Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 października 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Piotr Prusinowski (spr.)

Sędziowie: SA Bohdan Bieniek

SA Maria Jolanta Kazberuk

Protokolant: Magda Małgorzata Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 października 2015 r. w B.

sprawy z odwołania H. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji wnioskodawczyni H. Ś.

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 15 grudnia 2014 r. sygn. akt V U 1680/14

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 278/15

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 27 sierpnia 2014 r., wydaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił H. Ś. ponownego ustalenia prawa do emerytury.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, iż odstąpił od ponownego rozpoznania sprawy, gdyż dostarczona przez ubezpieczoną dokumentacja nie jest nowym dowodem w sprawie, a ponadto nie zostały ujawnione okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji z dnia 4.01.2013 r. mające wpływ na ustalenie prawa do emerytury.

Z powyższą decyzją nie zgodziła się H. Ś., która wnosiła o ponowne rozpatrzenie sprawy oraz o zmianę zaskarżonej decyzji.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 15 grudnia 2014 r. oddalił odwołanie.

Sąd ten ustalił, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 4 stycznia 2013 r. odmówił H. Ś. prawa do wcześniejszej emerytury, ponieważ wnioskodawczyni na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodniła okres pracy w szczególnych warunkach wynoszący tylko 11 lat, 7 miesięcy i 9 dni, zamiast wymaganych 15 lat. Odwołanie od tej decyzji zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 13 lutego 2014 r. w sprawie o sygn. akt V U 228/13. Sąd Okręgowy stwierdził brak podstaw prawnych do przyznania odwołującej wcześniejszej emerytury, gdyż wnioskodawczyni nie udowodniła 15 letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Do ponownego wniosku o emeryturę z dnia 30 lipca 2014 r. H. Ś. dołączyła świadectwo pracy z dnia 31 lipca 1995 r., wystawione przez (...) Oddział (...) w S., decyzję P.U.P. w H. z dnia 22 października 2001 r., świadectwo pracy z dnia 30 września 1997 r. wystawione przez Przedsiębiorstwo Usługowe (...) oraz zawiadomienie ZUS o przejęciu wypłaty zasiłku przedemerytalnego z dnia 20.07.2004 r.

Sąd I instancji wskazał, że art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

W ocenie Sądu pierwszej instancji w okolicznościach niniejszej sprawy ustawowe przesłanki wskazane w art. 114 ust. 1 w/w ustawy nie zostały spełnione, bowiem dowody na okoliczność wykonywanego przez odwołującą zatrudnienia dołączone do ponownego wniosku o emeryturę i odwołania były już uprzednio przedmiotem oceny przez organ rentowy, jak również przez Sąd Okręgowy, w związku ze złożonym przez odwołującą odwołaniem od decyzji z dnia 4 stycznia 2013 r. i znajdowały się w aktach rentowych.

Z uwagi na powyższe dokumenty te nie mogły być uznane za nowy dowód w sprawie.

Sąd Okręgowy uznał, że skoro nie zostały przedłożone przez H. Ś. żadne nowe dowody, które mogłyby mieć wpływ na prawo do świadczenia, odwołanie należało uznać za nieuzasadnione.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła wnioskodawczyni H. Ś.. Zaskarżając wyrok w całości, domagała się uwzględnienia odwołania i przyznania prawa do wcześniejszej emerytury. Nie wskazując na konkretne zarzuty apelująca przytoczyła okresy swojego zatrudnienia w poszczególnych przedsiębiorstwach. Ponadto podkreśliła, iż posiada ponad 20 lat pracy i została zwolniona z przyczyn ekonomicznych zakładów pracy. Powołując się na art. 6 ustawy z 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest zwróciła uwagę, że przepracowała ponad 10 lat w jednym zakładzie pracy. Dodatkowo do apelacji dołączyła szereg dokumentów, w tym świadectwa pracy i decyzję o przyznaniu świadczenia przedemerytalnego.

Sąd Apelacyjny zważył:

Środek odwoławczy nie może zostać uwzględniony.

Wnioskodawczyni pomija ważną okoliczność. W przedmiocie prawa do wcześniejszej emerytury rozstrzygał już organ rentowy, a następnie na skutek odwołania ubezpieczonej Sąd Okręgowy w Białymstoku. Orzeczenia te są prawomocne. W tym stanie rzeczy, co do zasady, nie jest możliwe ponowne badanie, czy wnioskodawczyni przysługuje prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Wyjątek od tej reguły został uregulowany w art. 114 ust 1 i ust 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Przepis ten przewiduje, że ponowne ustalenie prawa do świadczenia jest możliwe, jednak pod warunkiem, że po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji. Dokonując pewnych uogólnień, przyjmuje się, że zwrot "przedłożenie nowych dowodów" użyty w treści art. 114 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, oznacza zgłoszenie każdego prawnie dopuszczalnego środka dowodowego stanowiącego potwierdzenie okoliczności faktycznych istniejących przed wydaniem decyzji, a mających wpływ na powstanie prawa do świadczenia (jego wysokości). Natomiast użyty w tym przepisie termin "ujawnienie okoliczności", generalnie oznacza powołanie się na fakty dotyczące ogółu wymagań formalnych i materialnoprawnych związanych z ustalaniem przez organ rentowy prawa do emerytur (rent) lub wysokości tych świadczeń. Są to więc określone w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie prawa do świadczenia i/lub jego wysokości (np. staż pracy, wiek, niezdolność do pracy), a także uchybienia normom prawa procesowego lub materialnego przez organ rentowy, wpływające potencjalnie na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną z mocy prawa sytuacją prawną zainteresowanych (wyrok SN z dnia 3 lutego 2014 r., I UK 322/13, LEX nr 1444596, wyrok SN z dnia 28 stycznia 2004 r., II UK 228/03, OSNP 2004 nr 19, poz. 341; OSP 2006 Nr 10, poz. 118, z glosą R. Babińskiej, wyrok SN z dnia 25 maja 2004 r., III UK 31/04, OSNP 2005 nr 1, poz. 13, R. Babińska, Wzruszalność prawomocnych decyzji rentowych, Warszawa 2007; K. Antonów, Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. Pojęcie oraz właściwości postępowań przedsądowych i ochrony cywilnosądowej, Warszawa 2011; R. Babińska-Górecka, Uwagi na temat projektu nowelizacji art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (nowa podstawa i przesłanki wzruszalności prawomocnych decyzji rentowych), PiZS 2013 nr 11, s. 12). Przeprowadzając weryfikację w trybie art. 114 ust 1 ustawy emerytalnej nie można również pominąć, że nadal aktualne jest zapatrywanie wyrażone przez Sąd Najwyższy w uchwale siedmiu sędziów z dnia 5 czerwca 2003 r., III UZP 5/03, OSNP 2003, nr 18, poz. 442, zgodnie z którym odmienna ocena dowodów dołączonych do wniosku o emeryturę lub rentę, nie jest okolicznością uzasadniającą wszczęcie postępowania o ponowne ustalenie prawa do świadczeń na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej.

Wnioskodawczyni nie przedłożyła nowych dowodów i nie ujawniła okoliczności nieznanych w trakcie poprzedniego postępowania. Oznacza to, że nie doszło do spełnienia dyspozycji art. 114 ust 1 i ust 2 pkt 1 ustawy emerytalnej. Apelacja nie dostarczyła argumentów mogących odmienić to zapatrywanie.

Dlatego Sąd Apelacyjny, zgodnie z art. 385 k.p.c., orzekł jak w sentencji. O kosztach rozstrzygnął kierując się regułą określoną w art. 98 k.p.c.