Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 2323/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący

SSA Jolanta Ansion (spr.)

Sędziowie

SSO del. Maria Pierzycka - Pająk

SSA Maria Małek - Bujak

Protokolant

Sebastian Adamczyk

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2015 r. w Katowicach

sprawy z odwołania H. S. (H. S. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury górniczej

na skutek apelacji ubezpieczonego H. S.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach

z dnia 4 października 2013 r. sygn. akt VIII U 2280/12

oddala apelację.

/-/ SSO del. Maria Pierzycka-Pająk /-/ SSA Jolanta Ansion /-/ SSA Maria Małek-Bujak

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

Sygn. akt III AUa 2323/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 maja 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(tekst jednolity Dz. U. z 2009r.,
Nr 153, poz. 1227 ze zm.) odmówił ubezpieczonemu H. S. prawa do emerytury górniczej wskazując, że nie spełnił on warunków do jej uzyskania, ponieważ udokumentował jedynie 11 lat i 2 miesiące pracy górniczej (w tym 8 lat,
9 miesięcy i 9 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. l), zamiast wymaganego okresu 25 lat takiej pracy.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury górniczej, podnosząc, iż wykonywał pracę górniczą w okresie
od 17 lipca 1987r. do 30 listopada 1994r. i od 1 grudnia 1994r. do 30 października 1995r., a nadto w okresach od 1 maja 1997r. do 31 stycznia 200lr. i od 1 lutego 2001r. do 31 grudnia 2002r. i tym samym spełnia warunki do przyznania prawa do emerytury górniczej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji,
a dodatkowo podniósł, że do okresów pracy górniczej nie zaliczył odwołującemu zatrudnienia w (...) w R. od 17 lipca 1987r. do 30 października 1995r. i od 1 maja 1997r. do 31 grudnia 2002r. na stanowisku malarza konstrukcji,
z uwagi na fakt, iż stanowisko odwołującego nie figuruje w załączniku nr 2 do Rozporządzenia MPiPS z dnia 23 grudnia 1994r.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 4 października 2013 r., sygn. akt VIII U 2280/12, Sąd Okręgowy w Gliwicach oddalił odwołanie.

Sąd I instancji ustalił, że ubezpieczony H. S., urodzony
(...), w dniu 20 marca 2012r. wystąpił do organu rentowego
z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury górniczej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Na podstawie znajdujących się w aktach emerytalnych ubezpieczonego zaświadczeń zakładów pracy i świadectw pracy organ rentowy uwzględnił mu 11 lat
i 2 miesięcy pracy górniczej (w tym 8 lat, 9 miesięcy i 9 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. l) i zaskarżoną decyzją z dnia 30 maja 2012r. załatwił wniosek odmownie, ponieważ odwołujący nie udowodnił wymaganego 25-letniego okresu pracy górniczej i równorzędnej.

W toku procesu Sąd Okręgowy ustalił, że ubezpieczony w spornych okresach od 17 lipca 1987r. do 30 października 1995r. i od 1 maja 1997r. do 31 grudnia 2002r. był zatrudniony w (...) w R. na stanowisku malarza konstrukcji. Pracował na oddziałach (...), (...) i (...), tj. na oddziałach remontowo - budowlanych i robót antykorozyjnych.

Sąd na podstawie zakresu czynności ubezpieczonego w oddziale (...) i (...) ustalił, że do obowiązków ubezpieczonego należało usuwanie powłok antykorozyjnych z konstrukcji stalowych metodą obróbki strumieniowo - ściernej, nanoszenie warstw nowych powłok antykorozyjnych metodą natryskową lub ręcznie - pędzlem. Pracę wykonywał zarówno na obiektach zakładu górniczego zlokalizowanych na odkrywce na poziomach roboczych takich jak: koparki, zwałowarki, stacje napędowe przenośników, które były wyłączone z ruchu (eksploatacji) w związku z remontami, jak i w malarni oddziału. Malarnia wyposażona była w urządzenia do czyszczenia i malowania konstrukcji nowych lub regenerowanych. Natomiast do zadań odwołującego w oddziale (...) należał montaż rusztowań do robót remontowych i konserwacyjnych pod konstrukcją maszyn i na maszynach urabiających (podstawowych), czyszczenie konstrukcji maszyn podstawowych na wysokościach przy użyciu narzędzi ręcznych i mechanicznych, malowania konstrukcji stalowych maszyn na wysokościach, transport materiałów antykorozyjnych na stanowiska pracy.

