Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 654/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 października 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący

SSO Stanisław Łęgosz

Sędziowie

SSO Paweł Lasoń

SSO Beata Grochulska (spr.)

Protokolant

st. sekr. sąd. Beata Gosławska

po rozpoznaniu w dniu 22 października 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa T. S. (1) i T. S. (2)

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie

z dnia 27 maja 2015 roku, sygn. akt I C 132/15

oddala obie apelacje i znosi wzajemnie między stronami koszty procesu za instancję odwoławczą.

SSO Stanisław Łęgosz

SSO Paweł Lasoń SSO Beata Grochulska

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 654/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 27 maja 2015 roku Sąd Rejonowy w Bełchatowie po rozpoznaniu

I. sprawy z powództwa T. S. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna w W. o zapłatę 35000,00 złotych

II. sprawy z powództwa T. S. (2)

przeciwko Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna w W. o zapłatę 32000,00 złotych

I. 1. zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki T. S. (1) kwotę 35.000 zł z odsetkami w wysokości określonej w ustawie dla poszczególnych okresów opóźnienia od dnia 13 października 2014 roku do dnia zapłaty;

2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie,

3. zasądził od pozwanego Towarzystwa (...)

Akcyjnej w W. na rzecz powódki T. S. (1) kwotę 4167,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

II. 1. zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda T. S. (2) kwotę 22.000 zł z odsetkami w wysokości określonej w ustawie dla poszczególnych okresów opóźnienia od dnia 13 października 2014 roku do dnia zapłaty;

2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie ,

3. zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda T. S. (2) kwotę 2 022,46 zł złotych tytułem zwrotu kosztów procesu .

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

W dniu 4 sierpnia 2007 roku w miejscowości G., gmina S., miał miejsce wypadek drogowy gdzie kierujący samochodem marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) D. S. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu samochodowi osobowemu marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) kierowanemu przez S. S. (1) przez co spowodował wypadek drogowy. W przedmiotowym wypadku S. S. (1) doznał urazów wielonarządowych w następstwie których zmarł 5 sierpnia 2007 r .

Sprawca wypadku został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 14 kwietnia 2008 r w sprawie II K 573/07 za czyn z art. 177 § 2 kk na karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby.

Pojazd sprawcy zdarzenia był objęty obowiązkowym ubezpieczeniem OC w zakładzie pozwanego.

Kiedy doszło do wypadku powód T. S. (2) był pasażerem samochodu kierowanego przez jego brata S. S. (1). Jechali razem na dyskotekę. Powód w wyniku wypadku stracił przytomność i nie widział się z bratem do jego śmierci. Na pogrzeb brata wypisał się ze szpitala. T. S. (2) był bardzo zżyty z bratem. Mieszkali razem z rodzicami, siostra wyszła za mąż i wyprowadziła się. Pomagali rodzicom w utrzymaniu domu
i gospodarstwa. Pomagali przy budowie domu. T. S. (2) pracował razem z bratem S. w P. w Zakładach (...) tylko na różnych działach. Razem zatem spędzali czas i w pracy i poza nią. Wzajemnie sobie pomagali. Dla powoda brat był wzorem gdyż nie palił, nie pił alkoholu, był od niego starszy o 7 lat.

Ojciec powoda zmarł 3 lata później w 2010 roku . Obecnie T. S. (2) zamieszkuje z matką oraz swoją dziewczyną. Dzieci nie posiada. Powódka T. S. (1) do chwili obecnej nie może pogodzić się ze śmiercią syna S., który zginął w wieku zaledwie 29 lat. Syn pomagał rodzicom finansowo oraz swoją pracą. Cała rodzina wspierała się i była zgodna. Razem spędzali wszystkie święta i uroczystości rodzinne. T. S. (1) z mężem planowali rozbudować dom aby w przyszłości synowie z rodzinami mogli z nimi zamieszkać. Po wypadku T. S. (1) korzystała z pomocy psychiatry i psychologa. Grób syna odwiedzała prawie codziennie. Obecnie już rzadziej ale przynajmniej raz w tygodniu. Powódka do dnia dzisiejszego trzyma rzeczy osobiste syna, dokumenty, ubrania. Nie ma siły aby je uprzątnąć.

Pozwany uznał swa odpowiedzialność co do zasady i wypłacił powódce T. S. (1) kwotę 15000,00 zł, powodowi T. S. (2) kwotę 8000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć syna i brata decyzją dnia 1 października 2014 roku. .

