Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VII U 653/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2015 roku.

Sąd Okręgowy w Lublinie, VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia S.O. Lucyna Stąsik-Żmudziak

Protokolant: st. sekretarz sąd. Beata Pełczyńska

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2015 roku w Lublinie

sprawy H. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania H. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 19 lutego 2015 roku znak (...)

oddala odwołanie.

VII U 653/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19.02.2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w B. na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.) oraz art. 32 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, póz. 43 ze zm.) po rozpatrzeniu wniosku H. Ł. z dnia 12.02.2015 r. odmówił mu prawa do emerytury ponieważ nie został udowodniony wymagany 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze
czasu pracy.

W uzasadnieniu ZUS podał, że nie uznał okresu pracy w szczególnych warunkach od 06.12.1982r do 31.12.1998r w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w L., ponieważ w świadectwie z dnia 12.03.2004r. brak charakteru pracy z powołaniem na rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r.w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, póz. 43 ze zm.). wykaz, dział, pozycja, a ponadto podając stanowisko pracy należy powołać się na resortowe akta prawne z podając wykaz, dział, pozycję i punkt.(błędne powołanie na wykaz C dział III Zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 10.12.1983r.) - decyzja k. ae

Od decyzji odwołał się H. Ł. wskazując, że pracował przez wymagany okres w warunkach szkodliwych a zakład pracy, który wystawił mu świadectwo nie istnieje i nie ma możliwości poprawienia świadectwa. (odwołanie k. 2 as)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wnosił o jego oddalenie wskazując na argumenty zawarte w decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

H. Ł. ur. (...) w dniu(...) złożył wniosek o ustalenie prawa do emerytury. We wniosku powołał się na dokumentację złożoną przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego oraz dodatkowo przedłożył świadectwa pracy związane z wykonywanym zatrudnieniem po 1998r.

W aktach kapitałowych m.in. znajdowały się świadectwo pracy wydane przez Przedsiębiorstwo (...) w L. z dnia 11.05.1992r. wskazujące, że wnioskodawca w tym przedsiębiorstwie był zatrudniony w okresie od 06.12.1982r. do 30.04.1992r. w pełnym wymiarze czasu pracy i zajmował stanowiska cieśli i montera wod-kan. oraz świadectwo pracy wydane przez Przedsiębiorstwo (...) SA w L. z dnia 31.01.2001r. wskazujące, że wnioskodawca w tym przedsiębiorstwie był zatrudniony w okresie od 01.05.1992r. do 31.01.2001r. w pełnym wymiarze czasu pracy i także zajmował stanowiska cieśli i montera wod-kan. (k.697-698? ak) Oprócz tego akta kapitałowe zawierały wydane w dniu 12.03.2004r. przez Przedsiębiorstwo (...) SA w L. świadectwo wykonywania prac na stanowiskach pracy o szczególnym charakterze podające, że wnioskodawca był zatrudniony w tym zakładzie w okresie od 06.12.1982r. do 31.01.2001r. i w tym czasie stale i pełnym wymiarze wykonywał prace cieśli – opisane w wykazie A, Dz. V, poz. 1, pkt. 4 i montera wod-kan –opisane w wykazie A, dz. V, poz. 1 pkt 6 wymienione w wykazie C, działu III stanowiące załącznik do Zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych. Z 10.12.1983r. (k. 699ak)

W oparciu o wszystkie dokumenty ZUS ustalił, że wnioskodawca nie jest członkiem OFE oraz udowodnił w sumie 26 lat, 11 miesięcy i 14 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Nie uznał wnioskodawcy udokumentowanych przedłożonym świadectwem wykonywania pracy w warunkach szczególnych okresów wykonywania pracy w warunkach szczególnych ze względu na wady formalne świadectwa. Skarżoną decyzją z dnia 19.02.2015r. odmówił prawa do emerytury.

W toku postępowania sądowego Sąd uzyskał z archiwum oryginalne akta osobowe wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...) (k. 18as) oraz przesłuchał wnioskodawcę i wskazanych przez niego świadków.

Wnioskodawca obecnie nigdzie nie pracuje, utrzymuje się z zasiłku dla bezrobotnych. Jako jedyny okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych wskazał okres zatrudnienia w (...) w L. w latach od 06.12.1982 roku do 31.01.2001 roku, na stanowisku cieśli i monter wod-kan. E. to przedsiębiorstwo robót inżynieryjnych, które zajmowało się wykopami ziemnymi i oczyszczalniami ścieków to znaczy ich budową oraz budową sieci wodno-kanalizacyjnych i wodociągowych. Prace były wykonywane na budowach na terenie całego kraju.

