Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Toruniu IX Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - SSO Rafał Sadowski

Sędziowie - SO Aleksandra Nowicka

- SO Barbara Plewińska / spr/

Protokolant - st. sekr. Magdalena Maćkiewicz

przy udziale oskarżyciela z (...)Urzędu Skarbowego w T.Moniki Łukaszewicz

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2015 roku

sprawy E. C.

oskarżonej z art. 57 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej (...)Urząd Skarbowy w T.

od wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu

z dnia 12 lutego 2015 roku sygn. akt II W 299 / 14

uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu
w Toruniu do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt IX Ka 231/15

UZASADNIENIE

E. C. została oskarżona o to, że:

1. wbrew przepisowi art. 103 ust 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 154 z poźn. zm.) uporczywie nie wpłacała
w terminie tj. do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obwiązek podatkowy, na rachunek (...)Urzędu Skarbowego w T. podatku od towarów
i usług za okres: od III kwartału 2012 r. do II kwartału 2013 r. oraz I i II kwartał 2014 r. przez co uszczupliła podatek od towarów i usług w łącznej kwocie 97.378,80 zł,

- tj. o wykroczenie skarbowe z art. 57 § 1 kks;

2. wbrew przepisowi art. 21 ust 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r.
o podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.) uporczywie nie wpłacała w terminie tj. do 20 dnia następnego miesiąca a za miesiąc grudzień w terminie złożenia zeznania do 31 stycznia następnego roku, na rachunek (...)Urzędu Skarbowego w T. zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych za miesiące: marzec oraz wrzesień 2012 r. w łącznej kwocie 6.938,00 zł oraz z tytułu zeznania podatkowego PIT-28 za 2012 r. w kwocie 10.006,20 zł,

tj. o wykroczenie skarbowe z art. 57 § 1 kks;

3. wbrew przepisowi art. 21 ust 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r.
o podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.) uporczywie nie wpłacała w terminie tj. do 20 dnia następnego miesiąca a za miesiąc grudzień w terminie złożenia zeznania do 31 stycznia następnego roku, na rachunek (...)Urzędu Skarbowego w T. zaliczek na zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów ewidencjonowanych za miesiące: marzec, czerwiec i wrzesień 2013 r. w kwocie 3.375,00 zł oraz z tytułu zeznania PIT-28 za rok 2013 r. w kwocie
4.354,00 zł,

tj. o wykroczenie skarbowe z art. 57 § 1 kks.

Wyrokiem z dnia 12 lutego 2015 roku Sąd Rejonowy w Toruniu uznał oskarżoną za winną popełnienia zarzucanych jej czynów w akcie oskarżenia to jest trzech wykroczeń z art. 57 § 1 kks i za to w myśl art. 50 § 1 kks i art. 57 § 1 kks wymierzył jej łącznie karę 7.000,- zł grzywny.

Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata K. S. kwotę
360,- zł. powiększoną o stawkę podatku VAT tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej oskarżonej z urzędu.

Sąd zwolnił oskarżoną od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej, a wydatkami poniesionymi od chwili wszczęcia postępowania obciążył Skarb Państwa.

Od powyższego wyroku apelację wniósł oskarżyciel publiczny zaskarżając wyrok
w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonej.

Wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczenia kary grzywny w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości czynu, okoliczności jego popełnienia, właściwości
i warunków osobistych oskarżonej oraz prewencji szczególnej i społecznego oddziaływania.

Oskarżyciel wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez podwyższenie orzeczonej kary grzywny do 33.000,- złotych.

Na rozprawie apelacyjnej zmienił wniosek apelacji wnosząc o podwyższenie kary grzywny jedynie do kwoty 15.000,- zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Dokonując kontroli zaskarżonego rozstrzygnięcia, sąd odwoławczy doszedł do przekonania, że zaskarżony wyrok należy uchylić, a sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu, celem jej ponownego rozpoznania.

Z uwagi na niemożność ustalenia miejsca pobytu oskarżonej w kraju
w skierowanej przeciwko niej sprawie o wykroczenia z art. 57 kks prowadzone było postępowanie w stosunku do nieobecnych. Po dokonaniu analizy dostępnych dowodów
w postaci dokumentacji podatkowej sąd orzekający stwierdził, że oskarżona faktycznie systematycznie, w kolejnych okresach wskazanych w zarzutach, nie wpłacała w terminie podatku od towarów i usług, oraz podatku dochodowego od przychodów, mimo tego, że bez wątpienia musiał mieć świadomość ciążącego na niej obowiązku podatkowego. Przyjmując, że o uporczywości zachowania sprawcy świadczy m.in. fakt powtarzalności zaniechań
w regulowaniu podatku VAT, jak i podatku dochodowego z których istoty wynika, że płaci się je od czynności, na której dokonanie musiały zostać wcześniej zabezpieczone środki, sąd uznał oskarżoną za winną popełnienia zarzucanych jej wykroczeń. Z uwagi na prowadzenie postępowania pod nieobecność oskarżonej sąd pierwszej instancji nie mógł ustalić jakie były przyczyny braku zapłaty podatków w terminie. Nie zostały przeprowadzone żadne dowody umożliwiające rozstrzygnięcie, czy ów stan rzeczy stanowił wyraz wyłącznie złej woli oskarżonej, która kredytowała tym sposobem swoją działalność kosztem Skarbu Państwa, czy też może w skutek tego, że istniały niezawinione przez nią okoliczności, które obiektywnie uniemożliwiły jej zapłatę podatków.

Na etapie postępowania odwoławczego ujawniła się oskarżona i podała aktualne miejsce pobytu. Gdyby postępowanie od początku prowadzone było na zasadach ogólnych, sąd meriti zmuszony byłby ją przesłuchać, a jej wyjaśnienia, w których miałaby ona możliwość przedstawić własne stanowisko w sprawie, stanowiłyby istotny dowód brany pod uwagę przy rozstrzyganiu o jej odpowiedzialności. Oskarżona ma bowiem prawo do obrony. Bez wątpienia jest ona też osobą posiadającą najpełniejsze wiadomości na temat sytuacji finansowej prowadzonej przez siebie firmy, jak i swojej sytuacji majątkowej.

Skoro zaskarżony wyrok wydany został w toku postępowania prowadzonego
w stosunku do nieobecnych, faktu ujawienia się oskarżonej na etapie postępowania odwoławczego nie można było zatem zignorować. Sąd odwoławczy nie mógł jednak sam uzupełnić materiału dowodowego o jej przesłuchanie, gdyż przeprowadzenie tego dowodu co do istoty sprawy, naruszałoby zasadę dwuinstancyjnności postępowania. Czynności dowodowe podejmowane przez sąd drugiej instancji nie mogą wszak prowadzić do ukształtowania w postępowaniu odwoławczym podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, co do istoty sprawy, gdyż to w konsekwencji pozbawiłoby stronę prawa do zaskarżenia orzeczenia, a przez to nastąpiłoby unicestwienie konstytucyjnej gwarancji strony - art. 78 Konstytucji RP.

Mając na uwadze powyższe sąd odwoławczy zmuszony był uchylić zaskarżone rozstrzygnięcie i przekazać sprawę sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Przeprowadzając we właściwym trybie ponowne postępowanie, sąd pierwszej instancji będzie zobligowany do wyjaśnienia poprzez przeprowadzenie wszelkich dostępnych dowodów okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia, czy zachowanie oskarżonej w postaci braku zapłaty podatków w terminie cechowało się uporczywością w rozumieniu art. 57 kks.