Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XXV C 1362/10

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 maja 2012 roku

Sąd Okręgowy w W. XXV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR (del.) Tomasz Gal

Protokolant: sekr. sąd. Monika Sułecka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 maja 2012 roku w W.

sprawy z powództwa (...) Spółki z o. o. w P.

przeciwko Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w W.

o zapłatę, ustalenie i nakazanie

orzeka:

1)  zasądza od Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w W. na rzecz (...) Spółki z o. o. w P. kwotę (...) zł ((...) złotych, (...)/100) z odsetkami ustawowymi od dnia 9 kwietnia 2010 r. do dnia zapłaty,

2)  ustala, że Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w W. złożyła (...) Spółce z o. o. w P. bezskuteczne oświadczenie o rozwiązaniu umowy o dofinansowanie nr (...) - 00 zawartej w dniu 17 grudnia 2009 r.,

3)  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

4)  zasądza od Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w W. na rzecz (...) Spółki z o. o. w P. kwotę (...) zł ((...) złotych, (...)/100) tytułem zwrotu kosztów procesu,

5)  nakazuje pobrać od (...) Spółki z o. o. w P. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w W. kwotę (...) zł ((...) złotych) tytułem opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa.

Sygn. akt XXV C 1362/10

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 maja 2010 roku powódka (...) Spółka z o. o. w P. wystąpiła przeciwko pozwanej Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w W. z żądaniem zapłaty kwoty (...) zł z odsetkami ustawowymi, wskazując iż na kwotę tę składają się 2 roszczenia:

1)  o zapłatę (...) zł z odsetkami ustawowymi od dnia 24 lutego 2010 r. do dnia zapłaty z tytułu umownej płatności zaliczkowej,

2)  o zapłatę (...) zł z odsetkami ustawowymi od dnia 9 kwietnia 2010 r. z tytułu umownej płatności pośredniej.

Dodatkowo powódka wniosła o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych.

Uzasadniając powyższe roszczenia powódka powołała się na łączącą strony umowę z dnia 17 grudnia 2009 roku w przedmiocie dofinansowania, na podstawie której powódka zobowiązała się do realizacji przedsięwzięcia inwestycyjno – gospodarczego pod nazwą „(...)”, a pozwana zobowiązała się do wypłacenia stronie powodowej dofinansowania z tego tytułu przeznaczonego na pokrycie wnioskowanych wydatków kwalifikowanych. Projekt ten był realizowany przez powódkę od dnia 1 września 2009 roku. W umowie ustalono, iż powódka wydana na ten cel (...) zł, a pozwana wypłaci powódce (...) % tych wydatków, czyli kwotę (...) złotych. Dofinansowanie projektu miało odbyć zgodnie z harmonogramem płatności w formie płatności zaliczkowej, pośrednich i końcowej. Przedmiotowa umowa została zawarta przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości w ramach wdrażania programu (...) wprowadzonego celem rozwoju strategii rozwoju kraju, w tym budowy szeroko rozumianego społeczeństwa informacyjnego. Środki na realizację tego programu pochodziły ze środków budżetowych krajowych i Unii Europejskiej.

Powódka zaznaczyła, iż w dniu 30 grudnia 2009 r. złożyła kompletny wniosek o płatność zaliczkową w kwocie (...) zł i wniosek ten nie został zrealizowany. Na początku pozwana uzasadniała to wielością wniosków tego rodzaju, a następnie poinformowała o wstrzymaniu weryfikacji wniosku z powodu zaistnienia nieprawidłowości stwierdzonych w zawartej przez strony umowie. Następnie pozwana poinformowała, iż wstrzymanie weryfikacji wniosku o płatność pośrednią związane jest z tym, iż wniosek ten został złożony niezgodnie z § 7 ust. 11 umowy, czyli że nie został złożony łącznie z wnioskiem o płatność pośrednią po zrealizowaniu I etapu projektu. Pozwana określiła termin wstrzymania realizacji tego wniosku do czasu zawarcia przez strony aneksu do umowy. Powódka uznała, iż podpisywanie aneksu zaproponowanego przez pozwaną jest niepotrzebne i niekorzystne dla powódki i dlatego odmówiła jego podpisania.

Jednocześnie powódka podniosła, iż w dniu 31 grudnia 2009 r. zakończyła realizację I etapu projektu przewidzianego w harmonogramie rzeczowo – finansowym ( załącznik nr 2 do umowy). Wniosek o płatność pośrednią z tego tytułu w kwocie (...) zł powódka złożyła w dniu 15 stycznia 2010 r. i także ten wniosek nie został zrealizowany przez pozwaną, która poinformowała powódkę, iż realizacja tego wniosku została wstrzymana z uwagi na podejrzenie zaistnienia nieprawidłowości w realizacji projektu. Powódka zaznaczyła, iż pozwana w dniu 7 maja 2010 r. przeprowadziła kontrolę realizacji umowy w siedzibie powódki i mimo, iż ze sporządzonej notatki pokontrolnej wynika, iż umowa była realizowana prawidłowo, powódka dotychczas nie otrzymała wnioskowanych płatności (k. 1 – 6).

Sąd Okręgowy w P. postanowieniem z dnia 8 lipca 2010 r. stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w W. (k. 253).

Nakazem zapłaty wydanym w dniu 10 września 2010 r. w postępowaniu upominawczym Sąd orzekł zgodnie z żądaniem powódki (k. 260).

Pozwana Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w W. w terminie złożyła sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty, w którym wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 7.200 złotych.

W uzasadnieniu pozwana podniosła, iż roszczenia powódki nie zasługują na uwzględnienie, albowiem umowa o dofinansowanie zawarta przez strony w dniu 17 grudnia 2009 r. została rozwiązana przez pozwaną ze skutkiem natychmiastowym na podstawie § 13 ust. 3 pkt 6 ppkt c i f umowy z uwagi na niedopełnienie przez powódkę obowiązków wynikających z § 6 ust. 1 i 2 oraz § 12 ust. 2 umowy. Pozwana podkreśliła, iż w wyniku przeprowadzonej kontroli ustaliła liczne powiązania pomiędzy powódką a wykonawcami projektu objętego przedmiotową umową. Pozwana zaznaczyła, iż powódka do wykonania zadania wybrała firmę (...) Spółkę z o. o., z którą powódka jest powiązana osobowo, albowiem P. M. jest jednocześnie członkiem zarządu (...) Spółki z o. o. i posiada (...) % udziałów w (...) Spółce z o. o.. Jednocześnie drugi wspólnik (...) Spółki z o. o.M. H. posiadający(...) % udziałów posiada (...) % udziałów w (...) Spółce z o. o., która to spółka posiada (...) % udziałów w (...) Spółce z o. o.. Pozwana zaznaczyła, iż powódka wybrała firmę (...) Spółkę z o. o. do wykonania usługi kluczowej dla realizacji całego projektu objętego dofinansowaniem – serwisu internetowego do zdalnego zamawiania i opłacania mszy świętej w dowolnej intencji. W ocenie pozwanej powódka tym samym nie zachowała zasad uczciwej konkurencji, efektywności, jawności, jawności, nie dołożyła starań w celu uniknięcia konfliktu interesów. Zdaniem pozwanej wątpliwe jest czy powódka dołożyła wszelkich starań w celu uniknięcia konfliktu interesów, do czego była zobowiązana na podstawie § 12 ust. 2 umowy. Ponadto, zdaniem pozwanej, przeprowadzona kontrola wskazała liczne wątpliwości co do wartości merytorycznej stworzonego w ramach projektu dokumentu zawierającego projekt funkcjonalnej i technicznej specyfikacji systemu informatycznego oraz zawyżoną kosztochłonność wykonania tego opracowania. W ocenie pozwanej jakość oraz wartość wykonanych prac przy realizacji tego projektu budzi zastrzeżenia i jednocześnie potwierdza zastrzeżenia i wątpliwości co do braku bezstronności powódki przy wyborze podmiotów wykonujących usługi na potrzeby tego projektu. Dodatkowo pozwana wskazała, iż przy tworzeniu serwisu objętego umową stwierdzono znaczne przeszacowanie kosztochłonności i pracochłonności, co stanowi naruszenie zasady zachowania najkorzystniejszej relacji nakładów do rezultatów.