H. Ł. został zatrudniony w tym przedsiębiorstwie (noszącym wówczas nazwę Przedsiębiorstwa (...) w L.) z dniem 06.12.1982r. w pełnym wymiarze czasu pracy, początkowo na okres próbny i powierzono mu obowiązki mechanika maszyn budowlanych a od 08.12.1982r. robotnika budowlanego.

Od 01.04.1983r. w angażu wnioskodawcy podano, że powierzono mu stanowisko cieśli. W czerwcu 1983r. wnioskodawca ukończył kurs montera wod-kan., mający na celu przyuczenie do zawodu. Nadal w angażu z 01.09.1983r. wskazywano stanowisko wnioskodawcy jako cieśli. Wnioskodawca pracował wówczas na budowie Oczyszczalni (...). Jego praca polegała na szalowaniu komór. Komory były w ziemi, były obiektami gdzie krzyżowały się rury dużych średnic, komory były umieszczone w wykopach o głębokościach ok. 5m.

Po pewnym czasie wnioskodawca przeszedł na stanowisko montera wodno kanalizacyjnego i jego praca polegała na układaniu rur wodociągowych i kanalizacyjnych. W głębokich wykopach o gł. Ok. 6 m układał rury żeliwne, które były uszczelniane za pomocą odpowiednich materiałów. Rury były kładzione w wykopach dźwigami albo układane ręcznie. Wnioskodawca pracował w wykopie łącząc rury i je uszczelniając. Wykonywał zarówno wodociągi, jak i kanalizacje, różnorodne przyłącza wodno kanalizacyjne na budowach osiedli mieszkaniowych na oczyszczalniach, na budowie Huty (...) kładł przyłącze gazowe.

W okresie od 16.01.1986r. do 14.01.1987r. wnioskodawcę oddelegowano do pracy na terenie ZSRR, na budowę elektrowni atomowej (...) do pracy montera wodno kanalizacyjnego w głębokich wykopach przy układaniu rur do chłodzenia reaktora jądrowego. Z budowy tej powrócił 18.08.1987r. Po zakończeniu tego okresu korzystał z urlopu wypoczynkowego oraz dni wolnych wynikających z różnicy tygodniowego czasu pracy. Z akt osobowych wynika, że wnioskodawca podjął pracę w (...) w dniu 09.10.1987r. z angażem na stanowisku cieśli. (k. akt osobowych) jednakże w okresie od 09.10.1987r. do 06.04.1988r. przebywał na urlopie bezpłatnym udzielonym na jego wniosek. (k. 358ak)

Następnie od 07.04.1988r. do 31.01.1990r. wnioskodawca został oddelegowany do pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w L.. W tym okresie wnioskodawca również pracował jako monter wodno- kanalizacyjny na budowach zewnętrznych sieci wodno- kanalizacyjnych osiedli mieszkaniowych w L.. W (...) była stosowana praktyka, że w przypadku braku pracy dla zatrudnionych pracowników przedsiębiorstwo przekazywało swoich pracowników do innych zakładów pracy. Stosunek pracy z (...) został rozwiązany z powodu powrotu do macierzystego zakładu, po czym po powrocie do (...) wnioskodawca w okresie od 01.02.1990r. do 04.03.1990r. przebywał na urlopie bezpłatnym, udzielonym na wniosek pracownika.

Następnie w okresie od 05.03.1990r. do 31.08.1990r. wnioskodawca został oddelegowany do pracy w Krajowej Spółce (...) SA w L. na stanowisko cieśli. Praca w cukrowni miała zupełnie inny charakter niż w (...) czy (...). Wnioskodawca został oddelegowany jako cieśla do działu budowlanego zajmującego się remontem cukrowni. Tu nie było wykonywanych przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych i nie kładł rur w wykopach. Skuwał stare posadzki. Pracował przy remoncie starych osadników i budowie nowych. Osadniki były zbiornikami, które służyły do mycia buraków. Osadniki nie były wkopane w ziemię, miały ławę fundamentową do 1,5m. Wnioskodawca szalował zbiorniki i wykonywał schody na hali produkcyjnej. Były też prace na dachu, prace związane ze zburzeniem starego stropu i zrobieniem nowego. Wykonywał prace typowo ciesielskie.

Od 01.09.1990r. do 20.11.1990r. wnioskodawca ponownie przebywa na urlopie bezpłatnym.