Powódce T. S. (1) Sąd Rejonowy w Bełchatowie wyrokiem z dnia 16 czerwca 2009 r w sprawie I C 41/09 zasądził od pozwanego kwotę 25000,00 zł tytułem znacznego pogorszenia sytuacji życiowej w oparciu o przepis art. 446 § 3 k.c.

Sąd Rejonowy zważył, iż powództwo zasługuje na uwzględnienie w przeważającej części .

Zgodnie z treścią art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia (§1).Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody będące następstwem przewidzianego w umowie wypadu, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2).

Istota ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikająca z art. 822 k.c. sprowadza się więc do tego, że w sytuacji zaistnienia szkód określonych w § 2 tego przepisu, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia odszkodowania osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za te szkody ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej reguluje natomiast ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych ( Dz. U. nr 124 poz. 1152).

W świetle art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, który stanowi lex specialis do art. 822 § 1 k.c, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym obowiązani są do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Zgodnie natomiast z art. 35 cytowanej ustawy ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Art. 36 ust 1 stanowi , iż odszkodowanie ustala się
i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej, której przekroczenie w okolicznościach niniejszej sprawy nie wchodzi w grę .

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, iż do wyrządzenia szkody doszło w następstwie ruchu pojazdu mechanicznego. Niewątpliwym i nie kwestionowanym przez pozwanego jest także, iż zachodzą podstawy odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody na podstawie art. 436 § 2 k.c. w związku z art. 415 k.c.

Podstawę prawną powództwa w zakresie żądania zasądzenia na rzecz powodów: T. S. (2) kwoty 32000,00 zł, T. S. (1) kwoty 35000,00 zł tytułem zadośćuczynienia stanowi art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. Należy bowiem mieć na uwadze, iż zdarzenie, z którego powodowie wywodzą swoje roszczenia miało miejsce w dniu 4 sierpnia 2007 roku , a zatem przed wejściem w życie art. 446 § 4 k.c, który to przepis obowiązuje od 3 sierpnia 2008r. i wobec powyższego nie może on być podstawą rekompensowania krzywdy doznanej przez bliskich zmarłego S. S. (1).

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podziela w pełni stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 października 2010r. wydanej w sprawie III CZP 76/10. Zgodnie z powyższą uchwałą więź rodzinna jest dobrem osobistym. Za jej zerwanie wskutek śmierci osoby bliskiej wywołanej przestępstwem członkom rodziny należy się zadośćuczynienie pieniężne. Sąd Najwyższy wprost wskazał , że najbliższemu członkowi rodziny przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę , gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu , który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008r . Tę linię orzeczniczą Sąd Najwyższy podtrzymał w uchwale z dnia 13 lipca 2011 roku w sprawie III CZP 32/ 11 (opubl. Biuletyn Sądu Najwyższego 2011/7/9)

Sąd rozpoznający sprawę w pełni podziela wskazaną linię orzeczniczą.

Na podstawie wskazanego powyższej przepisu kompensacie podlega doznana krzywda, a więc w szczególności cierpienie, ból i poczucie osamotnienia po śmierci najbliższego członka rodziny. Śmierć osoby bliskiej stanowi zwykle wielki wstrząs dla rodziny, a cierpienia psychiczne, jakie się z tym wiążą, mogą przybierać ogromny wymiar, tym większy, im mocniejsza była więź emocjonalna łącząca zmarłego z jego najbliższymi.

Ustalenie wysokości zadośćuczynienia powinno zostać natomiast dokonane z uwzględnieniem wszelkich okoliczności mających wpływ na rozmiar doznanej krzywdy oraz to, że zadośćuczynienie ma przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość winna przedstawiać jakąś odczuwalną wartość- por. przykładowo wyrok SN z dnia 12 kwietnia 1972 roku, II CR 57/72, OSNCP 1972, z. 10, poz. 183 oraz wyrok SN z dnia 24 czerwca 1965 roku, I PR 203/65, OSPIKA 1966, poz. 92).

W niniejszej sprawie, jak wynika z w pełni przekonujących i wiarygodnych zeznań powodów^ pomiędzy zmarłym S. S. (1), a matką i bratem była silna więź emocjonalna.

