Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 16 maja 2014 roku powód Powiat (...) domagał się zasądzenia od pozwanej E. P. na swoją rzecz kwoty 4.362,27 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwot i terminów szczegółowo wskazanych w pozwie.

*

Wyrokiem z dnia 25 marca 2015 roku Sąd Rejonowy w Opolu Lubelskim:

1. zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.343,84 zł z ustawowymi odsetkami od kwot: 135,50 zł od dnia 16 października 2011 roku do dnia zapłaty, 89,83 zł od dnia 16 listopada 2011 roku do dnia zapłaty, 89,83 zł od dnia 16 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty, 51,95 zł od dnia 16 stycznia 2012 roku do dnia zapłaty, 76,45 zł od dnia 16 marca 2012roku do dnia zapłaty, 94,29 zł od dnia 16 kwietnia 2012 roku do dnia zapłaty, 76,45 zł od dnia 16 maja 2012 roku do dnia zapłaty, 76,45 zł od dnia 16 czerwca 2012 roku do dnia zapłaty, 136,63 zł od dnia 16 lipca 2012 roku do dnia zapłaty, 154,47 zł od dnia 16 sierpnia 2012 roku do dnia zapłaty, 136,63 zł od dnia 16 września 2012 roku do dnia zapłaty, 136,63 zł od dnia 16 października 2012 roku do dnia zapłaty, 136,63 zł od dnia 16 listopada 2012 roku do dnia zapłaty, 218,61 zł od dnia 16 lutego 2013 roku do dnia zapłaty, 218,61 zł od dnia 16 marca 2013 roku do dnia zapłaty, 118,61 zł od dnia 16 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty, 48,09 zł od dnia 16 maja 2013 roku do dnia zapłaty, 148,09 zł od dnia 16 czerwca 2013 roku do dnia zapłaty, 159,08 zł od dnia 16 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty, 41,01 zł od dnia 16 października 2013 roku do dnia zapłaty;

2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3. zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 371 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 października 1967 roku Zarząd Kolei Dojazdowych w C. zawarł z I. D. umowę najmu lokalu mieszkalnego położonego w P. przy ulicy (...). W piśmie z dnia 3 września 2007 roku (...) S. A. Oddział (...) w L. powiadomił pozwaną, że w związku ze śmiercią I. D. w dniu 26 sierpnia 2007 roku wstąpiła ona z mocy prawa w stosunek najmu lokalu mieszkalnego przy ulicy (...) w P..

(...) S. A. Oddział (...)w L. poinformował pozwaną o zbyciu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiących N. Kolej Dojazdową wraz z prawem własności obiektów budowlanych na rzecz Powiatu (...).

Na mocy uchwał Zarządu Powiatu (...) czynsz najmu za metr kwadratowy powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego zajmowanego przez pozwaną został ustalony w wysokości: 1,62 zł w roku 2011, 2 zł w roku 2012, 2,20 zł w roku 2013 i 2,42 w roku 2014.

W okresie od października do grudnia 2008 roku należności z tytułu czynszu oraz opłat za media dostarczanych do lokalu przy ulicy (...) w P. wyniosły 571,36 zł.

W 2009 roku powód obciążył pozwaną należnościami z tytułu czynszu i opłat za media w wysokości: 219,29 zł (faktura nr (...)), 211,68 zł (faktura (...)), 193,55 zł (faktura (...)), 195,31 zł (faktura (...)), 189,80 zł (faktura (...)), 182,36 zł (faktura (...)), 179,38 zł (faktura (...)), 179,38 zł (faktura (...)), 179,38 zł (faktura (...)), 179,38 zł (faktura (...)), 179,39 zł ( (...)) i 179,39 (faktura (...)), w łącznej kwocie 1.412,52 zł.

W okresie od stycznia do czerwca 2009 roku Gmina P. przekazała powodowi z tytułu dodatku mieszkaniowego przyznanego E. P. kwoty po 102,09 zł miesięcznie, zaś od lipca do grudnia 2009 roku – kwoty po 133,33 zł.

W dniu 25 listopada 2009 roku pozwana dokonała wpłaty kwoty 179,39 zł, którą powód zaliczył na poczet należności za faktury nr (...).

W 2010 roku powód obciążył pozwaną fakturami z tytułu czynszu i opłat w wysokości: 181,70 zł (faktura (...)), 182,16 zł (faktura (...)), 182,16 zł (faktura (...)), 217,08 zł (faktura (...)), 199,62 (faktura (...)), 217,08 zł (faktura (...)), 217,08 zł (faktura (...)), 182,17 zł (faktura (...)), 182,17 zł (faktura (...)), 234,55 zł (faktura (...)), 234,55 zł (faktura (...)), 217,08 zł (faktura (...)), w łącznej kwocie 2.447,40 zł.

