Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 października 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Iwona Szybka

Sędziowie:SSA Janina Kacprzak

SSA Joanna Baranowska (spr.)

Protokolant: st. sekr. sąd. Joanna Sztuka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 października 2015 r. w Ł.

sprawy M. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w Ł.

o emeryturę

na skutek apelacji M. J.

od wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu

z dnia 16 grudnia 2014 r. sygn. akt IV U 823/14

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Sieradzu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania za drugą instancję.

Sygn. akt III AUa 81/15

UZASADNIENIE

Decyzją z 13 sierpnia 2014 roku 2014 r. (...) organ rentowy odmówił M. J. prawa do emerytury w trybie artykułu 184 Ustawy emerytalnej. Stwierdził, że wnioskodawca nie spełnił przesłanki warunków szczególnych na dzień 1 stycznia 1999r. Organ rentowy uznał pracę w warunkach szczególnych w rozmiarze dziesięciu lat siedmiu miesięcy i dziewięciu dni podczas zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym S.A. (...) w S..

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł wnioskodawca twierdząc, że jego praca w Kółku Rolniczym w S., a następnie w Spółdzielni Kółek Rolniczych w P. od 1 grudnia 1971r. do 12 maja 1981r. na stanowisku traktorzysty była pracą wykonywaną w warunkach szczególnych.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania. Stwierdził, że ta praca ostatecznie nie była wykonywana zgodnie z branżą w transporcie i łączności, ubezpieczony był traktorzystą, kierowcą ciągnika rolniczego w rolnictwie i przemyśle rolnym.

Wyrokiem z dnia 16 grudnia 2014r. w sprawie sygn. akt IV U 823/14 Sąd Okręgowy w Sieradzu oddalił odwołanie.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na tle następująco ustalonego przez Sąd pierwszej instancji stanu faktycznego:

Sąd Okręgowy ustalił, że M. J. urodzony (...) nie należy do Otwartego Funduszu Emerytalnego, posiada uprawnienia do prowadzenia ciągnika kategorii T od 10 marca 1971 roku. Na dzień wydania decyzji na 1 stycznia 1999r. legitymuje się ponad 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym. Organ rentowy uznał 10 lat, 7 miesięcy i 9 dni pracy w warunkach szczególnych z zatrudnienia w Spółdzielni Kółek (...) w Kombinacie (...). Sąd Okręgowy ustalił, że w latach od 1 grudnia 1971r. do 30 kwietnia 1975 roku wnioskodawca świadczył z uprawnieniami pracę w Kółku Rolniczym w S.. Było to Kółko Rolnicze posiadające trzy ciągniki, maszyny rolnicze. Było typowo małym Kółkiem Rolniczym przeznaczonym do świadczenia usług zgodnie z nazwą i celem statutowym, jakim było świadczenie sprzętowe do produkcji rolnej przy pracach polowych dla okolicznych rolników. Po połączeniu kółek rolniczych od maja 1975r. w ramach Spółdzielni Kółek Rolniczych w P. wnioskodawca pracował od maja 1975r. do 12 maja 1981 r. , jako traktorzysta, jako kierownik ciągnika. W tym czasie wykonywał w rozmiarze większym niż pełny etat zatrudnienia prace w rolnictwie typowo usługowe, takie jak przewiduje to statut Spółdzielni (...), prace polowe, w transporcie i inne. Przeważającą pracą od marca do października była praca polowa, praca traktorzysty, praca przy wszelkich pracach polowych. Wnioskodawca kosił trawę, zboże, orał, wykonywał te wszystkie czynności maszynami, które posiadała spółdzielnia kółek rolniczych i to miejsce stacjonowania w K.. W trakcie również tych prac polowych, jeżeli nadarzyła się okazja i takie polecenie wykonywał również prace transportowe. Prace transportowe – do przyzakładowej, przyspółdzielnianej betoniarni woził cement. Przede wszystkim te prace transportowe były wykonywane przez wnioskodawcę w okresie zimowym. Ten okres zimowy to kształtował się od listopada do marca. Był to typowy okres zimowy, gdzie wnioskodawca nie wykonywał prac polowych za wyjątkiem ewentualnych oprysków i nawożenia pól nawozem, bo również takie czynności spółdzielnia kółek rolniczych wykonywała własnym posiadanym sprzętem. Te typowe czynności przewozowe to były usługi na rzecz (...), przy wożeniu materiałów budowlanych na drogę, przy odśnieżaniu, przy wożeniu piasku na posypywanie drogi. Czas zimowy był również czasem, kiedy wnioskodawca jak i również inni traktorzyści wykonywali prace konserwacyjne swojego sprzętu, te najprostsze, ponieważ kółko posiadało wszystkie potrzebne maszyny do wykonywania prac polowych. Od tych drobnych do skomplikowanych, a te ostatnie były naprawiane już w wyspecjalizowanym, w specjalnym miejscu przez mechaników. Wnioskodawca konserwował te maszyny, którymi wykonywał ziemne prace polowe.

Stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie treści świadectw pracy z okresu pracy wnioskodawcy, znajdujących się w aktach osobowych, w aktach rentowych.

Następnie Sąd Okręgowy wskazał:

W części dotyczącej Kółka Rolniczego w S. i Spółdzielni Kółek Rolniczych w P., oraz zeznań świadków w szczególności świadków, którzy mówili o świadczonych usługach polowych w okresie pracy w Kółku Rolniczym w S. - a o tym mówił J. Ś.. Od 28 maja 1981 roku do 31 lipca 1992 roku wnioskodawca, jako traktorzysta, kierowca ciągnika świadczył pracę w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym w Spółce Akcyjnej (...) w S.. Wykonywał tam prace typowo transportowe w postaci przewożenia materiałów budowalnych, dowożenia ich do miejsca wykonywania robót. (...) w S. był w tym czasie przede wszystkim przedsiębiorstwem budowalnym zajmował się budownictwem mieszkaniowym jak to powiedział pan J.. Był kierowcą dowożącym materiał budowlany, działającym jak powiedział Sądowi w dziale transportu. W tym zakresie Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie załączonego do akt emerytalnych, do akt kapitałowych świadectwa wykonywania pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych. Sąd oparł się ustalając ten stan faktyczny – jak wskazał - na podstawie materiału osobowego i nieosobowego. Zeznania świadków składanych w sprawie świadczą o tym, że oprócz tych typowo prac polowych wnioskodawca również zajmował się transportem. W dniach, kiedy wykonywał prace polowe wnioskodawca również zajmował się transportem. Niekiedy te czynności były wykonywane jednego dnia jak i w S. jak i w P. nie było wydzielonych traktorzystów wykonujących tylko prace polowe i tylko prace w transporcie, czy to latem czy zimą. Jak zeznał świadek P. wnioskodawca był traktorzystą wykonującym wszystkie czynności tak jak pozostali traktorzyści, czyli jak określił zajmował się wszystkim.

