Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie , Wydział VIII Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Woźniak

Sędziowie: SO Anna Budzyńska

SO Piotr Sałamaj (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 28 września 2015 r. w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy w postępowaniu upadłościowym J. J. w upadłości likwidacyjnej

na skutek zażalenia wierzycieli A. G. i W. G. na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 9 lutego 2015 r., sygn. akt XII GUp 17/14, w przedmiocie umorzenia postępowania upadłościowego J. J.

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSO A. Budzyńska SSO A. Woźniak SSO P. Sałamaj

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie umorzył postępowanie upadłościowe J. J..

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że postanowieniem z dnia 8 lipca 2014 r. ogłoszona została upadłość dłużnika J. J., obejmująca likwidację majątku. Z uwagi na brak w masie środków na prowadzenie postępowania upadłościowego - postanowieniem z dnia 18 grudnia 2014 r. sędzia komisarz zobowiązał wymienionych w treści postanowienia wierzycieli do uiszczenia w terminie 7 dni zaliczek na koszty postępowania upadłościowego: (...) Bank (...) SA w W. - w kwocie 30.000 zł, Bank (...) SA w W. - w kwocie 15.000 zł, G. Z. i M. Z. - w kwocie 15.000 zł, J. B., S. B. (1) i S. B. (2) - w kwocie 15.000 zł i M. W. - w kwocie 15.000 zł; łącznie kwotę 90.000 zł. Z uwagi na nieuiszczenie przez wskazanych wierzycieli zaliczek na koszty postępowania, w zakreślonym w orzeczeniu terminie oraz brak w masie środków na prowadzenie postępowania – sędzia komisarz zarządzeniem z dnia 6 lutego 2015 r. nakazał przedłożenie akt sędziemu sprawozdawcy celem rozważenia możliwości umorzenia postępowania na podstawie art. 361 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (dalej p.u.n.).

Sąd Rejonowy, powołując się na przepis art. 361 p.u.n., wskazał, że w niniejszym postępowaniu zaistniały przesłanki przewidziane w pkt 2 zacytowanego przepisu, zgodnie z którym sąd umorzy postępowanie upadłościowe, jeżeli wierzyciele zobowiązani uchwałą zgromadzenia wierzycieli albo postanowieniem sędziego komisarza nie złożyli w wyznaczonym terminie zaliczki na koszty postępowania, a brak jest płynnych funduszów na te koszty.

Sąd zaznaczył, że postanowieniem z dnia 18 grudnia 2014 r. sędzia komisarz zobowiązał wierzycieli upadłego do uiszczenia w terminie 7 dni zaliczki na koszty niniejszego postępowania, przy czym żaden z zobowiązanych wierzycieli zaliczki nie uiścił. Z informacji podanych przez syndyka we wniosku o zobowiązanie wierzycieli do złożenia zaliczki wynikało zaś, że w masie upadłości brak jest obecnie jakichkolwiek środków finansowych, pomimo podjęcia przez syndyka szeregu działań (jak np. próba sprzedaży ruchomości oraz udziału w nieruchomości), mających na celu ich pozyskanie. Poza drobnym kwotami (pochodzącymi z najmu garażu - w wysokości 100 zł miesięcznie, wpłaty od komornika - 1.200 zł, czy ze sprzedaży w ramach sprzedaży przedlikwidacyjnej udziału w prawie własności rzeczy ruchomych dłużnika - na kwotę 130 zł) nie udało się zasilić funduszów masy. Sąd Rejonowy podkreślił, że brak środków w masie potwierdzały także sprawozdanie rachunkowe złożone przez syndyka w dniu 15 stycznia 2015 r.

Z powyższych okoliczności wynika, że brak jest w masie upadłości J. J. środków na bieżące koszty postępowania upadłościowego (m.in. na koszty sporządzenia sprawozdania finansowego, wyceny składników masy upadłości, prowadzenia księgowości, wynagrodzenia syndyka, koszty ogłoszeń, obsługi prawnej, ochrony mienia i koszty podatków). Niezbędne do pokrycia w chwili obecnej koszty postępowania zostały bowiem oszacowane na kwotę 90.000 zł. Nadto skoro brak środków finansowych nie pozwoli na pokrycie kosztów ogłoszeń o umorzeniu postępowania, to tym bardziej nie pozwoli na zaspokojenie wierzycieli w jakimkolwiek stopniu.