Śmierć syna dla powódki T. S. (1) oraz śmierć brata dla T. S. (2) była źródłem cierpień psychicznych i wywołuje takie cierpienia do chwili obecnej, choć zapewne w mniejszym wymiarze. Powodowie odczuwają żal, ból, po stracie syna i brata. Powódka korzystała z pomocy psychologa i psychiatry po śmierci syna . W takich tragicznych sytuacjach jak śmierć dziecka poczucie osamotnienia jest szczególnie dotkliwe, nie może go w pełni zrekompensować wsparcie pozostałych członków rodziny, w tym nawet dzieci . Poczucie straty po śmierci syna i brata, osamotnienia, żalu u powodów jest potęgowane także faktem iż S. S. (1) zginął nagle w wieku zaledwie 29 lat. Mieszkał wspólnie z powódką oraz z bratem. Dla matki był wsparciem zarówno pod względem finansowym jak i psychicznym, był starszym z synów. Dla T. S. (2) był wzorem do naśladowania , spędzali ze sobą czas zarówno w pracy jak i w domu.

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności należy uznać za zasadne przyznanie powódce T. S. (1) zadośćuczynienia w kwocie 50 000,00 zł za doznaną krzywdę
w związku ze śmiercią syna, powodowi T. S. (2)
w kwocie 30 000,00 zł za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią brata . Kwoty te w ocenie Sądu rekompensują w pełni poniesione przez nich krzywdy w następstwie śmierci syna i brata. Wysokość zadośćuczynienia musi być rozważana indywidualnie
i przedstawiać dla poszkodowanego odczuwalną wartość ekonomiczną.
W ocenie Sądu powyższe zadośćuczynienia nie są wygórowane
i nie prowadzą do bezpodstawnego wzbogacenia powodów
i stanowią realnie odczuwalne wartości rekompensujące doznane przez nich krzywdy .

Z uwagi na powyższe Sąd zasądził na rzecz powódki T. S. (1) kwotę 35000,00 zł po uwzględnieniu wypłaconej przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego kwoty 15000,00 zł , oraz na rzecz powoda T. S. (2) kwotę 22000,00 zł po uwzględnieniu wypłaconej przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego kwoty 8000,00 zł.

W pozostałym zakresie odnośnie roszczenia o zasądzenie zadośćuczynienie dla powoda T. S. (2) ponad kwotę 22 000,00 zł należało oddalić jako niezasadne.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w związku z art. 817 k.c

Ponieważ zdaniem Sądu odsetki od zasądzonych kwot należą się od dnia 13 października 2014 r biorąc pod uwagę treść art. 817 k.c dlatego powództwo o odsetki od dnia 2 października 2014 r należało oddalić.

O kosztach odnośnie powódki T. S. (1) Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Skoro pozwany przegrał proces w całości odnośnie T. S. (1), winien zwrócić powódce poniesione przez nią koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził na rzecz powódki T. S. (1) w punkcie I 3 wyroku kwotę 4167,00 zł tytułem kosztów procesu, na którą to kwotę składają się: kwota 1750,00 zł - opłata sądowa od pozwu, oraz kwota 2400,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, ustalona w oparciu o § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. Nr 163, po. (...) ze zm.) wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa - 17,00 złotych .

O kosztach procesu odnośnie powoda T. S. (2) Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c, stosując zasadę stosunkowego rozliczenia.

Koszty procesu w sprawie wyniosły łącznie 6 417,00 zł w tym po stronie powoda 4017,00 ( 17,00 zł opłaty od pełnomocnictwa, 2 400,00 zł wynagrodzenie pełnomocnika, 1 600,00 opłata od pozwu), a po stronie pozwanego -2 400,00 zł wynagrodzenie pełnomocnika.

Kwota wynagrodzenie pełnomocników ustalona została w oparciu o § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. Nr 163, po. 1349 ze zm.) wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

Skoro każda ze stron przegrała w części proces, a mianowicie powód w 31 % a pozwany w 69 % w takim też zakresie powinni ponieść koszty procesu. Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda T. S. (2) kwotę 2 022,46 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniosły obie strony.

Apelacja powoda zarzuca:

1. naruszenie prawa materialnego w postaci art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c. poprzez błędną ich wykładnię i przyjęcie przez sąd pierwszej instancji, że kwota 22.000 zł zasądzona na rzecz T. S. (2) tytułem zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c. jest kwotą odpowiednią, co w odniesieniu do całokształtu materiału dowodowego jest w ocenie skarżącego nieuzasadnione i spowodowało, że zasądzone zadośćuczynienie jest rażąco zaniżone a przez to nieodpowiednie w stosunku do charakteru doznanej przez powoda krzywdy oraz uznanych i wypłaconych przez pozwanego kwot zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c.

