwotny (k. 334) oraz że animacja zamieszczona na stronie internetowej firmy (...) (dotycząca reaktora autorstwa J. W. (1)) sugeruje, iż autorem takiego rozwiązania jest firma (...), a nie (...) (k. 364). Kolejne istotne w kwestii odpowiedzialności obwinionego za zarzucane mu wykroczenie wnioski opinii biegłego wskazują na to, że technologie oczyszczania ścieków z zastosowaniem złóż przepływowych jako barier wydzielających strefy funkcjonalne reaktora oraz aeratorów (...) do napowietrzania, mieszania i transportu ścieków zostały wdrożone do stosowania przez firmę (...) przed firmą (...) (k. 541). Równocześnie biegły stwierdził na podstawie opisu patentowego firmy (...) oraz opisu patentowego J. W. (1), iż przedmiotowe układy oczyszczania ścieków nie są tymi samymi rozwiązaniami, ale w praktyce mogą one funkcjonować podobnie ze względu na istotę działania, a nawet identycznie, jeżeli projektant oczyszczalni ścieków przyjął podobne dane wyjściowe (k. 553). Jak wynika z ustnej opinii biegłego, obwiniony J. W. (2) podjął działania zmierzające do ochrony swoich utworów wynalazczych. Z opinii pisemnej biegłego i zgromadzonej dokumentacji wynika nadto, iż firma (...) tytułem umowy licencyjnej z dnia 23 marca 2011 roku oraz umowy licencyjnej z 17 kwietnia 2012 roku na udzielenie tej firmie przez M. W. (2) wyłącznego prawa do korzystania z wzoru przemysłowego – odpowiednio: aeratora i złoża przepływowego, ma wyłączne prawo do praktycznego wykorzystywania tych elementów w oczyszczalniach ścieków. Od tego momentu inne podmioty muszą uzyskiwać zgodę (...) na zastosowanie tych wzorów przemysłowych dla swojego komercyjnego użytku. Akta sprawy nie zawierają jednak materiału dowodowego, iż firma (...) po 2011 roku naruszyła prawo z rejestracji tych wzorów (k. 559).

Mając powyższe na uwadze – nie rozstrzygając w tym miejscu sporu w jakim zakresie obie firmy posługiwały się rozwiązaniami w sposób nieuprawniony - stwierdzić należy, iż obwiniony J. W. (2) w okolicznościach sprawy niniejszej działał jedynie w celu ochrony interesów własnych utworów wynalazczych i interesów majątkowych spółki (...), której jest prezesem zarządu. Sporządzenie przez obwinionego przedmiotowych pism nie było nakierunkowane na szkodzenie spółce (...), a jedynie było wyrazem dbałości o interes własnej firmy, do czego obwiniony był przecież zobowiązany jako prezes zarządu.

Z uwagi na "zabarwione podmiotowo" znamię ("w celu szkodzenia przedsiębiorcy") wskazujące na wymóg celowości zachowania sprawcy, wykroczenie z art. 26 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji można popełnić wyłącznie umyślnie, i to jedynie w zamiarze bezpośrednim ( dolus directus). Sprawca musi być świadom fałszywości rozpowszechnianych wiadomości. W sytuacji zatem, gdy będziemy mogli pod jego adresem sformułować jedynie zarzut, iż mógł przewidzieć, że rozpowszechniane przez niego wiadomości nie są prawdziwe (nie podjął żadnych czynności mających na celu sprawdzenie rzetelności tych informacji), to mimo iż powiedzielibyśmy, że to jego błędne wyobrażenie jest "zawinione" i mógł go uniknąć, taki stan jego świadomości wyklucza możliwość przypisania odpowiedzialności za przedmiotowe wykroczenie (tak: Janusz Raglewski, Komentarz do art. 26 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, LEX).

W okolicznościach sprawy niniejszej nie sposób uznać, aby zachowanie obwinionego wyczerpało wyżej wskazane znamiona strony podmiotowej analizowanego wykroczenia. J. W. (2) przedstawiał informacje, które - jego zdaniem - odpowiadały faktom i służyć miały ochronie interesów jego firmy.

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, Sąd uniewinnił obwinionego od popełnienia zarzucanego mu czynu, a kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa (art. 118 § 2 kpw).