Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 września 2015 roku

Sąd Okręgowy – Sąd Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach Wydział X

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 2 września 2015 roku w Katowicach

odwołania Z. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 6 marca 2015 roku Nr: (...)

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych

począwszy od 6 marca 2015r.

SSO Anna Petri

sygn. akt X U 668/15

UZASADNIENIE

Ubezpieczony Z. M. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. z dnia 6 marca 2015r. o odmowie przyznania mu prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony podniósł, że stanowisko ZUS jest krzywdzące, gdyż wbrew twierdzeniom organu rentowego posiada 15 lat pracy w warunkach szczególnych realizowanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku zbrojarza w latach 1972 – 1991 (k. 2, 7 i 37).

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wskazując, iż wbrew stanowisku ubezpieczonego podany przez niego okres zatrudnienia nie może być uznany za pracę w warunkach szczególnych z uwagi na to, iż nie dysponuje on świadectwem pracy w warunkach szczególnych z tego okresu, co wyklucza możliwość zmiany zaskarżonej decyzji (k. 3).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 1 września 1970r. do 24 czerwca 1972r. ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) jako uczeń praktycznej nauki zawodu (...) dla pracujących w B. na stanowisku zbrojarza. Od 1 sierpnia 1972r. do 15 maja 1975r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie Budowlano – (...) w M. na stanowisku zbrojarza, a od 1 kwietnia 1976r. do 29 maja 1991r. w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie Budowlano Przedsiębiorstwie (...) w B. na stanowisku zbrojarza. Pracodawca pozostawał ten sam, a zmianie ulegała tylko jego nazwa (świadectwa pracy ubezpieczonego – k. 8-10).

Od początku ubezpieczony faktycznie wykonywał obowiązki zbrojarza. W Szkole Zawodowej dla Pracujących przy Przedsiębiorstwie (...) w B. ukończył kierunek montażysta budowlany, jednak praktyki szkolne wykonywał jako zbrojarz. Nie realizował pracy montażysty, ponieważ nieletnim nie zezwalano na pracę na montażach na wysokości. Odbywał wyłącznie praktyki zbrojarskie. Potwierdza to świadectwo pracy wydane mu za ten okres. Nabycie wówczas przez niego kwalifikacji zbrojarza było respektowane przez późniejszego pracodawcę, przy którym była szkoła (świadectwo szkolne ubezpieczonego – k. 23, zeznania ucznia tej samej szkoły świadka W. S. – k. 37,przesłuchanie ubezpieczonego - k. 37 i jego).

Przez cały okres zatrudnienia od 1 sierpnia 1972r. do 15 maja 1975r. i od 1 kwietnia 1976r. do 29 maja 1991r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze wykonywał tylko obowiązki zbrojarza.Zbroił fundamenty, stropy, dachy, słupy, ławy, ramy pod zabudowę i wieże.Prac zbrojarskich było bardzo dużo, więc nie realizował już żadnych innych zadań (zeznania współpracowników ubezpieczonego – świadków: W. Z., L. P. i W. S. – k. 37, przesłuchanie ubezpieczonego).

Świadkowie W. Z.i L. P.wykonywali u tych samych pracodawców co ubezpieczony, na tych samych budowach, najczęściej w tych samych brygadach zbrojarskichdokładnie takie same obowiązki zbrojarskie co on. Otrzymują z tego tytułu wcześniejsza emeryturę – świadek Z.o numerze (...), a świadek P.– o numerze (...). Obydwoje sami występowali o świadectwo pracy w warunkach szczególnych, podobnie jak świadek S.. Ubezpieczony nie zdążył tego uczynić przed likwidacją pracodawcy,bo nie wiedział o takiej konieczności.

Ze wszystkich dokumentów zawartych w aktach osobowych ubezpieczonego wynika zatrudnienie go na stanowisku zbrojarza (umowa o pracę ubezpieczonego, kwestionariusz osobowy,przeszeregowania i karta obiegowa w jego aktach osobowych, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu - k. 11-12).

Ubezpieczony ukończył 60 lat w dniu 6 marca 2015r. Nie jest członkiem OFE. Na dzień 1 stycznia 1999r. posiadał 27 lat, 3 miesiące i 28 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy nie uznał mu żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych (wniosek ubezpieczonego w aktach emerytalnych, okoliczność przyznana przez organ rentowy).

