Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie : Przewodniczący SSR del. do SO Maciej Nawrocki

Protokolant st. prot. sąd. Magdalena Pelz

po rozpoznaniu w dniu 6 października 2015 r. w Poznaniu

odwołania (...) Sp. z o.o. w W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W.

z dnia 5 sierpnia 2014r., znak: (...)

przy udziale zainteresowanej K. Z.

w sprawie (...) Sp. z o.o. w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, iż K. Z. nie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu wykonywania umowy na rzecz płatnika składek (...) Sp. z o.o. w okresie od 1 do 18 stycznia 2013r.,

2.  zasądza od pozwanego organu rentowego na rzecz odwołującej spółki kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego

/-/ Maciej Nawrocki

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 sierpnia 2014 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W., na podstawie art. 38 ust. 1, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a i c, art. 83 ust. 1 pkt 1 i 3, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2, art. 18 ust. 3 i art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. - Dz. U. z 2015 r., poz. 121 ze zm.; dalej: ustawa o sus) oraz art. 81 ust. 1 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027 ze zm.), stwierdził, że K. Z. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu wykonywania umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje przepisy dotyczące zlecenia na rzecz płatnika składek (...) Sp. z o.o. w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 18 stycznia 2013 r. z podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia, która wynosi:

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż płatnik składek zawarł z K. Z. umowę nazwaną umową o dzieło na okres od 1 stycznia 2013 r. do 18 stycznia 2013 r. Przedmiotem umowy było przygotowanie i wygłoszenie wkładu na temat „Optymalizacja leczenia przewlekłych limfo-proliferacji” na spotkaniu naukowym (...)w Z. dnia 18 stycznia 2013 r. Z tytułu wykonywania umowy K. Z. w dniu 29 stycznia 2014 r. otrzymała wynagrodzenie w wysokości 2.000,00 zł. W okresie wykonywania umowy K. Z. nie posiadała innego tytułu powodującego obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Zdaniem organu rentowego wykonywanie czynności faktycznych tj. przygotowanie i wygłoszenie wykładu „Optymalizacja leczenia przewlekłych limfo-proliferacji” podczas spotkania naukowego (...)w Z. dnia 18 stycznia 2013 r. jest umową o świadczenie usług do której zgodnie z art. 750 kc stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Realizująca umowę K. Z. otrzymała wynagrodzenie za wykonaną czynność tj. wygłoszenie wykładu, a nie za osiągnięcie rezultatu. Zakwestionowana umowa nie może być uznana za umowę o dzieło. W rzeczywistości wolą stron tej umowy było świadczenie usług, a nie wykonanie dzieła, gdyż to nie wynik, ale określone czynności i działania były istotne dla realizacji tej umowy i z tego K. Z. była rozliczana. Co do zasady dziełem jest stworzenie czegoś lub przetworzenie do postaci w jakiej dotychczas nie istniało. W przypadku przeprowadzenia wykładu nie występuje żaden rezultat uwidoczniony w jakiejkolwiek postaci materialnej lub niematerialnej. Nie ma także podstaw do konstruowania ewentualnej odpowiedzialności za wady „dzieła”. Przeprowadzenie wykładu jest to wyłącznie staranne działanie wykonawcy umowy, który ma przekazać określony zasób wiedzy. Wkład w postaci wysiłku intelektualnego, wymaganego przy każdej pracy umysłowej, jest elementem obowiązku starannego działania. Natomiast płatnik składek wskazywał w toku postępowania, iż „ujęcie w przedmiocie umowy przygotowania wykładu traktujemy jako jego stworzenia wykładu (ustalenie przez autora koncepcji wykładu) oraz jako zobowiązanie wykonawcy do należytego i profesjonalnego zaprezentowania treści wykładu” a także, że Spółki nie interesują „starania” wykładowcy zmierzające do stworzenia wykładu (np. badanie, gromadzenie literatury, pisanie konspektu itp.) ani to jaki nakład pracy wykładowca włożył w te czynności, ale konkretny efekt, który jest weryfikowany podczas prezentacji -wygłoszenie wykładu. Wobec powyższego organ rentowy uznał, iż sporna umowa wbrew jej nazwie nie jest umową o dzieło, ale umową o świadczenie usług do której zastosowanie mają przepisy o zleceniu. /vide decyzja w aktach ZUS/

Dnia 8 września 2014 r., w formie i terminie przewidzianym prawem, (...) Sp. z o.o. złożyła odwołanie od powyższej decyzji, o jej zmianę w całości i orzeczenie, że K. Z. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu wykonywania umowy o świadczenie usług.