W okresie od lutego 2010 roku do lipca 2010 roku Gmina P. przekazała powodowi kwoty po 96,02 zł z tytułu dodatku mieszkaniowego przyznanego pozwanej.

W dniu 19 stycznia 2010 roku pozwana uiściła na rzecz powoda kwotę 181,70 zł, w dniu 15 lutego 2010 roku kwotę 182,16 zł i w dniu 15 marca 2010 roku kwotę 182,16 zł.

W 2011 roku powód obciążył pozwaną fakturami z tytułu czynszu i opłat w wysokości: 223,39 zł (faktura (...)), 223,71 zł (faktura (...)), 223,71 zł (faktura (...)), 223,71 zł (faktura (...)), 223,71 zł (faktura (...)), 188,33 zł (faktura (...)), 206,02 zł (faktura (...)), 206,02 zł (faktura (...)), 206,02 zł (faktura (...)), 206,02 zł (faktura (...)), 223,71 zł (faktura (...)), 223,71 zł (faktura (...)), w łącznej kwocie 2.578,06 zł.

W okresie od stycznia do czerwca 2011 roku Gmina P. przekazała powodowi kwoty po 144,75 zł, zaś od lipca do grudnia 2011 roku kwoty po 110,14 zł z tytułu dodatku mieszkaniowego przyznanego pozwanej.

W 2012 roku powód obciążył pozwaną fakturami z tytułu czynszu i opłat w wysokości: 229,36 zł (faktura (...)), 211,97 zł (faktura (...)), 211,97 zł (faktura (...)), 229,81 zł (faktura (...)), 211,97 zł (faktura (...)), 211,97 zł (faktura (...)), 211,97 zł (faktura (...)), 229,81 zł (faktura (...)), 211,97 (faktura (...)), 211,97 zł faktura ( (...)), 229,91 zł (faktura (...)), w łącznej wysokości 2.614,55 zł.

W okresie od stycznia do czerwca 2012 roku Gmina P. przekazała powodowi kwoty po 135,52 zł miesięcznie z tytułu dodatku mieszkaniowego przyznanego pozwanej.

W dniu 18 lipca 2012 roku pozwana uiściła na rzecz powoda kwotę 211,97 zł, w dniu 20 sierpnia 2012 roku kwotę 229,81 zł, w dniu 19 września 2012 roku kwotę 211,97 zł, w dniu 22 października 2012 roku kwotę 211,97 zł, w dniu 22 listopada 2012 roku kwotę 211,97 zł oraz w dniu 21 grudnia 2012 roku kwotę 229,81 zł. W treści przelewów pozwana wskazała, iż stanowią one zapłatę za czynsz, szambo i wywóz śmieci lub jako tytuł podawała „zapłata”.

W 2013 roku powód obciążył pozwaną fakturami z tytułu czynszu i opłat w wysokości: 200,29 zł (faktura (...)), 218,61 zł (faktura (...)), 218,61 zł (faktura (...)), 218,61 zł (faktura (...)), 218,61 zł (faktura (...)), 211,53 zł (faktura (...)), 229,60 zł (faktura (...)), 193,45 zł (faktura (...)), 211,53 zł (faktura (...)), 229,60 zł (faktura (...)) i 211,53 zł (faktura (...)), w łącznej kwocie 2.580,58 zł.

W okresie od maja do października 2013 roku Gmina P. przekazała powodowi kwoty po 70,52 zł miesięcznie, zaś w listopadzie i grudniu kwoty po 133,88 zł z tytułu dodatku mieszkaniowego przyznanego pozwanej.

W dniu 22 stycznia 2013 roku pozwana dokonała zapłaty na rzecz powoda kwoty 200,29 zł, w dniu 21 czerwca 2013 roku kwoty 100 zł, w dniu 19 lipca 2013 roku kwoty 100 zł, w dniu 21 sierpnia 2013 roku kwoty 100 zł, w dniu 20 września 2013 roku kwoty 100 zł, w dniu 23 września 2013 roku kwoty 100 zł, w dniu 23 października 2013 roku kwoty 122,93 zł, w dniu 20 listopada 2013 roku kwoty 100 zł i w dniu 23 grudnia 2013 roku kwoty 95,72 zł . Przy wpłatach ze stycznia 2013 roku, lipca 2013 roku, czerwca 2013 roku oraz 20 września 2013 roku pozwana nie wskazała, na poczet jakich zaległości powinny one zostać zaliczone. Natomiast przy wpłacie z sierpnia 2013 roku pozwana podała, iż stanowią one zapłatę za faktury (...), z 23 września 2013 roku za fakturę (...), z października 2013 roku za fakturę (...), z listopada 2013 roku za fakturę (...) i z grudnia 2013 roku za fakturę (...).

W dniu 25 czerwca 2014 roku pozwana dokonała zapłaty na rzecz powoda kwoty 41,89 zł z tytułu spłaty zadłużenia za czynsz 2012 roku.

