Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Gz 162/15

POSTANOWIENIE

Dnia 9 grudnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Woźniak

Sędziowie: SO Natalia Pawłowska- Grzelczak

SO Patrycja Baranowska (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2015 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa H. Ż.

przeciwko G. Z.

o zapłatę

na skutek zażalenia powódki na postanowienie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 19 marca 2015 r., sygn. akt V GC 637/15

postanawia:

o d d a l i ć z a ż a l e n i e.

SSO Natalia Pawłowska- Grzelczak SSO Agnieszka Woźniak SSO Patrycja Baranowska

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 19 marca 2015 r. Sąd Rejonowy w Gorzowie Wielkopolskim na podstawie art. 395 § 2 k.p.c., na skutek zażalenia powódki na postanowienie wydane przez tenże Sąd w dniu 22 grudnia 2014 r. uchylił wskazane orzeczenie w całości (pkt. I); przyznał świadkowi Ł. D. zwrot wydatków związanych ze stawiennictwem do sądu w kwocie 330 zł (pkt II), nakazał ściągnąć od powódki na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim kwotę 165 zł tytułem nieuiszczonych należności na rzecz świadka Ł. D. (pkt III), nakazał też ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim kwotę 165 zł tytułem nieuiszczonych należności świadka Ł. D..

W uzasadnieniu Sąd wyjaśnił, że w dniu 4 listopada 2014 r, świadek Ł. D. złożył wniosek o zwrot kosztów dojazdu w wysokości 330 zł związanych z jego udziałem w rozprawie.

Postanowieniem z dnia 22 grudnia 2014 r. Sąd przyznał świadkowi Ł. D. zwrot wydatków związanych ze stawiennictwem do Sądu w kwocie 794 zł. Nakazał także ściągnąć powyższą kwotę od stron po połowie.

Na powyższe postanowienie strona powodowa wniosła w ustawowym terminie zażalenie, zaskarżając je w całości.

Zażalenie powyższe Sąd uznał na podstawie art. 395 § 2 k.p.c. za oczywiście uzasadnione. W tym względzie Sąd wskazał, że orzekł ponad żądanie przyznając świadkowi kwotę 794 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z jego stawiennictwem w sądzie podczas gdy świadek żądał zwrotu kwoty 330 zł.

Przywołując regulacje zawarte w art. 277 k.p.c. oraz art. 85 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych stanowiące podstawę rozstrzygnięcia wniosku Sąd wskazał, że świadek dojechał do sądu swoim samochodem o pojemności skokowej powyżej 900 cm 3 z W.. Odległość z miejsca zamieszkania świadka do G. wynosi ok. 475 km (w obie strony 950 km). Z uwagi na regulacje zawarte w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy za każdy kilometr przebiegu pojazdu o pojemności skokowej powyżej 900 cm3 należy się zwrot 0,8358 zł. Świadek wniósł o zwrot kosztów dojazdu w wysokości 330 zł. Zatem za dojazd na rozprawę oraz powrót do miejsca zamieszkania świadkowi należy mu się zwrot kosztów w tej właśnie wysokości, która nie przekracza wartości obliczonej zgodnie z postanowieniami Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. równej 794 zł.

Dalej Sąd wskazał, że na rozprawie w dniu 4 listopada 2014 r. strony zawały ugodę sądową, a Sąd postępowanie w sprawie umorzył. W konsekwencji zawarcia przez strony ugody sądowej, na podstawie art. 108 1 k.p.c., Sąd nakazał ściągnąć nieuiszczone należności świadka od obu stron procesu w częściach równych, po połowie.

Postanowienie z dnia 19 marca 2015 r. w części, a mianowicie co do pkt I i III zaskarżyła powódka domagając się jego zmiany poprzez odstąpienie od obciążania powódka kosztami związanymi ze stawiennictwem świadka do Sądu i nakazanie ściągnięcia całej należnej kwoty od pozwanego oraz o zasądzenie kosztów na rzecz powódki postępowania odwoławczego, ewentualnie uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 395 § 2 k.p.c. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i przyjęcie, że w ramach autoremedury Sąd I instancji może uwzględnić zażalenie jedynie częściowo, w oderwaniu od granic zaskarżenia, zarzutów i wniosków zawartych w zażaleniu, podczas gdy tryb ten umożliwia jedynie uwzględnienie zażalenia w całości, ewentualnie zarzuciła:

2.  naruszenie przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 361 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie podstawy prawnej wydanego postanowienia;

3.  naruszenie art. 83 ust 2 w zw. z art. 113 ust 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 104 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie i zaniechanie odpowiedniego stosowania zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu do okoliczności niniejszej sprawy, w szczególności poprzez pominięcie, że:

-

w przypadku wzajemnego zniesienia kosztów wydatki powinny obciążać stronę, która je zainicjowała (świadkowie strony pozwanej);

-

w toku rozprawy zgodnym zamiarem stron było pokrycie przez pozwanego wszelkich kosztów (o czym świadczy zapis o zwrocie połowy opłaty od pozwu), a w chwili sporządzania ugody powódce nie był nawet znany zamiar dochodzenia zwrotu kosztów podróży przez świadków strony pozwanej (co znalazłoby odzwierciedlenie w treści ugody),

