Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: III U 994/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 października 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Monika Obrębska

Protokolant:

starszy sekretarz sądowy Beata Ossowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 08 października 2015r. w O.

sprawy z odwołania K. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania K. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 24.10.2014r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje K. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 01.10.2014r. do 31.12.2016r.;

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 października 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił przyznania K. G. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

K. G. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Wskazał, że z powodu cukrzycy wymaga systematycznego spożywania 5-6 posiłków dziennie oraz regularnego podawania insuliny.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania w całości podnosząc, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS odwołujący nie został uznany za niezdolnego do pracy.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce ustalił następujący stan faktyczny:

Organ rentowy, wykonując wyrok Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z dnia 12.03.1997r. sygn. akt III U 2774/96, przyznał K. G. prawo do renty inwalidzkiej według III grupy inwalidów od dnia 20.03.1997r. do dnia 31.05.1999r.

Decyzją z dnia 29.06.1999r. (...) Oddział w P. przyznał odwołującemu prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na okres od 01.06.1999r. do 31.01.2004r.

Następnie zgodnie z decyzją z dnia 20.01.2004r.
odwołującemu ustalone zostało prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 01.02.2004r. do 31.01.2006r., które zostało następnie przedłużone na okres do 28.02.2007r.

Na podstawie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24.06.2008r., sygn. akt III AUa 1003/07 odwołującemu została przyznana renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 01.03.2007r. do 28.02.2009r.

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 27.08.2010r., sygn. III U 460/09, prawo do renty zostało odwołującemu przedłużone na okres od 01.03.2009r. do 28.02.2011r., a kolejnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 02.10.2012r., sygn. akt III U 339/11 na dalszy okres od 01.03.2011r. do 28.02.2013r. Następnie decyzją z dnia 26.09.2013r. ZUS przyznał odwołującemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 01.07.2013r. do 30.09.2014r.

W dniu 21.08.2014r. K. G. złożył wniosek o ustalenie jego uprawnień do renty na dalszy okres. Lekarz orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 17.09.2014r. stwierdził, że odwołujący nie jest niezdolny do pracy. Również Komisja Lekarska w orzeczeniu z dnia 20.10.2014r. ustaliła, że K. G. nie jest niezdolny do pracy. Wobec powyższego decyzją z dnia 24.10.2014r. ZUS odmówił K. G. prawa do wnioskowanego świadczenia.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce zważył, co następuje:

Odwołanie K. G. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące przesłanki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a jego niezdolność do pracy powstała w okresach przewidzianych w ustawie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania. W myśl art. 58 ust. 1 pkt 5 powoływanej ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy, uważa się za spełniony, jeżeli ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat, jeśli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Przy czym zgodnie z ustępem 2 tegoż przepisu okres ten winien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera art. 12 ust.1-3 powoływanej ustawy, który stwierdza, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Zgodnie z art. 61 cytowanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do renty, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy podlega przywróceniu, jeżeli w ciągu osiemnastu miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczony stał się ponownie niezdolny do pracy. Przez ustąpienie niezdolności do pracy należy rozumieć zarówno sytuację, kiedy na skutek badania lekarskiego ustalono brak niezdolności do pracy, jak też sytuację kiedy upłynął okres, na jaki świadczenie przyznano.

W świetle cytowanych wyżej przepisów zasadniczą kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie, od której zależała skuteczność odwołania K. G., było ustalenie czy jest on w dalszym ciągu niezdolny do pracy.

