Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Maria Ołtarzewska

Protokolant: st.sekr.sądowy Alicja Jarzyna

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2013 r. w Gdańsku

sprawy M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do renty rodzinnej

na skutek odwołania M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 11 października 2012 r. nr 08 (...)-R- (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 3144/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 października 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. na podstawie art. 68 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) odmówił M. K. prawa do renty rodzinnej, albowiem orzeczeniem z dnia 09 października 2012r. Komisja Lekarska ZUS ustaliła, że ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolna do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawczyni M. K. wskazała, iż od urodzenia ma zdiagnozowane dziecięce porażenie mózgowe, do 18 r.ż. przebywała w Specjalnym (...)w K.. Od ukończenia 18 r. ż. ma przyznane prawo do renty socjalnej. Podniosła, że nie jest osobą zdolną do samodzielnej egzystencji, potrzebuje wsparcia drugiej osoby, wcześniej (przed śmiercią) opiekę zapewniała jej mama, która zmarła w dniu 18.07.2012r.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko przedstawione w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawczyni M. K., urodzona dnia (...) Dnia 21 czerwca 2000r. ukończyła (...) Szkołę Zawodową z przyuczeniem do zawodu kucharza. W szkole tej realizowała program klasy specjalnej.

Od dnia 01 października 2003r. ubezpieczona ma ustalone prawo do stałej renty socjalnej przyznane w oparciu o orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 05 marca 2001r., którym ubezpieczona została zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na stałe.

W dniu 31 lipca 2012 r. M. K. złożyła wniosek o rentę rodzinną po zmarłej matce G. K.. Została skierowana na badanie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 07 września 2012 r. uznał, iż wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy oraz nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji, rozpoznając u niej upośledzenie umysłowe lekkie. Wobec wniesionego przez ubezpieczoną sprzeciwu, Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 09 października 2012r., podzielając rozpoznanie Lekarza Orzecznika ZUS i dodatkowo rozpoznając skrzywienie boczne prawostronne kręgosłupa TH- L, wole guzowate również uznała, iż wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy i nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

Zaskarżoną w sprawie decyzją z dnia 11 października 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił M. K. prawa do renty rodzinnej.

Okoliczności bezsporne, vide : wniosek – k. 1-8 akt ubezpieczeniowych, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 07.09.2012r. wraz z opinią lekarską – k. 24 akt ubezpieczeniowych oraz k. 4 dokumentacji lekarskiej ZUS, sprzeciw – k. 5-6 dokumentacji lekarskiej ZUS, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 09.10.2012 r. wraz z opinią lekarską. – k. 26 akt ubezpieczeniowych oraz k. 10 dokumentacji lekarskiej ZUS, decyzja ZUS z dnia 11.10.2012r. – k. 27 akt ubezpieczeniowych.

W celu ustalenia, czy ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy lub całkowicie niezdolna do pracy i niezdolna do pracy i do samodzielnej egzystencji, a jeżeli tak to od kiedy, ( w szczególności czy stała się całkowicie niezdolna do pracy przed ukończeniem nauki ) z powodu jakich schorzeń, czy niezdolność jest trwała czy okresowa ( na jaki okres) wymagane były wiadomości specjalne, w związku z czym Sąd, na podstawie art. 279, 284 i 292 k.p.c., dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego: psychologa, neurologa i endokrynologa, zgodnie z rodzajem schorzeń występujących u wnioskodawczyni.

Powołani w sprawie biegli rozpoznali u badanej upośledzenie umysłowe stopnia lekkiego, skrzywienie boczne kręgosłupa, stan po operacji usunięcia tarczycy z powodu wola guzowatego w styczniu 2013r., eutyreoza w trakcie leczenia hormonalnego preparatami tyroksyny.

Po dokładnej analizie dokumentacji psychologicznej oraz po przeprowadzeniu badania psychologicznego biegła sądowa psycholog stwierdziła, iż stan psychiczny wnioskodawczyni nie daje podstaw do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy ani niezdolności do samodzielnej egzystencji. W uzasadnieniu wskazała, iż upośledzenie umysłowe występuje od dzieciństwa i jest potwierdzone badaniami psychologicznymi wykonanymi dla celów edukacyjnych w latach 1990r., 1996r. i 1998r. Skarżąca ukończyła szkołę na poziomie specjalnym tj. z obniżonymi wymaganiami i zdobyła zawód kucharza, co potwierdza świadectwo ukończenia szkoły zawodowej. Nie miała i nie ma w chwili obecnej zaburzeń psychicznych nigdy nie leczyła się psychiatrycznie.