Sąd Rejonowy wskazał, na podstawie jakich dowodów ustalił powyższy stan faktyczny.

Sąd Rejonowy podkreślił, że ostatecznie pozwana nie kwestionowała wysokości należności z tytułu najmu oraz opłat eksploatacyjnych za poszczególne miesiące objęte sporem, nie było też rozbieżności między stronami co do wysokości wpłat dokonanych przez pozwaną, za wyjątkiem wpłaty z dnia 3 października 2013 roku na kwotę 100 zł. Uwzględniając jednak, że z treści dowodu wpłaty wynika, iż odbiorcą jest K. J., nie było możliwe przyjęcie, że ta wpłata została dokonana na rzecz powoda.

Niczego istotnego nie wniosły do sprawy zeznania M. G. (k. 308-308v), która potwierdziła jedynie, że kwoty z tytułu dodatków mieszkaniowych były zaliczane na poczet najdalej wymagalnych zaległości.

Sąd Rejonowy uznał także za wiarygodne dokumenty złożone do akt sprawy, bowiem ich autentyczność nie byłą kwestionowana i nie budzi wątpliwości.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za częściowo zasadne, podnosząc, że spór dotyczył zaliczenia wpłat dokonanych przez pozwaną na rzecz powoda; mianowicie pozwana twierdziła, że przy ich prawidłowym zaliczeniu nie posiadała zadłużenia w okresie objętym sporem, zaś wcześniej wymagalne należności uległy przedawnieniu.

Zgodnie z art. 451 k.c. dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia główne (§ 1). Jeżeli dłużnik nie wskazał, który z kilku długów chce zaspokoić, a przyjął pokwitowanie, w którym wierzyciel zaliczył otrzymane świadczenie na poczet jednego z tych długów, dłużnik nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu (§ 2). W braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych – na poczet najdawniej wymagalnego (§ 3).

Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z tymi przepisami powód zaliczał wpłaty pozwanej zgodnie ze wskazanym przez nią tytułem wpłaty, a w przypadku braku takiego wskazania– na poczet najdawniej wymagalnego długu.

W ocenie Sądu Rejonowego wadliwie powód dokonywał zaliczenia kwot dodatku mieszkaniowego przyznanego E. P. na poczet długów najdawniej wymagalnych. W myśl ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o dodatkach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2013 roku, poz. 966) dodatek mieszkaniowy przyznaje się na podstawie decyzji administracyjnej za ściśle wskazany okres czasu (art. 7 ust. 5 tej ustawy). Założeniem jest również to, że taki dodatek wypłacany jest osobom, które nie zalegają z uiszczaniem należności czynszowych (art. 7 ust. 11, art. 8 ust. 4 tej ustawy). Zdaniem Sądu Rejonowego kwoty dodatku mieszkaniowego powinny zostać zatem zaliczone na należności z okresu określonego w decyzji o jego przyznaniu.

Uwzględniając, że faktura VAT nr (...) obejmująca należności z tytułu czynszu za październik 2011 roku oraz opłaty eksploatacyjne za wrzesień 2011 roku była wystawiona na kwotę 206,02 zł, zaś dodatek mieszkaniowy w tym miesiącu wynosił 110,14 zł, powód mógł się domagać za ten miesiąc zapłaty kwoty 95,88 zł. W przypadku faktur: nr (...) na kwotę 223,71 zł obejmującej należności z tytułu czynszu za listopad 2011 roku i opłaty eksploatacyjne za październik 2011 roku oraz faktury nr (...) na kwotę 223,71 zł z tytułu należności za miesiąc listopad żądanie zapłaty uzasadnione był do kwot 113,57 zł (223,71 zł – 110,14 zł). Sąd Rejonowy przyznał, że na skutek omyłki rachunkowej w treści orzeczenia w odniesieniu do faktury nr (...) wskazał kwotę 135,50 zł, zaś w przypadku faktur o numerach (...) – kwoty po 89,93 zł.

