Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 lipca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Daria Stanek (spr.)

Sędziowie: SA Barbara Mazur

SO deleg. Alicja Podlewska

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2013 r. w Gdańsku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o umorzenie należności funduszu alimentacyjnego

na skutek zażalenia J. S.na postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku – VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 22 maja 2013 r., sygn. akt
VII U 1041/13 o odrzuceniu skargi J. S.o wznowienie postępowania
w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku -
XV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w Gdyni z dnia 28 maja 2010 r., sygn. akt XV U 661/10.

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie.

Sygn. akt III AUz 213/13

Uzasadnienie:

Wyrokiem z dnia 28 maja 2010 r. wydanym w sprawie o sygn. akt XV U 661/10 Sąd Okręgowy w Gdańsku - XV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w Gdyni zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.z dnia
15 stycznia 2010 r. nr 20/10 Al.-(...)-7/10 w ten sposób, że umorzył ubezpieczonemu J. S.należności z tytuły wypłaconych świadczeń
z funduszu alimentacyjnego oraz opłaty na pokrycie kosztów związanych z działalności funduszu powyżej kwoty 5.000 zł oddalając odwołanie w pozostałym zakresie oraz oddalił odwołanie od decyzji z dnia 15 stycznia 2010 r. nr 19/10 Al.-(...)-6/10. Na skutek apelacji zarówno ubezpieczonego, jak i pozwanego organu rentowego, Sąd Apelacyjny
w Gdańsku wyrokiem z dnia 6 kwietnia 2011 r. o sygn. akt III AUa 1621/10 oddalił obie apelacje.

Pismem z dnia 27 czerwca 2012 r. ubezpieczony J. S. wniósł
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu z dnia 28 maja 2010 r. o sygn. akt XV U 661/10 oraz o zawieszenie, nałożonych na niego na okres 2 lat, potrąceń alimentacyjnych i zaległości alimentacyjnych z otrzymywanej przez niego renty – podnosząc, że zabieranie mu środków z renty jest przestępstwem. Pismo zostało złożone
w dniu 28 czerwca 2012 r. w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w S., które następnie zostało przekazane w dniu 6 maja 2013 r. Sądowi Okręgowemu
w Gdańsku.

W uzasadnieniu pisma skarżący wskazywał na dolegliwości, na które cierpi, fakt pogorszenia się jego stanu zdrowia. Przytoczył, iż posiada orzeczoną niezdolność do pracy
do osiągnięcia wieku emerytalnego 65 lat. Podał, iż jego zdaniem ocena poprzedniego jego wystąpienia była rażąco nieprawidłowa wobec braku perspektyw na poprawę zdrowia, zaś dokonywane z otrzymywanego świadczenia potrącenia alimentacyjne ograniczają mu środki do życia. Potrącenia powyższe, jak wskazał skarżący, działania w postaci ww. potrąceń uznaje za przestępstwo.

Sąd Okręgowy w Gdańsku – VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych postanowieniem z dnia 22 maja 2013 r., sygn. akt VII U 1041/13 odrzucił skargę J. S.o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku - XV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą
w Gdyni z dnia 28 maja 2010 r. o sygn. akt XV U 661/10 na podstawie art. 410 § 1 k.p.c., ponieważ nie została ona oparta na ustawowej podstawie.

Powyższe postanowienie zaskarżył J. S. kwestionując jego zasadność.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie J. S. zasługiwało na uwzględnienie, ale z innych przyczyn niż podane przez skarżącego.

W pierwszej fazie postępowania w sprawie ze skargi o wznowienie postępowania Sąd bada, czy skarga została wniesiona w terminie wynikającym z przepisów art. 407 i art. 408 k.p.c., czy jest ona dopuszczalna (ze względu na zaskarżone orzeczenie) i czy oparto
ją na ustawowej podstawie. Skarga, która warunków tych nie spełnia, nie może być przez Sąd rozpoznana. Zgodnie bowiem z art. 410 § 1 k.p.c., Sąd odrzuca skargę o wznowienie postępowania wniesioną po upływie przepisanego terminu, niedopuszczalną lub nieopartą
na ustawowej podstawie. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.