Co do charakteru i zakresu wykonywanych przez ubezpieczonego prac, Sąd Okręgowy dał wiarę zeznaniom świadków i wyjaśnieniom ubezpieczonego. Świadkowie pracowali w spornych okresach razem z ubezpieczonym i mieli wiedzę na temat charakteru świadczonej przez niego pracy. Zeznania świadków były szczegółowe, spójne, wzajemnie się pokrywały i korespondowały z wyjaśnieniami ubezpieczonego, a nadto znalazły odzwierciedlenie w pozostałym materiale dowodowym. Zebrany materiał dowodowy Sąd I instancji uznał za kompletny, a tym samym za wystarczający do poczynienia ustaleń faktycznych oraz na rozstrzygnięcie sprawy.

Wskazując na treść art. 50a ust 1 i 2, art. 50 b i 50c ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd I instancji stwierdził, że postępowanie przed Sądem w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych jest postępowaniem kontrolnym mającym na celu sprawdzenie prawidłowości decyzji organu rentowego. Zakres rozpoznania sprawy jest wyznaczony zakresem przedmiotowym i podmiotowym zaskarżonej decyzji.

W przedmiotowej sprawie organ rentowy w zaskarżonej decyzji z dnia 30 maja 2012r., oceniał uprawnienia ubezpieczonego do emerytury górniczej na podstawie
art. 50a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i uznał za udowodnione przez odwołującego 11 lat
i 2 miesiące pracy górniczej (w tym 8 lat, 9 miesięcy i 9 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. l).

Sąd Okręgowy w pełni podzielił stanowisko organu rentowego, który wyliczając staż pracy górniczej odwołującego prawidłowo do okresów takiej pracy nie zaliczył odwołującemu zatrudnienia w (...) w R. od 17 lipca 1987r. do 30 października 1995r. i od 1 maja 1997r. do 31 grudnia 2002r. na stanowisku malarza konstrukcji. Stanowisko malarza konstrukcji nie figuruje
w Załączniku Nr 2 rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia
23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczalnej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995r. Nr 2 poz. 8). Nadto, aby jakąkolwiek pracę wymienioną w wykazie uznać za pracę górniczą należy ją odnieść do treści
art. 50 c ust. 1 pkt 4 ustawy dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2004r, Nr 39, poz. 353 ze zm.), który stanowi, iż :„1. Za pracę górniczą uważa się zatrudnienie: (...) 4. na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także
w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa;”

Sąd Okręgowy podkreślił, że chodzi o to, aby nie rozpatrywać danej pracy
w kontekście ewentualnego uznania jej za pracę górniczą w oderwaniu od treści wyżej cytowanej normy, bowiem trzeba pamiętać, iż musi to być praca przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych na stanowisku wymienionym w konkretnym wykazie.