Dowód : opinia biegłej psycholog – k. 27- 29 akt sprawy.

Po przeprowadzeniu badania podmiotowego i przedmiotowego i po analizie dokumentacji medycznej biegła sądowa neurolog wskazała, iż brak jest podstaw do uznania wnioskodawczyni M. K. za całkowicie niezdolną do pracy i niezdolną do samodzielnej egzystencji z przyczyn neurologicznych. W uzasadnieniu opinii biegła wskazała, iż wnioskodawczyni jest w pełni sprawna ruchowo i manualnie, nie występują u niej objawy ogniskowe uszkodzenia mózgu czy rdzenia, samodzielna w wykonywaniu poszczególnych poleceń, bez cech nieporadności fizycznej i psychicznej, nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji a także całkowicie niezdolną do pracy. Niewielkiego stopnia skrzywienie boczne kręgosłupa piersiowego nie ogranicza sprawności ruchowej - jest ona w pełni zachowana.

Dowód : opinia sądowo- lekarska biegłej sądowej neurolog k. 31-32 akt

Po zapoznaniu się z dokumentacja medyczną, przeprowadzeniu badania przedmiotowego i wywiadu biegły sądowy endokrynolog wskazał, iż w chwili obecnej rany po operacji tarczycy są wygojone nie stwierdza się objawów uciskowych. Poziomom hormonów wyrównany preparatami tyroksyny. We wnioskach końcowych wskazał, iż brak jest podstaw do uznania wnioskodawczyni za całkowicie niezdolną do pracy i do niezdolną do samodzielnej egzystencji z przyczyn endokrynologicznych.

Dowód : opinia sądowo – lekarska biegłego sądowego endokrynologa k. 41-42 akt sprawy.

Pismem procesowym z dnia 26.03.2013r. ojciec wnioskodawczyni (pełnomocnik) wskazał, iż wnioskodawczyni wykonuje drobne prace przy pomocy osób trzecich, wychodzi z domu w towarzystwie innych, natomiast sama nie wychodzi z domu. Wskazał, że ubezpieczona była pod opieką matki, która uczyła ją czynności życia codziennego. Podniósł, iż wnioskodawczyni nie ma rozeznania w jakim celu został złożony wniosek o rentę rodzinną, odmawia udania się do lekarza ginekologa, psychiatry i do Sądu.

( vide: pismo z dnia 26. 03. 2013r. k. 52 akt sprawy)

Bezsporny stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych pozwanego oraz świadectw szkolnych (k.16), których prawdziwości i rzetelności nie kwestionowała żadna ze stron postępowania, w związku z czym Sąd również nie znalazł podstaw by odmówić im wiarygodności.

W ocenie Sądu, opinie wydane w sprawie przez biegłego sądowego: psychologa, neurologa i endokrynologa zostały sporządzone w sposób rzeczowy i konkretny, zawierają jasne, logiczne i przekonujące wnioski. Zostały uzasadnione w sposób wyczerpujący i zgodny z wiedzą medyczną posiadaną przez biegłych, dlatego też Sąd w pełni je podzielił. Opinie te zostały wydane po badaniu wnioskodawczyni oraz analizie dostępnej dokumentacji medycznej. Wyczerpująco zostało opisane stwierdzone u wnioskodawczyni schorzenia i ich wpływ na zdolność do pracy. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia opinii biegłych, uznając, iż stanowią one wiarygodną podstawę do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Odwołanie wnioskodawczyni nie jest zasadne i jako takie nie zasługuje na uwzględnienie.