W świetle poczynionych ustaleń Sąd uznał, że w masie brak jest środków, wystarczających na pokrycie dalszych niezbędnych kosztów postępowania upadłościowego, w tym związanych z prowadzeniem postępowań sądowych o zapłatę, czy też w zakresie wynagrodzenia syndyka. Z uwagi na to, że wierzyciele zobowiązani postanowieniem sędziego komisarza nie złożyli w wyznaczonym terminie zaliczki na koszty postępowania, a brak jest w masie płynnych funduszów na te koszty, powyższe obligowało Sąd - w myśl art. 361 ust 2 p.u.n - do umorzenia postępowania upadłościowego.

Powyższe postanowienie zaskarżyli wierzyciele A. G. i W. G., zarzucając mu:

1) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 232 p.u.n., mające istotny wpływ na treść wydanego postanowienia, polegające na niezwołaniu zgromadzenia wierzycieli w przedmiocie podjęcia uchwały co do wpłacenia przez wierzycieli zaliczek na koszty postępowania, a wydaniu w tym zakresie postanowienia, co spowodowało ustalenie zaliczek na bardzo wysokim poziomie i zobowiązanie do ich zapłaty tych wierzycieli, którzy w całości lub częściowo nie byli w stanie sprostać temu obowiązkowi;

2) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 361 ust. 1 pkt 2 p.u.n., mające istotny wpływ na treść wydanego postanowienia, polegające na przyjęciu, że w niniejszej sprawie istnieją przesłanki umorzenia postępowania, podczas gdy brak funduszów w masie upadłości był spowodowany pozornymi czynnościami syndyka, które nie zostały skorygowane przez sędziego komisarza na etapie postępowania;

3) naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 152 ust. 1 p.u.n., mające istotny wpływ na treść wydanego postanowienia, polegające na niesprawowaniu nadzoru przez sędziego komisarza nad czynnościami likwidacyjnymi syndyka, co w konsekwencji doprowadziło do braku płynnych funduszów w masie.

Jednocześnie skarżący wskazali, że przeprowadzenie kontroli instancyjnej prawidłowości orzeczenia o umorzeniu postępowania upadłościowego, wymaga uprzedniej oceny zasadności wniosku wierzycieli i zwołanie zgromadzenia wierzycieli w przedmiocie podjęcia uchwały co do wpłacenia przez wierzycieli zaliczki na koszty postępowania, który został oddalony przez Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 13 listopada 2014 r. W związku z powyższym na podstawie art. 397 § 2 zd. 1 w zw. z art. 380 k.p.c. oraz w zw. z art. 229 p.u.n., wnieśli o dokonanie przez Sąd II instancji kontroli postanowienia o oddaleniu wniosku wierzycieli o zwołanie zgromadzenia wierzycieli z dnia 27 października 2014 r., które nie podlega zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Orzeczeniu z dnia 13 listopada 2015 r. wierzyciele zarzucili naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 232 p.u.n., mające istotny wpływ na treść wydanego postanowienia, polegające na niezwołaniu zgromadzenia wierzycieli w przedmiocie podjęcia uchwały co do wpłacenia zaliczek na koszty postępowania, a wydaniu w tym zakresie postanowienia, co spowodowało ustalenie zaliczek na bardzo wysokim poziomie i zobowiązanie do ich zapłaty tych wierzycieli, którzy w całości lub częściowo nie byli w stanie sprostać temu obowiązkowi.

Mając na uwadze powyższy zarzut skarżący wnieśli o:

1. uchylenie zaskarżonego postanowienia,

2. zasądzenie od upadłego J. J. na rzecz wierzycieli kosztów postępowania zażaleniowego wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie okazało się niezasadne.

W ocenie Sądu Okręgowego - Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych co do stanu majątkowego upadłego, jak i zastosował właściwe normy prawne, trafnie przyjmując, że w okolicznościach sprawy zaistniały przewiedziane w art. 361 ust. 2 p.u.n przesłanki uzasadniające umorzenie postępowania upadłościowego prowadzonego wobec dłużnika J. J..