W uzasadnieniu odwołująca spółka wskazała, iż błędne jest arbitralne przyjęcie, że każdy wykład, bez względu na jego charakter i cechy stanowi świadczenie usług. Dopiero zbadanie tematu i charakteru wykładu, jego sposobu przygotowania i przedstawienia, a także czy wykład stanowi utwór w rozumieniu przepisów prawa autorskiego, pozwala na przyjęcie, czy mamy do czynienia ze świadczeniem usług, czy też wykonaniem dzieła. Spółka wskazała również, iż z orzecznictwa wynika, że nie stanowi dzieła szereg powtarzalnych czynności o ogólnie określonym przedmiocie, nieprowadzących do wytworzenia jakiekolwiek utworu o cechach indywidulanych, sprecyzowanych przez zamawiającego. Takim dziełem nie jest też cykl wykładów o bardzo ogólnie sprecyzowanej tematyce, niemających cech autorskich zindywidualizowanych, na których formę czy charakter zamawiający nie ma żadnego wpływu. Zdaniem odwołującej wykład wygłoszony przez zainteresowaną nie miał wyżej wskazanych cech. Na podstawie zawartej umowy K. Z. zobowiązana była do przygotowania wykładu w formie materialnej i do przekazania go zamawiającemu, co zresztą uczyniła przekazując elektroniczną wersję prezentacji w formacie power point. Zainteresowana nie wygłaszała cyklu wykładów, lecz jeden wykład o charakterze niepowtarzalnym. Umowa zawarta między zainteresowaną a zamawiającym wskazywała dokładną datę wykonania dzieła. Temat wykładu był szczegółowo sprecyzowany jako: „ Optymalizacja leczenia przewlekłych limfo-proliferacji” i przedstawiał autorskie metody oraz własne spostrzeżenia zainteresowanej. Wykład nie był powtórzeniem treści podręcznika akademickiego, ani nie miał charakteru cyklu zajęć dydaktycznych. Temat wykładu został ustalony wraz z zamawiającym, a zamawiający miał wgląd i kontrolę nad treścią wykładu, a po wygłoszeniu wykładu własność nośnika, na którym zarejestrowano wykład została przeniesiona na zamawiającego. Zdaniem odwołującej taki wykład ma cechy utworu w rozumieniu prawa autorskiego, gdyż ma charakter niestandardowy, niepowtarzalny, spełniający kryteria twórczego i indywidualnego utworu naukowego. Odwołująca zarzuciła również, iż ZUS nie dokonał jakiejkolwiek analizy cech i charakteru wykładu wygłoszonego przez zainteresowaną. Ograniczył się jedynie do wskazania jego tematu i miejsca wygłoszenia. Nie zbadał, czy temat wykładu miał charakter zindywidualizowany i autorski, w jaki sposób został określony i jaki wpływ miał na ten temat wykładu zamawiający, na jakich materiałach opierała się zainteresowana, w jakiej formie wykład został utrwalony, ile razy był wygłaszany i czy został przekazany zainteresowanemu w formie utrwalonej. /vide odwołanie k. 7-12 akt/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, jednocześnie podtrzymując argumentację z zaskarżonej decyzji w pełnej rozciągłości. /vide odpowiedź na odwołanie k. 81 akt/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Sp. z o.o. z dniem 6 września 2004 r. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego - rejestru przedsiębiorców pod numerem (...).