W ocenie Sądu I instancji z materiału dowodowego niewątpliwie wynika,
że ubezpieczony wykonywał pracę związaną z malowaniem konstrukcji maszyn
na odkrywce, jednak czynności te były wykonywane wyłącznie w trakcie napraw
i remontów tych maszyn, w czasie których były one unieruchomione i nie prowadziły wydobycia. Dodatkowo odwołujący pracował w malarni. Tym samym charakter jego pracy nie miał bezpośredniego związku z urabianiem kopalin, ładowaniem urobku, montażem, likwidacją i transportem obudów, maszyn urabiających, ładujących
i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych. Prace ubezpieczonego w spornych okresach nie miały bowiem tak kwalifikowanego charakteru. Nadto, świadectwo wykonywania pracy górniczej z dnia 1 marca 2012r. nie odpowiada faktycznie wykonywanej pracy przez wnioskodawcę. Zdaniem Sądu malarz konstrukcji, który wykonuje swoje czynności wyłącznie w trakcie napraw
i remontów maszyn, w momencie, w którym są one unieruchomione i nie prowadzą wydobycia, bądź w malarni, nie jest rzemieślnikiem zatrudnionym stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych w rozumieniu punktu 32 Załącznika Nr 2 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995r., Nr 2, poz. 8). W związku
z tym brak jest podstaw do zakwalifikowania takiej pracy do pracy górniczej, bowiem sam fakt świadczenia pracy na terenie odkrywki nie jest równoznaczny
z wykonywaniem pracy górniczej.

Sąd Okręgowy rozważył wszelkie okoliczności sprawy i ocenił, że materiał dowodowy nie dostarczył podstaw do uznania, że ubezpieczony udowodnił
okres pracy górniczej, łącznie z okresem pracy równorzędnej w wymiarze co najmniej 25 lat.

W konsekwencji, Sąd I instancji stwierdził, że ubezpieczony nie spełnił przesłanek do przyznania mu prawa do emerytury górniczej w myśl przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 477 14 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji zaskarżonego orzeczenia.

Apelację od wyroku wniósł ubezpieczony.

Zaskarżając wyrok w całości, zarzucił mu:

- naruszenie przepisów prawa materialnego tj. przepisu art. 50c ust. l pkt 4 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
oraz przepisów Rozporządzenia MPiPS z dn. 23.12.1994r (Dz.U. nr 2
z 1995r. poz.8) w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty, przez błędną ich wykładnię i przyjęcie, że praca ubezpieczonego w spornym okresie nie jest pracą górniczą;

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału
i przyjęcie, że praca ubezpieczonego nie może być kwalifikowana jako praca rzemieślnika zatrudnionego stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych wymienionego w Załączniku nr 2 poz. 32 przywołanego wyżej Rozporządzenia MPiPS;

- pominięcie przy wydawaniu wyroku dotychczasowego orzecznictwa Sądu Okręgowego w Gliwicach oraz Sądu Apelacyjnego Katowicach, a przez to naruszenie konstytucyjnej zasady równości obywateli wobec prawa i zasady sprawiedliwości społecznej wyrażonych w art. 2 i 32 Konstytucji RP.

Wskazując na powyższe zarzuty, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez orzeczenie, że ubezpieczonemu H. S. przysługuje prawo do emerytury górniczej, albo o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Gliwicach oraz
o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego.

Skarżący podniósł, że w spornym okresie pracował jako murarz - tynkarz
i malarz konstrukcji stalowych. Praca na tych stanowiskach, zwłaszcza malarza konstrukcji stalowych, jak wynika z przedstawionych charakterystyk stanowisk pracy przez pracodawcę, zeznań świadków i ustaleń Komisji Weryfikacyjnej, odpowiadała w tym okresie stanowisku rzemieślnika zatrudnionego stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych wymienionego w Załączniku nr 2 poz. 32 przywołanego wyżej Rozporządzenia MPiPS.

Ubezpieczony wskazał na fakt, że w oparciu o orzecznictwo sądowe oraz opinie placówek naukowo-badawczych, aktami prawa wewnętrznego, znanymi Sądowi Okręgowemu i Sądowi Apelacyjnemu z urzędu, dokonano w (...) B. weryfikacji nazewnictwa stanowisk pracy, dostosowując je do właściwego ich charakteru. Także w przypadku ubezpieczonego Komisja Weryfikacyjna uznała,
że z uwagi na charakter i miejsce prac, stanowisko pracy ubezpieczonego może zostało nazwane błędnie, a powinno być zakwalifikowane jak powyżej.