Na wstępie należało zauważyć, że skarżący wnieśli o dokonanie kontroli instancyjnej postanowienia sędziego-komisarza z dnia 14 listopada 2014 r. (skarżący błędnie wskazali datę 13 listopada) o oddaleniu ich wniosku z dnia 27.10.2014 r. o zwołanie zgromadzenia wierzycieli jako niezaskarżalnego w drodze środka odwoławczego. Możliwość taką daje przepis art. 380 w zw. z art. 397 § 2 zdanie pierwsze k.p.c. w zw. z art. 229 p.u.n. Wniosek ten podlegał uwzględnieniu przez Sąd drugiej instancji, ale ponieważ zarzut postawiony postanowieniu sędziego-komisarza z 14 listopada 2014 r. jest dokładnie taki sam jak zarzut naruszenie art. 232 p.u.n. przez postanowienie Sądu Rejonowego o umorzeniu postępowania upadłościowego, to ich rozpoznanie nastąpiło łącznie.

Zgodnie z art. 361 ust. 1 pkt 2 p.u.n. sąd umorzy postępowanie upadłościowe, jeżeli wierzyciele zobowiązani uchwałą zgromadzenia wierzycieli albo postanowieniem sędziego-komisarza nie złożyli w wyznaczonym terminie zaliczki na koszty postępowania, a brak jest płynnych funduszów na te koszty. Umorzenie postępowania upadłościowego ma przy tym charakter orzeczenia kończącego postępowanie z przyczyn formalnych, jeżeli wystąpiła jedna z przyczyn wskazanych w art. 361 p.u.n. Redakcja tego przepisu wskazuje, że w sytuacji wystąpienia przesłanek w nim wskazanych sąd upadłościowy jest zobligowany umorzyć postępowanie upadłościowe. W szczególności nie jest on związany stanowiskami uczestników postępowania w tym zakresie ani nie dokonuje oceny celowości umorzenia postępowania.

W toku niniejszego postępowania sędzia-komisarz, działając na mocy art. 232 p.u.n postanowieniem z dnia 18 grudnia 2014 r., w celu pozyskania funduszy na prowadzenie postępowania upadłościowego, zobowiązał największych wierzycieli do złożenia zaliczek na koszty postępowania, jednakże jak wynika z ustalonego stanu faktycznego - wierzyciele takich zaliczek nie uiścili. Wskazać należy, że przepis art. 232 p.u.n. wyraźnie nakazuje sędziemu-komisarzowi, w przypadku zaistnienia potrzeby, w sytuacji braku „płynnych funduszy” masy upadłości, zwołanie zgromadzenia wierzycieli w przedmiocie podjęcia uchwały co do wpłacenia przez wierzycieli zaliczki na koszty postępowania albo zobowiązanie do złożenia zaliczki na koszty postępowania wierzycieli mających największe wierzytelności, których łączna wysokość wynosi co najmniej 30 % ogólnej sumy wierzytelności przypadających wierzycielom uprawnionym do uczestniczenia w zgromadzeniu.

Wybór podjęcia jednej ze wskazanych czynności pozostaje w granicach dyskrecjonalnej władzy sędziego, przy czym powinien on brać pod uwagę m.in. cele postępowania upadłościowego – optymalne zaspokojenie wierzycieli, jak też stosowanie odpowiednio, na podstawie art. 229 p.u.n., art. 6 § 1 k.p.c. nakazującego sądowi przeciwdziałanie przewlekaniu postępowania. Decyzje na podstawie art. 232 p.u.n. sędzia-komisarz podejmuje z urzędu, bądź na przedstawienie syndyka, nadzorcy sądowego albo zarządcy w formie postanowienia.