Natomiast w odniesieniu do faktur VAT wystawionych w 2012 roku, których dotyczy spór, żądanie zapłaty było uzasadnione w wysokości: za fakturę nr (...) na kwotę 229,36 zł za styczeń 2012 roku w wysokości 51,95 zł (229,36 zł –135,52 zł = 93,84 zł, 93,84 zł – 41,89 zł z tytułu wpłaty dokonanej przez pozwaną w dniu 25 czerwca 2014 roku ze wskazaniem, iż stanowi ona zapłatę za czynsz za rok 2012), za fakturę nr (...) na kwotę 211,97 zł za miesiąc marzec 2012 roku w wysokości 76,45 zł (211,97 zł – 135,52 zł), za fakturę nr (...) za miesiąc kwiecień 2012 roku na kwotę 229,81 zł w wysokości 94,29 zł (229,81 zł – 135,52 zł), za fakturę nr (...) na kwotę 211,97 zł za miesiąc maj 2012 roku w wysokości 76,45 zł (211,97 zł – 135,52 zł), za fakturę nr (...) na kwotę 211,97 zł za czerwiec 2012 roku w wysokości 76,45 zł (211,97 zł – 135,52 zł), za fakturę nr (...) na kwotę 211,97 zł za miesiąc lipiec 2012 roku w wysokości 136,63 zł (211,97 zł – 75,34 zł), za fakturę nr (...) na kwotę 229,81 zł za miesiąc sierpień 2012 roku w wysokości 154,47 zł (229,81 zł – 75,34 zł), za fakturę nr (...) na kwotę 211,97 zł za miesiąc wrzesień 2012 roku w wysokości 136,36 zł (211,97 zł – 75,34 zł), za fakturę nr (...) na kwotę 211,97 zł za miesiąc październik 2012 roku w wysokości 136,36 zł (211,97 zł – 75,34 zł), za fakturę nr (...) na kwotę 211,97 zł za miesiąc listopad 2012 roku w wysokości 136,36 zł (211,97 zł – 75,34 zł).

Z kolei w przypadku faktur wystawionych w roku 2013, po zaliczeniu wpłat z tytułu dodatku mieszkaniowego oraz wpłat dokonanych bezpośrednio przez pozwaną, żądanie zapłaty mogło zostać uwzględnione: za fakturę nr (...) na kwotę 218,61 zł za miesiąc luty 2013roku w całości, za fakturę nr (...) na kwotę 218,61 zł za miesiąc marzec 2013 roku w całości, za fakturę nr (...) na kwotę 218,61 zł za miesiąc kwiecień 2013 roku w wysokości 118,61 zł (218,61 zł – 100 zł z tytułu wpłaty dokonanej dnia 20 sierpnia 2013 roku), za fakturę nr (...) na kwotę 218,61 zł za maj 2013 roku w wysokości 48,09 zł (218,61 zł – 70,52 zł – 100 zł z tytułu wpłaty z dnia 20 sierpnia 2013 roku), za fakturę nr (...) na kwotę 218,61 zł za miesiąc czerwiec 2013 roku w wysokości 148,09 zł (218,61 zł – 70,52 zł), za fakturę nr (...) na kwotę 229,60 zł za miesiąc sierpień 2013 roku w wysokości 159,08 zł (229,60 zł – 70,52 zł), za fakturę nr (...) na kwotę 211,53 zł za miesiąc październik 2013 roku w wysokości 41,01 zł.

Natomiast wpłaty pozwanej oraz kwoty dodatku mieszkaniowego pokrywały należności wynikające z faktur: nr (...) na kwotę 193,45 zł za miesiąc sierpień 2013 roku (dodatek mieszkaniowy 70,52 zł, wpłata w wysokości 122,93 zł z dnia 23 października 2013 roku), nr (...) na kwotę 229,60 zł (dodatek w wysokości 133,88 zł, wpłata pozwanej w wysokości 95,72 zł z dnia 23 grudnia 2013 roku). Wprawdzie w przypadku faktury nr (...) na kwotę 211,53 zł wypłacony dodatek mieszkaniowy wynosił 70,52 zł, zaś pozwana dokonała wpłaty kwoty 100 zł (k. 171), ale nie można pominąć, iż powód domagał się z tego tytułu zapłaty jedynie kwoty 111,53 zł. Wobec tego, iż suma dodatku mieszkaniowego oraz wpłaty pozwanej przekraczała żądaną kwotę, Sąd Rejonowy uznał, że również w tym przypadku brak jest podstaw pozwalających na uwzględnienie dochodzonej należności.

Kierując się wyżej wskazanymi regułami i wyliczeniami Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo do łącznej kwoty 2.343,84 zł.

Wobec tego, że powód dołączył do akt sprawy dowody doręczenia pozwanej faktur objętych sporem, które przewidywały termin płatności do piętnastego dnia każdego miesiąca, Sąd Rejonowy uznał za uzasadnione żądanie powoda zapłaty odsetek ustawowych od wyszczególnionych wyżej kwot, od szesnastego dnia każdego miesiąca do dnia zapłaty.

Sąd Rejonowy nie uwzględnił podniesionego przez pozwaną zarzutu przedawnienia. Należności z tytułu czynszu jako świadczenie okresowe w myśl art. 118 k.c. ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat, ale art. 123 § 1 pkt 1 k.c. przewiduje, że bieg przedawnienia ulega przerwaniu przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. W niniejszej sprawie powód domagał się zapłaty należności, których termin wymagalności rozpoczynał się najwcześniej dnia 16 października 2011 roku, a zatem wytoczenie powództwa w dniu 16 maja 2014 roku doprowadziło do przerwania biegu przedawnienia żądanych roszczeń.