Mając na uwadze tak ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołanie pana J. nie zasługuje na uwzględnienie. Nie spełnił wszystkich warunków do uzyskania świadczenia emerytalnego w obniżonym wieku. W świetle podstawy prawnej na podstawie, której ubiega się o tą emeryturę w obniżonym wieku, wieku niższym niż wszyscy osiągający wiek powszechny emerytalny. Artykuł 184 ustęp l Ustawy z 17 grudnia 1998r. roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z artykułem 32 ustęp l Ustawy emerytalnej i § od 1 do 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Staż pracy w warunkach szczególnych nie uprawnia do emerytury w obniżonym wieku. Nawiązując do tej podstawy, o której Sąd mówił tego stanu prawnego. Artykuł 184 ustęp l Ustawy emerytalnej stanowi, że urodzonym po, ubezpieczonym po 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku, w przypadku wnioskodawcy po ukończeniu sześćdziesiątego roku życia, jeżeli w dniu wejścia ustawy, a więc w pana przypadku na l stycznia 1999 roku osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w tym przypadku piętnastu lat po osiągnięciu wieku sześćdziesięciu lat i piętnastu lat pracy w warunkach szczególnych. Zgodnie z artykułem 32 cytowanej Ustawy emerytalnej i Rozporządzeniem Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w myśl paragrafu od l do 4 mężczyzna będący pracownikiem tylko w ramach umowy o pracę może przejść na emeryturę, jeżeli osiągnął wiek sześćdziesięciu lat, ma wymagany okres zatrudnienia dwudziestu pięciu lat te przesłanki wnioskodawca spełnił. Ukończył wnioskodawca 60 rok życia i ten staż - okres składkowy i nieskładkowy jest większy niż 25 lat i przepracował, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. W myśl paragrafu 2 ustęp l cytowanego Rozporządzenia konieczne jest, by ta praca była wykonywana w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Ten okres pracy w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy na podstawie akt osobowych i zgodnie z wzorem formularza, który jest załącznikiem do omawianych przez Sąd przepisów. W przypadku wnioskodawcy takich dokumentów, świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych, poza ten okres uznany przez organ rentowy w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym S.A. nie ma, ale Sąd jest uprawniony do badania spełnienia przesłanek wszelkimi dowodami, nie tylko tymi formalnymi, o których mowa. Sąd podkreślił, że nie korzysta z uprawnienia do emerytury przy niższym wieku emerytalnym pracownik, który nie udowodnił, że wykonywał prace w szczególnych warunkach, w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku i przez co najmniej 15 lat. Te 15 lat, co najmniej na dzień 31 grudnia 1998 roku. To jest chwila wejścia w życie omawianej Ustawy o emeryturach i rentach. W ocenie Sądu przy spełnieniu przesłanki ogólnego stażu pracy wnioskodawca to wykazał. Wymagany wiek emerytalnego 60 lat skończył. Złożył wniosek o· świadczenie, nie przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego. Nie spełnił wnioskodawca przesłanki ostatniej, czyli pracy, przez co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych. Jedynie te prace w transporcie, prace wykonywane w Spółce Akcyjnej w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) zdaniem Sądu Okręgowego mogą być potraktowane, jako wyłącznie prace w warunkach szczególnych, a to zgodnie z wykazem, załącznikiem A, wykazem A w dziale XVIII w transporcie i łączności. Tam jest w tym wydziale wykazana jest branża budowlana transport i łączność. Ta wykonywana praca pomocniczo również odpowiada tej, która jest wskazane w zarządzeniu resortowym resortu, który był resortem w czasie pracy w (...). Mianowicie zgodnie z Zarządzeniem Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych również zgodnie z działem XVIII w transporcie i łączności stanowisko wnioskodawcy jest wykazane, jako praca w warunkach szczególnych i w tym rozmiarze 10 lat, 7 miesięcy, 9 dni Sąd Okręgowy uznał za taką pracę w warunkach szczególnych. Natomiast okresu pracy od l grudnia 1971 roku do 12 maja 1981 roku w całości Sąd nie uznał, jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Jedynie te okresy w Spółdzielni Kółek Rolniczych już w P., bo na okoliczność pracy w (...) w Spółdzielni w Kółku Rolniczym w S. wnioskodawca nie wskazał żadnego dowodu, co by zajmował się transportem, a wskazany świadek rolnik słuchany w sprawie za okres, kiedy wnioskodawca świadczył pracę w Kółku Rolniczym w S. wskazał, że wnioskodawca i kółko rolnicze świadczyło usługi i dla rolników, tam był główny cel działania kółka rolniczego tylko i wyłącznie w tym okresie od maja 1975 roku do 12 maja 1981 roku przez co najmniej tylko cztery miesiące w roku w tym okresie typowo od listopada do marca włącznie przez te pięć miesięcy można uznać, jako wyłącznie prace prowadzone w transporcie. Nie daje to brakujących 4 lat i 5 miesięcy do pełnych 15. Jest to najwyżej 3 lata i 9 miesięcy pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Każdego roku zatrudnienia w kółku w (...) od listopada do marca. Te okresy transportowe w czasie wykonywania prac polowych, jako traktorzysty przy orkach, siewach, zbiorach, koszeniu nie mogą być uznane jako prace w warunkach szczególnych. Nie ma tutaj tej stałości, ciągłości natężenia wykonywanych prac w transporcie. Sumując nie ma pełnych 15 lat pracy w warunkach szczególnych na l stycznia 1999 roku. Jak Sąd już wcześniej powiedział tylko i wyłącznie te prace wskazane w wykazie A dziale XVIII w transporcie i łączności omawianego załącznika Rozporządzenia z 7 lutego osiemdziesiątego trzeciego roku mogą być zaliczane, jako prace w warunkach szczególnych. Są tam prace kierowców ciągników, kombajnów i pojazdów gąsienicowych, przy czym pod pojęciem kierowca kombajnu nie jest uznawane i przyjęte wprost bezdyskusyjnie, że jest to kombajn rolniczy. Kombajn jest to również urządzenie służące do łączności i do transportu. Nie ma nigdzie przesądzonego, że kombajn jest to tylko i wyłącznie kombajn rolniczy do zbioru zboża, ziemniaków, buraków czy kukurydzy. Również zarządzenie, Uchwała Zarządu Krajowego Związków Kółek Rolniczych i Organizacji Rolniczych z 20 maja 1983 roku jedynie w dziale XVIII w transporcie i łączności pod pozycją 3 wskazuje prace traktorzysty nie w rolnictwie, nie w gospodarce rolnej. Tak jest również zgodnie z treścią Zarządzenia numer 16 Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 31 marca 1988 roku w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zaliczenie prac polowych, prac przy zbiorze, przy koszeniu bez ciągłości tej pracy transportowej nie jest możliwe w świetle tych omawianych przepisów. Stanowisko wnioskodawcy, charakter pracy nie jest wymieniony w dziale X w rolnictwie i przemyśle rolno spożywczym, czy w działach innych związanych z pracami różnymi w tym w dziale XIV. Tylko i wyłącznie prace kierowców ciągników w transporcie i łączności ustawodawca zaliczył do szczególnie obciążonych i uciążliwych pod względem psychodelicznym w ruchu publicznym pracy, nie ma, nie było żadnych przeszkód, aby ustawodawca wskazał również prace kierowcy ciągnika na roli przy pracach polowych. Różnica pomiędzy działem VIII a X jest niewielka, a ustawodawca nie zdecydował się, aby również w kolejnym dziale X ująć prace traktorzystów, kierowców ciągników polowych. Uczynił to tylko w transporcie i łączności. Tak, więc nie spełnił wnioskodawca koniecznej przesłanki do uzyskania emerytury w obniżonym wieku w postaci 15 lat świadczenia pracy w warunkach szczególnych tak jak dowodził, jako kierowca ciągnika traktorzysty jedynie 10 lat, 7 miesięcy i 9 dni pracy

