Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2015r.

Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Brzozowska

Ławnicy: Halina Bartosiak, Bogusław Mardyła

Protokolant: sekr. sądowy Mirosława Marszałek

po rozpoznaniu w dniu 24.09.2015r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa H. K.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

o ustalenie nieistnienia stosunku pracy

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki H. K. na rzecz pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VI P 345/15

UZASADNIENIE

Powódka H. K. pozwem skierowanym przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wniosła o ustalenie nieistnienia stosunku pracy pomiędzy stronami.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. poszukiwał pracownika na stanowisko rejestratorki medycznej – na zastępstwo, na czas nieobecności innego pracownika. Pracownik miał zostać zatrudniony na zastępstwo w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 1.900 zł brutto miesięcznie.

(dowód: wniosek o zatrudnienie k1A akt osobowych powódki)

Powódka H. K. zgłosiła swoją kandydaturę i w marcu 2015r. odbyła się rozmowa kwalifikacyjna.

(okoliczność bezsporna)

Powódka rozmawiała z A. M., pielęgniarką oddziałową Przychodni (...). A. M. poinformowała powódkę o zakresie obowiązków rejestratorki medycznej w Przychodni (...), podając rodzaj wykonywanych czynności i wskazując, że praca dzielona jest pomiędzy rejestrację oraz archiwum.

(dowód: zeznania świadka A. M. k.97, k.100 – od adnotacji od 00:26:36)

Powódka informowała, że posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, że przebyła zabieg mastektomii.

(dowód: zeznania powódki k.97, k.101-102 – od adnotacji 00:55:08, k.98-99 od adnotacji 00:04:58)

A. M. stwierdziła, że w przychodni zatrudnione są osoby, które chorowały onkologicznie.

(dowód: zeznania świadka A. M. k.97, k.100 – od adnotacji od 00:26:36)

Następnie powódka odbyła rozmowę z kierownikiem Przychodni (...).

(okoliczność bezsporna)

Powódka została później telefonicznie poinformowana, że pozwany wybrał jej kandydaturę do zatrudnienia

(dowód: zeznania powódki k.97, k.101-102 – od adnotacji 00:55:08, k.98-99 od adnotacji 00:04:58)

Powódka stawiła się w zakładzie pracy w dniu 11.03.2015r., gdzie przedstawiono jej do wypełnienia kartę obiegową. Powódka wypełniła także dokumenty, m.in. kwestionariusz osobowy, oświadczenie o macierzystym zakładzie pracy, zgodę na przekazywanie wynagrodzenia na rachunek bankowy.

(dowód: kwestionariusz osobowy k.6-7A akt osobowych powódki,

oświadczenie k.9A akt osobowych powódki,

oświadczenie k.10A akt osobowych powódki)

Powódka złożyła kopie posiadanych świadectw pracy oraz kopię orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

(dowód: kopie świadectw pracy k.5A akt osobowych powódki,

kopia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności k.12A akt osobowych powódki)

Pozwany wydał powódce skierowanie na wstępne badanie lekarskie.

(okoliczność bezsporna)

Powódka w dniu 13.03.2015r. otrzymała zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazać zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku rejestratorki i zdolności do wykonywania pracy na tym stanowisku. Datę badania okresowego wyznaczono na dzień 13.03.2016r.

(dowód: zaświadczenie lekarskie k.14A akt osobowych powódki)

Przystąpienie do pracy miało nastąpić w dniu 16.03.2015r. Tego dnia powódka stawiła się w zakładzie pracy o godz. 7.00. Zgłosiła się do działu kadr, gdzie podpisała dokumenty i uzyskała informację, że umowa o pracę zostanie przygotowania do podpisania na środę. Następnie powódka odebrała fartuch i buty i udała się do swojego miejsca pracy, tj. (...) przy ul. (...) w G.. Tam zgłosiła się do sekretarki kierownika Przychodni (...), podpisała listę obecności i została skierowana do archiwum. Powódce polecono także udać się do budynku przy ul. (...) w celu uzyskania kodów dostępu do systemu komputerowego.