Sąd Rejonowy podkreślił również, że za 2008 rok pozwana posiadała zaległość w kwocie 571,36 zł. Należności z tytułu czynszu za 2009 roku wyniosły łącznie 2.268,30 zł, w tym okresie pozwana dokonała jedynie wpłaty w wysokości 179,39 zł w dniu 25 listopada 2009 roku, a nadto powód otrzymał 1.412,52 zł z tytułu dodatku mieszkaniowego przyznanego pozwanej. Z uwagi na to, że pozwana nie wykazała, że wpłata z dnia 25 listopada 2009 roku była przeznaczona na określoną należność, powód był uprawniony do jej zaliczenia na poczet najdalej wymagalnych należności powstałych w 2008 roku. Na koniec roku 2009 zaległość pozwanej wynosiła zatem 1.247,75 zł.

W roku 2010 należności wyniosły łącznie 2.447,40 zł, a po zaliczeniu na jej poczet wpłat z tytułu dodatku mieszkaniowego w łącznej kwocie 576,12 zł – 1.871,28 zł. Łączne wpłaty dokonane przez pozwaną wyniosły 546,02 zł. Wpłaty te nie wskazywały określonych należności, wobec czego powód był uprawniony do ich zaliczenia na poczet najdalej wymagalnej wierzytelności, tj. kwoty 1.247,75 zł za rok 2009. Wysokość zobowiązań pozwanej na koniec roku 2010 wynosiła zatem łącznie 2.573,01 zł (1.247,75 zł zaległości wyliczonych na koniec 2009 roku – 546,02 wpłat + 1.871,28 zł zaległości z 2010 roku).

W roku 2011 należności wyniosły łącznie 2.578,06 zł, a łączne wpłaty z tytułu dodatku mieszkaniowego – 1.529,34 zł. Wysokość zobowiązania pozwanej na koniec 2011 roku wynosiła łącznie 3.621,73 zł (2.573,01 zł za lata wcześniejsze wskazaną wyżej + 2.578,06 zł należności z 2011 roku – 1.529,34 zł dodatek mieszkaniowy za 2011 rok).

W 2012 roku należności wyniosły łącznie 2.614,55 zł. Wpłaty z tytułu dodatku mieszkaniowego wyniosły łącznie 1.265,16 zł. Ponadto pozwana dokonała wpłat łącznie w kwocie 1.307,50 zł, w stosunku do których nie wskazała określonych należności, a zatem powinny zostać one zaliczone na poczet zadłużenia pozostałego z roku 2009 – w kwocie 701,37 zł, a w pozostałym kwocie 668,77 zł na poczet zadłużenia z 2010 roku. W tej sytuacji zadłużenie pozwanej na koniec roku 2012 wynosiło 3.663,62 zł (3.621,73 zł + 2.614,55 zł – 1.307,50 zł – 1.265,16 zł).

W 2013 roku należności wyniosły łącznie 2.580,58 zł, zaś wpłaty z tytułu dodatku mieszkaniowego wyniosły 690,88 zł. Ponadto pozwana uiściła łącznie 1.296,59 zł, wskazując, iż wpłaty w wysokości 718,94 zł powinny zostać zaliczone na określone faktury z 2013 roku. Pozostałe wpłaty w łącznej kwocie 577,65 zł powinny zostać zaliczone na zaległości z 2010 roku.

Wprawdzie w orzecznictwie wskazuje się, że w przypadku, gdy dłużnik spełnia świadczenie pieniężne bez wskazania, który z kilku długów pragnie zaspokoić, a jeden z nich jest przedawniony, wówczas nie ma podstaw do przyjęcia, że wolą jego była zapłata długu przedawnionego przed innym nieprzedawnionym, ale z przedstawionego wyżej wyliczenia wynikało, że, po zaliczeniu wpłat dodatku mieszkaniowego oraz wpłat na wskazane przez pozwaną należności, powodowi przysługiwały w stosunku do pozwanej wymagalne należności, które w momencie dokonywania wpłat bez wskazania konkretnej należności nie były jeszcze przedawnione.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu Sąd Rejonowy uzasadnił art. 98 § 1 i § 21 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. Koszty procesu w niniejszej sprawie wyniosły 700 zł (opłata od pozwu 100 zł, wynagrodzenia pełnomocnika powoda 600 zł). Powód wygrał sprawę w 53 %, a zatem pozwana powinna w takim zakresie ponieść koszty procesu, co dało kwotę 371 zł.

*

Apelacje od tego wyroku wnieśli powód i pozwana.

Powód zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w części, tj. w pkt 2. oddalającym powództwo: co do kwoty 48,87 zł oraz w pkt 3.