wykonywanej w (...) w S. w transporcie i łączności, w resorcie budownictwa. Może być zaliczona i Sąd Okręgowy też tak również uznał za pracę w warunkach szczególnych jednakże nie daje to 15 lat pracy takiej na dzień l stycznia 1999 roku stąd też na postawie artykułu 477 ¹⁴ § l k.p.c. w związku z artykułem 184 Ustawy emerytalnej Sąd Okręgowy odwołanie oddalił.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł zaskarżając wyrok w całości i zarzucając

1. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, tj.:

a) art. 233 § 1 k.p.c. przez błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczeniem życiowym ocenę materiału dowodowego, tj. świadectw pracy wystawionych przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych w P., zeznań świadków J. Ś., B. P. oraz samego ubezpieczonego polegającą na przyjęciu, że ubezpieczony będąc zatrudnionym na stanowisku traktorzysty w Kółku Rolniczym w S., a następnie Spółdzielni Kółek Rolniczych w P., jedynie pomocniczo wykonywał pracę w transporcie, gdyż biorąc udział w pracach polowych nie wykonywał, zdaniem Sądu Okręgowego, pracy wymienionej w wykazie A dział VIII pkt 3 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze, co w konsekwencji doprowadziło Sąd Okręgowy do błędnego ustalenia, iż ubezpieczony nie przepracował wymaganych 15 lat w szczególnych warunkach;

b) art. 316 k.p.c. wskutek istnienia w chwili zamknięcia rozprawy innego stanu rzeczy niż ustalony przez Sąd Okręgowy.

2. naruszenie przepisów prawa materialnego

c) art. 184 ust. 1 w zw. z art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że ubezpieczony nie nabył prawa do emerytury w wieku obniżonym z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mimo że praca kierowcy ciągnika na roli przy pracach polowych odpowiada pracy wymienionej w wykazie A dział VIII pkt. 3 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze;

d) § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że ubezpieczony nie wykonywał pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, mimo że jako traktorzysta wykonywał tę pracę cały rok, bez przerw sezonowych, codziennie po minimum 8 godzin;

e) art. 2a ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez jego niezastosowanie i wydanie decyzji naruszającej zasadę równego traktowania wszystkich ubezpieczonych.

Wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków:

1. J. Z. zam. ul. (...), (...)-(...) S.,

2. G. L. zam. Księża (...), (...)-(...) P.,

obu na okoliczność wykonywania przez ubezpieczonego pracy na stanowisku traktorzysty stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Jednocześnie wyjaśnił, iż wyżej wymienieni świadkowie nie zostali powołani w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji z uwagi na błędne pouczenie ubezpieczonego przez organ rentowy dotyczące prawa powołania jedynie dwóch świadków.

Mając na uwadze powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zmianę poprzedzającej go decyzji organu rentowego i przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury w obniżonym wieku.

Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Zarzutom apelacji ubezpieczonego nie można odmówić słuszności.

Podstawę prawną uprawnienia wnioskodawcy do dochodzonej emerytury stanowi przepis art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.), zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 r.) osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat dla mężczyzn oraz okres składkowy w ilości co najmniej 25 lat. Warunkiem jest także nieprzystąpienie do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Dalsze kwestie związane z wiekiem emerytalnym, rodzajem prac lub stanowisk oraz warunkami nabycia prawa do emerytury ustala się na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudniony w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz.43 ze zm.). Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Poza sporem jest, że wnioskodawca spełnia wszystkie wyżej wymienione przesłanki poza brakującym - a zarazem spornym - okresem pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy zakwestionował bowiem możliwość zaliczenia okresów pracy wnioskodawcy w charakterze kierowcy ciągnika przy wykonywaniu prac polowych wskazując, że tylko prace kierowców ciągników wykonywane w transporcie, jako wymienione w dziale VIII wykazu A stanowiącego załącznik do w/w rozporządzenia z 7.02.1983r., podlegają zaliczeniu do prac wykonywanych w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Spór w niniejszej sprawie sprowadza się zatem w istocie do prawidłowej wykładni prawa materialnego odnośnie kwalifikacji prawnej okresu wykonywania pracy na stanowiskach traktorzysty.

W orzecznictwie za utrwalony należy uznać pogląd, że wyodrębnienie poszczególnych prac wymienionych w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia RM z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ma charakter stanowiskowo - branżowy. Pod pozycjami zamieszczonymi w kolejnych działach wykazu wymieniono konkretne stanowiska przypisane danym branżom, uznając je za prace w szczególnych warunkach uprawniające do niższego wieku emerytalnego. Specyfika poszczególnych gałęzi przemysłu determinuje bowiem charakter świadczonych w nich prac i warunki, w jakich są one wykonywane, ich uciążliwość i szkodliwość dla zdrowia. Nie można zatem swobodnie czy wręcz dowolnie, z naruszeniem postanowień rozporządzenia, wiązać konkretnych stanowisk pracy z branżami, do których nie zostały one przypisane w tym akcie prawnym (por. także – I UK 20/09, I UK 24/09, III UK 174/10, III UK 166/11).

Wykładnia językowa regulacji zawartej w Wykazie A dział VIII poz. 3, przy uwzględnieniu przyjętej przez rozporządzenie kwalifikacji branżowo - stanowiskowej oraz przy uwzględnieniu systematyki przepisów, nie pozwala jednakże na kwalifikowanie pracy kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych wykonujących swą pracę w rolnictwie jako pracy w szczególnych warunkach. Wskazane stanowiska wymienione zostały w dziale VIII wykazu „w transporcie i łączności”, a nie w dziale X „w rolnictwie i przemyśle rolno - spożywczym”, ani w dziale XIV „prace różne”. Wobec powyższego nie ma przesłanek aby przyjmować, że wykonywanie prac na wskazanych stanowiskach niezależnie od branży, w której praca jest wykonywana skutkuje szkodliwością pozwalającą na zaliczenie tego okresu jako uprawniającego do nabycia emerytury w obniżonym wieku. Umieszczenie wskazanych stanowisk w dziale VIII w transporcie i łączności, mimo ujęcia pracy traktorzysty, kombajnisty lub pojazdu gąsienicowego odrębnie od pracy kierowcy samochodów ciężarowych, autobusów i pojazdów specjalistycznych, łączy szkodliwość tejże pracy nie z faktem prowadzenia tychże pojazdów, lecz z faktem prowadzenia tych pojazdów przy uwzględnieniu specyfiki „technologii” pracy w transporcie i łączności oraz obciążeń psychofizycznych związanych z uczestniczeniem takich pojazdów w ruchu publicznym. Obciążeń, których nie ma, jak uznał ustawodawca, przy wykonywaniu prac na wskazanych stanowiskach w rolnictwie, gdzie dominują prace polowe. Taki kierunek wykładni zaprezentował też Sąd Najwyższy w wyroku z 3 grudnia 2013r. I UK 172/13 odmawiając zakwalifikowania, jako wykonywanej w szczególnych warunkach, pracy kierowcy ciągników w trakcie prac polowych. Sąd ten stwierdził, że o ile można się zgodzić, że prace transportowe wykonywane przez ubezpieczonego jako kierowcę ciągnika można zaliczyć do prac w transporcie, tj. do prac objętych działem VIII poz. 3 wykazu A, mimo że pracował on w spółdzielni rolniczej a nie w przedsiębiorstwie transportowym, to nie ma żadnych podstaw do potraktowania prac polowych jako prac w transporcie.

Odnosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy należy zauważyć, jak trafnie podnosi skarżący, że Sąd Okręgowy nie poczynił ustaleń faktycznych, które są konieczne do wydania rozstrzygnięcia. Nie ma bowiem ustalenia, w jakim wymiarze (w jakich okresach) ubezpieczony pracując w kółkach rolniczych wykonywał pracę kierowcy ciągnika – traktorzysty w transporcie. Z zeznań świadków wynika bowiem, że kierowcy ciągników wykonywali prace transportowe nie tylko poza sezonem prac polowych, ale też w czasie tego okresu, w zależności od zlecenia (zapotrzebowania). Zważywszy zaś na stosunkowo długi okres zatrudnienia wnioskodawcy w Kółku Rolniczym w S. i Spółdzielni Kółek Rolniczych w P. na stanowisku kierowcy ciągnika nie można wykluczyć, że okres, w którym wykonywał on prace transportowe, uzupełniony okresem uznanym przez organ rentowy, może wynieść wymagany 15-letni okres.

Kwestia ta nie była w ogóle dotąd badana w postępowaniu sądowym, (a przynajmniej z lakonicznej w tej części transkrypcji uzasadnienia takich wniosków i ustaleń poczynić nie można) wobec bezsporności pozostałych przesłanek wynikających z art. 184 i art. 32 ustawy emerytalnej, stanowi ona w rzeczywistości jedyny obszar sporu. Zatem jej ustalenie wyczerpie w istocie całość zagadnień z zakresu stanu faktycznego, jakie musi przesądzić Sąd.

Zaskarżony wyrok nie może się ostać również i z tego powodu, że uzasadnienie zaskarżonego wyroku (transkrypcja) nie zawiera wszystkich koniecznych elementów i zawiera oczywiste braki, które uniemożliwiają kontrolę apelacyjną. Ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1296) zmieniono treść art. 328 k.p.c. Obecnie tj. od 27 października 2014r. zgodnie z § 1 ¹ jeżeli przebieg posiedzenia jest utrwalany za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk, uzasadnienie może być wygłoszone po ogłoszeniu sentencji wyroku i utrwalone za pomocą tego urządzenia, o czym przewodniczący uprzedza przed wygłoszeniem uzasadnienia. Bezspornym jest jednak, że nie uległa zmianie treść § 2 - nadal uzasadnienie wyroku powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Transkrypcja uzasadnienia zaskarżonego wyroku wymogów tych nie spełnia. Z niewiadomych przyczyn Sąd Okręgowy w ustaleniach faktycznych i rozważaniach analizował niesporny, bo zaliczony przez organ rentowy, okres pracy w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym S.A. (...) w S. natomiast brak jest dokładnych ustaleń co do zaliczonego w trakcie pracy w kółkach okresu pracy w transporcie. Nie ma bowiem ustalenia, w jakim wymiarze (w jakich okresach) ubezpieczony pracując w kółkach rolniczych wykonywał pracę kierowcy ciągnika – traktorzysty w transporcie. Z zeznań świadków wynika bowiem, że kierowcy ciągników wykonywali prace transportowe nie tylko poza sezonem prac polowych, ale też w czasie tego okresu, w zależności od zapotrzebowania np. przy remontach dróg na rzecz (...), sypali kamień na drogi, wozili żwir, drzewo z lasu, cement. Prace te często wykonywali w godzinach pracy zaś usługi polowe dla rolników wykonywali po godz. 15.

Oznacza to, że przed Sądem Okręgowym stoi konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, co wyczerpuje hipotezę art. 386 § 4 k.p.c. i skutkuje koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania. Jest to tym bardziej zasadne, że zapewni konstytucyjnie gwarantowaną dwuinstancyjność w zakresie ustalenia faktycznego o fundamentalnym znaczeniu dla rozstrzygnięcia sprawy. Ponownie rozpoznając sprawę Sąd Okręgowy dokona ustaleń w wyżej zakreślonym obszarze przy użyciu wszelkich możliwych środków dowodowych, i - stosownie do wyników postępowania dowodowego - przesądzi, czy praca wykonywana przez odwołującego w sporych okresach jest pracą w szczególnych warunkach, a przez to czy spełnia on warunki konieczne do nabycia żądanego świadczenia.