Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek

Sędzia SO Anna Hajda

SR del. Roman Troll (spr.)

Protokolant Aleksandra Sado-Stach

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w R.

przeciwko Gminie R.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 7 listopada 2014 r., sygn. akt I C 1974/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 3 w ten sposób, że zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 260,34 zł (dwieście sześćdziesiąt złotych trzydzieści cztery grosze) z tytułu zwrotu kosztów procesu;

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 1200 zł (tysiąc dwieście złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSR (del.) Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Anna Hajda

Sygn. akt III Ca 10/15

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa wniosła do Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej pozew o zasądzenie od pozwanej Gminy R. kwoty 45350,37 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu podała, że w związku z zaleganiem lokatorów za opłaty związane z najmem lokali wystąpiła na drogę sądową o opróżnienie lokalu, orzeczono eksmisję i przyznano prawo do lokalu socjalnego byłym najemcom, w tym B. i E. H., a powódce przysługuje roszczenie o odszkodowanie w związku z niedostarczeniem przez pozwaną lokali socjalnych.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie koszów postępowania wskazując, że powódka nie poniosła szkody, a pozwana może odpowiadać dopiero od wezwania skierowanego przez powódkę, którego nie było.

Wyrokiem z dnia 7 listopada 2014 r. Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 13695,73 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty (pkt 1); w pozostałym zakresie powództwo oddalił (pkt 2) oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 1405,50 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 3). Orzeczenie to zapadło przy ustaleniu, że dnia 10 października 2012 r. pomiędzy stronami została zawarta ugoda, na mocy której pozwana zobowiązała się spłacać transzami odszkodowanie wynikające z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego. Na każdą transzę składać się miało odszkodowanie dziesięciu kolejnych byłych członków z wykazu stanowiącego załącznik do ugody. Wypłata pierwszej transzy miała nastąpić w październiku 2012 r., a następnych co miesiąc od listopada 2012 r. lub w innych uzgodnionych przez strony terminach. W wykazie ujęty był również T. H.. Na dochodzoną przez powódkę kwotę odszkodowania składają się kwota 20518,13 zł z tytułu opłat eksploatacyjnych, kwota 8626,02 zł z tytułu opłat na fundusz remontowy, kwota 16206,22 zł z tytułu opłat za wodę .

Nakazem zapłaty z dnia 27 września 2010 r. Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej nakazał pozwanym T. H. i B. H. aby zapłacili solidarnie powódce (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w R. kwotę 2297,73 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu. Kolejnymi nakazami tenże Sąd nakazał wyżej wymienionym lokatorom, aby zapłacili powódce następujące kwoty: kwotę 3788,98 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu – nakaz zapłaty z dnia 30 listopada 2010 r., kwotę 2535,08 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu – nakaz zapłaty z dnia 22 lutego 2011 r., kwotę 2061,48 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu – nakaz zapłaty z dnia 28 kwietnia 2011 r., kwotę 3406,31 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu – nakaz zapłaty z dnia 19 maja 2011 r., kwotę 2748,57 zł – nakaz zapłaty z dnia 28 października 2011 r., kwotę 6565,51 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu - nakaz zapłaty z dnia 20 lutego 2012 r., kwotę 2436,76 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu – nakaz zapłaty z dnia 10 maja 2012 r., kwotę 4692,56 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu – nakaz zapłaty z dnia 7 sierpnia 2012 r., kwotę 6409,74 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu – nakaz zapłaty z dnia 10 kwietnia 2013 r., kwotę 10379,01 zł z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu – nakaz zapłaty z dnia 13 grudnia 2013 r.

Pismem z dnia 11 kwietnia 2013 r. pełnomocnik powódki wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 3561678,33 zł w terminie do dnia 30 kwietnia 30 kwietnia 2013 r. tytułem odszkodowania wynikającego z art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów.