Powód zarzucił zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść orzeczenia:

1. art. 233 § l k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. poprzez przekroczenie przez Sąd granicy swobodnej oceny dowodów w zakresie oceny dowodów z dokumentów w postaci faktur: nr (...) na kwotę 211,97 zł z września 2012 roku, nr (...) na kwotę 211,97 zł z października 2012 roku, nr (...) na kwotę 211,97 zł z listopada 2012 roku, polegające na błędnym przyjęciu, że z tych faktur pozwanej do zapłaty pozostały kwoty po 136,63 zł a nie kwoty po 136,36 zł, gdyż na ich poczet powinny być zaliczone wpłaty z tytułu dodatku mieszkaniowego w kwotach po 75,34 zł; w związku z powyższym Sąd błędnie przyjął wysokość kwot pozostałych do zapłaty z tych faktur, zaniżając je o 0,81 zł;

2. art. 233 § l k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. poprzez przekroczenie przez Sąd granicy swobodnej oceny dowodów w zakresie oceny dowodu z dokumentu w postaci faktury nr (...) z lipca 2013 roku na kwotę 211,53 zł, polegające na błędnym przyjęciu, że Sąd nie jest uprawniony zasądzić na rzecz powoda z tej faktury nawet części należności, gdyż powód domagał się z tego tytułu zapłaty jedynie kwoty 111,53 zł, w sytuacji gdy, biorąc pod uwagę działania matematyczne

przeprowadzone przez Sąd, powinien on uwzględnić to żądanie w kwocie 41,01 zł;

3. art. 233 § l k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. poprzez przekroczenie przez Sąd granicy swobodnej oceny dowodów w zakresie oceny dowodów z dokumentów w postaci faktur w ten sposób, że Sąd po zarachowaniu na poszczególne faktury kwot wpłaconych bezpośrednio przez pozwaną oraz przez Urząd Miasta P. powinien ustalić, że pozwanej do zapłaty pozostała zaległość w kwocie 2.350,89 zł, natomiast przyjął tę zaległość w wysokości 2.343,84 zł i taką też, pomniejszoną o kwotę 7,05 zł należność w sposób nieuprawniony zasądził na rzecz powoda.

Powód wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez:

I. zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 48,87 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od następujących kwot:

1. 0,27 zł od dnia 16 września 2012 roku do dnia zapłaty,

2. 0,27 zł od dnia 16 października 2012 roku do dnia zapłaty,

3. 0,27 zł od dnia 16 listopada 2012 roku do dnia zapłaty,

4. 41,01 zł od dnia 16 lipca 2013 roku do dnia zapłaty,

5. 7,05 zł od dnia 16 maja 2014 roku do dnia zapłaty;

II. zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje według norm prawem przepisanych.

Pozwana zaskarżyła wyrok Sądu Rejonowego w całości, zarzucając Sądowi Rejonowemu naruszenie przepisów prawa poprzez: nieuwzględnienie przez ten Sąd niezastosowania się pełnomocnika powoda do zarządzenia sądu dotyczącego złożenia sposobu zaliczenia opłat dokonywanych przez pozwaną z uwzględnieniem środków otrzymywanych przez pozwaną z tytułu dodatku mieszkaniowego – pod rygorem ujemnych skutków procesowych; błędne wyliczenie zadłużenia poprzez nieuwzględnienie przepisów księgowych dotyczących sposobu księgowania opłat i oparcie wyroku wyłącznie na przepisach k.p.c.; obciążenie pozwanej zbyt wysokimi kosztami procesu; niezażądanie od pełnomocnika powoda złożenia wykazu zadłużenia narastająco i od momentu powstania.

Pozwana wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz o umorzenie kosztów procesu, którymi została obciążona.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej jest zasadna tylko w nieznacznej części i z innych przyczyn niż podniesione w apelacji, natomiast apelacja powoda jest częściowo zasadna.

Sąd Rejonowy poczynił w sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne i ocenił dowody zgodnie z dyspozycją art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy przyjmuje te ustalenia za własne.

Podkreślić należy, że ustalenia te w zakresie istotnych dla sprawy okoliczności ostatecznie nie były sporne, a dotyczy to w szczególności:

- istnienia między stronami umowy najmu, wysokości należności pozwanej wobec powoda z tytułu czynszu najmu oraz opłat za media za poszczególne miesiące poczynając od 2008 roku,

- ilości i wysokości oraz dat wpłat pozwanej na poczet czynszu i opłat za media, jak również wskazań tytułów wpłat zawartych w dokumentach wpłat,

- okresów, za które pozwanej przyznano dodatek mieszkaniowy i jego wysokości.

Tym samym, wbrew zarzutom powoda i pozwanej zawartych w ich apelacjach, spór w ogóle nie dotyczył stanu faktycznego sprawy i błędnej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów, ale sposobu zarachowania wpłat pozwanej oraz kwot przyznanych pozwanej z tytułu dodatku mieszkaniowego, a w konsekwencji tego, czy powództwo jest zasadne i w jakiej części (jakie zaległości faktycznie istnieją w porównaniu do kwot żądanych pozwem). Oczywiście dotyczy to należności objętych pozwem, gdyż zgodnie z art. 321 § 1 k.p.c. sąd jest związany żądaniem pozwu i nie może orzec ponad żądanie, w szczególności nie mógłby zasądzić żądanej kwoty z innego tytułu np. z tytułu czynszu najmu z okresu, który nie jest objęty żądaniem pozwu.

