Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VII Pa 16/15

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 marca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący- Sędzia: SO Joanna Sawicz(spr.)

Sędziowie: SO Jacek Pluta, SO Krystian Nowocień

Protokolant: st. sekretarz sądowy Marta Kołodziejczyk

przy udziale ----

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2015r. w Świdnicy

sprawy z powództwa E. C.

przeciwko Ośrodkowi (...) Spółka z o.o.

o zapłatę odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umownych warunków pracy i płacy

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę

od wyroku Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich

z dnia 11 grudnia 2014 r. sygn. akt IV P 206/14

I.  apelację oddala;

II.  zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy Sąd Pracy w Z. Ś. z dnia11.12.2014r. sygn. akt. IV P206/14 oddalił powództwo E. C. przeciwko Ośrodkowi (...) w K. o odszkodowanie w kwocie 9.525 zł za niezgodne z prawem wypowiedzenie warunków pracy i płacy.

Rozstrzygnięcie swoje Sąd I-szej Instancji oparł o następująco ustalony stan faktyczny i poczynione rozważania :

Powódka E. C. jest zatrudniona u strony pozwanej w Ośrodku (...) sp. z o.o. z siedzibą w K. na stanowisku starszego księgowego w pełnym wymiarze czasu pracy nieprzerwanie od dnia 16.09.2011r.

Z dniem 31.03.2014r.obowiązki głównej księgowej w pozwanej spółce, w związku z zamiarem przejścia na emeryturę, zaprzestała wykonywać pracownica I. P., która jednakże do lipca 2014r. zgodziła się jeszcze pomagać pracownikom działu księgowości strony pozwanej na stanowisku starszej księgowej. Powyższe, jak również przejęcie przez pozwaną w październiku 2013r. (...) w K., spowodowało konieczność reorganizacji działu księgowości strony pozwanej i zamianę dotychczasowych zakresów obowiązków pracowników tego działu. Z dniem 1.04.2014r.pozwany pracodawca powierzył obowiązki głównej księgowej długoletniej pracownicy L. S., która dotychczas była zatrudniona w pozwanym zakładzie pracy na stanowisku starszej księgowej.

W związku z tym dotychczasowe obowiązki pracownicze L. S. zostały odpowiednio przydzielone innym zatrudnionym pracownikom działu księgowości, w tym także powódce w zakresie dotyczącym spraw związanych z prowadzeniem produkcji zwierzęcej. Z uwagi m. in. na w/w zwiększenie zakresu obowiązków pracowników działu księgowości, wszyscy pracownicy tego działu począwszy od dnia 1.04.2014r. otrzymali podwyżkę płac, w tym powódka, której wynagrodzenie ustalono w kwocie - 2.750 zł. Pismem z dnia 13.03.2014r. pozwany pracodawca określił nowy zakres czynności i obowiązków dotyczący powódki zatrudnionej na stanowisku starszej księgowej , wskazując, że do obowiązków powódki będzie należało: księgowanie zaszłości w obrocie inwentarzem żywym w Spółce systemem ewidencji komputerowej z podziałem na gospodarstwa i wydzielone obiekty oraz kategorie i rodzaje zwierząt, sporządzanie informacji miesięcznych, kwartalnych i rocznych dotyczących inwentarza żywego oraz przygotowanie materiałów niezbędnych do opracowania kalkulacji w produkcji zwierzęcej, wycena zapasów inwentarza żywego, nadzór nad inwentaryzacją okresową inwentarza żywego i jej wyceną, sporządzanie zbiorczych zestawień zapasów dla całej spółki w oparciu o otrzymane materiały na poszczególne okresy sprawozdawcze, prowadzenie rejestru krów na poszczególnych oborach, a na koniec miesiąca uzgadnianie książek z zootechnikami na poszczególnych obiektach całego inwentarza żywego, nadzorowanie spraw dotyczących (...) prowadzonych przez dokumentalistę wszystkich przychodów i rozchodów inwentarza żywego oraz dokumentacji ewidencji zgodności przemieszczeń pomiędzy poszczególnymi stadami w Spółce, prowadzenie rejestru paszportów wydanych przez (...) dotyczących urodzonych zwierząt w poszczególnych stadach, prowadzenie rejestru otrzymanych faktur, sprawdzanie z zamówieniami i odnotowanie na nich numeru zamówienia, sprawdzanie pod względem rachunkowym i formalnym oraz kompletowanie otrzymanych faktur z kwitami (...) oraz wycena tych kwitów zgodnie z fakturą, dopilnowanie, aby faktury bez przyjęć i za usługi były stwierdzone podpisem i opisane przez kierownika, zootechnika albo osobę odpowiedzialną za wykonanie tej usługi, prowadzenie i sporządzanie not korygujących, prowadzenie ubezpieczeń majątkowych, sporządzanie miesięcznych informacji z wykonania kosztów i dochodów w Gospodarstwie (...) na poszczególne obiekty, przygotowanie dokumentów i wypełnienie wniosków o zwrot podatku akcyzowego do zakupionego oleju napędowego, przygotowanie i przekazywanie ankiety kwartalnej do (...), sporządzanie kalkulacji, opracowywanie i sporządzanie umów handlowych zawieranych przez Spółkę oraz współpraca z Radcą Prawnym w tym zakresie, pisanie pism firmowych zleconych przez Główną Księgową.