Ponadto, odnosząc się do żądania z tytułu wniosku o płatność zaliczkową, pozwana podniosła, iż powódka nie złożyła w prawidłowy sposób tego wniosku i tym samym w ogóle nie zaczął biegu 30 dniowy termin na wypłatę tej płatności. W tym zakresie pozwana zaznaczyła, iż zgodnie z § 5 ust. 10 umowy powódka była uprawniona do wystąpienia z wnioskiem o płatność zaliczkową w dwóch momentach: bezpośrednio po zawarciu umowy lub też występując z pierwszym wnioskiem o płatność pośrednią po zrealizowaniu I etapu projektu. Przy czym termin wystąpienia z wnioskiem o płatność zaliczkową został dokładnie sprecyzowany w harmonogramie płatności stanowiącym załącznik nr 3 do umowy, z treści którego wynika, iż wniosek o płatność zaliczkową mógłby być złożony w dwóch terminach: niezwłocznie po zawarciu umowy ale przed rozpoczęciem realizacji projektu lub też wraz z pierwszym wnioskiem o płatność pośrednią po zrealizowaniu I etapu projektu. Tymczasem powódka złożyła wniosek o płatność zaliczkową już po rozpoczęciu realizacji projektu i po zakończeniu realizacji I etapu projektu, jednocześnie zdaniem pozwanej, powódka nie złożyła wniosku o płatność zaliczkową wraz z wnioskiem o I płatność pośrednią. Pozwana zaznaczyła, iż w tym zakresie zaproponowała powódce zawarcie aneksu do umowy celem określenia nowego terminu wypłaty płatności zaliczkowej, jednakże powódka odmówiła podpisania takiego aneksu.

Odnośnie wniosku o I płatność pośrednią pozwana podniosła, iż wniosek ten wpłynął do pozwanej w dniu 17 lutego 2010 r. i w terminie 20 dni skierowała do powódki informację o wstrzymaniu rozliczenia projektu. W piśmie z dnia 31 marca pozwana poinformowała powódkę powołując się na § 7 ust. 8 umowy, iż przyczyną wstrzymania rozliczenia jest podejrzenie co do braku prawidłowej realizacji umowy przez powódkę.

Pozwana podkreśliła, iż zgodnie z § 7 ust. 14 umowy przekazuje beneficjentowi należne wsparcie finansowe w terminie 30 dni od dnia ostatecznego zaakceptowania wniosku o płatność zaliczkową lub pośrednią a pozwana dotychczas nie zaakceptowała tych wniosków i dodatkowo dokonała rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym (k. 261 - 266).

W piśmie procesowym z dnia 8 listopada 2010 r. powódka dokonała rozszerzenia żądania pozwu w ten sposób, iż wniosła dodatkowo o:

1) o ustalenie, że pozwana bezzasadnie rozwiązała umowę z dnia 17.12.2009 r.,

2) o nakazanie pozwanej wykonania umowy z dnia 17.12.2009 roku.

W uzasadnieniu powódka podniosła, iż przedmiotowa umowa został rozwiązana bezzasadnie przez pozwaną, albowiem powódka realizowała przedmiotowy projekt zgodnie z zawarta umową i nie dopuściła się uchybień wskazanych przez stronę pozwaną. Powódka zaznaczyła, iż wykonawcę usług na potrzeby projektu objętego dofinansowaniem wyłoniła w drodze przetargu publicznego w oparciu o najkorzystniejszą ofertę. Jednocześnie powódka podniosła, iż nigdy nie nabyła żadnej analizy przedwdrożeniowej (przygotowawczej), wskazując iż zgodnie z harmonogramem rzeczowo – finansowym stanowiącym załącznik nr 2 do umowy, w IV kwartale 2009 r. powódka była zobowiązana do wydatkowania (...) zł z tytułu pierwszej transzy wynagrodzenia za usługi informatyczne ( programowanie) i tak właśnie uczyniła. Powódka zaznaczyła, iż nie była natomiast zobowiązana do wydatkowania tej kwoty tytułem sporządzenia żadnej analizy przygotowawczej, w tym o wartości (...) złotych . Podnosząc dodatkowo, iż już samo zakwalifikowanie wniosku powódki do dofinansowania przez pozwaną oznaczało, iż uzyskał on pozytywną ocenę merytoryczną i nie został uznany za przeszacowany, w tym zostało zaakceptowane, iż programowanie ma trwać do połowy 2011 roku. W ocenie powódki zakup usług informatycznych służących realizacji projektu nastąpił po cenach rynkowych(k. 349 – 352).

Na rozprawie w dniu 3 stycznia 2012 r. powódka w taki sposób sprecyzowała powództwo o ustalenie, iż wniosła o ustalenie, że pozwana złożyła bezskuteczne oświadczenie o rozwiązanie umowy o dofinansowanie z dnia 17 grudnia 2009 r. (k. 702).

Powódka podtrzymała swoje stanowisko w pismach procesowych z dnia 1.01.2011 r. (k. 389 - 390 ), z dnia 7.01.2011 r. (k. 401 - 403), z dnia 28.02.2011 r. (k. 426), z dnia 25.05.2011 r. (k. 494 – 496), z dnia 25.07.2011 r. (k. 523 – 526), z dnia 24.10.2011 r. (k. 544 – 552), z dnia 20.12.2012 r. (k. 706 – 710), z dnia 15.02.2012 r. (k. 866 – 867), z dnia 25.04.2012 r. (k. 878 – 879).

Pozwana podtrzymała stanowisko w pismach procesowych z dnia 28 grudnia 2010 r. (k. 383 - 388 ), z dnia6.05.2011 r. (k. 438 - 442 ), z dnia 15.07.2011 r. (k. 511 – 512), z dnia 30.09.2011 r. (k. 532 – 533), z dnia 2012.2011 r. (k. 637 – 643), z dnia 25.01.2012 r. (k. 817 – 829), z dnia 13.02.2012 r. (k. 856 – 857).

W piśmie z dnia 28 grudnia 2010 r. pozwana podniosła, iż dokonanie przez powódkę wyboru usługodawców realizujących przedmiotowy projekt w drodze przetargu lub też wyboru ofert nie oznacza automatycznie, iż powódka przy wykonywaniu umowy zastosowała się do przepisu § 12 ust. 2 umowy. Pozwana przyznała, iż pojęcie konfliktu interesów jest ocenne, ale powinno być traktowane szeroko i zdaniem pozwanej pojęcie to powinno być rozumiane jako przeciwdziałanie sytuacjom i uwikłaniom, które mogą stwarzać zagrożenie zasady obiektywizmu. Pozwana podniosła również, iż zgodnie z pkt 16 b wniosku o dofinansowanie stanowiącym załącznik nr 1 do umowy w IV kwartale 2009 r. zostało przewidziane stworzenie schematu funkcjonowania serwisu oraz nawiązanie współpracy z firmą programistyczną, a obowiązek stworzenia analizy przygotowawczej wynikał także z umowy zawartej pomiędzy powódką a (...) Spółką z o. o.. Zdaniem pozwanej taka analiza przedwdrożeniowa faktycznie była wykonana w ramach umowy o dofinansowanie i została przedstawiona pozwanej do rozliczenia.

W ocenie pozwanej akceptacja wniosku o dofinansowanie dokonana przez pozwaną przed podpisaniem umowy o dofinansowanie nie jest równoznaczna z uznaniem wskazanych we wniosku o dofinansowanie kosztów jako oszacowanych na właściwym poziomie. Wówczas oceniana jest tylko potencjalna kwalifikowalność wydatków ujętych we wniosku, a rzeczywista kwalifikowalność wydatków oceniana jest dopiero w trakcie realizacji projektu kiedy to beneficjent przedkłada kolejne wnioski o płatność.

Pozwana zaznaczyła, iż ekspert pozwanej oceniający serwis podczas wizyty kontrolnej w dniach 6-7.05.2010 r. stwierdził, że tak prosty funkcjonalnie i technicznie serwis nie powinien być tworzony dłużej niż 6 miesięcy, a sam koszt jego wytworzenia wahał się w granicach od (...) do (...) złotych. Zdaniem pozwanej oznacza to, iż koszt realizacji projektu został przeszacowany.

Ostatecznie strony podtrzymały stanowiska na rozprawie w dniu 9 maja 2012 roku.

W sprawie z interwencją uboczną pod stronie powodowej wystąpił (...) S.A. w P. (k. 802), jednakże zarządzeniem z dnia 2 marca 2012 r. pismo zawierające tę interwencję uboczną zostało zwrócone na podstawie art. 130 § 1 i 2 kpc (k. 869).