Przenosząc powyższe wywody na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy stwierdza, że analiza akt postępowania upadłościowego o sygnaturze XII GUp 17/14 wskazuje na to, że w masie upadłości dłużnika J. J. brak jest płynnych środków na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Już z uzasadnienia postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 8 lipca 2014 r., którym ogłoszono upadłość dłużnika obejmującą likwidację majątku (sygn. akt XII GU 133/13) wynika, że wprawdzie majątek dłużnika jest dość duży (udziały w kilkunastu nieruchomościach, w większości zabezpieczonych rzeczowo) jednak nie posiada on żadnych płynnych środków. Na dzień ogłoszenia upadłości dłużnik nie posiadał bowiem jakichkolwiek środków finansowych zarówno na rachunkach bankowych, jak i w kasie, majątek ruchomy obejmował natomiast jedynie wyposażenie biura (regały, szafy, krzesła itp.) o łącznej wartości - według wyceny rzeczoznawcy majątkowego P. O. - ok. 1.500 zł, w którym to majątku ruchomym dłużnik posiadał udział w ½. Z kolei ze sprawozdania rachunkowego syndyka za okres od 8 lipca do 7 października 2014 r. wynika, że przychód do masy w tym okresie wyniósł 1.200 zł (wpłata od Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin - P. i Zachód R. W.). Bieżące zaś wydatki syndyka w tym okresie wyniosły 2.924,32 zł (w tym koszty ogłoszeń postanowienia o ogłoszeniu upadłości w (...) i w Gazecie (...), koszty doręczeń pocztowych) i zostały pokryte zaliczkowo przez syndyka z własnych środków.

Wynikający z powyższych okoliczności bezsporny brak płynnych funduszów masy upadłości na koszty prowadzenia postępowania upadłościowego, w tym na wyceny majątku dłużnika oraz bieżące koszty utrzymania tego majątku – uzasadniał w pełni w ocenie Sądu Okręgowego - zobowiązanie przez sędziego komisarza w trybie art. 232 p.u.n wierzycieli do złożenia zaliczki na pokrycie kosztów postępowania.

Odnosząc się do sformułowanego w tym względzie przez skarżących naruszenia art. 232 p.u.n, które skarżący upatrywali w tym, że sędzia-komisarz nie zwołał zgromadzenia wierzycieli w przedmiocie złożenia zaliczek na pokrycie kosztów postępowania, mimo że taki wniosek został przez nich złożony - należy uznać ten zarzut za nieuzasadniony. Sędzia-komisarz powyższy wniosek oddalił postanowieniem z dnia 13 listopada 2014 r. (karta 291). Podkreślić należy, że skarżący (reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika na etapie składania niniejszego zażalenia) nie zarzucali przy tym naruszenia przepisu art. 191 pkt 2 p.u.n. Zgodnie natomiast z art. 191 pkt 2 p.u.n sędzia-komisarz zwołuje zgromadzenie wierzycieli na wniosek przynajmniej dwóch wierzycieli mających łącznie nie mniej niż trzecią część ogólnej sumy uznanych wierzytelności. Z treści tego przepisu wynika, że sędzia komisarz obowiązany jest zwołać zgromadzenie wierzycieli, gdy zgłoszony wniosek odpowiada wymaganiom w nim wskazanym. Podkreślić należy, że prawo żądania zwołania zgromadzenia nie przysługuje przy tym wierzycielom, których wierzytelności nie zostały uznane. Z tego względu wniosek tej treści może być uwzględniany przez sędziego komisarza dopiero na tym etapie postępowania, gdy jest już ustalona lista wierzytelności, co nie miało miejsca w okolicznościach sprawy.