W toku postępowania przed Sądem I instancji w pełni potwierdziły te okoliczności dowody z zeznań świadków, zeznanie ubezpieczonego oraz dokumenty wytworzone przez (...) B..

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Sąd Okręgowy rozpoznał sprawę prawidłowo, starannie przeprowadzając postępowanie dowodowe, a ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego, wbrew zarzutom apelacji, nie budzi wątpliwości w świetle zasady wynikającej
z art.233 kpc.

Spór w sprawie dotyczył prawa do emerytury górniczej na podstawie art. 50a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS.

Na podstawie art. 50a ustawy emerytalnej, prawo do emerytury górniczej nabywa mężczyzna, który osiągnął wiek 55 lat i legitymuje się okresem pracy górniczej wynoszącym łącznie z okresami pracy równorzędnej, co najmniej 25 lat,
w tym, co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 (ust. 1).

Ubezpieczony domaga się przyznania prawa do emerytury górniczej
na podstawie tego przepisu, wywodząc, że przez sporny okres zatrudnienia w (...) wykonywał prace górnicze, o jakich mowa w 50c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej.

Do istoty sporu należało rozstrzygnięcie, czy w spornym okresie ubezpieczony wykonywał pracę górniczą na stanowisku rzemieślnika, tj. pracę górniczą, o której stanowi art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej (w obecnym brzmieniu), czy też malarza konstrukcji.

Sąd Okręgowy wskazał, że ubezpieczony zatrudniony był w charakterze malarza konstrukcji, a zatem nie wykonywał pracy górniczej. Wprawdzie zmiana określenia stanowiska pracy w drodze postępowania weryfikacyjnego prowadzonego przez pracodawcę wskazuje na zajmowanie przez ubezpieczonego stanowiska rzemieślnika, to jednak materiał dowody nie daje podstaw do przyjęcia,
że ubezpieczony zatrudniony był w tym charakterze przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd Okręgowy przeanalizował obowiązki ubezpieczonego na oddziałach,
w których pracował w spornym okresie. I tak do jego obowiązków w oddziale (...)
i (...) należało:

- usuwanie powłok antykorozyjnych z konstrukcji stalowych metodą obróbki strumieniowo-ściernej,

- nanoszenie warstw nowych powłok antykorozyjnych metodą natryskową lub ręcznie - pędzlem.

Prace były wykonywane zarówno na obiektach zakładu górniczego zlokalizowanych na odkrywce na poziomach roboczych takich jak koparki, zwałowarki, stacje napędowe przenośników, które były wyłączone z ruchu (eksploatacji), jak również prace były wykonywane w malarni oddziału.

Malarnia była wyposażona w urządzenia do czyszczenia i malowania konstrukcji nowych lub regenerowanych.

W oddziale (...) - do obowiązków ubezpieczonego należało:

- montaż rusztowań do robót remontowych i konserwacyjnych pod konstrukcją maszyn i na maszynach podstawowych (urabiających), czyszczenie konstrukcji maszyn podstawowych na wysokościach przy użyciu narzędzi ręcznych
i mechanicznych, malowanie konstrukcji stalowych maszyn na wysokościach, transport materiałów antykorozyjnych na stanowiska pracy.

Zgodnie z treścią dawnego art. 37 ust. 3, jak i na podstawie obecnego art. 50c ust.4 - minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowo stanowiska pracy, na których zatrudnienie zalicza się w myśl ust. 1 w wymiarze półtorakrotnym. Tym samym,
w ocenie Sądu Apelacyjnego, w oparciu o art. 194 powołanej ustawy emerytalnej,
w powyższym zakresie nadal obowiązującym aktem prawnym pozostaje powołane przez Sąd pierwszej instancji rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej (...)
(Dz. U. z 1995, nr 2, poz. 8).