Wskazując na powyższe zarzuty wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda T. S. (2) dalszej kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c. wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 13 października 2014 r. do dnia zapłaty,

2. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

Apelacja pozwanego zarzuca:

a) naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie w postaci:

- zaniechania dokonania wszechstronnego rozważenia zebranego materiału oraz

- pominięcia znaczenia ustalonych w postępowaniu dowodowym okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia, w tym nienadanie odpowiedniej rangi ustaleniu, iż powódka poza zadośćuczynieniem w kwocie 15.000,00 zł. otrzymała także 25.000,00 zł. tytułem odszkodowania ( obejmującego nieuchwytny uszczerbek niemajątkowy),

b) naruszenie przepisu art. 299 k.p.c. poprzez błędną interpretację i wadliwe zastosowanie skutkujące przyjęciem, iż zeznania stron mają zasadnicze znaczenie w procesie gromadzenia materiału dowodowego i wyrokowania, co skutkowało przyjęciem rozstrzygnięcia głównie w oparciu o twierdzenia strony powodowej,

c) naruszenie przepisu art.448 k.c. w zw. z 24 § 1 k.c. poprzez błędną interpretację i w konsekwencji nie uwzględnienie, w ramach stosowania tej podstawy, wszelkich okoliczności mających wpływ na kompensację krzywdy
i cierpienia - co skutkowało przyznaniem świadczenia w wysokości rażąco zawyżonej.

Wskazując na powyższe wnosił o:

- zmianę rozstrzygnięcia w zakresie zaskarżenia poprzez oddalenie powództwa oraz rozstrzygnięcie o kosztach procesu stosownie do wyników postępowania

- zasądzenie na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych, w postępowaniu przed Sądem II instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje;

Obie apelacje podlegają oddaleniu, a podniesione w nich zarzuty naruszenia prawa procesowego i materialnego nie zasługują na uwzględnienie. Odnosząc się w pierwszej kolejności zarzutu naruszenia prawa procesowego – art. 233 § 1 k.p.c. podniesionego w apelacji pozwanego stwierdzić należy, że zarzut dotyczący przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów nie mógł odnieść skutku. Zasada ta wyraża się w dokonaniu jej według własnego przekonania sądu, opartego na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Jej istotną cechą jest bezstronność, brak arbitralności i dowolności, przestrzeganie zasad logicznego rozumowania i zasad doświadczenia życiowego w wyciąganiu wniosków. Wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza zatem uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy dowodowej i wiarygodności. Wyłącznie w przypadku gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Aby zarzut odnoszący się do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów mógł zostać uwzględniony, nie wystarczy przedstawienie alternatywnego stanu faktycznego - należy podważyć prawidłowość dokonanej przez sąd oceny dowodów, wykazując, że jest ona wadliwa lub błędna. Skuteczne postawienie zarzutu dowolnej oceny dowodów wymaga zatem wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów ( vide: wyrok SN z 6.11.1998r., II CKN 4/98, LexPolonica nr 1934200; wyrok SA w Poznaniu z 5.02.2014r., I ACa 1217/2013, LexPolonica nr 8237810 oraz wyrok SA w Poznaniu z 19.12.2013r., I ACa 1039/2013, LexPolonica nr 8237800 ).

Analiza podnoszonych w apelacji argumentów nie pozwala przyjąć, że skarżący sprostał powyższym wymogom. Wskazać należy, że apelujący w uzasadnieniu wniesionej skargi nie zgłosił żadnych skonkretyzowanych zastrzeżeń do ustaleń poczynionych przez Sąd pierwszej instancji; w szczególności nie wyjaśnił dlaczego w jego ocenie ustalenie jakie poczynił Sąd są dowolne, sprzeczne z logiką i doświadczeniem życiowym. Omawiany zarzut uznać więc należy jedynie za przejaw niczym nie popartej polemiki z prawidłowymi ustaleniami Sądu Rejonowego.