Zgodnie natomiast z art. 191 pkt 1 p.u.n. sędzia-komisarz zwołuje zgromadzenie wierzycieli jeżeli według przepisów ustawy wymagane jest podjęcie uchwały zgromadzenia. Przepisem ustawy wymagającym podjęcia uchwały wierzycieli jest art. 232 p.u.n. w przypadku podjęcia uchwały przez zgromadzenie wierzycieli co do wpłacenia przez wierzycieli zaliczki na pokrycie kosztów postępowania. Przepis ten jednak nie nakazuje sędziemu-komisarzowi wybranie właśnie tego rozwiązania, gdyż może on również, tak jak w tej sprawie, zobowiązać do wpłacenia zaliczki wierzycieli posiadających największe wierzytelności stanowiące co najmniej 30% ogólnej sumy wierzytelności przypadającej wierzycielom uprawnionym do uczestniczenia w zgromadzeniu. Biorąc pod uwagę, iż w chwili wydawania postanowienia z dnia 18 grudnia 2014 r. postępowanie toczyło się od ponad pół roku, a w masie upadłości brak było środków płynnych na pokrycie kosztów postępowania, w tym na wycenę wchodzących w skład masy upadłości nieruchomości, zaś zwołanie zgromadzenia wierzycieli wpłynęłoby na dalsze wydłużenie generującego koszty postępowania, rozstrzygnięcie podjęte przez sędziego-komisarza na podstawie art. 232 p.u.n. ocenić należy jako prawidłowe, w szczególności biorąc pod uwagę, że z doświadczenia życiowego wynika, iż to wierzyciele posiadający największe wierzytelności powinni być najbardziej zainteresowani w dalszym prowadzeniu postępowania. Twierdzenia skarżących, że w przypadku zwołania zgromadzenia wierzycieli, odmiennie niż przy zobowiązaniu największych wierzycieli, doszłoby do uiszczenia przez „małych” wierzycieli, którzy ponieśli koszty na zakup lokali od upadłego zaliczki na koszty - nie zostały w żaden sposób nawet uprawdopodobnione. Dodać należy przy tym, że sędzia-komisarz zobowiązał do uiszczenia zaliczki wierzycieli, w tym dwa banki oraz wierzycieli będących osobami fizycznymi, które dokonały wpłat na rzecz upadłych w związku z umowami kupna lokali. Żaden z tych podmiotów nie złożył wymaganej zaliczki, a więc przewidywania skarżących, że pozostali „mali” wierzyciele dokonaliby wpłat są wielce hipotetyczne.

W powyższych okolicznościach należy zatem uznać, że zaskarżone postanowienie, jak i wcześniej wydane przez sędziego-komisarza z dnia 14 listopada 2014 r., nie narusza art. 232 p.u.n. Dodać również należy, że sama wysokość określonej przez sędziego komisarza zaliczki na kwotę 90.000 zł na poczet kosztów postępowania nie była przez skarżących kwestionowana. Syndyk zarówno we wniosku o wezwanie wierzycieli do uiszczenia zaliczek, jak i w piśmie z 24 listopada 2014 r. szczegółowo uzasadnił wysokość żądanej kwoty zaliczki jako niezbędnej do pokrycia kosztów postępowania upadłościowego. Zasadność żądania zaliczki we wskazanej wysokości dodatkowo została zweryfikowana przez sędziego-komisarza w wyniku zastrzeżeń zgłoszonych przez żalących się wierzycieli w piśmie z dnia 27 października 2014 r. do przedstawionego przez syndyka preliminarza wydatków ( vide pismo syndyka z dnia 24 listopada 2014 r., k. 443).

Z analizy akt postępowania upadłościowego o sygn. XII GUp 17/14 wynika, wbrew zarzutom skarżących, że syndyk podjął działania w celu uzyskania przez masę upadłości środków finansowych z tytułu sprzedaży udziałów dłużnika w nieruchomościach.

Spośród znajdujących się w masie upadłości udziałów upadłego w ½ części w nieruchomościach nieobciążonych rzeczowo syndyk wytypował nieruchomość położoną w S. przy ul. (...) (działka nr (...)), o wartości udziału 72.000 zł, oraz nieruchomość rolną w C. (gmina G., obręb (...), działka nr (...)), o wartości udziału 19.500 zł, do sprzedaży w celu pozyskania środków na pokrycie kosztów postępowania, w tym m.in. na pokrycie kosztów wyceny nieruchomości wchodzących w skład masy upadłości. Obie nieruchomości miały zostać sprzedane w całości (razem z udziałami małżonki upadłego U. J., której postępowanie upadłościowe prowadzone jest przed Sądem Rejonowym Szczecin - Centrum w Szczecinie pod sygn. akt XII GUp 16/14), za cenę odpowiednio 144.000 zł oraz 39.000 zł. Wnioski w tym zakresie zostały złożone przez syndyka już w dniu 8.08.2014 po uprzednim zleceniu wyceny tych nieruchomości przez rzeczoznawców majątkowych (zapłata za ich wycenę, wobec braku środków pieniężnych w masie upadłości miała nastąpić, jak wskazał syndyk, po uzyskaniu środków pieniężnych do masy).