(dowód: zeznania powódki k.97, k.101-102 – od adnotacji 00:55:08, k.98-99 od adnotacji 00:04:58)

Po uzyskaniu kodów dostępu do systemu, powódka powróciła do archiwum, gdzie pomagała przygotowywać (kompletować) dokumentację medyczną na kolejny dzień. Polegało to na wyjmowaniu właściwych kart pacjentów umówionych na wizyty na kolejny dzień.

(dowód: zeznania powódki k.97, k.101-102 – od adnotacji 00:55:08, k.98-99 od adnotacji 00:04:58,

zeznania świadka K. M. k.97, k.100 od adnotacji 00:35:49,

zeznania świadka H. P. k.97, k.101 od adnotacji 00:43:35)

Powódka o godz. 14.00 zakończyła pracę i udała się do domu.

(okoliczność bezsporna)

Następnego dnia powódka nie podjęła pracy, bowiem uznała, że nie może wykonywać tej pracy z uwagi na stan zdrowia. Powódka zwłaszcza obawiała się wyjmowania i wkładania dokumentów na półki w szafach.

(dowód: zeznania powódki k.97, k.101-102 – adnotacja 00:55:08, k.98-99 adnotacja 00:04:58)

Z uwagi na niemożność rozmowy z kierownikiem Przychodni (...), powódka telefonicznie rozmawiała z A. M., która stwierdziła, że musi skontaktować się z działem kadr.

(dowód: zeznania powódki k.97, k.101-102 – od adnotacji 00:55:08, k.98-99 od adnotacji 00:04:58,

zeznania świadka A. M. k.97, k.100 – od adnotacji od 00:26:36)

Następnie A. M. oddzwoniła do powódki i poinformowała, że powinna udać się do działu kadr, by np. rozwiązać umowę o pracę za porozumieniem stron. Powódka nie poszła do działu kadr.

(dowód: zeznania świadka A. M. k.97, k.100 – od adnotacji od 00:26:36)

Powódka nie świadczyła pracy po dniu 16.03.2015r.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 24.03.2015r. B. K. – pracownica pozwanego: specjalista ds. kadr – wysłała na adres poczty elektronicznej powódki prośbę o stawienie się w dziale kadr celem odbioru umowy o pracę wskazując, że nie udało się jej telefonicznie skontaktować z powódką.

(dowód: wydruk wiadomości z poczty elektronicznej k.4B akt osobowych powódki)

W dniu 29.04.2015r. powódka odebrała przesłane drogą pocztową pisemne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę przez pozwanego z zachowaniem trzydniowego okresu wypowiedzenia.

(dowód: oświadczenie o wypowiedzeniu z zpo k.2C akt osobowych powódki)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlega oddaleniu.

Okoliczności faktyczne w sprawie Sąd ustalił w oparciu o zeznania świadków A. M., K. M. i H. P., a także – zeznania powódki (w zakresie uznanym za wiarygodne). Sąd wziął również pod uwagę dokumenty zgromadzone w toku postępowania.

Zeznania świadka A. M. zostały przez Sąd uznane za wiarygodne, bowiem ich treść jest spójna i przekonywająca. W części koreluje ona z zeznaniami powódki, w części zaś – z zeznaniami świadków K. M.i H. P.. Sąd nie dopatrzył się podstaw do podważania wiarygodności i mocy dowodowej zeznań świadka.

Zeznaniom świadków K. M. i H. P. Sąd przyznał walor wiarygodności. Treść zeznań świadków jest zborna, nie zawiera sprzeczności, a także wzajemnie się potwierdza i uzupełnia, tworząc koherentną całość. W części zeznania te znajdują odzwierciedlenie również w relacji świadka A. M..