Na podstawie przedstawionych dowodów, a w szczególności na podstawie: przesłuchania reprezentanta powódki – D. G. (k. 703 - 705), zeznań świadków: P. M. (k. 399 - 400 ), K. B. (k. 517 - 519), E. P. ( k. 488 - 489), M. S. (1) (k. 520 - 521), M. S. (2) (k. 538 - 540 ), umowy o dofinansowanie z dnia 17 grudnia 2009 r. (k. 12 – 34), wniosku o dofinansowanie – załącznika nr 1 do umowy (k. 37 – 54), harmonogramu rzeczowo – finansowego projektu – załącznik nr 3 do umowy (k. 63 – 66), harmonogramu płatności - załącznika nr 3 do umowy (k. 68 – 69), aneksu do umowy z 12.02.2010 r. (k. 82 – 85),pism (...) z dnia 5.02.2010 r. (k. 91), z dnia 19.02.2010 r. (k. 94), z dnia 25 lutego 2010 r. (k. 95), z dnia 9.03.2010 r. (k. 110), z dnia 31.03.2010 r. (k. 117), z dnia 5.05.2010 r. (k. 124), z dnia 16.12.2009 r. (k. 135 – 136), z dnia 29.12.2009 r. (k. 149), z dnia 30.12.2009 r. (k. 150), z dnia 20.01.2010 r. (k. 157 – 159), z dnia 29.01.2010 r. (k. 173 – 175), z dnia 8.02.2010 r. (k. 185 – 186), pism (...) Spółki z o. o. z dnia 26.02.2010 r. (k. 108), z dnia 26.01.2010 r. (k. 160 – 171), z dnia 26.01.2010 r. i 1.02.2010 r. (k. 176 – 183), z dnia 09.02.2010 r. (k. 189 – 191), informacji o kontroli przeprowadzonej w dniach 6 – 7.05.2010 r. (k. 127 – 134), wniosku o płatność zaliczkową (k. 144 – 146), wniosku o I płatność pośrednią (k. 151 – 155), umowy zlecenia (k. 193), umów o dzieło (k. 194 , 195), umowy podnajmu (k. 196 ), rachunków i faktur (k. 197 – 211), ogłoszenia o zamówieniu usługi z 9.12.2009 r. (k. 212 – 213), specyfikacji istotnych warunków zamówienia (k. 214 – 216), protokołów z postępowania o udzielenie zamówienia (k. 217 – 233), wyników przetargu (k. 234 – 236), ogłoszenia o zamówieniu usługi z 4.01.2010 r. (k. 237 – 239), pisma (...) z dnia 12.07.2010 r. zawierającego oświadczenie o rozwiązaniu umowy w trybie natychmiastowym (k. 289 – 290), podsumowania wyników przeprowadzonej kontroli w dniach 6- 7.05.2010 r. (k. 316 - 328), raportu pokontrolnego projektu (k. 329 – 340), regulaminu przeprowadzania konkursu w ramach programu operacyjnego innowacyjna gospodarka (k. 353 – 376), wyników przetargu z dnia 09.12.2009 r. (k. 475 – 477), umowy pomiędzy (...) Spółką z o. o. a (...) Spółką z o. o. z dnia 24.12.2009 r. (k. 482 – 486), regulaminu przeprowadzania konkursu w ramach programu operacyjnego innowacyjna gospodarka (...) (k. 570 – 599) Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 grudnia 2009 roku (...) Spółka z o. o. z siedzibą w P. i Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w W. zawarły umowę w przedmiocie dofinansowania, na podstawie której powódka zobowiązała się do realizacji przedsięwzięcia inwestycyjno – gospodarczego pod nazwą „(...)”, a pozwana zobowiązała się do wypłacenia stronie powodowej dofinansowania z tego tytułu przeznaczonego na pokrycie wnioskowanych wydatków kwalifikowanych ( k. 12 – 34 umowa). Projekt ten był realizowany przez powódkę już wcześniej, a mianowicie od dnia 1 września 2009 roku. W umowie ustalono, iż całkowity koszt realizacji projektu wynosi (...) zł (§ 4 umowy). Zgodnie z § 5 ust. 1 umowy po spełnieniu przez powódkę warunków wynikających z umowy jako beneficjent miała otrzymać dofinansowanie na realizację projektu w maksymalnej wysokości (...) % tych wydatków, czyli kwotę (...) złotych. Dofinansowanie projektu miało odbyć się zgodnie z harmonogramem płatności w formie płatności zaliczkowej, pośrednich i końcowej. Przedmiotowa umowa została zawarta przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości w ramach wdrażania programu (...) wprowadzonego celem rozwoju strategii rozwoju kraju, w tym budowy szeroko rozumianego społeczeństwa informacyjnego. Środki na realizację tego programu pochodziły ze środków budżetowych krajowych i Unii Europejskiej.

Integralną częścią zawartej umowy są załączniki: wniosek o dofinansowanie ( nr 1) – (k. 36 – 53), harmonogram rzeczowo – finansowy ( nr 2) – (k. 63 – 66), harmonogram płatności ( nr 3) – (k. 68 – 69).

W dniu 30 grudnia 2009 r. (...) Spółka z o. o. w P. złożyła kompletny wniosek o płatność zaliczkową w kwocie (...) złotych (k. 150 – pismo, k. 151 – 155 - wniosek). Wniosek ten nie został dotychczas zatwierdzony i zrealizowany przez pozwaną. Na początku pozwana uzasadniała to wielością wniosków tego rodzaju, a następnie w dniach 5 i 19 lutego 2010 r. poinformowała o wstrzymaniu weryfikacji wniosku z powodu zaistnienia nieprawidłowości stwierdzonych w zawartej przez strony umowie oraz z uwagi na złożenie wniosku w nieodpowiednim terminie (k. 91 i 94 – pisma, k. 399– zeznania świadka P. M.). Następnie pozwana poinformowała, iż wstrzymanie weryfikacji wniosku o płatność zaliczkową związane jest z tym, iż wniosek ten został złożony niezgodnie z umową, czyli że nie został złożony łącznie z wnioskiem o płatność pośrednią po zrealizowaniu I etapu projektu (k. 95 - pismo ). Pozwana określiła termin wstrzymania realizacji tego wniosku do czasu zawarcia przez strony aneksu do umowy (k. 94 – pismo). Powódka uznała, iż podpisywanie aneksu zaproponowanego przez pozwaną jest niepotrzebne i niekorzystne dla powódki i dlatego odmówiła jego podpisania (k. 108 – pismo, okoliczności bezsporne).

(...) Spółka z o. o. w P. w dniu 31 grudnia 2009 r. zakończyła realizację I etapu projektu przewidzianego w harmonogramie rzeczowo – finansowym ( załącznik nr 2 do umowy). Wniosek o płatność pośrednią z tego tytułu w kwocie (...) zł powódka złożyła w dniu 15 stycznia 2010 r. (k. 156 – pismo).

(...) Spółka z o. o. w P. wykonawcę usług na potrzeby projektu objętego dofinansowaniem wyłoniła w drodze przetargu publicznego w oparciu o najkorzystniejszą ofertę ( k. 212 – 213 – ogłoszenie o zamówieniu usługi z dnia 9.12.2009 r., k. 214 – 216 specyfikacja istotnych warunków zamówienia, k. 217 – 233 protokoły postępowania o udzielenie zamówienia, k. 234 – 236 -wyniki przetargu ogłoszonego w dniu 9.12.2009 r., k. 237 – 239 - ogłoszenie o udzielenie zamówienia – usługi z dnia 4.01.2010 r.).

Powódka realizując przedmiotową umowę korzystała z usług innych podmiotów, a mianowicie M. O. (k. 193 – umowa), M. G. (k. 194 – umowa), P. M. (k. 195 – umowa), (...) Spółki z o. o. w P. (k. 196 – umowa).

Powódka realizację pierwszego zadania umowy z dnia 17.12.2009 r., czyli przygotowanie projektu funkcjonalnej i technicznej specyfikacji systemu informatycznego świadczenia e – usługi zleciła firmie (...) Spółce z o. o. w Ł. i z tego tytułu poniosła koszt (...) zł ( netto (...) zł) – (k. 200 – faktura VAT).

Łączny koszt wydatków powódki z tytułu realizacji I etapu projektu do dnia 31 grudnia 2009 r. wyniósł kwotę (...) (k. 197 - 211– rachunki i faktury VAT, dowody wpłat, k. 151 – wniosek o płatność pośrednią). Były to koszty związane z analizą rynku – zapotrzebowania na (...), przygotowaniem założeń funkcjonalności portalu internetowego, opracowaniem strategii sprzedaży abonamentów dla parafii, najmem lokalu, przygotowaniem projektu funkcjonalnej i technicznej specyfikacji systemu informatycznego świadczenia e – usługi, cesją praw do domeny „(...)”.

Zgodnie z pkt 16 b wniosku o dofinansowanie stanowiącym załącznik nr 1 do umowy w IV kwartale 2009 r. zostało przewidziane stworzenie schematu funkcjonowania serwisu oraz nawiązanie współpracy z firmą programistyczną. Natomiast zgodnie z harmonogramem rzeczowo – finansowym stanowiącym załącznik nr 2 do umowy, w IV kwartale 2009 r. powódka była zobowiązana do wydatkowania (...) zł z tytułu pierwszej transzy wynagrodzenia za usługi informatyczne ( programowanie).

Zakup usług informatycznych przez powódkę służących realizacji projektu nastąpił po cenach rynkowych.

Pismem z dnia 20 stycznia 2010 r. pozwana zobowiązała powódkę do złożenia wyjaśnień i złożenia dodatkowych dokumentów odnośnie wniosku o płatność pośrednią (k. 157 – pismo). Powódka wykonała ten obowiązek w dniu 27 stycznia 2010 r. (k. 172 – pismo).