Skarżący zarzucając brak rzeczywistej woli syndyka zbycia powyższych nieruchomości podnieśli, że do akt sprawy wpłynęło pismo zainteresowanego nabyciem nieruchomości przy ul. (...) w S., jednakże wskazał on, że jest gotowy nabyć ją po niższej cenie. W takiej sytuacji - zdaniem skarżących - syndyk powinien był wystąpić do sędziego-komisarza z wnioskiem o wyrażenie zgody na zbycie wskazanej nieruchomości po niższej cenie. Wskazali również, że z uwagi na brak dostępu wskazanej nieruchomości do drogi publicznej, na co wskazywał oferent, syndyk powinien był wystąpić do sądu o ustanowienie służebności drogi koniecznej, bądź sprzedać również działkę nr (...) stanowiącą drogę wewnętrzną.

W ocenie Sądu Okręgowego z argumentacją skarżących w tym względzie nie można się zgodzić. Podkreślić należy, że przy sprzedaży po niższej cenie - środki uzyskane z niej mogłyby okazać się niewystarczające na pokrycie kosztów postępowania. Zainteresowany, jak wynika z treści pisma z dnia 28 października 2014 r. (k. 458), nie wyraził stanowczej woli zakupu, nie wskazał też za jaką cenę gotów jest zakupić wskazaną nieruchomość, przyznając, że „wskazana cena wywoławcza jest ceną rynkową, w związku z czym nieatrakcyjną dla reprezentowanej przez niego spółki”. Nadto wskazywana przez skarżącą działka nr (...) stanowiąca drogę wewnętrzną i aby mogła zostać sprzedana musiałaby zostać uprzednio wyceniona, a w masie upadłości brak było środków na koszty wyceny. Odnosząc się do kwestii zbycia nieruchomości przy ul. (...) w S. przez syndyka po obniżonej cenie – należy także wskazać, że dłużnik J. J. zakwestionował w piśmie z dnia 12.09.2014 roku wycenę nieruchomości dokonaną przez rzeczoznawcę (i przyjęte przez sędziego-komisarza w oparciu o tę wycenę ceny nieruchomości) jako rażąco niską. Podejmowanie w tej sytuacji przez syndyka prób sprzedaży wskazanych nieruchomości za ceny wynikające z wyceny rzeczoznawcy nie może prowadzić do wniosku, że syndyk – jak twierdzą skarżący „od początku zmierzał do umorzenia postępowania”.

W sytuacji niesprzedania wskazanej nieruchomości nie sposób czynić zarzutu umorzenia postępowania przed sprzedażą nieruchomości rolnej w C., gdyż środki z niej uzyskane, bez dokonania wpłaty zaliczki przez wierzycieli, również okazałyby się niewystarczające do pokrycia kosztów postępowania.

Skarżący wskazali także na to, że w skład masy upadłości wchodzą 22 lokale zajmowane bez podstawy prawnej, w związku z czym syndyk masy upadłości powinien był uzyskać od tych osób odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości i w ten sposób do masy upadłości wpłynęłyby środki finansowe.

Odnosząc się do tego zarzutu Sąd odwoławczy zauważa, że zajmującymi wskazane lokale są osoby, które zawarły z upadłym umowy, na których mocy zapłaciły upadłemu za wybudowanie budynków mieszkalnych oraz wyodrębnienie lokali i przeniesienie na nich ich odrębnej własności, którego to przeniesienia prawa odrębnej własności lokalu upadły nie dokonał. Z doświadczenia życiowego wynika, że w takich okolicznościach uzyskanie od tych osób odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości jest utrudnione oraz długotrwałe. Skarżący pomijają przy tym, że wiele z tych osób poniosło nakłady na wykończenie zajmowanych lokali, a zatem dla wyegzekwowania należności konieczne może być wdanie się w spór w postępowaniu przed sądem cywilnym, co również sprawia, że ewentualne odszkodowania z tego tytułu wpłynęłyby do masy upadłości dopiero po dłuższym czasie. Zwrócić należy także uwagę, że lokale te zostały przekazane inwestorom mimo braku formalnego zakończenia procesu inwestycyjnego przez upadłych (brak pozwoleń na użytkowanie, brak – np. w przypadku inwestycji przy ul. (...) - dokumentacji powykonawczej) i tylko co do nielicznych sporządzono protokoły przekazania lokali. Powyższe skutkuje trudnościami w ustaleniu od kiedy trwa stan bezumownego korzystania z lokali. Ze sprawozdania ogólnego syndyka o stanie masy sporządzonego na podstawie art. 307 ust 2 p.u.n. wynika także, że upadły z częścią inwestorów przy ul. (...) zawarł ugody zgodnie, z którymi w zamian za zapłatę przez inwestorów wszelkich kosztów związanych z uzyskaniem zgody na użytkowanie, upadły miał dopełnić wszelkich formalności jakie są do tego niezbędne, z zobowiązaniem że nie będzie w stosunku do inwestorów zgłaszać żadnych roszczeń. Z informacji uzyskanych przez syndyka wynika, że upadły nie dopełnił następnie postanowień tych ugód.