Sąd Rejonowy prawidłowo co do zasady wykładając i stosując art. 451 k.c., a także słusznie przyjmując, że kwoty dodatku mieszkaniowego nie mogły być zarachowywane przez powoda na poczet najdalej wymagalnych należności a tylko na należności z okresu, za który przyznano dodatek mieszkaniowy, dopuścił się natomiast kilku błędów rachunkowych bądź w zastosowaniu art. 321 § 1 k.p.c. w tym zakresie, co skutkowało koniecznością nieznacznej zmianą zaskarżonego wyroku.

Błędy te natomiast nietrafnie powód utożsamia z naruszeniem przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c., bowiem w zakresie faktów ustalenia Sądu pierwszej instancji są poprawne, a uzasadnienie zaskarżonego wyroku odpowiada wymaganiom sformułowanym w art. 328 § 2 k.p.c.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów powoda, który zaskarżył wyrok w części oddalającej powództwo i to tylko co do oznaczonych w apelacji kwot, należy stwierdzić, że:

1.  chybiony jest zarzut błędnego wyliczenia kwot należnych powodowi z tytułu należności objętych fakturami: nr (...) na kwotę 211,97 zł z września 2012 roku, nr (...) na kwotę 211,97 zł z października 2012 roku, nr (...) na kwotę 211,97 zł z listopada 2012 roku; bezsporne jest, że od każdej z tych kwot należało odliczyć kwoty dodatku mieszkaniowego za te miesiące wynoszącego po 75,34 zł, co dało do zapłaty za każdy z tych miesięcy kwotę 136,63 zł i takie też kwoty Sąd Rejonowy zasądził w wyroku a tylko w uzasadnieniu popełnił omyłki, przestawiając cyfry na 136,36 zł (strona 8 uzasadnienia);

2.  słuszny jest natomiast zarzut powoda, że w sytuacji, gdy powód z tytułu należności objętej fakturą nr (...) z lipca 2013 roku na kwotę 211,53 zł dochodził kwoty 111,53 zł, a Sąd Rejonowy ustalił, że do zapłaty pozostała kwota 41,01 zł, powinien powództwo uwzględnić w tej kwocie, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie; jest to kwota mniejsza od żądanej pozwem i niezrozumiałe jest przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że nie jest ona powodowi należna, w szczególności nie można było utożsamić dochodzonej kwoty z całą kwotą należną za ten okres, aby stwierdzić, że została ona zapłacona w całości czy też wręcz ponad jej wysokość;

3.  chybiony jest trzeci zarzut apelacji powoda, gdyż suma dochodzonych przez powoda i uwzględnionych przez Sąd Rejonowy kwot cząstkowych tytułem należności za czynsz i media za poszczególne miesiące wynosiła 2.343,84 zł; nie było zatem podstaw do jej podwyższenia ze względu na błąd arytmetyczny, a powód w apelacji nie wykazał, w czym miał tkwić błąd Sądu Rejonowego w jej wyliczeniu.

Zwrócić natomiast należy uwagę, że powód nie zaskarżył wyroku Sądu Rejonowego w części, w jakiej Sąd Rejonowy przyznał, że popełnił błędy rachunkowe zasądzając od pozwanej tytułem należności z faktur o numerach (...) zamiast kwot po 113,57 zł kwoty po 89,93 zł (strona 7 uzasadnienia). W tym zakresie Sąd Okręgowy nie mógł zatem zmienić zaskarżonego wyroku na niekorzyść pozwanej (art. 384 k.p.c.).

Taka możliwość w zakresie błędu rachunkowego istniała natomiast z apelacji pozwanej, która zaskarżyła wyrok Sądu Rejonowego w całości, co do należności z faktury nr (...), z której Sąd Rejonowy zasądził kwotę 135,50 zł zamiast kwoty 95,88 zł (z ustawowymi odsetkami za opóźnienie), gdyż za ten miesiąc kwota przekraczająca kwotę 95,88 zł powodowi się nie należy.

Ponadto Sąd Rejonowy nie zwrócił uwagi, że termin zapłaty dwóch należności upływał w dniach 15 sierpnia 2012 roku i 15 sierpnia 2013 roku, które były dniami wolnymi od pracy (art. 1 pkt 1 lit. i ustawy z dnia 18 stycznia 1951 roku o dniach wolnych od pracy, t. j. Dz. U. z 2015 roku, poz. 90), a zatem w myśl art. 115 k.c. ulegał przesunięciu na dzień następny. Wobec powyższego pozwana pozostawała w opóźnieniu z zapłatą tych kwot odpowiednio: od 17 sierpnia 2012 roku i 17 sierpnia 2013 roku, a powództwo o odsetki za opóźnienie za dzień 16 sierpnia 2012 roku i za dzień 16 sierpnia 2013 roku należało oddalić.