Kolejnym pismem z dnia 29 stycznia 2010 r. pozwana zobowiązała powódkę do złożenia dalszych wyjaśnień i złożenia dodatkowych dokumentów odnośnie wniosku o płatność pośrednią (k. 173 – pismo). Powódka wykonała ten obowiązek w dniu 2 lutego 2010 r. (k. 184 – pismo).

Kolejnym pismem z dnia 8 lutego 2010 r. pozwana zobowiązała powódkę do złożenia dalszych wyjaśnień i złożenia dodatkowych dokumentów odnośnie wniosku o płatność pośrednią (k. 185 – pismo). Powódka wykonała ten obowiązek w dniu 9 lutego 2010 r. (k. 184 – pismo).

Ostatecznie wniosek o I płatność pośrednią został złożony przez powódkę stronie pozwanej w dniu 17 lutego 2010 r. i nie został dotychczas zatwierdzony i zrealizowany przez pozwaną.

Pismami z dnia 9 i 31 marca 2010 r. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości poinformowała powódkę, iż realizacja wniosku o płatność pośrednią została wstrzymana z uwagi na podejrzenie zaistnienia nieprawidłowości w realizacji projektu (k. 304 i 305 – pisma).

W dniach 6 - 7 maja 2010 r. pozwana przeprowadziła kontrolę realizacji przedmiotowej umowy w siedzibie powódki (k. 308 – 315 protokół pokontrolny).

W wyniku przeprowadzonej kontroli pozwana ustaliła powiązania pomiędzy powódką a wykonawcami projektu objętego przedmiotową umową. Powódka do wykonania zadania - do wykonania usługi kluczowej dla realizacji całego projektu objętego dofinansowaniem – serwisu internetowego do zdalnego zamawiania i opłacania mszy świętej w dowolnej intencji wybrała firmę (...) Spółkę z o. o., z którą powódka jest powiązana osobowo, albowiem P. M. jest jednocześnie członkiem zarządu (...) Spółki z o. o. i posiada (...) % udziałów w (...) Spółce z o. o.. Jednocześnie drugi wspólnik (...) Spółki z o. o.M. H. posiadający (...) % udziałów posiada (...) % udziałów w (...) Spółce z o. o., która to spółka posiada (...) % udziałów w (...) Spółce z o. o.. Pozwana stwierdziła niedostateczny poziom merytoryczny analiz przedwdrożeniowych, ponadto że projekt powinien zostać opracowany w ciągu 6 miesięcy, że koszt pozyskania projektu funkcjonalnej i technicznej specyfikacji systemu informatycznego za kwotę (...) zł został przeszacowany, że łączny koszt stworzenia przedmiotowego serwisu internetowego także został przeszacowany i nie powinien przekroczyć kwoty (...)(...) zł(k. 316 – 328 podsumowanie przeprowadzonej wizyty kontrolnej, k. 329 - 340 - raport pokontrolny projektu ).

W piśmie z dnia 12 lipca 2010 r. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości złożyła (...) Spółce z o. o. w P. oświadczenie, iż umowa o dofinansowanie zawarta przez strony w dniu 17 grudnia 2009 r. została rozwiązana przez pozwaną ze skutkiem natychmiastowym na podstawie § 13 ust. 3 pkt 6 ppkt c i f umowy z uwagi na niedopełnienie przez powódkę obowiązków wynikających z § 6 ust. 1 i 2 oraz § 12 ust. 2 umowy. Jako podstawę tego oświadczenia pozwana wskazała poczynione przez nią ustalenia na skutek przeprowadzonej kontroli realizacji projektu (k. 289 – pismo).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie wskazanych wyżej dokumentów oraz zeznań świadków i reprezentanta stron powodowej.

Wiarygodność przedstawionych w sprawie dokumentów nie była kwestionowana przez strony i Sąd nie znalazł podstaw do ich podważania z urzędu.

Zeznania przesłuchanych świadków oraz reprezentanta powódki uznał Sąd za wiarygodne źródło dowodowe. Zeznania te są spójne i logiczne, a ponadto znajdują potwierdzenie w treści przedstawionych w sprawie przez strony dokumentów. Ocena ta dotyczy także zeznań świadka M. S. (2), przy czym jedynie w zakresie faktów zaobserwowanych przez świadka, natomiast nie dotyczy wypowiedzi świadka o charakterze ocennym jako eksperta z zakresu informatyki, albowiem dowód z opinii biegłego nie może być zastępowany dowodem z zeznań świadka.

Sąd pominął wniosek powódki o przeprowadzenie dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy (...) Prokuratury Okręgowej w P. (k. 867) oraz wniosek pozwanej o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia tej sprawy karnej (k. 828), albowiem strony dokonały cofnięcia tych wniosków (k. 988).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Na wstępie należy podnieść, iż powódka wystąpiła w niniejszej sprawie z następującymi roszczeniami:

1)  o zapłatę (...) zł z odsetkami ustawowymi od dnia 24 lutego 2010 r. do dnia zapłaty z tytułu umownej płatności zaliczkowej,

2)  o zapłatę (...) zł z odsetkami ustawowymi od dnia 9 kwietnia 2010 r. z tytułu umownej płatności pośredniej.

3)  o ustalenie, że pozwana złożyła bezskuteczne oświadczenie o rozwiązaniu umowy z dnia 17.12.2009 r.,

4)  o nakazanie pozwanej wykonania umowy z dnia 17.12.2009 roku.

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie, a mianowicie w całości odnośnie roszczenia o zapłatę płatności pośredniej oraz odnośnie roszczenia o ustalenie, natomiast tylko w części odnośnie roszczenia o zapłatę płatności zaliczkowej. Roszczenie o zapłatę kwoty z tytułu płatności zaliczkowej zasługuje na uwzględnienie w całości co do należności głównej, a podlega częściowemu oddaleniu co należności ubocznych – odsetek ustawowych. Natomiast roszczenie o nakazanie podlega oddaleniu.

W pierwszym rzędzie należy podnieść, iż w ocenie Sądu pozwana nie dokonała skutecznego rozwiązania umowy o dofinansowanie z dnia 17 grudnia 2009 roku. Strona powodowa twierdziła, iż wykonywała przedmiotową umową w sposób należyty zgodnie z jej treścią, natomiast odmienne stanowisko prezentowała strona pozwana. Jednocześnie z faktu nienależytego wykonania umowy pozwana wywodziła brak podstaw do wypłaty płatności na rzecz powódki. W konsekwencji należało uznać, iż to na pozwanej jako na podmiocie wywodzącym skutki ze swoich twierdzeń stosownie do treści art. 6 kc spoczywał obowiązek wykazania i udowodnienia, iż twierdzenia o nieprawidłowym wykonywaniu umowy przez powódkę odpowiadają rzeczywistemu stanowi rzeczy. Zdaniem Sądu pozwana nie wykazała i nie udowodniła takich okoliczności, które potwierdzałyby niezastosowanie się powódki do treści umowy, w szczególności pozwana nie wykazała i nie udowodniła, aby zaistniały okoliczności uzasadniające rozwiązanie umowy w trybie natychmiastowym. W tym miejscu należy podkreślić, iż strony w taki sposób ukształtowały treść przedmiotowego kontraktu, iż przeniosły ciężar weryfikacji prawidłowości wykonania umowy na stronę pozwaną. Zgodnie z § 7 ust. 1 umowy strony zgodnie ustaliły taki mechanizm, iż to powódka jako beneficjent była uprawniona i zobowiązana do przedstawienia wniosków o poszczególne płatności zgodnie z uprzednio ustalonym harmonogramem rzeczowo – finansowym stanowiącym załącznik nr 2 do umowy, a pozwana była uprawniona i zobowiązana do ostatecznej akceptacji tych wniosków, czyli do ich sprawdzenia zarówno pod względem formalnym, jak i merytorycznym. Takie rozłożenie uprawnień i obowiązków nakładająca na pozwaną powinność aktywności w potencjalnym kwestionowaniu wykonania kontraktu przez powódkę znajdowało uzasadnienie w tym, iż uprzednio strona pozwana wstępnie zakwalifikowała wniosek powódki o dofinansowanie pod względem przedmiotowym i finansowym. Oznacza to uzyskanie przez wniosek powódki wstępnej pozytywnej oceny merytorycznej ze strony pozwanej, w tym i uznanie, iż wniosek ten nie został przeszacowany. Na podstawie tej wstępnej oceny został sporządzony wspomniany uprzednio załącznik nr 2 do umowy w postaci harmonogramu rzeczowo – finansowego, zgodnie z którym powódka była uprawniona do składania wniosków o konkretne płatności. Jednocześnie jest w sprawie bezsporne, iż wydatki poniesione i przedstawione do rozliczenia przez powódkę we wniosku o płatność zostały ujęte w tymże harmonogramie rzeczowo – finansowym. Powódka wskazała we wnioskach o płatność kwoty mieszczące się w granicach mieszczących się w ustaleniach poczynionych w wyżej wymienionym harmonogramie. W tym stanie rzeczy należało tym bardzie uznać, iż to pozwany jest zobowiązany do wykazania, że wnioski powódki o płatność, mimo uprzedniego dokonania pozytywnej oceny projektu powódki, nie zasługują na uwzględnienie, na ostateczną akceptację.