Przesłanki nabycia prawa do renty rodzinnej zostały unormowane w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Stosownie do treści art. 68 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1) do ukończenia 16 lat;

2) do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3) bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

Z kolei art.12 ust 2 powołanej wyżej ustawy stanowi, że całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

W myśl art.13 ust. 5 ustawy niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia czy ubezpieczona spełnia przesłanki do przyznania prawa do renty rodzinnej na podstawie art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a mianowicie czy jest całkowicie niezdolna do pracy w okresie, o którym mowa w art. 68 ust 1 pkt 1 lub 2 lub całkowicie niezdolna do pracy oraz niezdolna do samodzielnej egzystencji bez względu na wiek.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe mające na celu wyjaśnienie powyższej okoliczności dopuszczając dowód z opinii biegłego psychologa, neurologa i endokrynologa.

Biegli sądowi jednoznacznie stwierdzili, że wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy i nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Przy czym zdaniem biegłej sądowej psycholog brak jest podstaw do uznania całkowitej niezdolności do pracy ani niezdolności do samodzielnej egzystencji ze względu na stan psychiczny. Biegła wskazała, iż wnioskodawczyni zdobyła zawód kucharza, co zostało potwierdzone świadectwem ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej a nadto wskazała, iż nie miała i nie ma zaburzeń psychicznych i nigdy nie leczyła się psychiatrycznie (k. 29 akt). Biegła sądowa neurolog wskazała na brak postaw do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji z przyczyn neurologicznych, gdyż ubezpieczona jest sprawa ruchowo i manualnie i samodzielna w wykonywaniu poleceń bez cech nieporadności fizycznej i psychicznej a niewielkiego stopnia skrzywienie kręgosłupa nie ogranicza sprawności ruchowej (k. 32 akt). Także biegły sądowy endokrynolog nie stwierdził całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji z przyczyn endokrynologicznych ( k. 42 akt).

Sąd Okręgowy nie widzi podstaw, by kwestionować rzetelność i prawidłowość opinii biegłych sądowych, gdyż dobrał on biegłych o specjalnościach adekwatnej do zgłaszanych przez ubezpieczona dolegliwości, a biegli wydali opinię zarówno w oparciu o badanie przedmiotowe, jak i na podstawie znajdującej się w aktach dokumentacji medycznej i zgodnie doszli do wniosku, że rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia nie czynią jej całkowicie niezdolną do pracy i niezdolną do samodzielnej egzystencji.

Stopień zaawansowania zmian chorobowych rozpoznanych u ubezpieczonej pozwala jej na pracę w zakresie zachowanej zdolności, nie wymaga ona również pomocy ani opieki w czynnościach dnia codziennego.

Wnioskodawczyni nie zgłaszała merytorycznych zarzutów do opinii biegłych a jej pełnomocnik w piśmie z dnia 26.03.2013r. (k.52) jedynie w szczegółowy sposób opisał funkcjonowanie wnioskodawczyni w życiu codziennym, również nie zgłaszając żadnych merytorycznych zarzutów do opinii biegłych.

Na rozprawie w dniu 16 maja 2013r. podtrzymał odwołanie i zastrzeżenia, nie zgłaszając żadnych wniosków dowodowych w sprawie (k. 57 akt).

Podkreślić należy, że podnoszona przez ubezpieczoną okoliczność jej uprawnienia do renty socjalnej nie może wpłynąć na podważenie opinii biegłych, gdyż ubezpieczona nigdy wcześniej nie została uznana za całkowicie niezdolną do pracy. Została zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U z 2011r., Nr 127, poz. 721), co nie jest równoznaczne z całkowitą niezdolnością do pracy. Jedynie osobę całkowicie niezdolną do pracy uważa się za niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym, ale nie odwrotnie.

W tym stanie rzeczy, z uwagi na to, że wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy oraz nie jest całkowicie niezdolna do pracy i niezdolna do samodzielnej egzystencji, Sąd Okręgowy uznał, iż wnioskodawczyni nie spełnia przesłanki do nabycia prawa do uposażenia rodzinnego przewidzianej w art. 68 ust.1 pkt 3 ustawy emerytalnej, albowiem brak jest całkowitej niezdolność do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji.

W konkluzji, z przytoczonych wyżej względów Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w zw. z cytowanymi wyżej przepisami orzekł jak w sentencji wyroku.

SSO Maria Ołtarzewska