Powyższe okoliczności zasadniczo nie są przez strony kwestionowane. Spornym jedynie pozostaje, czy ubezpieczony spełnił warunki do uzyskania wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015r., poz. 748), zwanej dalej ustawą emerytalną, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy, jeżeli w dniu jej wejścia w życie tj. 1 stycznia 1999r. osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy emerytalnej – wynoszący 25 lat dla mężczyzn.

Z mocy art. 32 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r., będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 powoływanej ustawy. Dla celów ustalenia uprawnień do emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w warunkach szczególnych za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

W myśl art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej obniżony wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Do przepisów tych należy zaliczyć rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.).

Na zasadzie § 2ust. 1 owego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Z mocy §4 ust. 1 rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. W Dziale V wykazu A stanowiącego załącznik do powołanego rozporządzenia, który obejmuje budownictwo w punkcie 4 wymieniono prace betoniarskie i zbrojarskie jako wykonywane w warunkach szczególnych.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności świadectw pracy ubezpieczonego, całej dokumentacji osobowej, zeznań współpracowników oraz przesłuchania ubezpieczonegonie budzi wątpliwości fakt, iż będąc zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy od 1 sierpnia 1972r. do 15 maja 1975r. w Przedsiębiorstwie Budowlano – (...) w M. oraz od 1 kwietnia 1976r. do 29 maja 1991r. w Przedsiębiorstwie Budowlano (...) w B. faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace zbrojarskie ujęte pod pozycją 4 działu V wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983r.Niczym innym poza tym się nie zajmował.

Zauważyć przy tym wypada, iż bezpośredni współpracownicy ubezpieczonego – świadkowie P. i Z. za realizowaną w warunkach szczególnych pracę na stanowisku zbrojarza u tych samych pracodawców otrzymują wcześniejszą emeryturę. Skoro zatem z racji wykonywania tych samych obowiązków nabyli on prawo do wcześniejszej emerytury, to odmowa przyznania takiego świadczenia ubezpieczonemu miałaby charakter dyskryminujący.

Podkreślić przy tym należy, iż dowodem potwierdzającym zatrudnienie ubezpieczonego w warunkach szczególnych może być nie tylko świadectwo wykonywania prac w tych warunkach. W postępowaniu sądowym okoliczność tę można wykazać przy pomocy wszelkich dowodów, w tym także osobowych, mających wpływ na prawo ubezpieczonego do świadczenia. Jak wynika bowiem z uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2004r. (II UK 337/03; OSNP z 2004r., z. 22, poz. 392) decydujące w tym przypadku jest wykonywanie przez pracownika określonej pracy, nawet bez względu na nazwę zajmowanego stanowiska. Całość zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazuje jednoznacznie, iż od 1 sierpnia 1972r. do 15 maja 1975r. i od 1 kwietnia 1976r. do 29 maja 1991r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

Stosownie do art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej emerytura, o jakiej mowa w art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki do przyznania mu wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych: osiągnął 60 lat życia w dniu 6 marca 2015r., w dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej tj. 1 stycznia 1999r. miał okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 27 lat, 3 miesiące i 28 dni, w tym 17 lat 11 miesięcy i 14 dni pracy w warunkach szczególnych. Ponadto nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

W myśl art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Ubezpieczony zgłosił wniosek o emeryturę dniu 12 lutego 2015r. Natomiast ostatni warunek do jej nabycia w postaci osiągnięcia 60 roku życia spełnił w dniu 6 marca 2015r. świadczenie to winno mu zatem być wypłacane od tego dnia.

Mając powyższe na względzie na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w związku zart. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z art. 32 ust. 1, 2 i 4, art. 27 i art. 129 ust. 1 tej ustawy oraz § 2 ust. 1 i § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odwołanie ubezpieczonego należało uwzględnić zmieniając zaskarżoną decyzję i przyznając mu prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych począwszy od ukończenia 60 lat życia tj. 6 marca 2015r.

SSO Anna Petri

ZARZąDZENIA:

1.  odnotować;

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS wraz z aktami emerytalnymi po złożeniu przez niego w terminie stosownego wniosku;

3.  kalendarz 14 dni lub z wpływem.

K. dnia 7 września 2015r.