Od 21.11.1990r. do 12.07.1991r. ponownie zostaje oddelegowany do (...) Przedsiębiorstwa (...) w L. gdzie pracuje jako monter wodnokanalizacyjny w głębokich wykopach.

Od 13.07.1991r. powraca do macierzystego zakładu pracy, tj. do (...), pozostając w zatrudnieniu na stanowisku montera wod-kan do 31.01.2001r. Wnioskodawca w tym czasie pracował m.in. przy budowie kolektora ścieków na H.. Praca polegała na układaniu rur betonowych, układaniu mat, szalowaniu, izolowaniu. Incydentalnie wnioskodawca został skierowany do prac na wysokości do malowania konstrukcji stalowych. (dowód: zaświadczenie z (...) w L. k. 355 ak, informacja przekazana przez syndyka (...) SA w piśmie z dnia 05.04.2006r. do kapitału początkowego wnioskodawcy – k. 358ak, świadectwo pracy z PP Cukrownia (...) – akta osobowe, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z (...) k. akt kapitałowych, zeznania wnioskodawcy k. 35-35 w zw. z k.32-33v as, zeznania świadków H. K. k. 33v-34as, M. M. k. 35as)

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o powołane dokumenty, a także dowody osobowe.

Najistotniejsze znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego miały akta osobowe wnioskodawcy oraz dokumentacja zawarta w aktach kapitałowych gdyż pozwalało to na precyzyjne określenie charakteru pracy wnioskodawcy w poszczególnych okresach. Na ich podstawie po uzupełnieniu zeznaniami wnioskodawcy i świadków możliwe było ustalenie kiedy i gdzie pracował wnioskodawca oraz przy jakich pracach był zatrudniony.

Zauważyć należy, że same świadectwa pracy: pierwsze wydane 11.05.1992r. przez (...) i drugie wydane 31.01.2001 roku przez (...) S.A. dokumentujące pełny, nieprzerwany okres zatrudnienia wnioskodawcy w tej przekształconej firmie od 06.12.1982r. do 31.01.2001r. nie były precyzyjne. Dopiero analiza pozostałej dokumentacji wnioskodawcy, w tym pism wyjaśniających syndyka pozwoliła ustalić, że w okresie tego zatrudnienia wnioskodawca wielokrotnie korzystał z urlopów bezpłatnych (o czym w ogóle nie było wzmianki w świadectwach pracy) oraz że wykonywał pracę oddelegowany do zupełnie innych zakładów, w tym pracował poza granicami kraju). Tak samo dołączone świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych wskazywało na nieprzerwany okres zatrudnienia od 06.12.1982r. do 31.01.2001r. w (...) i wykonywanie w tym czasie w sposób ciągły pracy w warunkach szczególnych w charakterze cieśli i montera wod-kan. W świetle pozostałego materiału dowodowego, wskazującego bezspornie na to, że wnioskodawca korzystał z urlopów bezpłatnych oraz wykonywał zatrudnienie w ramach oddelegowania w innych firmach nie ulega wątpliwości, że dołączone do akt świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych nie jest dowodem wiarygodnym i nie mogło być podstawą do dokonywania ustaleń w zakresie objętym sporem.

Okresy urlopów bezpłatnych jako okresy nie wykonywania zatrudnienia nie mogły być zaliczone do okresów wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Również inne okresy zatrudnienia Sąd uznał jako podlegające temu wyłączeniu.

I tak Sąd nie uznał, że początkowy okres zatrudnienia od 06.12.1982r. do 31.03.1983r. kiedy wnioskodawca został zatrudniony na stanowisku mechanika maszyn budowlanych a następnie robotnika budowlanego, do czasu zatrudnienia na stanowisku cieśli od 04.1983r. nie był okresem wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Dopiero od 01.04.1983r. do 15.01.1986r. kiedy to wnioskodawca wykonywał pracę roboty wodnokanalizacyjne oraz budowę rurociągów w głębokich wykopach na stanowisku cieśli i montera wodnokanalizacyjnego i od 16.01.1986r. do 08.10.1987r. kiedy to wnioskodawca wykonywał tego samego rodzaju prace tyle, że na terenie ZSRR przy budowie elektrowni atomowej zostały zaliczone do uprawnień. W sumie jest to okres 4 lat, 6 miesięcy i 8 dni.

Następnie wnioskodawca po powrocie z ZSRR korzystał z urlopu bezpłatnego i podjął zatrudnienie dopiero z dniem 07.04.1988r. , które trwało do 31.01.1990r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w L.. Tu przez okres 1 roku, 9 miesięcy i 24 dni także wykonywał prace roboty wodnokanalizacyjne oraz budowę rurociągów w głębokich wykopach na stanowisku cieśli i montera wodnokanalizacyjnego.

