Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 8 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2013 r. w Gdańsku

odwołania K. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 29 czerwca 2012 nr (...)

w sprawie K. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

postanawia:

1. uchylić zaskarżoną decyzję i przekazać sprawę do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G. do rozpoznania.

2. umorzyć postępowanie odwoławcze

Sygn. akt. VII U 2321/12

UZASADNIENIE

Zaskarżoną w sprawie decyzją z dnia 29 czerwca 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G., na podstawie przepisów art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) odmówił ubezpieczonej K. G. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, albowiem Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 25 czerwca 2012 r. orzekła, że nie jest ona niezdolna do pracy.

Ubezpieczona K. G. złożył odwołanie od powyższej decyzji ZUS zarzucając nieprawidłowości w orzeczeniu Komisji Lekarskiej. Podała przy tym, że na okoliczność występowania u niej niezdolności do pracy przedstawiła dokumentację medyczną, z której wynikało, że choruje na nadciśnienie, wady wzroku oraz poważne zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i obu kolan, a lipcu 2012 r. planowano u niej zabieg operacyjny usunięcia kamieni z woreczka żółciowego.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko przestawione w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Wnioskodawczyni K. G., urodzona (...), z zawodu jest technikiem urządzeń telekomunikacyjnych, a wykonywała pracę w hurtowni farmaceutycznej jako sprzedawca-kasjer.

W dniu 4 maja 2012 r. wnioskodawczyni złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Powyższe okoliczności są w niniejszej sprawie niesporne a nadto wynikają z akt rentowych.

Lekarz Orzecznik ZUS rozpoznał u ubezpieczonej zwyrodnienia wielostanowe – obecnie bez istotnego ograniczenia sprawności, nadciśnienie tętnicze bez udokumentowanych istotnych powikłań narządowych, otyłość, kamice pęcherzykową i żylaki KDL. Mimo to, w orzeczeniu z dnia 6 czerwca 2012 r. stwierdził, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

(vide: opinia lekarska z dnia 6 czerwca 2012 r. - k. 16 dokumentacji medycznej ZUS, orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 6 czerwca 2012 r. - k. 132 akt rentowych)

W wyniku sprzeciwu ubezpieczonej, została ona poddana kolejnemu badaniu przez Komisję Lekarską ZUS, która rozpoznała u niej nadciśnienie tętnicze, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów kolanowych, żylaki kończyn dolnych, kamicę pęcherzyka żółciowego. Mimo to, Komisja w orzeczeniu z dnia 25 czerwca 2012 r. również uznała, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

(vide: sprzeciw – k. 17, opinia lekarska z dnia 25 czerwca 2012 r. – k. 19 dokumentacji medycznej ZUS, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 25 czerwca 2012 r. – k. 138 akt rentowych)

Zaskarżoną w sprawie decyzją z dnia 29 czerwca 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(vide: decyzja ZUS z dnia 29 czerwca 2012 r. – k. 152 akt rentowych)

Ustalenia w sprawie wymagało, czy stan zdrowia strony wskazuje, że utraciła ona całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Nadto, przy czym przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy należało ustalić stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowości przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychiczne, najwcześniejszą datę powstania ustalonego stopnia niezdolności do pracy oraz trwałość lub przewidywany okres (od kiedy do kiedy) niezdolności do pracy. W związku z powyższym konieczne było uzyskanie wiadomości specjalnych, zatem Sąd na podstawie art. 279, 284 i 292 k.p.c., przeprowadził dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych: internisty, ortopedy, okulisty i chirurga naczyniowego, zgodnie z rodzajem schorzeń występujących u wnioskodawczyni.

W wyniku zebrania wywiadu i po przeprowadzeniu badań przedmiotowych oraz po dokonaniu analizy dokumentacji lekarskiej w/w biegli rozpoznali u wnioskodawczyni:

⚫

nadwzroczność obu oczu,

⚫

stan po zakrzepie gałązki żyły środkowej siatkówki oka lewego,

⚫

zaćmę początkową obu oczu,

⚫

nadciśnienie tętnicze,

⚫

podejrzenie choroby wieńcowej,

⚫

zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa L-S,

⚫

zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych,

⚫

stan po operacji przepukliny pępkowej bez wznowy,

⚫

żylaki kończyny dolnej lewej zakwalifikowane do zabiegu operacyjnego.