Przedmiotem działalności spółki jest m.in. produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych, produkcja leków i wyrobów farmaceutycznych, produkcja artykułów kosmetycznych i toaletowych, sprzedaż hurtowa perfum i kosmetyków, prace badawczo rozwojowe w dziedzinie nauk chemicznych oraz medycznych i farmacji.

dowód: odpis KRS

Spółka zdecydowała się na wprowadzenie na rynek nowego innowacyjnego leku w leczeniu przewlekłej białaczki limfocytowej i innych chorób hemoonkologicznych w związku z czym zwróciła się do K. Z. o wygłoszenie wykładu na temat optymalizacji leczenia przewlekłych limfo-proliferacji podczas spotkania lekarzy (...)w Z. w dniu 18 stycznia 2013 r.

Wybór K. Z. jako autora niniejszego wykładu był spowodowany tym, iż jest ona wybitnym lekarzem w dziedzinie hematoonkologii, nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Przez wiele lat była kierownikiem Kliniki (...) oraz ordynatorem Szpitala (...) w P.. Pracowała w Collage w L. i w Instytucie (...) w P.. Posiada tytuł naukowy profesora zwyczajnego od 1996 r. Pełniła również funkcję konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie hematologii w województwie (...) i (...). Przyznany został jej Medal Stulecia Towarzystwa (...) polskich oraz medal (...) Towarzystwa (...). Otrzymała także nagrodę Ministra Zdrowia za publikację na temat leczenia ostrej białaczki szpikowej.

dowód: zeznania świadka M. O. (k. 113v-114) zeznania ubezpieczonej (k. 122v-123)

Wobec powyższego umową nazwaną umową o dzieło nr (...) Sp. z o.o. (zamawiający) zleciła K. Z. (wykonawcy) w terminie od 1 stycznia 2013 r. do 18 stycznia 2013 r. wykonanie następującej pracy: przygotowanie i wygłoszenie wykładu na temat „Optymalizacja leczenia przewlekłych limfo-proliferacji” na spotkaniu naukowym (...)w Z. dnia 18 stycznia 2013 r. (§ 1 umowy). Strony umowy ustaliły, że za przygotowanie i wygłoszenie wykładu wykonawca otrzyma wynagrodzenie brutto w wysokości 2.000 zł, płatne w terminie 14 dni po przekazaniu przedmiotu umowy i przedłożenia rachunku (§ 2 umowy). Wykonawca nie może powierzyć wykonania zobowiązań wynikających z umowy innej osobie (§ 3 umowy). Wnioskodawca oświadczył, iż nie pozostaje z zamawiającym w stosunku pracy i w związku z tym nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu (§ 4 umowy).

dowód: umowa (...)w aktach ZUS

Strony umowy ustaliły, że K. Z. przygotowując wykład uwzględni najnowsze dane na temat objęty wykładem, własne przemyślenia i obserwacje kliniczne, wieloletnie doświadczenie i konkluzje o najlepszych sposobach leczenia chorób limfoproliferacyjnych i przedstawi model leczenia.

Realizując umowę K. Z. przygotowała wykład i prezentację multimedialną, którą jeszcze przed wykładem wysłała przedstawicielce płatnika składek, a później pokazała w trakcie wykładu wygłoszonego, zgodnie z ustaleniami dnia 18 stycznia 2013 r. na spotkaniu naukowym (...)w Z.. Wykład ten był przygotowany specjalnie na potrzeby tego konkretnego spotkania naukowego.

dowód: wydruk prezentacji (k. 13-78), zeznania ubezpieczonej (k. 122v-123)

W związku z wykonaniem umowy nr (...) został wystawiony rachunek, na podstawie którego płatnik składek wypłacił K. Z. kwotę 1.820 zł netto, tj. po odliczeniu zaliczki na podatek dochodowy.