Dokonując dalszych rozważań należy zaznaczyć, iż w piśmie z dnia 12 lipca 2010 r. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości złożyła (...) Spółce z o. o. w P. oświadczenie, iż umowa o dofinansowanie zawarta przez strony w dniu 17 grudnia 2009 r. została rozwiązana przez pozwaną ze skutkiem natychmiastowym na podstawie § 13 ust. 3 pkt 6 ppkt c i f umowy z uwagi na niedopełnienie przez powódkę obowiązków wynikających z § 6 ust. 1 i 2 oraz § 12 ust. 2 umowy. Jako podstawę tego oświadczenia pozwana wskazała poczynione przez nią ustalenia na skutek przeprowadzonej kontroli realizacji projektu (k. 289 – pismo).

Zgodnie z przepisem § 6 ust. 1 i 2 umowy warunkiem uznania wydatków za kwalifikujące się do objęcia wsparciem jest poniesienie ich przez beneficjenta w związku z realizacją projektu, zgodnie z postanowieniami umowy, katalogiem wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem określonym w rozporządzeniu oraz zasadami racjonalnej gospodarki finansowej, w szczególności zaś najkorzystniejszej relacji nakładów do rezultatów. Wydatkami kwalifikującymi się do objęcia wsparciem zgodnie z umową są wydatki niezbędne do prawidłowej realizacji projektu, które zostały wskazane w harmonogramie rzeczowo – finansowym projekty ( załącznik nr 2 do umowy), które zostały faktycznie poniesione nie wcześniej niż w dniu następującym po dniu złożenia wniosku o dofinansowanie oraz nie później niż w dniu zakończenia okresu kwalifikowalności wydatków, które zostały prawidłowo udokumentowane, zostały zweryfikowane i zatwierdzone przez instytucję wdrażającą (k. 273 – umowa)

Natomiast zgodnie z § 12 ust. 2 umowy beneficjent zobowiązany był do ponoszenia wszystkich wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem z zachowaniem zasady uczciwej konkurencji, efektywności jawności i przejrzystości oraz do dołożenia wszelkich starań w celu uniknięcia konfliktu interesów rozumianego jako bezstronność obiektywność w wypełnianiu funkcji jakiegokolwiek podmiotu objętego podmiotu w związku z jej realizacją.

Pozwana złożyła oświadczenie o rozwiązaniu umowy wskazując jako podstawę § 13 ust. 3 pkt 6 ppkt c i b umowy, czyli na tej podstawie, iż powódka jako beneficjent naruszyła postanowienia umowy skutkujące niemożnością lub niecelowością jej realizacji, a mianowicie że realizuje projekt w sposób sprzeczny z postanowieniami umowy i że dokonała zakupu towarów lub usług w sposób sprzeczny z umową.

Zdaniem Sądu przeprowadzone postępowanie nie wykazało, aby zaistniały okoliczności faktyczne uzasadniające zastosowanie § 13 ust. 3 pkt 6 ppkt c i b umowy, albowiem pozwana nie udowodniła, aby powódka naruszyła postanowienia umowy skutkujące niemożnością lub niecelowością jej realizacji, że realizowała projekt w sposób sprzeczny z postanowieniami umowy i że dokonała zakupu towarów lub usług w sposób sprzeczny z umową. W szczególności pozwana nie wykazała i nie udowodniła, aby strona powodowa naruszyła przepis § 6 ust. 1 i 2 oraz § 12 ust. 2 umowy.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do przyjęcia, iż wydatki poniesione przez powódkę nie należały do kategorii wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem w rozumieniu przedmiotowej umowy. Podobnie brak jest podstaw do uznania, iż powódka podczas realizacji projektu naruszyła zasady uczciwej konkurencji, efektywności jawności i przejrzystości oraz że nie dołożyła wszelkich starań w celu uniknięcia konfliktu interesów rozumianego jako bezstronność i obiektywność w wypełnianiu funkcji w związku z realizacją umowy.

Celem wykazania swych racji strona pozwana przedstawiła wyniki przeprowadzonej kontroli w dniach 6 – 7 maja 2010 r., w ramach której pozwana ustaliła, iż istnieją powiązania pomiędzy powódką a wykonawcami projektu objętego przedmiotową umową. Powódka do wykonania zadania - do wykonania usługi kluczowej dla realizacji całego projektu objętego dofinansowaniem – serwisu internetowego do zdalnego zamawiania i opłacania mszy świętej w dowolnej intencji wybrała firmę (...) Spółkę z o. o., z którą powódka jest powiązana osobowo, albowiem P. M. jest jednocześnie członkiem zarządu (...) Spółki z o. o. i posiada (...)% udziałów w (...) Spółce z o. o.. Jednocześnie drugi wspólnik (...) Spółki z o. o.M. H. posiadający (...)% udziałów posiada (...)% udziałów w (...) Spółce z o. o., która to spółka posiada 80 % udziałów w (...) Spółce z o. o.. Pozwana stwierdziła także niedostateczny poziom merytoryczny analiz przedwdrożeniowych, ponadto że projekt powinien zostać opracowany w ciągu 6 miesięcy, że koszt pozyskania projektu funkcjonalnej i technicznej specyfikacji systemu informatycznego za kwotę (...) zł został przeszacowany, że łączny koszt stworzenia przedmiotowego serwisu internetowego także został przeszacowany i nie powinien przekroczyć kwoty (...)(...) zł(k. 316 – 328 podsumowanie przeprowadzonej wizyty kontrolnej, k. 329 - 340 - raport pokontrolny projektu ).

W tym miejscu należy podkreślić, iż przedmiotowa kontrola została dokonana przez samą pozwaną, czyli przez stronę przedmiotowej umowy. Nie kwestionując uprawnień pozwanej do przeprowadzenia takiej czynności należy podnieść, iż kontrola ta została przeprowadzona przez podmiot bezpośrednio zainteresowany wynikiem niniejszej sprawy, także wnioski tej kontroli zostały sformułowane przez samą pozwaną. W sytuacji gdy powódka zakwestionowała powyższe ustalenia, jak już to uprzednio zostało podniesione, zadaniem pozwanej było wykazanie i udowodnienie swoich twierdzeń w procesie. Dla oceny realizacji umowy przez stronę powodową nie są bowiem istotne ustalenia dokonane przez drugą stronę tej umowy, ale obiektywny stan rzeczy. Nie ulega wątpliwości, iż ocena poziomu merytorycznego analiz przedwdrożeniowych, ustalenie czasu w którym powinien zostać opracowany projekt, ustalenie czy koszt pozyskania projektu funkcjonalnej i technicznej specyfikacji systemu informatycznego oraz czy łączny koszt stworzenia przedmiotowego serwisu internetowego odpowiadają wartościom funkcjonującym na wolnym rynku, ustalenie czy została zachowana zasada najkorzystniejszej relacji nakładów do rezultatów wymagało skorzystania z wiedzy specjalistycznej z zakresu informatyki, której Sąd nie posiada. W tym stanie rzeczy pozwana powinna złożyć wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego celem ustalenia, iż jej twierdzenia stanowiące podstawę do formułowania zarzutów przeciwko powódce odpowiadają rzeczywistemu stanowi rzeczy. Tymczasem pozwana zaniechała takiej inicjatywy dowodowej, mimo iż była reprezentowana w sprawie przez zawodowego pełnomocnika procesowego. Bez znaczenia dla przedstawionej argumentacji pozostaje ocena zeznań świadka M. S. (2), albowiem dowód z opinii biegłego nie może być zastąpiony dowodem z zeznań świadka. Rolą świadka jest jedynie przedstawienie informacji o faktach, a nie ich ocena. Natomiast z samych faktów przedstawionych przez świadka M. S. (2) nie wynika, aby strona powodowa naruszyła postanowienia zawartej umowy. Natomiast w zakresie w jakim świadek ten podjął próbę oceny realizacji umowy na płaszczyźnie informatycznej – oceny wymagającej wiedzy specjalistycznej, Sad uznał za niedopuszczalne zastąpienie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu informatyki dowodem z zeznań świadka. W szczególności należy podkreślić, iż M. S. (2) jako ekspert działał w niniejszej sprawie na zlecenie pozwanej i dlatego trudno jest mówić o jego bezstronności skoro w niniejszym procesie jego zadanie sprowadziło się jedynie do potwierdzenia tego co już uprzednio ocenił działając na zlecenie pozwanej. Nie można również tracić z pola widzenia i tej okoliczności, iż M. S. (2) nie posiada wykształcenia informatycznego, albowiem z zawodu jest jedynie fizykiem, co potwierdziła sama strona pozwana (k. 830)