Biegli sądowi zgodnie stwierdzili, że wnioskodawczyni z uwagi na stwierdzone u niej schorzenia nie jest częściowo ani całkowicie niezdolna do pracy.

Biegły sądowy internista podał, że regulacja ciśnienia tętniczego nie jest pełna, ale ubezpieczona przyjmuje z tego powodu dwa leki hipotensyjne. Nadto wskazał, że dane z wywiadu nie wskazują, aby strona skarżył się na duszność wysiłkową.

Biegły sądowy ortopeda zaznaczył, że przeprowadzone badania wskazują dobry zakres sprawności ruchowej wnioskodawczyni – chód wydolny, pełny zakres ruchomości stawów kolanowych, wydolność więzadłowa, sprawność manualna dobra. Zgłaszane dolegliwości bólowe kręgosłupa i kolan nie łączą się z upośledzeniem prawności ruchowej kręgosłupa i kończyn. Postępująca deformacja palców stóp może w przyszłości wymagać leczenia operacyjnego, które może być przeprowadzone w ramach ZLA.

W uzasadnieniu swojej opinii biegły sądowy chirurg naczyniowy wskazał z kolei, że wnioskodawczyni była operowana z powodu kamicy pęcherzykowej w sposób klasyczny bez powikłań w tym przepukliny pooperacyjnej. Obydwie kończyny bez stanów zapalnych, pozakrzepowych i troficznych skóry z żylakami II stopnia podudzia lewego i pojedynczych żylaków uda z nieznacznym obrzękiem okolicy stawu skokowego.

Biegły sądowy internista wskazał dodatkowo, że ubezpieczona miewa dolegliwości bólowe w lewej połowie klatki piersiowej, toteż w celu wykluczenia choroby wieńcowej zlecono wykonanie próby wysiłkowej – badanie było przewidziane na 17 stycznia 2013 r. Na konieczność dokonania badań pomocniczych wskazał również biegły sądowy ortopeda.

(dowód: protokół oględzin sądowo-lekarskich biegłego sądowego okulisty – k. 22, protokół oględzin sądowo-lekarskich biegłego sądowego internisty – k. 30-31, protokół oględzin sądowo-lekarskich biegłego sądowego ortopedy – k. 36-37, protokół oględzin sądowo-lekarskich biegłego sądowego chirurga naczyniowego – k. 41 akt sprawy)

Wraz z pismem procesowym z dnia 24 stycznia 2013 r. wnioskodawczyni przedłożyła wyniki badania rezonansu magnetycznego odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa.

(dowód: pismo procesowe z dnia 24 stycznia 2013 r. – k. 47, wyniki badania rezonansu magnetycznego – k. 48 akt sprawy)

Biegły sądowy ortopeda po ponownej analizie akt sprawy i zapoznaniu się z treścią w/w wyników badań podtrzymał swoje wcześniejsze stanowisko w sprawie. W uzasadnieniu wskazał, że zmiany wykazane w badaniu nie decyzja o obecnie funkcjonalnej w zakresie układu ruchu, a dopiero taka ocena może wykazać dysfunkcje uzasadniające uznanie wnioskodawczyni za osobę długotrwale niezdolna do pracy. Równocześnie biegły podał, że wykazane zmiany w kręgosłupie moją powodować objawy podrażnienia lub uszkodzenia struktur nerwowych np. korzeni nerwowych, a w tym zakresie właściwym do wydania opinii jest biegły lekarz neurolog.

(dowód: opinia uzupełniająca biegłego sądowego ortopedy – k. 49 akt sprawy)

W piśmie procesowym z dnia 6 czerwca 2013 r. wnioskodawczyni, na okoliczność występowania u niej niezdolności do pracy, wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego neurologa. W uzasadnieniu wskazała, że w konsekwencji przebytego badania neurologicznego, została skierowana do neurochirurga, który zakwalifikował ją do zabiegu operacyjnego – wzmocnienie kręgosłupa 10 śrubami tytanowym i na te okoliczność przedstawiła dokumentację medyczną.