dowód: rachunek w aktach ZUS

W dniach 14 marca 2014 r., od 17 marca 2014 r. do 20 marca 2014 r. i 1 kwietnia 2014 r. organ rentowy przeprowadził kontrolę u płatnika składek (...) Sp. z o.o., w wyniku której stwierdził m.in., że płatnik składek nie dokonał zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego i ubezpieczenia zdrowotnego w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 18 stycznia 2013 r. K. Z. z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o świadczeniu usług nazwanej przez płatnika umową o dzieło. Ponadto wskazał, iż w okresie wykonywania umowy K. Z. nie posiadała innego tytułu do ubezpieczeń społecznych. Zakład wskazał również, iż (...) Sp. z o.o. na przygotowanie i wygłoszenie wykładów na temat leków promowanych przez spółkę wykonywanej pracy zawiera także umowy zlecenia. Treść umowy zlecenia oraz rodzaj faktycznie wykonywanej pracy był tożsamy z umowami o dzieło.

dowód: protokół kontroli w aktach ZUS

W oparciu o ustalenia poczynione w toku kontroli, organ rentowy wydał w dniu 5 sierpnia 2014 r. decyzję, w której stwierdził, iż K. Z. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu wykonywania umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje przepisy dotyczące zlecenia, na rzecz płatnika składek (...) Sp. z o.o. w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 18 stycznia 2013 r. z podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia, która wynosi:

–

2.000 zł na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe za 01.2013 r.,

–

1.774,80 zł na ubezpieczenie zdrowotne za 01.2013 r.

dowód: decyzja w aktach ZUS

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań świadka M. O. (k. 113v-114), zeznań ubezpieczonej (k. 122v-123) oraz dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego i aktach sprawy.

Sąd uznał za w pełni wiarygodne i przydatne dla potrzeb niniejszego postępowania dokumenty zgromadzone w aktach sprawy oraz w aktach pozwanego organu rentowego. Przedmiotowe dokumenty zostały bowiem sporządzone przez osoby do tego powołane w ramach przysługujących im kompetencji oraz w przewidzianej prawem formie. Ponadto ich treść i forma nie były kwestionowane przez żadną ze stron procesu, a zatem i Sąd nie znalazł podstaw, by czynić to z urzędu.

Zeznaniom świadka i ubezpieczonej Sąd dał wiarę, oceniając je jako szczere, spójne i logiczne, dostrzegając nadto, że korespondowały one zarówno ze sobą nawzajem, jak i z dokumentami zgromadzonymi w aktach sprawy, których wiarygodności strony nie kwestionowały.

Sąd zważył, co następuje:

Zasady dotyczące podlegania ubezpieczeniom społecznym zostały określone w ustawie o sus. W art. 6 ust. 1 pkt 4 w/w ustawy wskazano, iż obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4.

Zgodnie z art. 13 pkt 2 cyt. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach osoby wykonujące pracę nakładczą oraz zleceniobiorcy - od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Natomiast w art. 18 ust. 3 ustawy o sus wskazano, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców ustala się zgodnie z ust. 1, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Organ rentowy stwierdził w zaskarżonej decyzji, że K. Z. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu wykonywania umowy o świadczenie usług na rzecz płatnika składek (...) Sp. z o.o. W ocenie organu rentowego umowę zawartą pomiędzy odwołującą spółką a ubezpieczoną należy bowiem traktować jako umowę o świadczenie usług, do której mają zastosowanie przepisy dotyczące zlecenia. Natomiast odwołująca podnosiła, że wykonanie i przeprowadzenie wykładu na podstawie zawartej umowy ma charakter indywidualnie oznaczonego dzieła i wobec tego zawartą umowę należy uznać za umowę o dzieło. Tym samym kwestia sporna sprowadzała się ustalenia charakteru prawnego umowy łączącej (...) Sp. z o.o. z K. Z..

Zgodnie z art. 734 § 1 kc przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.

Istota umowy zlecenia wyraża się w tym, że przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Należy ona do kategorii umów z zakresu szeroko rozumianego pośrednictwa. Zasadniczymi elementami wyodrębnionymi w definicji tej umowy są: dokonanie czynności prawnej (określonej) oraz działanie dla dającego zlecenie. Stanowi ona konstrukcję umożliwiającą dokonywanie czynności prawnych przy wykorzystaniu zastępstwa. Zastępstwo to polega na dokonywaniu czynności prawnej dla innej osoby (dającego zlecenie), a tym samym może się wyrażać zarówno w działaniu w jego imieniu i z bezpośrednim skutkiem prawnym dla niego, jak i w działaniu w imieniu własnym, ale na rachunek dającego zlecenie.