W okresie od 01.02.1990r. do 04.03.1990r. ponownie korzystał z urlopu bezpłatnego a następnie podjął pracę w Krajowej Spółce (...) oddelegowany do niej przez macierzysty zakład pracy w okresie od 05.03.1990r. do 31.08.1990r. gdzie pracował jako cieśla jednakże przy remoncie cukrowni co nie miało żadnego związku ze stałym wykonywaniem prac wodnokanalizacyjnych oraz budową rurociągów w głębokich wykopach. Dlatego też okres pracy w (...) nie został uznany przez Sąd jako okres pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Kolejny okres uwzględniony przez Sąd jako okres pracy w warunkach szczególnych to podjęte w okresie od 21.11.1990r. do 12.07.1991r. (7 miesięcy i 22 dni) zatrudnienie w (...) Przedsiębiorstwie (...) w L. oraz wykonywane po powrocie od 13.07.1991r. do 31.12.1998r. (7 lat, 5 miesięcy i 19 dni) zatrudnienie w (...), kiedy znów wykonywał prace roboty wodnokanalizacyjne oraz budowę rurociągów w głębokich wykopach na stanowisku cieśli i montera wodnokanalizacyjnego.

W sumie uwzględnione okresy wykonywania pracy w warunkach szczególnych to 14 lat, 5 miesięcy i 13 dni (4 lat, 6 miesięcy i 8 dni plus 1 roku, 9 miesięcy i 24 dni plus 7 miesięcy i 22 dni plus 7 lat, 5 miesięcy i 19 dni)

Sąd uznał wnioskodawcy faktyczne wykonywanie zatrudnienia na stanowisku cieśli i montera wodno-kanalizacyjnego w E. i (...) gdyż jak wynika to z zeznań samego wnioskodawcy jak i świadków wykonywana we wskazanych okresach praca była wykonywana w bardzo ciężkich warunkach, polegająca na wykonywaniu prac wodnokanalizacyjnych w głębokich wykopach, związanych z budową instalacji wodnokanalizacyjnych, w tym oczyszczalni ścieków. Sąd uznał zeznania wnioskodawcy jak i świadków opisujących warunki wykonywania pracy w tych przedsiębiorstwach za wiarygodne. Jednakże niezależnie od tego zgromadzona dokumentacja pracownicza wskazywała, że wnioskodawca miał określone przerwy w wykonywaniu zatrudnienia związane z korzystaniem z urlopów bezpłatnych w okresach kiedy macierzysty zakład pracy nie mógł zapewnić mu zatrudnienia zgodnego z jego kwalifikacjami a poza tym oddelegował go do pracy w Cukrowni, i chociaż tam wnioskodawca wykonywał prace związane z robotami ciesielskimi to były to prace związane z przeprowadzanymi remontami cukrowni nie mające żadnego związku z robotami wodnokanalizacyjnymi w głębokich wykopach. Stad też jak wynika z ustaleń Sądu wnioskodawca nie wykonywał przez okres 15 lat stale i w pełnym wymiarze pracy w warunkach szczególnych.

W tej sytuacji odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura
po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40 tej ustawy, jeżeli
w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 1 stycznia 1998 r.) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj.
co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Emerytura, o której mowa, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia
do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W myśl art. 32 ust. 2 powołanej ustawy za pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej
ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Z kolei na gruncie ust. 4 tego artykułu przesłankę wieku oraz rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których wskazanej kategorii osób przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, którymi w tym przypadku są – w myśl art. 195 w zw. z art. 194 ustawy – przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm., dalej: „rozporządzenie”). Rozporządzenie to stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, które są wymienione w jego przepisach oraz w załączonych do niego wykazach.

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy,
w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Prace wykonywane przez wnioskodawcę w spornych okresach, tj. jedynie wykonywane przez 14 lat, 5 miesięcy i 13 dni odpowiadają tym, wymienionym w załączonym do rozporządzenia wykazie A, dziale V, poz. 1 (roboty wodno – kanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach).

Reasumując powyższe, H. Ł. nie spełnił warunków do uzyskania prawa do emerytury we wcześniejszym wieku gdyż nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych przez okres 15 lat wymagany do uzyskania takiej emerytury.

Mając powyższe na względzie, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 14 §1 k.p.c., orzeczono, jak w wyroku.