Sąd uznał także brak podstaw do uczynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie na podstawie przedstawionej przez stronę pozwaną opinii T. H. (k. 858 – 859), albowiem stanowi ona jedynie dokument prywatny i w sytuacji spornego charakteru okoliczności wymagających wiedzy specjalistycznej dokument ten nie mógł zostać uznany za wiarygodny dowód. W szczególności, iż strona powodowa zakwestionowała jego wiarygodność oraz posiadanie odpowiedniej wiedzy specjalistycznej przez autora tego dokumentu (k. 878). Nie można także tracić z pola widzenia i tej okoliczności, iż sama strona powodowa przedstawiła w sprawie inną prywatną ekspertyzę autorstwa S. D. (k. 897 – 910), której wnioski pozostają w rażącej sprzeczności z wnioskami wynikającymi z ekspertyzy T. H.. Powyższe oznacza, iż tym bardziej Sąd nie mógł uczynić ustaleń faktycznych na podstawie ekspertyzy T. H. i koniecznym było zgłoszenie przez stronę pozwaną dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu informatyki.

W tym miejscu należy podnieść, iż ma rację strona pozwana, iż jako strona umowy była uprawniona do oceny czy beneficjent wykonuje umowę zgodnie z jej treścią, w szczególności czy wydatki przedstawione do objęcia dofinansowaniem były wydatkami kwalifikowanymi w rozumieniu umowy. Należy również zgodzić się z pozwaną, iż akceptacja wniosku powódki o dofinansowanie dokonana przez pozwaną przed podpisaniem umowy o dofinansowanie nie jest równoznaczna z uznaniem wskazanych we wniosku o dofinansowanie kosztów jako oszacowanych ostatecznie na właściwym poziomie. Uznać należy, iż wówczas oceniana jest tylko potencjalna kwalifikowalność wydatków ujętych we wniosku, a rzeczywista kwalifikowalność wydatków oceniana jest dopiero w trakcie realizacji projektu kiedy to beneficjent przedkłada kolejne wnioski o płatność. Natomiast stronie pozwanej nie przysługuje w żadnym wypadku uprawnienie do dokonania arbitralnej oceny sposobu wykonania umowy przez powódkę, która byłaby wiążąca dla powódki. Pozwana trafnie podkreśliła, iż zgodnie z § 7 ust. 14 umowy przekazuje beneficjentowi należne wsparcie finansowe w terminie 30 dni od dnia ostatecznego zaakceptowania wniosku o płatność zaliczkową lub pośrednią, jednakże wyprowadziła z tego przepisu błędny wniosek, iż skoro pozwana dotychczas nie zaakceptowała tych wniosków i dokonała rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym to roszczenia powódki są nie wymagalne. Przyjęcie poglądu, iż do wymagalności roszczenia beneficjenta konieczna jest w każdym przypadku ostateczna akceptacja wniosku o płatność przez pozwaną oznaczałoby, iż uprawnienie powódki do otrzymania świadczeń przewidzianych w umowie miałoby charakter iluzoryczny. W przypadku braku takiej akceptacji ze strony pozwanej powódka jest uprawniona do wystąpienia na drogę postępowania sądowego, w którego ramach dokonywana jest ocena czy odmowa akceptacji była uzasadniona czy też nieuzasadniona. Należy podnieść, iż strony zawarły cywilnoprawną umowę o wykonanie usługi. Okoliczność tego rodzaju, iż umowa ta ma złożony charakter i nie mieści się w katalogu umów nazwanych określonych w kodeksie cywilnym w żadnym wypadku nie oznacza, iż strony nie zaciągnęły względem siebie zobowiązań cywilnoprawnych. W ocenie Sądu pogląd strony pozwanej przedstawiony w załączniku do protokołu rozprawy o niedopuszczalności drogi sądowej w niniejszej sprawie jest poglądem oczywiście chybionym, albowiem strona powodowa wystąpiła w niniejszej sprawie z klasycznymi roszczeniami cywilnoprawnymi wywodzonymi z kontraktu cywilnego.

Jak już zostało to uprzednio podniesione dla oceny sytuacji prawnej stron na płaszczyźnie zawartej umowy istotny jest obiektywny stan rzeczy, a nie subiektywne stanowisko którejkolwiek ze stron. Ustalenia dokonane przez samą pozwaną w toku kontroli stanowią wyłącznie wewnętrzne ustalenia strony pozwanej i jako takie nie wiążą ani powódki ani Sądu. Ustalenia te mogły stanowić przedmiot ustaleń faktycznych Sądu tylko wówczas gdyby strona powodowa ich nie kwestionowała lub też gdyby pozwana za pośrednictwem dowodu z opinii biegłego sądowego wykazała, iż odpowiadają one rzeczywistemu stanowi rzeczy.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do uznania, iż powódka nie dopełniła obowiązków wynikających z § 12 ust. 2 umowy z dnia 17 grudnia 2009 roku. Zdaniem Sądu okoliczność, iż powódka do wykonania zadania tj. do wykonania usługi kluczowej dla realizacji całego projektu objętego dofinansowaniem – serwisu internetowego do zdalnego zamawiania i opłacania mszy świętej w dowolnej intencji, wybrała firmę (...) Spółkę z o. o., z którą powódka jest powiązana osobowo, albowiem P. M. jest jednocześnie członkiem zarządu (...) Spółki z o. o. i posiada (...) % udziałów w (...) Spółce z o. o., a jednocześnie drugi wspólnik (...) Spółki z o. o.M. H. posiadający (...) % udziałów posiada (...) % udziałów w (...) Spółce z o. o., która to spółka posiada 80 % udziałów w (...) Spółce z o. o., nie oznacza, iż powódka automatycznie naruszyła przepis § 12 ust. 2 umowy. W ocenie Sądu powyższe okoliczności same w sobie nie oznaczają, iż powódka nie zachowała zasad uczciwej konkurencji, efektywności, jawności, jawności, nie dołożyła starań w celu uniknięcia konfliktu interesów.

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż wykonawcę usług na potrzeby projektu objętego dofinansowaniem powódka wyłoniła w drodze przetargu publicznego w oparciu o najkorzystniejszą ofertę. Jednocześnie zgodnie z harmonogramem rzeczowo – finansowym stanowiącym załącznik nr 2 do umowy, w IV kwartale 2009 r. powódka była zobowiązana do wydatkowania (...) zł z tytułu pierwszej transzy wynagrodzenia za usługi informatyczne ( programowanie) i tak właśnie uczyniła. Jedynie dodatkowo wymaga zaznaczenia, iż już samo zakwalifikowanie wniosku powódki do dofinansowania przez pozwaną oznaczało, iż uzyskał on wstępną pozytywną ocenę merytoryczną i nie został uznany za przeszacowany, w tym zostało zaakceptowane, iż programowanie ma trwać do połowy 2011 roku. Pozwana nie wykazała i nie udowodniła, aby realizacja projektu wykazała jego rzeczywiste przeszacowanie, podobnie jak już zostało to uprzednio podniesione pozwana nie udowodniła, aby zakup usług informatycznych służących realizacji projektu nastąpił po cenach innych niż ceny rynkowe. A tylko w takiej sytuacji, zdaniem Sądu, zachodziłyby podstawy do uznania, iż powódka naruszyła zasady określone w § 12 ust. 2 umowy.

W ocenie Sądu dokonanie przez powódkę wyboru jako usługodawcy (...) Spółki z o. o. w Ł. będącej podmiotem powiązanym z powódką nie oznacza automatycznie, iż powódka przy wykonywaniu umowy nie zastosowała się do przepisu § 12 ust. 2 umowy. Należy podkreślić, iż ów wybór został dokonany w drodze przetargu. Brak jest jednocześnie jakichkolwiek podstaw do uznania, iż przetarg ten miał charakter fikcyjny. Należy podkreślić, iż zasadniczym kryterium wyboru oferenta była najkorzystniejsza cena, czyli wskaźnik obiektywny, pozwalający na zachowanie zasady uczciwej konkurencji, a z dokumentacji przetargowej (wyników przetargu) wynika, iż precyzyjnie i wyczerpująco określono przyczyny odrzucenia innych ofert, uzasadnienie to odnosiło się do faktów, zostało podane do publicznej wiadomości i nie zostało oprotestowane. Sąd nie podziela poglądu strony pozwanej, iż przetargi przeprowadzone przez powódką nie zapewniały równego dostępu poszczególnym oferentom do kluczowych informacji związanych z prowadzonymi postępowaniami przetargowymi. To twierdzenie pozwanej należy uznać za nieuzasadnione, albowiem przetargi te zostały oparte na specyfikacji istotnych warunków zamówienia dostępnych dla wszystkich podmiotów uczestniczących w przetargu. W ocenie Sądu pozwanej nie można postawić w skuteczny sposób zarzutu naruszenia zasad obiektywizmu i dochowania najwyższej staranności w unikaniu konfliktu interesów tylko dlatego, iż w przetargu na wykonawcę usług powódka dopuściła do udziału podmioty powiązane z nią w sposób wyżej opisany.