Powyższe okoliczności doprowadziły Sąd Rejonowy do przekonania, że odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanej nie budziła wątpliwości co do zasady, sporna była natomiast data, od której powódka mogła domagać się skutecznie zasądzenia odszkodowania.

Sygn. akt III Ca 10/15

Sąd pierwszej instancji wskazał, że datą taką niewątpliwie nie jest data uprawomocnienia się wyroku w sprawie eksmisyjnej, gdyż dopiero po uprawomocnieniu się wyroku powódka winna była wezwać pozwaną do dostarczenia lokalu socjalnego. Zdaniem Sądu Rejonowego odpowiedzialność strony pozwanej aktualizuje się dopiero z chwilą doręczenia wezwania, gdyż pozwana we wcześniejszej dacie nie jest zobowiązana do zapłaty odszkodowania, skoro nie dysponuje informacją, że jest zobowiązana zapewnić danej osobie lokal socjalny i nie jest jej wiadome czy np. dana osoba nadal zajmuje lokal. Powódka nie wezwała pozwanej do zapłaty odszkodowania, a przynajmniej tego nie udowodniła wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 k.c., dopiero w załączniku do ugody z dnia 10 października 2012 r. B. i E. H. zostali wskazani jako osoby oczekujące na lokal socjalny. Dlatego też Sąd Rejonowy ustalając wysokość należnego odszkodowania przyjął stawki przyjęte w kalkulacjach strony powodowej, począwszy od listopada 2012 r. do kwietnia 2014 r. i orzekł jak w punkcie 1 wyroku, oddalając powództwo w pozostałym zakresie, o odsetkach orzekł na podstawie art. 481 k.c., a o kosztach postępowania na podstawie art. 100 k.p.c

Apelacją powódka zaskarżyła wyrok w punktach 2 i 3 oraz zarzuciła mu błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na rozstrzygnięcie sprawy poprzez ustalanie przez sąd okresu należnego odszkodowania poczynając od listopada 2012 r. w sytuacji, gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że odszkodowanie powinno być wypłacone przez pozwaną na rzecz powódki począwszy od marca 2012 r.; a także naruszenie prawa procesowego mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, a to art. 100 k.p.c. przez zasądzenie na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu w sytuacji, gdy żądanie powódki było zasadne do kwoty 24191,09 zł, dlatego też to powódce powinny być przyznane koszty postępowania ewentualnie powinny być one stosunkowo rozdzielone. Wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 1 poprzez zasądzenie od pozwanej gminy na rzecz powódki kwoty 24191,09 zł z odsetkami od 25 czerwca 2014 r., zmianę zaskarżonego wyroku w pkt 3 przez zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki zwrotu kosztów procesu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, a także zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów postępowania.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie jako bezzasadnej i zasądzenie na jej rzecz koszów postępowania.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Sąd Okręgowy podziela w zasadniczej części i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, ponieważ ustalenia te znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, które to dowody Sąd ten ocenił w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c. Orzekając Sąd Rejonowy nie uchybił w tym zakresie zasadom logicznego rozumowania, ani też doświadczenia życiowego, zaś wnioski Sądu pierwszej instancji, co do faktów w sposób logiczny wynikają z treści dowodów zgromadzonych w sprawie, a zaoferowanych przez obie strony. Nie dotyczy to jednak ustalenia związanego z tym kiedy powódka wezwała pozwaną do dostarczenia państwu H. lokalu socjalnego, albowiem w treści zawartej ugody takiego wezwania nie było, a Sąd Rejonowy pośrednio przyjął, że właśnie w dacie zawarcia tej ugody w stosunku do innych lokali pozwana została wezwana do wykonania obowiązku wynikającego z wyroku eksmisyjnego.

Podstawę prawną dochodzonego przez powódkę roszczenia stanowi art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2005 r., Nr 31, poz. 266 ze zm.) przyznający

Sygn. akt III Ca 10/15

roszczenie odszkodowawcze w sytuacji, gdy gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku zobowiązującego do opróżnienia lokalu.

