Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 8 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Barbara Frankowska

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Zawiło

po rozpoznaniu w dniu 8 października 2015 r. w Rzeszowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: W. Z.

przeciwko: K. L.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Rejonowego w Rzeszowie V Wydziału Gospodarczego z dnia 26 czerwca 2015 r. sygn. akt V GNc 4116/14

postanawia:

1.  o d r z u c i ć zażalenie co do pkt I postanowienia.

2.  o d d a l i ć zażalenie co do pkt II postanowienia.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy oddalił w pkt I wniosek pozwanej z dnia 8 czerwca 2015r. o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty, a w pkt. II odrzucił jej sprzeciw z dnia 8 czerwca 2015r.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, że pozwana we wniosku o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 27 października 2014r. sygn. akt V GNc 4116/14 nie uprawdopodobniła okoliczności wskazujących na stan zdrowia wyłączający jej winę w niedochowaniu terminu do złożenia sprzeciwu, bo jedynie lakonicznie powołała się na pozostawanie pod opieką poradni psychiatrycznej (depresja). Także przytoczone we wniosku okoliczności dot. miejsca zamieszkania pozwanej w dacie doręczania jej wydanego w sprawie nakazu zapłaty nie dają podstawy do przyjęcia, że pozwana bez swej winy uchybiła terminowi do złożenia sprzeciwu, który to termin upływał w dniu 7 stycznia 2015r. Odpis nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu był wysłany pozwanej - na adres miejsca zamieszkania wskazany w pozwie i wynikający z (...) w dniu 4 grudnia 2014r., a po dwukrotnej, prawidłowej oraz bezskutecznej awizacji został złożony w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia na dzień 24 grudnia 2014r. Ten adres to W. ul. (...). Z przedłożonego do wniosku poświadczenia o zameldowaniu wynika, że pozwana zameldowała się czasowo w S. dopiero 29 maja 2015r. Nawet jeżeli pozwana faktycznie, jak twierdzi, od lipca 2014r. zmieniła miejsce zamieszkania na S., to wobec niedopełnienia ustawowego obowiązku wynikającego z art. 30 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, polegającego na konieczności podania w terminie 7 dni każdej zmiany danych w ewidencji działalności gospodarczej, nie sposób uznać, że nie ponosi winy w uchybieniu terminu do złożenia sprzeciwu. Wówczas bowiem, w wyniku weryfikacji danych adresowych pozwanej na podstawie uzyskanego przez referendarza wydruku z (...) dot. pozwanej na dzień 30 października 2014r., nie doszłoby do uznania doręczenia na adres wskazany w pozwie za skuteczny. W tych okolicznościach z uwagi na brak przesłanek do uznania, że pozwana nie ponosi winy w uchybieniu terminu do złożenia sprzeciwu wniosek oddalono na mocy art. 168 § 1 kpc (pkt I postanowienia), a sprzeciw jako spóźniony oddalono na mocy art. 504 § 1 kpc (pkt II postanowienia).

Na powyższe postanowienie zażalenie wniosła pozwana zaskarżając je w całości i zarzucając naruszenie przepisów:

- art. 135 § 1 k.p.c. w zw. z art. 139 § 1 k.p.c. polegające na nieprawidłowym zastosowaniu tych przepisów i uznaniu, że w przedmiotowej sprawie nastąpiło prawidłowe doręczenie odpisu nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu na ul. (...) w W.,

- art. 504 § 1 kpc w zw. z art. 502 § 1 kpc polegające na uznaniu, że sprzeciw pozwanej został złożony w przekroczeniem ustawowego terminu i tym samym podlega odrzuceniu.

Wskazując na powyższe pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez uwzględnienie wniosku o przywrócenie terminu oraz uznanie, że złożenie sprzeciwu nastąpiło w terminie ustawowym i w konsekwencji nadanie sprawie dalszego biegu, a także zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