Na tę okoliczność Sąd dopuścił w sprawie dowód z opinii biegłego lekarza z zakresu diabetologii, jako właściwego ze względu na schorzenia odwołującego, który w złożonej opinii, po przeprowadzeniu badania odwołującego oraz zapoznaniu się z dokumentacją medyczną dotyczącą stanu jego zdrowia, rozpoznał u niego: cukrzycę typu 3 leczoną trzema dawkami insuliny, retinopatię prostą obu oczu, polineuropatię cukrzycową, nadciśnienie tętnicze II 0, przebyte ostre zapalenie trzustki w przebiegu kamicy pęcherzyka żółciowego, stan po cholecystektomii i dwukrotnym ECPW z powodu kamicy przewodowej w 2005r. i 2006r., chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy, krwawienie z przewodu pokarmowego w 2011r., stan po urazie małżowiny usznej prawej. W konkluzji biegła uznała, że stwierdzone u odwołującego schorzenia i stopień ich zaawansowania naruszają sprawność organizmu w stopniu dającym podstawę do uznania częściowej niezdolności do pracy na okres 2 lat od października 2014r. do 31 grudnia 2016r. Biegła podkreśliła, iż stwierdzone schorzenia, a zwłaszcza cukrzyca typu 3 leczona 3 wstrzyknięciami insuliny, powoduje niezdolność do wykonywania wielu prac: ciężkiej fizycznie, zmianowej, przy maszynach w ruchu, wymagającej dźwigania, schylania się, na wysokości, pracy kierowcy, wymagającej dobrego widzenia. Biegła podniosła, że odwołujący przebył ostre zapalenie trzustki przed 20 laty, po którym ujawniła się cukrzyca typu 3 leczona insuliną, którą odwołujący podaje kilka razy dziennie, wielokrotnie przeprowadza kontrolę poziomu glikemii i w zależności od niego koryguje dawki insuliny. Często ma niedocukrzenia, co powoduje poważne zagrożenie życia oraz ogranicza pełną zdolność do pracy. Choruje on także na nadciśnienie tętnicze ze zmianami na dnie oczu II 0. Odwołujący ma zmiany w śluzówce żołądka i dwunastnicy, kilkakrotnie przebył krwawienie z przewodu pokarmowego, cierpi na dolegliwości spowodowane neuropatią cukrzycową. Biegła z zakresu diabetologii podniosła, że odwołującego winien też zbadać biegły z zakresu medycyny pracy.

Sąd uwzględnił powyższe wskazania biegłej i dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy, który podzielił w pełni opinię biegłej z zakresu diabetologii stwierdzając, że schorzenia odwołującego i stopień ich zaawansowania powodują nadal częściową niezdolność do pracy jako kontynuacja renty od października 2014r. do grudnia 2016r. W uzasadnieniu opinii biegła D. M. wskazała, że w pełni podziela opinię biegłego z zakresu diabetologii. Podniosła, że w przypadku odwołującego przeciwwskazane jest wykonywanie ciężkiej i średniociężkiej pracy fizycznej, dźwiganie ciężarów – np. skrzyni biegów, praca na wysokości, praca przy maszynach w ruchu, praca nocna oraz praca kierowcy i traktorzysty. W przekonaniu biegłej w obecnym stanie zdrowia odwołujący spełnia warunki do uznania częściowej niezdolności do pracy. Biegła podkreśliła też, że stan zdrowia opiniowanego nie uległ poprawie od ostatniego badania.

Organ rentowy zgłosił zastrzeżenia do obu opinii biegłych. Odnośnie opinii biegłego z zakresu diabetologii ZUS wskazał, że stwierdzone przez biegłego powikłania w przebiegu cukrzycy u ubezpieczonego nie stanowią przeciwwskazań do podjęcia przez niego pracy. ZUS zakwestionował też opinię biegłego z zakresu medycyny pracy podnosząc, że osoby z cukrzycą mogą podejmować większość prac, w tym wymagających umiarkowanych wysiłków fizycznych, z ograniczeniami dotyczącymi niewielu zawodów. Wskazując na powyższe organ rentowy wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu medycyny pracy.