Sąd Okręgowy odnosząc się do zarzutów zawartych w apelacji uznał, że w sprawie istotnym było ustalenie kiedy doszło do wezwania pozwanej przez powódkę do wykonania obowiązku wynikającego z tytułu eksmisyjnego, który przyznawał państwu H. uprawnienie do lokalu socjalnego. Sąd Odwoławczy uznał za zasadne wskazać, iż stosownie do art. 6 k.c. powódka jako strona inicjująca postępowanie sądowe, występująca z żądaniem opartym na twierdzeniach zawartych w pozwie zobligowana była do udowodnienia faktów, z których wywodzi skutki prawne. Wynika to wprost z treści tego przepisu i nie budzi wątpliwości interpretacyjnych, gdy odniesie się zasady prawa materialnego do procesowego uregulowania w art. 232 k.p.c. Wobec czego powódka winna była wykazać, kiedy zostało doręczone pozwanej wezwanie do wykonania wskazanego obowiązku, natomiast w aktach sprawy o zawezwanie do próby ugodowej o sygn. I Co 854/12 znajduje się jedynie wezwanie do zapłaty odszkodowania, nie zawiera ono jednak wezwania do wykonania obowiązku zapewnienia lokalu socjalnego wynikającego z tytułu eksmisyjnego przeciwko osobom zajmującym lokal powódki. Mając na uwadze powyższe należało przyjąć, że brak wezwania uniemożliwił ustosunkowanie się do wysokości żądania z uwagi na to, że zaskarżone zostało odszkodowanie za okres od marca do października 2012r., wobec czego apelacja podlegała oddaleniu.

Podkreślenia wymaga, że zgodnie z poglądem ugruntowanym w orzecznictwie, w tym w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2014r. o sygn. akt. V CNP 32/13, wykładni przepisów art. 14 ust. 1 w związku z art. 4 ust. 2 i art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, według której termin wykonania przez gminę obowiązku dostarczenia osobom uprawnionym lokalu socjalnego zobowiązanym do opuszczenia i wydania lokalu mieszkalnego, nie przypada na dzień uprawomocnienia się wyroku eksmisyjnego, lecz dopiero w terminie późniejszym, po wezwaniu właściwej gminy do wykonania tego obowiązku przez wierzyciela lub dłużnika z tytułu egzekucyjnego przy uwzględnieniu odpowiedniego czasu na znalezienie i przygotowanie przez gminę dla osób uprawnionych odpowiedniego lokalu socjalnego, nie można uznać za szczególnie rażąco błędnej bądź niewątpliwie sprzecznej z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami. Dlatego też konieczne jest wykazanie kiedy doszło do wezwania Gminy przez powódkę do wykonania obowiązku wynikającego z wyroku eksmisyjnego w zakresie dostarczenia lokalu socjalnego osobom uprawnionym – to jest bowiem okoliczność, od której można zacząć oceniać czy wezwano do wykonania tego obowiązku, czy upłynął wystarczający czas od wezwania do znalezienia i przygotowania lokalu dla osób uprawnionych, a co za tym idzie ustalenia od kiedy ciąży na pozwanej odpowiedzialność odszkodowawcza względem powódki. Powódka nie wykazała kiedy wezwała pozwaną do wykonania tego obowiązku, zaś zarówno w aktach I Co 854/12, jak i w materiale dowodowym zebranym w sprawie brak jest wezwania pozwanej do wykonania tego obowiązku – w pozwie powódka powołuje się na wezwanie do zapłaty i do próby ugodowej w zakresie uregulowania należności pieniężnej, nie ma tam natomiast odwołania do wezwania pozwanej do wykonania obowiązku wynikającego z tytułu eksmisyjnego, natomiast o takim wezwaniu wspomina powódka we wniosku o zawezwanie do próby ugodowej (k. 2-3 akt I Co 854/12), lecz nie dołączyła także tam tego wezwania do akt. Pozwana zaś zaprzeczyła, że takie wezwanie było (k. 87 akt), co powoduje, że powódka powinna udowodnić fakt wezwania (art. 6 k.c.), ale tego nie uczyniła. To zaś, że strony prowadzą negocjacje ugodowe w zakresie zapłaty odszkodowania samo w sobie nie stanowi jeszcze wezwania do wykonania obowiązku wynikającego z wyroku eksmisyjnego, tym bardziej, że powódka wskazuje, iż wezwanie do jego wykonania zostało sporządzone po uprawomocnieniu się wyroku eksmisyjnego (k. 2-3 akt I Co 854/12), ale tej okoliczności – zaprzeczonej przez pozwaną – w żaden sposób nie wykazuje.