Oznacza to, że w aktualnym stanie prawnym o uznaniu pracy za pracę górniczą w rozumieniu art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej nie może zatem decydować ani rozporządzenie wykonawcze, ani tym bardziej wewnętrzne zarządzenie pracodawcy lub protokół komisji weryfikacyjnej kwalifikujący określone zatrudnienie jako pracę górniczą i wystawione na jego podstawie świadectwo wykonywania takiej pracy, ale rodzaj faktycznie wykonywanej pracy odpowiadający wymaganiom ustawowym. Wymienione akty i dokumenty nie mogą bowiem przyznawać ubezpieczonym większych uprawnień niż uczynił to ustawodawca. Stanowisko to należy uznać
za utrwalone w judykaturze Sądu Najwyższego (por. np. wyroki z dnia 28 kwietnia 2010r., I UK 337/10, LEX nr 601991; z dnia 28 kwietnia 2010r., I UK 339/09, LEX
nr 607444; z dnia 12 maja 2010r., I UK 30/10, LEX nr 590314; z dnia 16 marca
2011r., I UK 331/10, LEX nr 811826).

W załączniku nr 2 w wykazie stanowisk pracy uznanych za pracę górniczą na odkrywce kopalni węgla brunatnego w pkt.32 uważa się m.in. zatrudnienie przy wykonywaniu bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych: na stanowisku rzemieślników i innych robotników zatrudnionych stale na odkrywce czyli - ślusarze, spawacze, elektrycy, mechanicy, monterzy, wulkanizatorzy, automatycy, cieśle.

Praca ubezpieczonego w trakcie spornego okresu zatrudnienia nie była pracą rzemieślnika zatrudnionego stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych, wymienioną w załączniku nr 2. Prace ubezpieczonego odbywały się podczas wyłączonej z eksploatacji maszyny podstawowej czy innych urządzeń. A zatem nawet jeśli pracował jako malarz konstrukcji na odkrywce, niezależnie od tego, że jego miejscem pracy była również malarnia, to nie pracował podczas urabiania węgla. Nie były to bieżące remonty,
o których mowa w p.32 załącznika, ale wcześniej zaplanowane remonty skutkujące wyłączeniem danej maszyny z ruchu. Niektóre remonty trwały po kilka miesięcy. Ubezpieczony przyznał podczas rozprawy apelacyjnej, że „remonty główne wykonywał jego oddział na odkrywce na obiektach zlokalizowanych na odkrywce
i
odstawionych z ruchu”. Aby wykonać prace antykorozyjne należało wyłączyć maszynę z ruchu. Wyłączenie maszyny wykluczało prace przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, o czym stanowi treść art.50d ust.4 ustawy emerytalnej.

Dodatkowo należy zauważyć, że czynności opisane przez pracodawcę
w przedstawionej charakterystyce stanowiska pracy na k. 36-38 a.s., a także omówione przez występujących w sprawie świadków oraz samego ubezpieczonego, dają jednoznaczne podstawy do przyjęcia, iż ubezpieczony - w przedmiotowym okresie zajmował się wyłącznie czynnościami charakterystycznymi dla malarza konstrukcji, niezależnie od miejsca wykonywania tych czynności - na odkrywce czy w malarni.

Bez uwzględnienia spornego okresu ubezpieczony nie legitymuje się wymaganym okresem, pracy górniczej, o której mowa w art.50 a ust.1 pkt 2
w zw. z art. 50 c ust.1 pkt 4 ustawy emerytalnej.

Mając powyższe na względzie - z mocy art.385 kpc orzeczono jak w sentencji.

/-/ SSO del. Maria Pierzycka-Pająk /-/ SSA Jolanta Ansion /-/ SSA Maria Małek-Bujak

Sędzia Przewodnicząca Sędzia

ek