Sąd na podstawie art. 217 § 3 k.p.c. oddalił powyższy wniosek uznając, iż sporne okoliczności zostały już dostatecznie wyjaśnione. Sąd Okręgowy podzielił w pełni wywody i wnioski opinii biegłych lekarzy sądowych z zakresu diabetologii E. P. i biegłego z zakresu medycyny pracy D. M.. Wskazana opinia diabetologa wydana została przez biegłego lekarza o specjalności odpowiedniej do ujawnionych wcześniej u odwołującego jednostek chorobowych, po dokonaniu analizy zebranej w sprawie dokumentacji medycznej, przeprowadzeniu wywiadu oraz badań odwołującego. Również opinia biegłego z zakresu medycyny pracy została wydana po dokonaniu analizy zebranej w sprawie dokumentacji medycznej, przeprowadzeniu wywiadu oraz badań odwołującego, a w szczególności przy uwzględnieniu wykształcenia i rzeczywistych kwalifikacji odwołującego. Zarówno rozpoznanie, a w szczególności wnioski biegłych są rzeczowe, spójne, logiczne i przekonujące. Wynika z nich, że stan zdrowia odwołującego czyni go nadal częściowo niezdolnym do pracy. Wskazać w tym miejscu należy, że uznaje się za osobę częściowo niezdolną do pracy osobę, która wobec naruszenia sprawności organizmu nie jest w stanie wykonywać prawidłowo czynności związanych z zawodem, gdy zachowała zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (np. wymagającej niższych albo niewymagającej żadnych kwalifikacji), lecz jednocześnie utraciła w znacznym stopniu zdolność do wykonywania pracy, do której posiada kwalifikacje, przy czym dla oceny poziomu tych kwalifikacji znaczenie ma także uzyskanie rzeczywistych umiejętności, mających wpływ na karierę zawodową, np. decydujących o uzyskaniu wyższych zarobków niż pracownicy mający takie same kwalifikacje formalne, przesądzających o awansach lub możliwości znajdowania nowego miejsca pracy. Taki pogląd wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 25.01.2010r., w sprawie o sygn. I UK 215/09. Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni ten pogląd podziela i aprobuje.

Podzielając w pełni wnioski opinii biegłych Sąd wziął również pod uwagę treść zeznań odwołującego przesłuchanego w charakterze strony, z których wynika, że z zawodu jest tokarzem-frezerem, ale głównie wykonywał prace fizyczne takie jak magazynier, kierowca, mechanik. Aktualnie od około 2 lat nie pracuje. Ostatnio pracował jako mechanik w warsztacie, ale nie dawał sobie rady, praca była dla niego za ciężka.

Sąd dał w pełni wiarę zeznaniom odwołującego. Są one w ocenie Sądu szczere i przekonujące. Korespondują w pełni z opiniami biegłych sądowych.

W związku z powyższym nie może budzić wątpliwości, że odwołujący jest w dalszym ciągu częściowo niezdolny do pracy. Nie nastąpiła żadna poprawa w stanie zdrowia odwołującego w stosunku do okresu, kiedy był on uprawniony do renty z tytułu niezdolności do pracy. Na marginesie powyższych rozważań wskazać należy, że w okresie, kiedy organ rentowy uznawał odwołującego za częściowo niezdolnego do pracy i wypłacał z tego tytułu świadczenie rentowe, odwołujący pracował jako magazynier, mechanik oraz kierowca. Wówczas okoliczność ta nie stała na przeszkodzie zakwalifikowaniu odwołującego jako osobę częściowo niezdolną do pracy.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd w oparciu o art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał K. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na dalszy okres tj. od dnia 1.10.2014r. do 31.12.2016r.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do renty, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie nie istniały podstawy do obciążenia odpowiedzialnością organu rentowego za nieprzyznanie odwołującemu prawa do renty już na etapie postępowania przed ZUS. Kwestia oceny zdolności odwołującego do pracy nie była jednoznaczna, a do jej rozstrzygnięcia niezbędne było powołanie biegłego z zakresu diabetologii, ale również medycyny pracy. Ponadto odwołujący przedłożył już na etapie postępowania sądowego dodatkową dokumentację medyczną, która nie była znana organowi rentowemu. Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.