W przedmiotowej sprawie brak również podstaw aby przyjąć, że zaskarżony wyrok uchybia przepisom prawa materialnego w szczególności art. 448 k.c. w związku z art. 24 k.c. co podnoszą pełnomocnicy obu stron odnośnie wysokości przyznanego zadośćuczynienia powodom. Przyznana ogółem tytułem zadośćuczynienia kwota 50 000 złotych powódce, a 30 000 złotych powodowi nie jest w ocenie Sądu Okręgowego nadmiernie zawyżona ani też zaniżona i wbrew twierdzeniom skarżących uwzględnia wszelkie okoliczności sprawy.

W szczególności, iż powodowie w chwili śmierci syna i brata mieszkali wspólnie ze zmarłym, łączyły ich bliskie, rodzinne relacje. Po śmierci syna powódka korzystała z pomocy psychologa i psychiatry, a zmarły brat był zawsze wzorem dla powoda T. S. (2).

Wbrew twierdzeniom skarżących okoliczność, że T. S. (1) otrzymała uprzednio tytułem odszkodowania w związku ze śmiercią syna kwotę 25 000 złotych na podstawie art. 446 § 3 k.c., nie daje podstaw do zmiany zaskarżonego orzeczenia. Analiza uzasadnienia orzeczenia Sądu Rejonowego w Bełchatowie, wydanego w sprawie sygn. akt IC 41/09, nie daje podstawy do przyjęcia, że zasądzając na rzecz powódki wskazaną wyżej kwotę tytułem jednorazowego odszkodowania Sąd wziął pod uwagę również okoliczności o charakterze niemajątkowym. W powołanym uzasadnieniu Sąd Rejonowy zaznaczył, że „ sam ból, poczucie osamotnienia, krzywdy i zawiedzionych nadziei po śmierci osoby bliskiej nie stanowią podstawy do żądania odszkodowania”. I tak dokonał ustalenia należnego odszkodowania powódce odnosząc się między innymi do obowiązku alimentacyjnego zmarłego i rozmiarów pomocy świadczonej przez niego rodzicom za życia.

Rację ma skarżący podnosząc w wniesionej skardze apelacyjnej, że zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych przewidziane w art. 448 k.c. ma charakter kompensacyjno- represyjny; w konsekwencji wysokość zadośćuczynienia winna też uwzględniać rozmiary winy sprawcy i indywidualne okoliczności sprawy.

Odnosząc się do kwestionowanej przez stronę pozwaną wysokości przyznanego powódce zadośćuczynienia podnieść należy również, że zdarzenie, za które odpowiada pozwany doprowadziło do śmierci syna powódki - osoby jej najbliższej. Przyznanie jak sugeruje strona pozwana w wniesionej apelacji, tytułem zadośćuczynienia za krzywdę wywołaną powyższym zdarzeniem kwoty w wysokości 25 000 złotych naruszałoby kompensacyjną funkcje świadczenia biorąc pod uwagę rozmiar krzywdy jaka spotkała powódkę i miałaby charakter tylko symboliczny. Na taką praktykę stosowania normy art. 448 w związku z art. 24 k.c. nie sposób się zgodzić. Podobnie jak na podwyższenie kwoty należnej powodowi T. S. (2) do kwoty łącznie 40 000 złotych.

Jak wcześniej wskazywano, wysokość przyznanego na podstawie art. 448 kodeksu cywilnego w zw. art. 24 k.c. zadośćuczynienia jest ocenna, stąd też przy jego ustalaniu sądy zachowują duży zakres swobody. Dlatego strona może skutecznie zakwestionować jego wysokość tylko wtedy, kiedy nieproporcjonalność przyznanego zadośćuczynienia do wyrządzonej krzywdy jest wyraźna lub rażąca (por. wyrok SN z 8 sierpnia 2007 r., sygn. akt I CSK 165/07, z 15 października 2009 r., sygn. akt I CSK 83/09, SA w P. z 4 marca 2010 r., sygn. akt I ACA 141/10; SA (...) z 24 sierpnia 2012 roku, sygn. akt I ACa 646/12). W ocenie Sądu Okręgowego taka sytuacja w sprawie niniejszej nie wystąpiła przy określaniu przez Sąd pierwszej instancji wysokości zadośćuczynienia dla powodów z tytułu tragicznej śmierci syna i brata.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł o oddalenie obu apelacji.

Konsekwencją powyższego było wzajemne zniesienia kosztów procesu za instancję odwoławczą zgodnie z art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.

Z tych względów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.

SSA w SO Stanisław Łęgosz

SSO Beata Grochulska SSO Paweł Lasoń

Na oryginale właściwe podpisy