Jednocześnie pozwany poszukiwał w tym czasie, poprzez ogłoszenia prasowe i internetowe, pracownika o wysokich kwalifikacjach i umiejętnościach zawodowych na stanowisko zastępcy Głównego Księgowego, który sporządzałby w pozwanej spółce bilanse i sprawozdania, w tym sprawozdanie finansowe F-01; dotychczas te czynności wykonywała Główna Księgowa – I. P., która przeszła na emeryturę. Z dniem 8.09.2014r.pracodawca zatrudnił na stanowisku zastępcy Głównego Księgowego R. N. i powierzył mu m.in. czynności pracownicze dotyczące sporządzania w pozwanej spółce bilansów i sprawozdań, w tym sprawozdań finansowych F-01. R. N. posiada długoletni staż pracy na stanowisku głównego księgowego w innych zakładach pracy, jest (...) Stowarzyszenia (...) w Polsce , ubiega się o uzyskanie uprawnień biegłego rewidenta, jest absolwentem studiów podyplomowych ukończonych na U. E. we W. na (...) w zakresie (...), jak również ukończył studia podyplomowe dla (...). R. N. legitymuje się również dyplomem ukończenia wyższej uczelni na kierunku (...).

Pismem z dnia 11.09.2014r.,doręczonym powódce w tym samym dniu, pracodawca złożył oświadczenie, w którym wskazał, iż wypowiada łączącą strony umowę o pracę w części dotyczącej zakresu obowiązków i wynagrodzenia, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynie z dniem 31.12.2014r. Jednocześnie wyjaśnił, że ,, wypowiedzenie dotychczasowych warunków umowy o pracę podyktowane jest potrzebą reorganizacji działu księgowości – dokonania nowego podziału czynności w tym dziale". Powódka miała prowadzić tylko sprawy dotyczące produkcji zwierzęcej i sprawy dotyczące lokali mieszkalnych na stanowisku - Starsza Księgowa, za wynagrodzeniem 1.700 zł . Nowy zakres czynności znacznie ograniczał i zmniejszał ilość obowiązków pracowniczych wykonywanych dotychczas przez powódkę .

W dniu 11.09.2014r. zakres czynności i obowiązków pracowniczych otrzymał również z-ca Głównego Księgowego – R. N., w którym zostały wymienione w zasadzie wszystkie dotychczas wykonywane przez powódkę obowiązki pracownicze, poza prowadzeniem spraw księgowych dotyczących produkcji zwierzęcej. Ponadto w tym samym czasie pozwany przekazał do wykonywania Głównej Księgowej L. S. dotychczas realizowane przez powódkę czynności pracownicze w zakresie prowadzenia ubezpieczeń majątkowych, zaś nieco wcześniej zatrudnionej w charakterze sekretarki i wykonującej swoje obowiązki nie w dziale księgowości – J. S. czynności dotyczące rejestrowania faktur i zamówień. W tym samym czasie co powódce pozwany złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umownych warunków pracy i płacy również innej pracownicy działu księgowości – zatrudnionej na stanowisku starszej księgowej S. C., która je zaakceptowała. Także i tej pracownicy pozwany pracodawca zaproponował znaczne obniżenie wynagrodzenia zasadniczego przy zmienionym, zmniejszonym zakresie dotychczas wykonywanych czynności i obowiązków pracowniczych.

Powódka od 12.12.2014r. przebywa na zwolnieniu lekarskim , co zmusiło pracodawcę do zatrudnienia od dnia 13.10.2014r. na czas zastępstwa innego pracownika, za wynagrodzeniem w kwocie 1.700 zł brutto.