Syndyk podjął także czynności w trybie art. 310 ust 1 p.u.n. co do sprzedaży przed rozpoczęciem likwidacji masy - ruchomości upadłego. Wartość tych ruchomości, sprowadzających się do wyposażenia biura upadłego (ok. 1.500 zł) oraz ich stan techniczny skutkował jednak tym, że środki uzyskane z ich sprzedaży okazały się niewielkie i wyniosły ok. 130 zł (część przypadająca na upadłego J. J.).

W świetle powyższych okoliczności należy stwierdzić, że w masie upadłości brak było środków płynnych wystarczających na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Mimo zatem, że wartość majątku dłużnika, obejmująca nieruchomości (w większości zabezpieczone rzeczowo) jest wysoka, to jednak aby mogło dojść jego sprzedaży niezbędne jest poniesienie kosztów z tym związanych (wyceny majątku, koszty ogłoszeń prasowych), koniecznym jest także pokrywanie bieżących kosztów prowadzenia postępowania upadłościowego. Zasadne zatem było, przy braku w masie upadłości dłużnika jakichkolwiek płynnych środków (środków pieniężnych oraz ruchomości) na pokrycie kosztów prowadzonego postępowania upadłościowego, zobowiązanie wierzycieli przez sędziego-komisarza do wpłacenia zaliczki na pokrycie kosztów.

Skoro zobowiązani wierzyciele nie złożyli zaliczki na koszty postępowania, zaś w masie upadłości brak jest płynnych funduszy na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego - trafnie Sąd Rejonowy zaskarżonym postanowieniem z dnia 9 lutego 2015 r. umorzył postępowanie upadłościowe dłużnika J. J. - w oparciu o dyspozycję art. 361 pkt 2 p.u.n.

Odnosząc się na koniec do zarzutu naruszenia art. 152 ust. 1 p.u.n. wskazać trzeba, że nie zasługuje on na uwzględnienie już choćby z tych względów, że przedmiotem niniejszego postępowania zażaleniowego jest kwestia zasadności umorzenia postępowania upadłościowego przez Sąd Rejonowy jako sąd upadłościowy, a nie kwestia sprawowania nadzoru przez sędziego-komisarza nad czynnościami likwidacyjnymi syndyka. To nie zaniechania czy niewłaściwe czynności syndyka doprowadziły do decyzji o umorzeniu postępowania, tylko brak środków na prowadzenie tegoż postępowania, przy jednoczesnych działaniach syndyka zmierzających do pozyskania tych środków, które nie mogły się powieść z przyczyn wyżej już omówionych i od syndyka niezależnych. Ponadto analiza akt niniejszego postępowania upadłościowego nie pozwala zgodzić się z twierdzeniami skarżących o niesprawowaniu nadzoru przez sędziego-komisarza nad czynnościami likwidacyjnymi syndyka. Sędzia-komisarz reagował na każdy wniosek syndyka i w razie konieczności zobowiązywał go do złożenia wyjaśnień lub podjęcia konkretnych czynności.

Mając na uwadze całokształt powyższych wywodów, uznając zarzuty zażalenia skarżących A. G. i W. G. za nieuzasadnione, Sąd Okręgowy - na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 229 p.u.n. – oddalił zażalenie jako bezzasadne.

SSO A. Budzyńska SSO A. Woźniak SSO P. Sałamaj