Badanie przesłanki oparcia skargi o wznowienie postępowania na ustawowej podstawie nie ogranicza się do kontroli, czy wskazane w skardze okoliczności odpowiadają ustawowym podstawom wznowienia, ale obejmuje również ustalenie, czy podstawa wznowienia rzeczywiście istnieje (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2012 r., I CZ 104/12, LEX nr 1232738, z dnia 14 kwietnia 2011 r., II UZ 10/11, LEX
nr 901616).

Art. 405 k.p.c. stanowi, że do wznowienia postępowania z przyczyn nieważności oraz
na podstawie przewidzianej w art. 401 ¹ właściwy jest sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, a jeżeli zaskarżono orzeczenia sądów różnych instancji, właściwy jest sąd instancji wyższej. Do wznowienia postępowania na innej podstawie właściwy jest sąd, który ostatnio orzekał
co do istoty sprawy.

W wypadkach objętych art. 405 zd. drugie k.p.c. do wznowienia postępowania właściwy jest: 1) sąd pierwszej instancji, gdy jego orzeczenie nie zostało zaskarżone, 2) sąd drugiej instancji, gdy oddalił apelację albo zmienił wyrok sądu pierwszej instancji i wyrok ten uprawomocnił się albo gdy wniesiona od tego wyroku skarga kasacyjna została oddalona (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 2012 r., II CO 10/12, LEX nr 1215143).

Sądem orzekającym ostatnio co do istoty sprawy w rozumieniu art. 405 zdanie drugie k.p.c., właściwym do wznowienia postępowania na podstawach określonych w art. 403 k.p.c., jest sąd drugiej instancji, który oddalił apelację (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
21 stycznia 2011 r., II PZ 51/10, LEX nr 784934).

Przez sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, właściwy do rozpoznania skargi
o wznowienie postępowania w razie oparcia jej na podstawie nieważności (art. 401 k.p.c.), należy rozumieć sąd orzekający w instancji, w której postępowanie było dotknięte nieważnością, a gdy nieważnością było dotknięte postępowanie w więcej niż jednej instancji - sąd wyższej instancji (art. 405 k.p.c.) (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2006 r., I PO 1/06, OSNP 2007/9-10/134).

W niniejszej sprawie skarżący wniósł o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku - XV Wydziału Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w Gdyni z dnia 28 maja 2010 r. o sygn. akt
XV U 661/10, utrzymanego w mocy przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia
6 kwietnia 2011 r. o sygn. akt III AUa 1621/10, który oddalił apelacje J. S.oraz organu rentowego. Skarżący w przedmiotowej skardze powołał się na dolegliwości,
na które cierpi, fakt pogorszenia się jego stanu zdrowia. Przytoczył, iż posiada orzeczoną niezdolność do pracy do osiągnięcia wieku emerytalnego 65 lat. Podał, iż jego zdaniem ocena poprzedniego jego wystąpienia była rażąco nieprawidłowa wobec braku perspektyw
na poprawę zdrowia, zaś dokonywane z otrzymywanego świadczenia potrącenia alimentacyjne ograniczają mu środki do życia. Potrącenia powyższe, jak wskazał skarżący, działania w postaci ww. potrąceń uznaje za przestępstwo.

Zatem J. S. nie podnosił ustawowej podstawy wznowienia w postaci nieważności postępowania, ani podstawy przewidzianej w art. 401 ¹ k.p.c.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy błędnie uznał się właściwym
do rozpoznania niniejszej skargi o wznowienie postępowania, czym naruszył art. 405 k.p.c., albowiem właściwy jest sąd, który ostatnio orzekał co do istoty sprawy – czyli Sąd Apelacyjny w Gdańsku.

Sąd Okręgowy powinien przedsięwziąć czynności zmierzające do przekazania skargi
o wznowienie J. S. Sądowi Apelacyjnemu w Gdańsku zgodnie z właściwością rzeczową celem jej rozpoznania.

Z uwagi na powyższe ustalenia Sąd Apelacyjny orzekł, na podstawie 386 § 1 k.p.c.
w zw. z art. 397 § 1 i 2 k.p.c., jak w sentencji postanowienia.