W oparciu o powyższe ustalenia, Sąd Rejonowy oddalił powództwo jako niezasadne.

W ocenie Sądu wypowiedzenie warunków pracy i płacy dokonane przez pracodawcę powódce w piśmie z dnia 11 września 2014 r. było uzasadnione i nie obarczone wadami formalnymi. Zdaniem Sądu Rejonowego pozwany uzasadnił swoje oświadczenie o wypowiedzeniu zmieniającym, zaś wskazana przyczyna była rzeczywista i prawdziwa, bowiem z poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych wynika ponad wszelką wątpliwość, że w pozwanym zakładzie pracy miała miejsce faktyczna reorganizacja związana z koniecznością dokonania nowego podziału czynności pracowniczych w tym dziale, co skutkowało nowym zakresem obowiązków powódki. Przy czym obowiązki te znacznie zostały ograniczone w stosunku do dotychczasowych. Sąd Rejonowy uznał, że jakkolwiek zaproponowane powódce nowe warunki płacowe znacznie obniżały dotychczasowe wynagrodzenie zasadnicze, to jednak takie działanie pracodawcy było uzasadnione wobec idącego w ślad za tym istotnego ograniczenia i zmniejszenia ilość obowiązków pracowniczych wykonywanych dotychczas przez powódkę w sposób określony w pisemnym zakresie czynności i obowiązków z dnia 13 marca 2014r.

Od powyższego wyroku apelację wniosła powódka E. C., zarzucając mu obrazę przepisów tj :

1) - prawa materialnego - art. 45 § 1 w zw. z art. 42 § 1k.p. w ten sposób, że Sąd I-szej Instancji dokonał błędnej subsumcji zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w konsekwencji wadliwie uznał, że podstawy wypowiedzenia warunków pracy i płacy są w pełni zasadne, a to z uwagi na „dokonanie nowego podziału czynności" w dziale księgowości wskazującego nowy zakres zadań powódki, bez oceny jej pracy w kontekście dotychczasowego przebiegu zatrudnienia oraz błędnie przyjął, że u pozwanego pracodawcy miała miejsce reorganizacja działu księgowości, podczas gdy w rzeczywistości można mówić jedynie o reorganizacji zadań w tym dziale, które dodatkowo nie pozostają w związku przyczynowym z koniecznością lub potrzebą wypowiedzenia powódce warunków płacy i nie stanowią uzasadnionej przyczyny ich wypowiedzenia, w tym w szczególności przy tak rażącej dysproporcji na niekorzyść powódki;

2) prawa procesowego , które miało wpływ na treść orzeczenia:

- art. 233 § 1 k.p.c. wyrażające się w przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów i wyciągnięciu nielogicznych wniosków będących podstawą ustalenia podstawy faktycznej zaskarżonego wyroku , w szczególności w wadliwym ustaleniu, że u pozwanego pracodawcy mamy do czynienia z reorganizacją działu księgowości uzasadniającą wypowiedzenie powódce warunków pracy i płacy na jej niekorzyść, a nie w istocie pozorna reorganizacją, bezpodstawnym przyjęciu wiarygodności zeznań świadków - pracowników pozwanej, obarczonym dowolnością przyjęciu, że „konieczność zatrudnienia dodatkowego pracownika z wysokimi kwalifikacjami na stanowisku zastępcy Głównego Księgowego w osobie R. N. zmusiła pozwanego do dokonania „korekty" zakresów czynności, a także wynagrodzeń określonych pracowników działu księgowości, z uwagi na „dysponowanie określoną ogólną kwotą, pulą finansową na wynagrodzenia pracownicze w ramach ustalonego planem funduszu płac", podczas gdy zwolniły się środki, które były przeznaczone dla dotychczasowej pracownicy I. P., żaden z pracowników oraz sam przedstawiciel strony pozwanej nie potrafił wskazać choćby średnich dochodów pracowników działu księgowości;

- art. 240 § 1 w zw. z art. 227 k.p.c. wyrażające się w uchyleniu przez Sąd I-szej Instancji postanowienia dowodowego w zakresie przesłuchania tego świadka.

Wskazując się na powyższe zarzuty, powódka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości, orzeczenie o kosztach postępowania za obie instancje; ewentualnie uchylenie w/w wyroku.