W konsekwencji Sąd Okręgowy dokonał korekty zaskarżonego wyroku wynikającej z wyżej omówionych błędów Sądu Rejonowego.

Do oceny prawnej żądań powoda, prawidłowo sformułowanej przez Sąd Rejonowy, należało jedynie dodać, że żądanie odsetek ustawowych za opóźnienie było uzasadnione przepisami art. 481 § 1 i § 2 k.c., a samo żądanie zapłaty czynszu i opłat za media ma uzasadnienie w umowie najmu oraz w art. 659 § 1 k.c.

Odnosząc się do oceny apelacji pozwanej należy stwierdzić, że w pozostałym zakresie nie zasługuje ona na uwzględnienie.

Istotnie Sąd Rejonowy zobowiązał pełnomocnika powoda do złożenia pisma procesowego, w którym wskaże sposób zaliczenia wpłat dokonywanych przez pozwaną z uwzględnieniem środków otrzymywanych przez nią z tytułu dodatku mieszkaniowego pod rygorem ujemnych skutków procesowych (k. 210), ale powód już wcześniej takie zestawienie przedstawił (k. 196-197), a przede wszystkim zobowiązanie to nie mogło w żaden sposób rzutować na wynik procesu. Zgromadzony materiał dowodowy pozwolił bowiem Sądowi Rejonowemu ustalić wysokość czynszu i opłat należnych od pozwanej, daty, wysokość i tytuły jej wpłat, wysokość i okresy wypłacania dodatku mieszkaniowego. Sposób zarachowania tych wpłat należy już do oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego i powinien zostać dokonany przez Sąd zgodnie z art. 451 k.c., a wyliczenie powoda mogłoby co najwyżej mieć przy tym znaczenie pomocnicze. Z tego też względu nie było potrzeby zobowiązywania powoda do złożenia wykazu zadłużenia narastająco od momentu powstania.

Sąd Rejonowy prawidłowo rozliczył wszystkie należności i prawidłowo zastosował przepis prawa materialnego, tj. art. 451 k.c., który bynajmniej nie jest przepisem prawa procesowego. Rozliczenie to jest klarowne i z wyjątkiem wytkniętych wyżej błędów – jest poprawne arytmetycznie i merytorycznie. Jego zawiłość wynika jedynie z tego, że dotyczy długiego okresu czasu i wielu wpłat, ale w pełni możliwa jest kontrola prawidłowości wyliczeń Sądu Rejonowego. Dodać trzeba, że nie istnieją przepisy księgowe, które nakazywałyby w niniejszej sprawie odmiennie rozliczyć wpłaty pozwanej oraz wpłaty dokonywane z tytułu dodatku mieszkaniowego.

Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował w sprawie art. 100 k.p.c. i rozliczył koszty procesu stosunkowo do jego wyniku. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w sprawie szczególnie uzasadnionego wypadku, który przemawiałby za nieobciążaniem pozwanej kosztami procesu, tym bardziej, że nie płaciła ona należności z umowy najmu przez wiele lat (bądź płaciła je nieregularnie i w niepełnej wysokości), mimo przyznanej jej pomocy w postaci dodatku mieszkaniowego. Sąd Rejonowy prawidłowo też ustalił wysokość kosztów procesu poniesionych przez powoda, na które złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 100 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda – adwokata w stawce minimalnej 600 zł, zgodnie z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, Dz. U. z 2013 roku, poz. 461, ze zm.

Częściowe uwzględnienie obu apelacji nie zmieniło w sposób istotny wyniku procesu i nie zachodziła w związku z tym potrzeba zmiany rozstrzygnięcia o kosztach procesu przed Sądem pierwszej instancji.

W postępowaniu apelacyjnym stroną wygrywającą jest prawie w całości powód (w znacznej części swojej apelacji i prawie w całości co do apelacji pozwanej), a zatem na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. należało zasądzić od pozwanej na rzecz powoda zwrot kosztów postępowania odwoławczego obejmujących opłatę od apelacji i wynagrodzenie pełnomocnika – adwokata w stawce minimalnej w postępowaniu drugoinstancyjnym.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd Okręgowy przejął na rachunek Skarbu Państwa opłatę od apelacji, od której pozwana została zwolniona, gdyż apelacja ta została uwzględniona w nikłej części.

Z tych względów na podstawie art. 385 k.p.c. i art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

1 Sąd Rejonowy powinien wskazać art. 98 § 3 k.p.c. a nie art. 98 § 2 k.p.c., gdyż powoda reprezentował adwokat.