(dowód: pismo procesowe z dnia 6 czerwca 2013 r. – k. 68, dokumentacja medyczna – k. 70-73 akt sprawy)

Na rozprawie z dnia 8 lipca 2013 r. wnioskodawczyni podała, że u lekarza neurologa leczy się od 2013 r., tj. od momentu otrzymania opinii biegłego sądowego ortopedy wydanej w niniejszej sprawie. Nadto wskazał, że w momencie przeprowadzania badań przez biegłych sądowych nie posiadała żadnej dokumentacji neurologicznej.

(dowód: protokół rozprawy z dnia 8 lipca 2013 r. – k. 77 (nagranie CD) akt sprawy)

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych ma charakter kontrolny, służy badaniu prawidłowości decyzji organu rentowego i nie może polegać na zastępowaniu tego organu w wydawaniu decyzji ustalających świadczenie z ubezpieczeń społecznych. Postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2007 r., I UZP 1/07, OSNP 2007 nr 21-22, poz. 323). Z tego powodu sąd, co do zasady, nie może we własnym zakresie ustalać prawa do świadczenia, a ujawniona w trakcie postępowania sądowego zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego jako przesłanka niezdolności do pracy warunkująca prawo do renty, nie może prowadzić do uznania kontrolowanej decyzji za wadliwą i do jej zmiany (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 września 2005 r., I UK 382/04, LEX nr 276245). W postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do świadczenia sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 maja 2004 r., II UK 395/03, OSNP 2005 nr 3, poz. 43 oraz z dnia 7 lutego 2006 r., I UK 154/05, LEX nr 272581). Stąd też postępowanie dowodowe przed sądem w sprawie o świadczenie uzależnione od niezdolności ubezpieczonego do pracy powinno zmierzać do ustalenia, czy w dacie orzekania przez organ rentowy po stronie ubezpieczonego występowały w tym zakresie wszystkie przesłanki warunkujące przyznanie świadczenia. Sąd nie ma obowiązku przeprowadzenia dowodów w celu ustalenia niezdolności do pracy, która miała powstać po wydaniu zaskarżonej odwołaniem decyzji odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2005 r., I UK 152/04, OSNP 2005 nr 17, poz. 273). Biegli sądowi, przeprowadzający na zlecenie sądu badanie stanu zdrowia ubezpieczonego, nie zastępują lekarza orzecznika ZUS, ani komisji lekarskiej ZUS. Jedynie zgodnie z posiadaną przez nich wiedzą specjalistyczną poddają merytorycznej ocenie trafność wydanego orzeczenia o zdolności do pracy lub jej braku. Dlatego też późniejsza (po wydaniu decyzji) zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego nie może stanowić – co do zasady – podstawy do uwzględnienia odwołania.

Zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie od decyzji opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, sąd nie orzeka co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji, lecz uchyla decyzję, przekazuje sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowanie.

W rozpoznawanej sprawie nowe okoliczności dotyczące stanu zdrowia wnioskodawczyni wynikające z dokumentacji medycznej przedłożonej wraz z pismem z dnia 6 czerwca 2013 r. oraz wskazane na rozprawie z dnia 8 lipca 2013 r. pojawiły się już po wydaniu zaskarżonej w sprawie decyzji ZUS z dnia 29 czerwca 2012 r. Tego typu schorzenia nie były w ogóle poddane ocenie organu rentowego. Jednocześnie wnioskodawczyni nie złożyła ponownego wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Z uwagi na powyższe wobec kategorycznej dyspozycji art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., koniecznym było uchylenie decyzji ZUS i przekazanie sprawy do rozpoznania organowi rentowemu oraz jednoczesne umorzenie postępowania odwoławczego w niniejszej sprawie, o czym na podstawie przywołanych przepisów Sąd Okręgowy postanowił jak w pkt 1 i 2 sentencji postanowienia.

SSA w SO Ewa Downar-Zapolska