Zgodnie z art. 627 kc przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Elementami przedmiotowo istotnymi umowy o dzieło są: (i) określenie dzieła, do którego wykonania zobowiązany jest przyjmujący zamówienie, a także (ii) określenie wynagrodzenia, do którego zapłaty zobowiązany jest zamawiający, z uwzględnieniem regulacji art. 628 w zw. z art. 627 kc. Umowa o dzieło jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, wzajemną i odpłatną, a jej zawarcie następuje zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi umów (zob. A. Brzozowski (w:) System prawa prywatnego, t. 7, 2004, s. 316–317). Stosunek prawny umowy o dzieło dochodzi do skutku w wypadku złożenia przez obie strony zgodnych oświadczeń woli. Do skutecznego zawarcia umowy o dzieło nie jest wymagane wydanie przyjmującemu zamówienie jakiejkolwiek rzeczy, na przykład materiałów potrzebnych do wykonania dzieła (zob. uwagi do art. 633 i 634). Ekwiwalentem świadczenia przyjmującego zamówienie, które polega na wykonaniu dzieła, jest świadczenie zamawiającego polegające na zapłacie wynagrodzenia (zob. też uwagi zawarte w komentarzu do art. 487), z czego wynika odpłatny charakter umowy o dzieło. Umowa o dzieło jest zatem umową o „rezultat usługi”.

Istotą umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej. Umowa o świadczenie usług jest zaś umową starannego działania, zatem jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, iż wolą stron umowy było wykonanie określonego dzieła, a nie świadczenie usług, gdyż to nie podejmowane działania, ale wynik był istotny dla realizacji umowy i to wynik stanowił podstawę do wypłacenia ubezpieczonej wynagrodzenia.

W umowie strony wyraźnie wskazały, iż K. Z. w terminie od 1 stycznia 2013 r. do 18 stycznia 2013 r. jest zobowiązana do wykonania następującej pracy: przygotowanie i wygłoszenie wykładu na temat „Optymalizacja leczenia przewlekłych limfo-proliferacji” na spotkaniu naukowym (...)w Z. dnia 18 stycznia 2013 r. Ponadto z zeznań M. O. wynika, iż ubezpieczona została wybrana do wykonania w/w dzieła z uwagi na posiadaną wiedzę i doświadczenie oraz osiągnięcia w dziedzinie hematoonkologii. Również jako jedna z nielicznych specjalistów w w/w dziedzinie może wskazać wytyczne co do nowego podejścia do leczenia przewlekłej białaczki limfocytowej nowoczesnymi i do tej pory niestosowanymi w Polsce lekami. Wskazać również należy, iż temat przygotowanego wykładu został sformułowany w sposób szczegółowy, co pozwala na sprawdzenie jego wad i ustalenia, czy zostały spełnione wymagania stawiane przez zamawiająca spółkę.

W orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, iż przedmiot umowy o dzieło może być więc określony w różny sposób i różny może być stopień dokładności tego określenia, pod warunkiem że nie budzi on wątpliwości, o jakie dzieło chodzi. Nie można bowiem uznać za dzieło czegoś, co nie odróżnia się w żaden sposób od innych występujących na rynku rezultatów pracy - materialnych bądź niematerialnych, gdyż wówczas zatraciłby się indywidualny charakter dzieła. Dzieło nie musi wprawdzie być czymś nowatorskim i niewystępującym jeszcze na rynku, jednak powinno posiadać charakterystyczne, wynikające z umowy cechy, umożliwiające zbadanie, czy dzieło zostało wykonane prawidłowo i zgodnie z indywidualnymi wymaganiami bądź upodobaniami zamawiającego. Stosunek prawny wynikający z umowy o dzieło nie ma charakteru zobowiązania trwałego (ciągłego). Stanowi zobowiązanie do świadczenia jednorazowego i to po obu stronach tego stosunku zobowiązaniowego. Zarówno świadczenie zamawiającego jak i wykonawcy dzieła uznawane są za świadczenia jednorazowe, a jego ramy czasowe wyznacza powierzenie wykonania i wykonanie dzieła. Czas ten jest zatem z zasady warunkowany właściwościami samego dzieła, determinowany przez jego wykonawcę a nie zamawiającego. Przedmiotem umowy o dzieło jest doprowadzenie do weryfikowalnego i jednorazowego rezultatu, zdefiniowanego przez zamawiającego w momencie zawierania umowy. Dzieło jest wytworem, który w momencie zawierania umowy nie istnieje, jednak jest w niej z góry przewidziany i określony w sposób wskazujący na jego indywidualne cechy. Dlatego też jednym z kryteriów umożliwiających odróżnienie umowy o dzieło od umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług jest możliwość poddania dzieła sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3.11.2000 r., IV CKN 152/00). Sprawdzian taki jest niemożliwy do przeprowadzenia, jeśli strony nie określiły w umowie cech i parametrów indywidualizujących dzieło. Taki brak kryteriów określających pożądany przez zamawiającego wynik (wytwór) umowy prowadzi do wniosku, że przedmiotem zainteresowania zamawiającego jest wykonanie określonych czynności, a nie ich rezultat. Biorąc to pod uwagę, w przypadku umowy o dzieło w postaci utworu naukowego (wykładu), przesłanką przedmiotowo istotną (przesądzającą) jest jego zakres, którego wskazanie nie może się ograniczać do danej dziedziny nauki. Tak bowiem szeroko ujęty przedmiot umowy uniemożliwia jego identyfikację wśród innych utworów intelektualnych dotyczących tego samego zakresu. Istotą wykładu jako dzieła autorskiego jest jego treść zawierająca przekaz określonej myśli intelektualnej twórcy, której granice wytycza z góry zamówiony temat (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.08.2014 r., II UK 12/14; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4.06.2014 r., II UK 548/13; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5.03.2004 r., I CK 329/03; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3.10.2013 r., II UK 103/13).

Skoro w momencie zawierania umowy temat wykładu został szczegółowo określony, to jest możliwy do ustalenia (zidentyfikowania) jej rezultat. Zatem przygotowanie i wygłoszenie sprecyzowanego wykładu w dniu 18 stycznia 2013 r. z danej dziedziny wiedzy, z podaniem konkretnego tematu, może być przedmiotem umowy o dzieło. Oznacza to, iż zamawiający jest zainteresowany określonym dziełem (utworem) intelektualnym o indywidualnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, mającym na celu przekazanie spostrzeżeń oraz wskazówek innym lekarzom, które wykraczają poza wiedzę ogólnie dostępną np. w podręcznikach lub innych pracach pisemnych.

W konsekwencji Sąd uznał, iż stanowisko organu rentowego zaprezentowane w zaskarżonej decyzji nie było uzasadnione. Przedmiotem spornej umowy było bowiem przygotowanie i wygłoszenie wykładu o skonkretyzowanej tematyce, noszącego cechy utworu autorskiego. Ponadto rezultat osiągnięty przez ubezpieczoną odpowiadał kryteriom zawartym w niniejszej umowie, którego wyrazem był pozytywny oddźwięk na tak wygłoszony wykład.

W konsekwencji, Sąd Okręgowy na podstawie cytowanych przepisów prawa materialnego i art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 5 sierpnia 2014 r. i stwierdził, ze K. Z. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu wykonania umowy o dzieło na rzecz płatnika składek (...) Sp. z o.o. w okresie od 1 do 18 stycznia 2013 r.

O kosztach orzeczono w punkcie 2 sentencji wyroku, na podstawie art. 98 § 1 kpc w zw. z § 2 ust. 1, § 3 ust. 1 i § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.).

/-/ Maciej Nawrocki