Zgodnie z § 12 ust. 2 umowy beneficjent zobowiązany był do ponoszenia wszystkich wydatków kwalifikujących się do objęcia wsparciem z zachowaniem zasady uczciwej konkurencji, efektywności, jawności i przejrzystości oraz do dołożenia wszelkich starań w celu uniknięcia konfliktu interesów rozumianego jako bezstronność i obiektywność w wypełnianiu funkcji jakiegokolwiek podmiotu objętego podmiotu w związku z jej realizacją. Zdaniem Sądu zastosowanie przez powódkę procedury przetargowej przy wyborze usługodawcy spełnia powyższe kryteria. Jednocześnie należy podnieść, iż przepis § 12 ust. 2 umowy cechuje się znacznym stopniem ogólnikowości, w szczególności nie wynika z niego bezwzględny zakaz podjęcia współpracy przez powódkę przy realizacji projektu z podmiotami powiązanymi osobowo lub kapitałowo z powódką. Natomiast, mając na uwadze treść tego przepisu, powódka powinna przy podjęciu takiej współpracy unikać takich działań, które mogłyby narazić ją zarzut braku bezstronności i obiektywności. Zdaniem Sądu wyłonienie usługodawcy w trybie przetargu, przy jednoczesnym braku okoliczności pozwalających na podważenie rzetelności procedury przetargowej, nie może zostać uznane za działanie naruszające § 12 ust. 2 umowy. Należy zaznaczyć, iż ani w umowie zawartej przez strony ani też w regulaminie przeprowadzania konkursu obowiązującym w dacie zawarcia umowy, w ramach którego powódka realizuje projekt, nie został wprowadzony zakaz współpracy z podmiotami powiązanymi (k. 570 – 575). W tym miejscu należy podnieść, iż taki zakaz obowiązywał w okresie wcześniejszym, a mianowicie został zawarty w § 17 regulaminu przeprowadzania konkursu obowiązującego w 2008 roku (k. 565 v.). W regulaminie obowiązującym powódkę, czyli obowiązującym w II naborze w 2009 r. taki zakaz współpracy został zlikwidowany. Natomiast pozwana powróciła do tego zakazu w regulaminie przeprowadzani konkursu w 2011 ( § 10 ) – (k. 582 v. ) oraz we wzorcach umów o dofinansowanie obowiązujących w 2011 r. (k. 595). Z powyższego opisu regulacji wynika jednoznacznie, iż także zastosowanie wykładni historycznej prowadzi do wniosku, iż powódka co do zasady mogła podjąć współpracę przy realizacji przedmiotowego projektu z podmiotami powiązanymi. Nie można również tracić z pola widzenia i tej okoliczności, iż sama pozwana w protokole z kontroli z dnia 7 maja 2010 r. stwierdziła, iż powódka wyłoniła wykonawców z dochowaniem należytej staranności w oparciu o najkorzystniejszą cenę (k. 133 w zw. z k. 128). Należy podnieść, iż sam (...)Ministerstwa Rozwoju Regionalnego – instytucja zarządzająca tymi programami ( czyli zarządzająca także programem w ramach którego powódka realizuje przedmiotowy projekt) zajął oficjalne stanowisko, iż wystąpienie sytuacji powiązań pomiędzy oferentem i zamawiającym nie należy automatycznie utożsamiać z zaistnieniem konfliktu interesów w rozumieniu umowy o dofinansowanie oraz że w takiej sytuacji beneficjent powinien dysponować jedynie dokumentacją poświadczającą, iż dołożył wszelkich starań w celu uniknięcia konfliktu interesów (k. 555 – pismo MRR z dnia 28.10.2010 r. ). Zdaniem Sądu taką dokumentacją w niniejszej sprawie jest dokumentacja przetargowa przedstawiona przez stronę powodową. Także (...) Agencja (...) jako regionalna instytucja finansująca zajęła stanowisko, iż w przypadku powódki nie doszło do konfliktu interesów (k. 612 – 617 – pismo z dnia 19.02.2010 r. ).

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż powódka zasadnie wystąpiła przeciwko pozwanej z powództwem o ustalenie, iż umowa o dofinansowanie z dnia 17 grudnia 2009 r. została bezskutecznie rozwiązana przez pozwaną, albowiem nie zaistniały okoliczności uzasadniające takie rozwiązanie. W wyniku analizy całokształtu przedstawionego materiału dowodowego Sąd doszedł do wniosku, iż powódka jako beneficjent programu zachowała wymagane zasady wyboru ofert i nie można jej zarzucić działań sprzecznych z umową oraz dopuszczenia się konfliktu interesów. W ocenie Sądu powódka występując z tym roszczeniem o ustalenie posiada interes prawny w rozumieniu art. 189 kpc, albowiem w zaistniałym między stronami stanie rzeczy zachodzi obiektywna niepewność co do sytuacji prawnej stron odnośnie przedmiotowej umowy, a mianowicie czy łączy ona nadal strony czy też została rozwiązana. Jedynie dodatkowym argumentem przemawiającym za istnieniem takiego interesu prawego po stronie powódki jest potencjalny skutek dla powódki ewentualnego rozwiązania umowy przewidziany w § 13 ust. 5 umowy, polegający na tym, iż w przypadku skutecznego rozwiązania umowy w trybie ust. 3 tego §, czyli w trybie natychmiastowym powódka byłaby pozbawiona możliwości ubiegania się i otrzymania od pozwanej dofinansowania na realizację innych projektów w okresie 3 lat od rozwiązania umowy.

Natomiast roszczenie o nakazanie pozwanej wykonania umowy z dnia 17 grudnia 2009 r. Sąd uznał za nieuzasadnione. Przede wszystkim dlatego, iż Sąd nie jest organem uprawnionym do nakazywania innym podmiotom dokonywania czynności faktycznych w ramach zawartych kontraktów. Przed Sądem można wystąpić jedynie z powództwem o świadczenie, o ukształtowanie lub o ustalenie. Powództwo o nakazanie wykonywania umowy nie należy do żadnej z wyżej wymienionych kategorii powództw. Ponadto należy podnieść, iż uwzględnienie roszczenia o ustalenie, z którym wystąpiła w niniejszej sprawie powódka, w zupełności zaspakaja interes prawny powódki, albowiem z ustalenia, iż rozwiązanie umowy było bezskuteczne wynika wprost wniosek, że umowa ta nadal wiąże strony, a w konsekwencji że powinna być realizowana zgodnie z jej treścią.

Dokonując w dalszej kolejności oceny roszczeń powódki o zapłatę z tytułu wniosku o płatność zaliczkową i płatność pośrednią należy w pierwszym rzędzie zaznaczyć, iż przedstawiona powyżej argumentacja i ustalenia odnośnie oceny bezskuteczności oświadczenia pozwanej o rozwiązaniu umowy z dnia 17 grudnia 2009 r., pozostają w pełni aktualne także w zakresie roszczeń o zapłatę. Tym samym zbędne staje się ich powtarzanie w tym miejscu uzasadnienia. Poruszenia wymagają jedynie kwestie szczegółowo wiążące się z roszczeniami o zapłatę.

Odnosząc się do żądania zapłaty z tytułu wniosku o płatność zaliczkową, należy podzielić stanowisko pozwanej, iż powódka złożyła ów wniosek w nieprawidłowy sposób, a mianowicie przedwcześnie i tym samym w dniu złożenia tego wniosku, czyli w dniu 30 grudnia 2009 r. w ogóle nie zaczął biegu 30 dniowy termin na wypłatę tej płatności.

W tym zakresie należy zaznaczyć, iż zgodnie z § 5 ust. 10 umowy powódka była uprawniona do wystąpienia z wnioskiem o płatność zaliczkową w dwóch momentach: bezpośrednio po zawarciu umowy lub też występując z pierwszym wnioskiem o płatność pośrednią po zrealizowaniu I etapu projektu. Przy czym termin i sposób wystąpienia z wnioskiem o płatność zaliczkową został dokładnie sprecyzowany w harmonogramie płatności stanowiącym załącznik nr 3 do umowy, z treści którego wynika, iż wniosek o płatność zaliczkową mógłby być złożony w dwóch terminach: niezwłocznie po zawarciu umowy ale przed rozpoczęciem realizacji projektu lub też wraz z pierwszym wnioskiem o płatność pośrednią po zrealizowaniu I etapu projektu. Tymczasem powódka złożyła wniosek o płatność zaliczkową wprawdzie niezwłocznie po zawarciu umowy, ale już po rozpoczęciu realizacji projektu ( okoliczność bezsporna). W takiej sytuacji powódka była uprawniona do złożenia wniosku o płatność zaliczkową jedynie wraz z wnioskiem o I płatność pośrednią.