Zeznaniom powódki Sąd przyznał walor wiarygodności w części. Sąd uznał za wiarygodne zeznania powódki odnośnie ubiegania się o zatrudnienie w pozwanym podmiocie leczniczym, otrzymania informacji o chęci zatrudnienia powódki przez pozwanego na stanowisku rejestratorki medycznej, przedstawienia zaświadczenia o zdolności do pracy na zajmowanym stanowisku oraz wykonywania czynności w dniu 16.03.2015r. W tej części zeznania świadka są zbieżne z zeznaniami świadków K. M., H. P., a także – w części – z zeznaniami świadka A. M.. Rozbieżność co do prowadzenia przez A. M. rozmowy kwalifikacyjnej wynika z odmiennej oceny powódki i świadka charakteru prowadzonej rozmowy (co do której nie ma wątpliwości, że miała miejsce). Sąd odmówił natomiast wiarygodności zeznaniom powódki, że A. M. skontaktowała się z nią telefonicznie, informując, że powinna zgłosić się do działu kadr w celu podpisania umowy o pracę oraz otrzymania oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia. Relacja ta stoi w sprzeczności do zeznań świadka A. M., która jednoznacznie wskazała, że nie podawała powódce informacji o możliwości rozwiązania z nią umowy o pracę bez wypowiedzenia. Nadto nie sposób nie zauważyć, iż ten tryb rozwiązania stosunku pracy nie został zastosowany wobec powódki. Sprawia to, że nie można uznać za przekonywające i wiarygodne relacji powódki w tej części.

Sąd ocenił jako wiarygodne dokumenty zebrane w sprawie. Treść i autentyczność dokumentów nie były w toku postępowania kwestionowane, jak również nie budziły wątpliwości Sądu, zatem zostały one uznane za wiarygodne w rozumieniu art.245 k.p.c.

Sąd oddalił wniosek dowodowy o przesłuchanie świadka B. B. (k.81). Okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy – w zakresie wystarczającym w rozumieniu art.227 k.p.c. – zostały ustalone przeprowadzonymi w toku postępowania dowodami. Dokumenty zgromadzone w toku postępowania jednoznacznie wskazują na sporządzenie dokumentacji pracowniczej. Nie jest kwestionowany fakt zgłoszenia powódki jako pracownika do ubezpieczeń społecznych. Stąd też, wniosek dowodowy o przesłuchanie świadka podlegał oddaleniu na podstawie art.217§3 k.p.c.

Powódka domagała się ustalenia nieistnienia stosunku pracy. Podstawę prawną roszczenia stanowi przepis art.189 k.p.c., zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Podstawową przesłanką powództwa o ustalenie jest istnienie interesu prawnego w tymże ustaleniu. Interes prawny, w znaczeniu użytym w art. 189 k.p.c., należy rozumieć jako istniejącą po stronie podmiotu dochodzącego ochrony potrzebę wprowadzenia jasności i pewności prawnej wyznaczonej konkretnym stosunkiem cywilnoprawnym, zagrożonej lub naruszonej już przez pozwanego. Musi to być sprecyzowana potrzeba prawna powoda, wymagająca zaspokojenia w ściśle określonym czasie, tj. co najmniej w dacie wyrokowania (por. art. 316 § 1 in principio k.p.c.) i w zasadzie w jedynej możliwej - w konkretnym przypadku - formie samoistnego, wyczerpującego się powagą rzeczy osądzonej, orzeczenia ustalającego, a nie innego powództwa i wyroku (por. wyrok SA w Poznaniu z 03.12.2009r., I ACa 816/09, LEX nr 628219).

Niewątpliwie powódka ma interes prawny w ustaleniu nieistnienia stosunku pracy, bowiem kwestia pozostawania lub nie w stosunku pracy ma istotne znaczenie dla sfery uprawnień i obowiązków powódki – zarówno w sferze pracowniczej, jak i w innych dziedzinach (np. ubezpieczenia społeczne). Stąd też rozstrzygnięcie o statusie pracowniczym lub niepracowniczym powódki w spornym okresie w sytuacji, gdy istnieje w tym zakresie stan niepewności prawnej, przesądza o istnieniu interesu prawnego w ustaleniu nieistnienia stosunku pracy.