Strona pozwana domagała się oddalenie apelacji powódki oraz zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Sąd II-giej Instancji zważył, co następuje:

Apelacja wniesiona przez powódkę E. C. podlegała oddaleniu.

Na wstępie niniejszych rozważań należy wskazać, że Sąd Okręgowy po rozpoznaniu sprawy podziela w całości stanowisko Sądu I-szej Instancji, zarówno w zakresie ustaleń faktycznych, jak i oceny prawnej wniesionego powództwa, przyjmując ustalenia i wnioski tego Sądu za własne ( tak SN np. w wyroku z dnia 19.05.1998r., II CKN 770/97, Lex nr 82299; wyroku z dnia 8.10.1998r., II CKN 923/97, OSNC 1999, nr 3, poz. 60).

Przedmiotem niniejszego sporu było ustalenie, czy powódka nabyła prawo do odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie warunków pracy i płacy.

Jak wynika z treści art. 42. § 1k.p., przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy. Stąd też zgodnie z art. 30 § 3 i 4 k.p. takie wypowiedzenie musi zostać dokonane na piśmie i zawierać przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie . Natomiast w myśl art. 45§ 1 k.p. w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony ( wypowiedzenie warunków pracy i płacy) jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Na wstępie niniejszych rozważań , należy podnieść, że ocena zasadności wypowiedzenia umowy o pracę w postępowaniu sądowym dokonywana jest przez pryzmat przyczyny wskazanej przez pracodawcę w pisemnym oświadczeniu woli dotyczącym tego wypowiedzenia, co wynika z regulacji zawartej w art. 30 § 4 k.p. Wskazanie zaś tej przyczyny lub przyczyn przesądza o tym, że spór przed sądem pracy może się toczyć tylko w ich granicach.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, w ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd I-szej Instancji przeprowadził w sposób szczegółowy postępowanie dowodowe i wbrew zarzutom apelacji prawidłowo ustalił stan faktyczny oraz zastosował przepisy prawa, dokonując trafnej ich interpretacji. Materiał dowodowy jaki został zebrany w postępowaniu przed Sądem I-szej Instancji jednoznacznie bowiem wskazuje, że wypowiedzenie złożone przez pracodawcę w zakresie zmiany warunków pracy i płacy powódki zostało dokonane prawidłowo, nie jest obarczone wadami formalnymi, i jest uzasadnione.

Przede wszystkim Sąd Okręgowy uznał za całkowicie nieuzasadnione zarzuty apelującej odnośnie naruszenia przepisu art. 233 §1 k.p.c. polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów i wyciągnięciu nielogicznych wniosków. Według ugruntowanego w orzecznictwie sądów powszechnych stanowiska, zarzut obrazy wskazanego przepisu nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, korzystniejszych dla apelującego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, oceny materiału dowodowego (zob. postanowienie SN z dnia 10 stycznia 2002r., II CKN 572/99). Aby można mówić o naruszeniu art. 233 §1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjęta przez Sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i o ich odmiennej ocenie niż ocena dokonana przez Sąd. W sytuacji, gdy z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać. W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy przeprowadził skrupulatną analizę stanu faktycznego w świetle zgromadzonych dowodów, wyprowadzając wnioski zgodne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego.