Skarżąca podniosła, że nigdy nie zamieszkiwała pod adresem na, który sąd kierował korespondencję. Adres ten był jedynie miejscem prowadzenia działalności gospodarczej. Dlatego pozwana pismem z dnia 5 czerwca 2015r. przede wszystkim składała wniosek o doręczenie jej nakazu zapłaty wraz z pozwem celem zajęcia stanowiska w sprawie. Tylko z daleko posuniętej ostrożności pozwana pismem tym złożyła wniosek o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu, na wypadek uznania przez sąd, że zastosowany adres był prawidłowy. W przekonaniu skarżącej wszelka korespondencja w sprawie była kierowana w sposób wadliwy i niezgodny z przepisami prawa, a także nie wiadomo na jakiej podstawie sąd ustalił, że pod adresem przy ul. (...) w W. pozwana kiedykolwiek mieszkała. Nieporozumieniem wg pozwanej jest, że w ewidencji (...) pozwana winna ujawnić swój adres miejsca zamieszkania. Pozwana od lipca 2014r. zamieszkiwała na terenie T.. Pomieszkiwała wówczas u znajomych, po pensjonatach i hotelach, nie mając stałego miejsca zamieszkania ponieważ zorganizowanie i uporządkowanie spraw osobistych i zawodowych wymagało czasu i funduszów. Dopiero więc obecnie pozwana legitymuje się umową najmu lokalu, w którym zamieszkuje i możliwością zameldowania. Zatem niedopuszczalne jest stosowanie w tej sprawie domniemania z art. 139 kpc i obarczanie jego negatywnymi konsekwencjami pozwanej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż stosownie do treści art. 394 § 1 k.p.c. zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie jak i na postanowienia sądu pierwszej instancji enumeratywnie wymienione w 12 punktach tegoż przepisu oraz na zarządzenia przewodniczącego.

Postanowienie w przedmiocie oddalenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu nie jest wymienione w żadnym z 12 punktów powyższego artykułu, ani też nie kończy postępowania w sprawie, gdyż wniosek o przywrócenie terminu wszczyna wyłącznie postępowanie w tym przedmiocie i kończy wyłącznie postępowanie dotyczące kwestii ubocznej. Dopiero postanowienie o odrzuceniu sprzeciwu, jako oczywisty skutek odmowy przywrócenia terminu, może być traktowane jako postanowienie kończące postępowanie w sprawie (vide: uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 2000r. sygn. akt III ZP 1/00).

Z tych też względów brak jest możliwości zaskarżenia przez pełnomocnika pozwanej postanowienia co do pkt. I i rozpoznania go przez Sąd Odwoławczy.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy orzekł odnośnie pkt I zaskarżonego postanowienia na podstawie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i art. 397 § 2 k.p.c. (pkt 1 niniejszego postanowienia).

Rozpoznając zażalenie pełnomocnika pozwanej na postanowienie w przedmiocie odrzucenia sprzeciwu od nakazu zapłaty (pkt II zaskarżonego postanowienia), Sąd Odwoławczy na podstawie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. dokonuje oceny motywów oddalenia przez Sąd Rejonowy wniosku pełnomocnika pozwanej o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty.

W pierwszej kolejności odnieść się należy do zarzutu, że w sprawie, na skutek wadliwego doręczenia pozwanej nakazu zapłaty na adres, który nigdy nie był adresem jej miejsca zamieszkania, sąd powinien uwzględnić wniosek zawarty w pkt 1 sprzeciwu o doręczenie jej odpisu pozwu wraz z nakazem zapłaty. W konsekwencji oznacza to wg pozwanej, że złożony w sprawie sprzeciw jest niewątpliwie złożony bez uchybienia terminu.