Rozważając kwestię istnienia lub nieistnienia pomiędzy stronami stosunku pracy, w pierwszej kolejności należy zważyć, iż podstawą nawiązania stosunku pracy stanowi m.in. zawarcie umowy o pracę. Zdaniem Sądu, analiza materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania jednoznacznie wskazuje, że strony zawarły umowę o pracę, a stosunek pracy został nawiązany. Podkreślić trzeba, że oświadczenie woli stron o nawiązaniu stosunku pracy nie musi być złożone w sposób wyraźny, lecz może być wyrażone przez każde ich zachowanie, które wskazuje w sposób niebudzący wątpliwości na wolę podjęcia przez jedną stronę pracy w charakterze pracownika, a drugiej - na wolę zatrudnienia pracownika pod swym kierownictwem. Do zawierania umów o pracę bowiem stosuje się odpowiednio - zgodnie z art. 300 k.p. - przepis art. 60 k.c., według którego wola osoby dokonywającej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny (przez tzw. facta concludentia). Kodeks pracy nie przewiduje sankcji nieważności umów o pracę, które nie zostały zawarte na piśmie (art. 29 k.p.). Umowa o pracę może być więc zawarta przez dopuszczenie do pracy osoby, która podjęła za wiedzą i zgodą pracodawcy pracę na określonym stanowisku (por. G.Goździewicz, T.Zieliński [w:] L.Florek (red.), Kodeks pracy. Komentarz, LEX 2011).

Dla zawarcia umowy o pracę wystarczające jest więc złożenie zgodnych oświadczeń woli przez pracownika i pracodawcę. W przedmiotowej sprawie nie może budzić wątpliwości, iż pozwany poszukiwał pracownika na stanowisko rejestratorki medycznej – na zastępstwo za nieobecnego pracownika. Powódka zgłosiła się do pozwanego, odbyła rozmowę kwalifikacyjną i następnie telefonicznie została poinformowana, że pozwany chce ją zatrudnić. Doszło zatem do złożenia oświadczenia woli przez strony. Również i czynności faktyczne stron wskazują jednocześnie na zawarcie umowy o pracę. Pracodawca skierował powódkę na badania lekarskie – badania wstępne do lekarza medycyny pracy celem stwierdzenia zdolności do pracy na danym stanowisku. Takie zaświadczenie zostało przez powódkę przedstawione pozwanemu. Powódka zgłosiła się do pracy i rozpoczęła jej wykonywanie. W dniu 16.03.2015r. powódka świadczyła pracę, co sama przyznała, jak również zgodnie potwierdziły K. M. i H. P..

Niepotwierdzenie na piśmie warunków zatrudnienia, czy niesporządzenie umowy w formie pisemnej nie może świadczyć o niezawarciu umowy o pracę. Jak bowiem wcześniej wskazano, Kodeks pracy nie przewiduje sankcji nieważności w przypadku niezachowania formy pisemnej umowy.

Zauważyć trzeba, iż Kodeks pracy rozróżnia datę zawarcia umowy o pracę od nawiązania stosunku pracy. Zgodnie bowiem z art.26 k.p. stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli terminu tego nie określono - w dniu zawarcia umowy. Rozróżnienie pomiędzy datą zawarcia umowy o pracę a datą nawiązania stosunku pracy znajduje swoje uzasadnienie w odmiennym traktowaniu podstawy zatrudnienia, jaką jest umowa o pracę, i stosunku pracy. Umowa o pracę jest czynnością prawną, która kreuje, a zarazem kształtuje stosunek pracy zawarty pomiędzy stronami (por. M.Tomaszewska [w:] K.Baran (red.), Kodeks pracy. Komentarz, LEX 2014). Należy podkreślić, że do nawiązania umowy o pracę nie jest konieczne faktyczne przystąpienie przez pracownika do pracy, ponieważ dochodzi ona do skutku na mocy zgodnego oświadczenia woli stron. Jednak od momentu jej nawiązania strony zobowiązują się do określonych świadczeń (ibidem).

W ocenie Sądu, w realiach sprawy niniejszej nastąpiło zawarcie umowy o pracę pomiędzy stronami poprzez przyjęcie przez powódkę oferty pozwanego zatrudnienia na stanowisku rejestratorki medycznej na zaproponowanych warunkach. Strony ustaliły rozpoczęcie pracy w dniu 16.03.2015r.; powódka faktycznie w tym dniu świadczyła pracę. Okoliczności te jednoznacznie świadczą o nawiązaniu stosunku pracy pomiędzy stronami. Fakt, iż powódka od dnia 17.03.2015r. nie świadczyła pracy na rzecz pozwanego nie może stanowić podstawy do przyjęcia, że stosunek pracy pomiędzy stronami nie istniał. Stosunek pracy został nawiązany, zaś żadna ze stron nie złożyła oświadczenia o jego rozwiązaniu – do momentu złożenia takiego oświadczenia przez pracodawcę. W przypadku nieświadczenia przez pracownika pracy pracodawca ma możliwość podjęcia odpowiednich kroków (w zależności od przyczyny nieświadczenia pracy), jednakże sam fakt, że pracownik nie realizuje swojego świadczenia w ramach stosunku pracy nie powoduje rozwiązania stosunku pracy.