Zarzuty strony powodowej sprowadzają się natomiast do subiektywnej oceny zeznań świadków, wręcz wybiórczej , co nie może stanowić o pozbawieniu ustaleń Sądu I-szej Instancji waloru logiki. W świetle zebranego materiału dowodowego zarówno opartego o zeznania świadków jak i dokumenty, nie może budzić żadnych wątpliwości, że u strony pozwanej w istocie nastąpiły zmiany reorganizacyjne działu , w którym była zatrudniona powódka i nie miały ona charakteru fikcyjnego; choćby takie okoliczności jak ustanie stosunku pracy dotychczasowej głównej księgowej, faktyczne działania podjęte przez stronę pozwaną w zakresie zatrudnienia nowego pracownika na stanowisku głównego księgowego i jego zastępcy, ich faktyczne zatrudnienie i związany z tym nowy podział pracy - czynności pracowniczych, co skutkowało znacznym ograniczeniem obowiązków powódki ( ale także innych pracowników). A zatem wypowiedzenie dokonane przez stronę pozwaną było uzasadnione. Natomiast nie jest rzeczą Sądu - czy też pracownika, ocena zasadności i celowości podejmowanych decyzji przez pracodawcę w zakresie funkcjonowania zakładu pracy, w tym racjonalizacji zatrudnienia - co omówił szczegółowo Sąd I-szej Instancji. Sąd Odwoławczy podziela w całości stanowisko Sądu Rejonowego , który w sposób niezwykle szczegółowy dokonał analizy faktycznej i prawnej wniesionego powództwa. Należy mieć również na uwadze, że strona powodowa, jakkolwiek zarzucała, iż Sąd I-szej Instancji bezkrytycznie przyjął za wiarygodne zeznania świadków strony pozwanej, to jednak w toku postępowania nie wykazała skutecznie, aby taki zarzut można było postawić, a jedynie przedstawiała własna ocenę tych dowodów. W tym miejscu podkreślenia wymaga, że strona, która podważa ustalenia dokonane przez Sąd , a w szczególności stawia zarzut w zakresie oceny dowodów, nie może jedynie ograniczać się do przedstawienia własnego stanowiska, ponieważ jest to w istocie jedynie polemika z niekorzystnymi dla niej ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Sąd. Dopiero wykazanie określonych kryteriów , których Sąd nie spełnił ( błędy w logicznym rozumowaniu, sprzeczność oceny z doświadczeniem życiowym, pominięcie faktów powszechnie znanych itp.) mogłoby dopiero uwiarygodnić taki zarzut. Fakt, że świadek jest pracownikiem strony pozwanej nie dyskwalifikuje sam przez się jego zeznań wtedy, gdy są one niekorzystne dla drugiej strony. Jednocześnie strona powodowa nie wykazała w żaden sposób, poza swoimi twierdzeniami, że wnioski wyprowadzone przez Sąd przy ocenie dowodów nie układają się w logiczną całość zgodną z doświadczeniem życiowym, lecz pozostają ze sobą w sprzeczności, a także gdy nie istnieje logiczne powiązanie wniosków z zebranym w sprawie pozostałym materiałem dowodowym.

W tym miejscu podkreślenia wymaga, że reorganizacja - czyli zmiana dotychczasowej organizacji (...) mogła polegać m.in. na zmianie zakresu obowiązków pracowniczych poszczególnych pracowników, co było podyktowane potrzebami pracodawcy podyktowanymi w szczególności przejęciem dodatkowej jednostki - (...) w K.. Pracodawca może dokonywać zmiany przydziału obowiązków pracowniczych w ramach przynależnej mu swobody zatrudniania pracowników i oceny ich przydatności w świetle czy to posiadanych kwalifikacji pracowników, czy ich doświadczenia zawodowego. Jednocześnie strona powodowa nie wykazała, aby zakład pracy kierował się w podejmowanych decyzjach dotyczących organizacji pracy w/w dziale, jakimiś względami, które należy uznać za nieracjonalne i nieuzasadnione z punktu widzenia prowadzonej działalności i polityki kadrowej , bądź też pozornymi czy nierzeczywistymi przyczynami.

Podobnie zarzut naruszenia przepisu art. 240§ 1 w zw. z art. 227 k.p.c. należy uznać za chybiony. W myśl regulacji zawartej w art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Natomiast zgłoszenie dowodów dotyczących ustalenia faktów nie mających istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy należy uznać za działanie zmierzające jedynie do zwłoki postępowania. W niniejszej sprawie przedmiotem postępowania było ustalenie zasadności wypowiedzenia zmieniającego w światłe jego przyczyny podanej przez pracodawcę w pisemnym oświadczeniu woli o wypowiedzeniu warunków umowy o pracę. Jak wynika z treści wniosku złożonego w piśmie z dnia 28.11.2014r. - przedmiotem zeznań świadka miało być ustalenie przebiegu zatrudnienia powódki, wykazanie braku podstawy dla zarzutów pozwanego dotyczących nierzetelnego wykonywania obowiązków pracowniczych przez powódkę. Tymczasem , jak wynika z treści pisma z dnia 11.09.2014r. dotyczącego przedmiotowego wypowiedzenia, przyczyną zmiany warunków pracy i płacy nie były powyższe zarzuty. Natomiast przebieg zatrudnienia powódki u strony pozwanej nie budził wątpliwości żadnej ze stron . A zatem , jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy wniosek ten był nieuzasadniony, ponieważ okoliczności te w świetle przyczyn dokonanego wypowiedzenia nie stanowiły o istocie sporu w niniejszej sprawie.

Z tych też przyczyn apelacja podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach sąd orzekł w myśl art. 98 k.p.c.