Powoływanie się w uzasadnieniu apelacji przez powódkę na treść art. 60 k.c. w celu wykazania, że jednak od wcześniejszego terminu (wezwania do zawarcia próby ugodowej)

Sygn. akt III Ca 10/15

należy liczyć obowiązek pozwanej zapłaty odszkodowania jest nieistotne dla rozpoznania sprawy. W uzasadnieniu apelacji bowiem powódka nawet nie łączy tego wezwania do próby ugodowej z wezwaniem do wykonania obowiązku wynikającego z wyroku eksmisyjnego, a jedynie łączy to z „(...) oświadczeniem woli co do wezwania i odzyskania należności od pozwanej.”. Nawet więc zdaniem powódki łączyło się to z wezwaniem do zapłaty, a nie do przedstawienia określonym osobom lokalu mieszkalnego. Trudno więc mówić w takim przypadku o woli osoby uprawnionej, która miała w ten sposób wezwać pozwaną do wykonania obowiązku z wyroku eksmisyjnego skoro nawet w apelacji z tym wnioskiem tego nie łączyła. Poza tym, jak już wyżej wskazano, powódka we wniosku złożonym w aktach I Co 854/12 wyraźnie podkreśla, że z wezwaniem do przyznania lokalu socjalnego występowała wcześniej (k. 2-3 akt I Co 854/12). Także więc z tego powodu wniosek o zawezwanie do próby ugodowej nie może stanowić podstawy do uznania, że był impulsem do podjęcia przez pozwaną czynności zmierzających do przedstawienia określonym uprawnionym osobom lokali socjalnych.

Z powyższych względów zarzuty apelacji co do głównego przedmiotu procesu są bezzasadne.

Na uwzględnienie zasługiwał natomiast podniesiony w apelacji zarzut dotyczący naruszenia art. 100 k.p.c. poprzez błędne wyliczenie kosztów postępowania przed Sądem pierwszej instancji, albowiem Sąd Rejonowy, stosując to uregulowanie, zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 1405,50 zł w sytuacji, gdy powódka przegrała proces w 70%, ponosząc koszty w wysokości 4685 zł, natomiast łączne koszty postępowania wynosiły 7085 zł, a więc powódka powinna ponieść koszty w wysokości 4945,34 zł (7085x70%), dlatego rachunek arytmetyczny wskazuje, że powinna także zwrócić pozwanej kwotę 260,34 zł (4945,34 zł-4685 zł), wobec czego orzeczenie w tym zakresie musiało ulec zmianie.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., zmieniono zaskarżony wyrok tylko co do kosztów postępowania przed Sądem pierwszej instancji. Dalej idącą apelację powódki, na podstawie art. 385 k.p.c., jako bezzasadną oddalono.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na mocy art. 100 k.p.c. przy zastosowaniu § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490) i 12 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia, mając na uwadze, że główne żądanie zawarte w apelacji powódki nie zostało uwzględnione, a apelację uwzględniono tylko w nieznacznej części zasądzono od powódki na rzecz pozwanej całość przypadających jej kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSR (del.) Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Anna Hajda