Nie można podzielić stanowiska powódki, że skoro strony nie podpisały umowy w formie pisemnej, nie doszło do zawarcia umowy o pracę. Jak bowiem wcześniej wskazano, strony złożyły zgodne oświadczenia woli o zawarciu umowy o pracę. Nie można zgodzić się z powódką, że dzień 16.03.2015r. nie stanowił świadczenia pracy w ramach stosunku pracy, a miał być jedynie wprowadzeniem powódki, czy też pokazaniem jej warunków zatrudnienia. Nie sposób nie zauważyć, iż powódka przeszła procedurą kwalifikacyjną przy zatrudnieniu, została skierowana na badania lekarskie i przedstawiła stosowne zaświadczenie lekarskie o zdolności do pracy, jak również przystąpiła do pracy w uzgodnionym dniu. W ocenie Sądu, wywody powódki, że miało to być jedynie zapoznanie z warunkami pracy stanowią jedynie element przyjętej strategii procesowej powódki, zmierzającej do uzyskania korzystnego dla siebie rozstrzygnięcia. Pracodawca prawidłowo skierował pracownika na badania lekarskie, dopuścił do świadczenia pracy po uzyskaniu zaświadczenia lekarskiego, zgłosił do ubezpieczeń społecznych oraz wypłacił wynagrodzenie za pracę wykonaną. Było to działanie zgodne z przepisami i zarzucanie pracodawcy, że postąpił nieprawidłowo w tym zakresie jest niezrozumiałe. Wprawdzie nie została podpisana umowa o pracę, jednakże warunki zatrudnienia mogły zostać potwierdzone w ciągu 7 dni (art.29 k.p.).

Nie można również uznać, by powódka złożyła swoje oświadczenie woli o zawarciu umowy o pracę pod wpływem błędu – art.84§1 k.c. w zw. z art.300 k.p. Zgodnie z art.84§1 k.c. w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej. Abstrahując w tym miejscu od faktu, iż powódka nie złożyła oświadczenia o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli, nie sposób uznać, by ta wada oświadczenia występowała w realiach sprawy niniejszej. Błąd dotyczyć musi treści oświadczenia woli, jak również mieć charakter istotny. Niespełnienie się oczekiwań osoby dokonującej czynności prawnej co do określonego rozwoju zdarzeń nie daje podstaw do uznania oświadczenia woli za wynik błędu prawnie doniosłego (por. wyrok SA w Białymstoku z dnia 02.03.2015r., I ACa 585/14, LEX nr 1661122).

Dodatkowo godzi się zauważyć, iż w zakresie jednej sytuacji faktyczne nie można jednocześnie powoływać się na błąd w oświadczeniu woli i kwestionować istnienie tego oświadczenia (por. wyrok SN z dnia 10.10.2012r., II PK 65/12, M.P.Pr. 2013, nr 2, s.92-94).

Dlatego też, na podstawie art.22 k.p. w zw. z art.25 k.p. w zw. z art.26 k.p. w zw. z art.189 k.p.c., Sąd orzekł jak w pkt I. wyroku.

Sąd rozstrzygnął także o kosztach zastępstwa procesowego. Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu (art.98§1 k.p.c.), strona przegrywająca jest zobowiązana zwrócić stronie przeciwnej koszty niezbędnej obrony. W przedmiotowej sprawie są to koszty zastępstwa procesowego strony pozwanej. Z uwagi na fakt, iż powódka przegrała sprawę w całości, w całości winna zwrócić koszty zastępstwa procesowego stronie pozwanej. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego wynosi 60 zł (§11 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2002r., Nr 163, poz.1349 ze zm.).