W ocenie Sądu w sytuacji, gdy pozwana nie odmówiła powódce wypłaty świadczenia z tytułu płatności zaliczkowej, a jedynie wstrzymała się z rozpoznaniem wniosku powódki o tę płatność z dnia 30 grudnia 2009 r., o czym poinformowała powódkę (k. 91 i 94 – pisma) uznać należało, iż wniosek ten powinien być rozpoznany przez pozwaną wraz z wnioskiem powódki o I płatność pośrednią złożonym kompletnie w dniu 17 lutego 2010 roku. Zdaniem Sądu gdyby strona pozwana oddaliła wniosek powódki o płatność zaliczkową to wówczas powódka byłaby zobowiązana do ponownego wystąpienia z wnioskiem o tę płatność składając wniosek o I płatność pośrednią. Natomiast stan wstrzymania rozpoznania tego wniosku i poinformowanie o powyższym powódki uzasadnia przyjęcie, iż ponowne występowanie przez powódkę z wnioskiem o płatność zaliczkową byłoby w tej sytuacji niecelowe i bezprzedmiotowe. W konsekwencji prawidłowym sposobem postępowanie było i jest uznanie, iż wniosek powódki o płatność zaliczkową złożony przedwcześnie zaktualizował się z dniem 17 lutego 2010 r., kiedy to powódka złożyła do pozwanej kompletny wniosek o I płatność pośrednią.

Dla oceny roszczenia powódki o zapłatę kwoty z tytułu płatności zaliczkowej bez znaczenia pozostaje okoliczność, iż pozwana zaproponowała powódce zawarcie aneksu do umowy celem określenia nowego terminu wypłaty płatności zaliczkowej, a powódka odmówiła podpisania takiego aneksu, albowiem podpisanie takiego ewentualnego aneksu miało charakter dobrowolny i powódka nie była zobowiązana do dokonywania takiej czynności.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, iż powódce należy się wypłata środków objętych wnioskiem o płatność zaliczkową. Kwota żądana z tego tytułu nie przekracza (...) % wartości całej kwoty pozostałej do dofinansowania po odjęciu od niej kwoty objętej wnioskiem o I płatność pośrednią ( k. 284 – załącznik nr 3 do umowy).

Podobnie powódce należy się wypłata środków objętych wnioskiem o I płatność pośrednią. Biorąc po uwagę wcześniejsze rozważania należy podnieść, iż pozwana nie wykazała i nie udowodniła, aby wstrzymanie rozliczenia na skutek podejrzeń co do braku prawidłowej realizacji umowy przez powódkę było uzasadnione, a tym samym powołanie się przez pozwaną na treść § 7 ust. 8 umowy należało uznać za chybione. Należy podnieść, iż wydatki poniesione i przedstawione do rozliczenia przez powódkę zostały ujęte w harmonogramie rzeczowo – finansowym projektu stanowiącym załącznik nr 2 do umowy.

Podstawą rozstrzygnięcia w przedmiocie odsetek ustawowych jest art. 481 § 1 kc, zgodnie z którym wierzyciel może domagać się odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Gdyby strony nie ustaliły w umowie terminu uiszczenia kwot dochodzonych przez powódkę w niniejszej sprawie to zastosowanie znalazłaby reguła określona w art. 455 kc, zgodnie z którą dłużnik powinien spełnić świadczenie niezwłocznie od daty wezwania. W ramach niniejszej sprawy nie ma potrzeby odwoływania się do przepisu art. 455 kc, albowiem umowa z dnia 17 grudnia 2009 r. w szczegółowy sposób określa termin płatności świadczeń.

Zgodnie z § 7 ust. 5 pozwana była zobowiązana i uprawniona do dokonania weryfikacji wniosku powódki jako beneficjenta o płatność w terminie 20 dni od dnia otrzymania wniosku. Natomiast w przypadku gdyby wniosek zawierał braki ów termin na weryfikację wniosku rozpoczynał bieg dopiero od dnia złożenia kompletnego wniosku (k. 274 v. – umowa). Jest w sprawie bezsporne, iż powódka złożyła pozwanej kompletny wniosek o I płatność pośrednią, po uprzednim trzykrotnym usuwaniu braków wniosku, w dniu 17 lutego 2010 roku. Powyższe oznacza, iż pozwana do dnia 9 marca 2010 r. miała czas na dokonanie jego weryfikacji. W związku z przedstawioną powyżej przez Sąd oceną prawną w przedmiocie terminu, w którym powódka powinna była złożyć wniosek o płatność zaliczkową, wskazany termin 9 marca 2010 r. był także terminem końcowym na dokonanie weryfikacji wniosku o płatność zaliczkową. Sąd uznał, w nawiązaniu do zaprezentowanej uprzednio w tym zakresie argumentacji, iż skoro wniosek o płatność zaliczkową powinien być złożony dopiero wraz z wnioskiem o I płatność pośrednią to data 17 lutego 2010 r. jest datą wyjściową dla obliczania terminu spełnienia świadczeń wynikających z obu wniosków, albowiem wcześniejsze złożenie wniosku o płatność zaliczkową, wbrew twierdzeniu powódki, nie wywołało skutku w postaci rozpoczęcia wcześniejszego biegu terminu weryfikacji tego wniosku.

Natomiast zgodnie z § 7 ust. 14 umowy o dofinansowanie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości przekazuje beneficjentowi należne wsparcie finansowe w terminie 30 dni od dnia ostatecznego zaakceptowania wniosku o płatność zaliczkową, pośrednią lub końcową. Powyższa zasada oznacza z kolei, iż świadczenie na rzecz powódki zarówno z tytułu wniosku o płatność pośrednią, jak i płatność zaliczkową powinno zostać spełnione w terminie 30 dni licząc od dnia 9 marca 2010 r., czyli pozwana powinna spełnić świadczenie najpóźniej w dniu 8 kwietnia 2010 r., aby nie popaść w opóźnienie. W sytuacji gdy pozwana nie spełniła dotychczas świadczenia powódka jest uprawniona do uzyskania odsetek ustawowych od dnia 9 kwietnia 2010 roku. W rezultacie powództwo o zapłatę odsetek ustawowych od kwoty (...) zł podlegało oddaleniu w zakresie w jakim powódka domagała się tych należności ubocznych za okres od dnia 24 lutego 2010 r. do dnia 8 kwietnia 2010 roku.

Sąd rozstrzygnął o kosztach procesu, w tym o kosztach zastępstwa procesowego na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc oraz na podstawie § 2, § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Rozstrzygnięcie to zgodne jest z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów. Powódka wystąpiła w niniejszej sprawie z 4 roszczeniami, których łączna wartość przedmiotu sporu wyniosła kwotę (...) zł ((...) zł – roszczenie o zapłatę, (...) zł – roszczenie o zapłatę, (...) zł – roszczenie o ustalenie (k. 383 i 349), (...) zł – roszczenie o nakazanie (k. 383 i 349)). Powódka wygrała niniejszy proces w zakresie dwóch roszczeń o zapłatę i roszczenia o ustalenie, natomiast przegrała go w zakresie roszczenia o nakazanie. Zasądzenie z tego tytułu kwoty (...) zł od powoda na rzecz pozwanej stanowi następstwo reguły, iż częściowe przegranie sprawy stwarza obowiązek częściowego zwrotu kosztów procesu, a jej wysokość wynika z wygrania sprawy przez powoda w (...) % ( powódka wygrała spór na poziomie kwoty (...) zł ( tj. w zakresie roszczenia o zapłatę i o ustalenie) przy całej wartości przedmiotu sporu na poziomie (...) zł) , a przez pozwaną w (...) %, przy łącznych kosztach procesu poniesionych przez strony w kwocie(...) zł ( po stronie powódki: (...) zł – opłata sądowa od pozwu, (...) zł – opłata sądowa od rozszerzonego powództwa, a po stronie pozwanej: 7.200 zł – wynagrodzenie pełnomocnika procesowego). Pozwana powinna ponieść koszty procesu w kwocie (...) zł ( (...) zł x 58,04 % = 21.640,(...) zł), a dotychczas poniosła już te koszty na kwotę 7.200 złotych. W konsekwencji do zapłaty pozostała na rzecz powódki od pozwanej kwota (...) zł ( (...) (...) – 7.200 zł = (...) zł).

O pobraniu od powódki opłaty sądowej od rozszerzonego powództwa ( dwa roszczenia – każde o wartości przedmiotu sporu (...) zł) - ( k. 383) Sąd orzekł na podstawie art. 130 (3) § 2 kpc.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.