Z tym zarzutem nie sposób zgodzić się z tego względu, że Sąd Rejonowy miał podstawy do uznania, że doręczenie wydanego w sprawie nakazu zapłaty na adres wskazany w pozwie był doręczeniem na adres miejsca zamieszkania pozwanej. Takie ustalenie było nie tylko możliwe ale w pełni uprawnione na podstawie uzyskanego przez Sąd Rejonowy w dniu 30 października 2014r. wydruku z (...) dot. pozwanej, gdzie w zakresie danych niepublicznych wskazany został przez pozwaną adres jej miejsca zamieszkania ul. (...), (...)-(...) W.. Adres ten pokrywał się z podanymi przez pozwaną w ewidencji adresami głównego miejsca wykonywania działalności i adresem do doręczeń (vide wydruk k. 36). Wbrew stanowisku skarżącej nie jest nieporozumieniem twierdzenie, że pozwana winna była ujawnić swój adres zamieszkania w (...). Obowiązek ten wynika bowiem wprost z treści art. 25 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 2.07.2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. t.j. 2015r. poz. 584), który stanowi, że wpisowi do (...) podlega oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu zamieszkania przedsiębiorcy, adres do doręczeń przedsiębiorcy oraz adresy, pod którymi jest wykonywana działalność gospodarcza, w tym adres głównego miejsca wykonywania działalności i oddziału, jeżeli został utworzony. Przy czym nie wszystkie wymienione w tym przepisie adresy są objęte danymi publicznymi. Adres do doręczeń i adres wykonywania działalności gospodarczej to dane publiczne. Natomiast adres miejsca zamieszkania przedsiębiorcy (tak jak pesel i data urodzenia) objęty jest danymi niepublicznymi, chyba że adres ten jest taki sam jak adres miejsca wykonywania działalności gospodarczej (art. 37 ust. 1 pkt 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Sąd w ramach swoich uprawnień ma także dostęp do danych niepublicznych, a więc także wskazanego przez przedsiębiorcę adresu miejsca zamieszkania. Dane te więc służą sądowi niejednokrotnie do weryfikacji prawidłowości doręczeń dokonywanych w sprawie, co w tym stanie faktycznym miało miejsce. Powyższe stanowi odpowiedź na pytanie skarżącej skąd Sąd Rejonowy czerpał wiedzę o tym, że pozwana ma miejsce zamieszkania w W. przy ul. (...). Jeżeli pozwana zaś podała dane nieprawdziwe do ewidencji działalności gospodarczej to niewątpliwie powinna ponosić tego skutki. Niewątpliwie też samo oświadczenie pozwanej, że nigdy nie mieszkała pod adresem podanym do urzędowej ewidencji nie jest wystarczające do uznania, że istotnie tak było. Przedłożone oświadczenie matki pozwanej z dnia 5 czerwca 2015r. 2015r. potwierdza jedynie fakt, że pozwana od 2012r. nie mieszka w L. nr 349a. Koresponduje to z danymi wynikającymi z ewidencji PESEL, gdzie zawarta jest adnotacja o wymeldowaniu w dniu 31.10.2012r. (k. 113). Natomiast z (...) wynika, że pozwana od 9.12.2013r. rozpoczęła wykonywania działalności gospodarczej ujawniając adres zamieszkania w W. ul. (...). Dlatego mając na uwadze całokształt okoliczności Sąd Rejonowy prawidłowo nie uwzględnił wniosku o ponowne doręczenie pozwanej nakazu zapłaty i przystąpił do rozpoznania wniosku o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu, a złożenie nakazu zapłaty w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia pozwanej na dzień 24 grudnia 2014r. było uprawnione na podstawie art. 135 § 1 kpc w zw. z art. 139 § 1 kpc, wskutek niepodjęcia przez nią korespondencji po dwukrotnej, bezskutecznej awizacji.

Przechodząc dalej wskazać należy, że pozwana we wniosku o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu obowiązana była uprawdopodobnić brak zawinienia w uchybieniu terminu do złożenia sprzeciwu (art. 168 § kpc w zw. z art. 169 § 2 kpc). W ocenie Sądu Okręgowego pozwana nie uprawdopodobniła w żaden sposób, że w dacie doręczania jej nakazu zapłaty nie miała miejsca zamieszkania w W. przy ul. (...) oraz, że nie ponosi winy w uchybieniu terminu do złożenia sprzeciwu. Z zażalenia wynika, że pozwana nie podała w ewidencji (...) prawdziwego adresu miejsca zamieszkania, skoro jak twierdzi nigdy nie mieszkała w W. przy ul. (...) oraz, że od lipca 2014r. wyjechała do T., ale początkowo nie miała tam stałego miejsca zamieszkania (mieszkała u znajomych, w hotelach i pensjonatach). Dopiero po uprządkowaniu spraw osobistych i zawodowych mogła się tam zameldować, co nastąpiło w lipcu 2015r. Twierdzenia pozwanej co do faktu niezamieszkiwania w W. i oraz przeniesienia się do T. już w lipcu 2014r. są zupełnie gołosłowne, co szczegółowo opisano wyżej. Jeżeli zaś założyć, że jest to prawda to po pierwsze trudno nie przypisać pozwanej winy w podaniu nieprawdziwych danych do ewidencji działalności gospodarczej, a po drugie nie można uznać, że od lipca 2014r. pozwana zmieniła miejsce zamieszkania, skoro w T. nie miała stałego miejsca pobytu. Taki stan rzeczy mógłby spowodować niemożliwość prowadzenia wobec pozwanej jakiegokolwiek procesu przez czas bliżej nieoznaczony, uzależniony tylko od tego kiedy uporządkuje swoje sprawy, co jest nie do przyjęcia. Pozwana będąc przedsiębiorcą i dbając należycie o swoje interesy powinna tak zorganizować działalność gospodarczą aby mieć dostęp do kierowanej do niej korespondencji i być osiągalną dla kontrahentów oraz instytucji państwowych.

Reasumując stwierdzić należy, że kierowanie korespondencji na wskazany przez pozwaną w (...) adres miejsca zamieszkania było nie tylko uprawnione ale skuteczne, a zarzucane naruszenie przepisów proceduralnych nie zachodzi. Nie było także podstaw do przywrócenia pozwanej terminu do wniesienia sprzeciwu wobec nieuprawdopodobnienia braku zawinienia w uchybieniu terminu, a złożony wraz z wnioskiem sprzeciw, jako złożony po terminie prawidłowo został odrzucony.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy oddalił zażalenie pozwanej co do pkt II postanowienia na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.