-

pozwany uległ w 80% żądaniu powódki (z kwoty 5.436 zł na 4.350 zł).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Mając na uwadze przedstawione w zażaleniu zarzuty w pierwszej kolejności odnieść się należało do zarzutu naruszenia art. 395 § 2 k.p.c. Nie ulega wątpliwości – jak słusznie podkreśliła skarżąca, że na podstawie powołanego przepisu sąd I instancji w wyniku stwierdzenia, że wniesione przez stronę zażalenie jest oczywiście uzasadnione, stosując instytucję tzw. autoremedury może jedynie uwzględnić zażalenie, co z kolei znajduje wyraz w jego uchyleniu. W razie uwzględnienia zażalenia sąd może jednak ograniczyć się do uchylenia zaskarżonego orzeczenia (gdy nie zachodzi potrzeba ponownego rozpoznania kwestii nim objętej) lub uchylić to orzeczenia i ponownie rozpoznać kwestię objętą zaskarżonym postanowieniem. Niekiedy bowiem konieczne jest jeszcze rozpoznanie sprawy na nowo, co uruchamia potrzebę ponownego wydania orzeczenia. Na ponownie wydane postanowienie (po ponownym rozpoznaniu zaskarżonej kwestii) zażalenie przysługuje na ogólnych zasadach. Taka też sytuacja nastąpiła w niniejszej sprawie. Po uwzględnieniu zażalenia na postanowienie z dnia 22 grudnia 2014 r. jako oczywiście uzasadnionego z uwagi na orzeczenie ponad żądanie Sąd I instancji uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie w całości. Następnie ponownie rozważył kwestię nierozlicznych kosztów związanych ze stawiennictwem w sądzie świadka Ł. D. wydając w dniu 19 marca 2015 r. postanowienie na które przysługuje zażalenie i to właśnie rozstrzygnięcie podlega obecnie ocenie.

Odnosząc się do zarzutów związanych z nieprawidłowym rozstrzygnięciem zawartym w postanowieniu z dnia 19 marca 2015 r. w przedmiocie podziału nierozliczonych kosztów związanych ze stawiennictwem w sądzie świadka Ł. D. wskazać należy, że pozwana nie zaskarżyła orzeczenia w zakresie określenia wydatków z tym związanych, a jedynie zasadę, zgodnie z którą sąd nakazał ściągnąć połowę ustalonych kosztów od powódki. W tym miejscu wskazać zatem należy, że zgodnie z art. 108 1 k.p.c. jeżeli w toku postępowania sąd nie orzekł o obowiązku poniesienia kosztów sądowych lub orzeczeniem nie objął całej kwoty należnej z tego tytułu, postanowienie w tym przedmiocie wydaje na posiedzeniu niejawnym sąd, przed którym sprawa toczyła się w pierwszej instancji. Stosownie natomiast do treści art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 1025 z późn. zm.) w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113. Przy zasądzaniu na rzecz Skarbu Państwa nieuiszczonych kosztów sądowych mają zaś zastosowanie zasady obowiązujące przy zwrocie kosztów procesu (art. 113 ust. 1 ustawy z o kosztach sądowych w sprawach cywilnych), a więc też zasady ukształtowane wykładnią art. 104 k.p.c. W konsekwencji zasady zniesienia kosztów, a więc umorzenia wzajemnych należności, strony pozostają przy kosztach poniesionych w związku ze swoim udziałem w sprawie (bez jakiejkolwiek rekompensaty ze strony przeciwnika procesowego lub innych uczestników postępowania). W myśl art. 117 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nieuiszczone przez strony koszty sądowe w sprawie zakończonej ugodą ponoszą obie strony w równych częściach, chyba że w ugodzie postanowiły inaczej.

Rozstrzygnięciem zawartym w punkcie I ugody strony objęły koszty sądowe w postaci opłaty od pozwu ustalając, że pozwany dokona zwrotu połowy uiszczonej z tego tytułu kwoty. Nieuiszczone dotychczas koszty sądowe dotyczące należności świadków nie były zaś przedmiotem uzgodnień stron, co niewątpliwie potwierdziła również skarżąca w uzasadnieniu zażalenia. Skoro więc w treści ugody działające przy udziale profesjonalnego pełnomocnika strony nie ustaliły także, którą z nich i w jakiej części mają obciążać nieuiszczone koszty sądowe, to zgodnie z art. 117 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych koszty te ponoszą obie strony w równych częściach (por. wyrok SA w Lublinie z 27.11. 2013 r., I ACa 533/13, nietezowane, lex nr 1455596).

Dodatkowo jedynie zaznaczyć można, że sąd nie jest co do zasady związany treścią ugody stron w zakresie rozliczenia kosztów, powinien jednak w miarę możliwości uwzględnić ustalenia stron (por. post. SN z 23.04.1965 r., I CZ 26/65, lex nr 5786). W przypadku gdy strony ustaliły w zawartej w niniejszej sprawie ugodzie, że koszty opłaty sądowej ponoszą po połowie - niezależnie od nieobjęcia w tym względzie nieuiszczonych kosztów świadków - to i tak przyjęta zasada świadczy raczej o równym rozłożeniu ciężaru kosztów, a nie stosunkowym ich ponoszeniu, zależny od ewentualnego wyniku sprawy przy uwzględnienie, że pozwany uległ w 80% żądaniu powódki.

W tym stanie rzeczy słusznie zatem, Sąd Rejonowy orzekł o nieuiszczonych kosztach związanych ze stawiennictw w sądzie świadka Ł. D. na podstawie art. 108 1 k.p.c. w zw. z art. 83 ust. 2 i art. 113 ust. 1 oraz art. 117 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Sąd I instancji nie przywołał wprawdzie, w orzeczeniu wydanym po uchyleniu wcześniejszego rozstrzygnięcia, wszystkich wskazanych przepisów stanowiących podstawę uwzględniania żądania świadka, niemniej nie spowodowało to przeszkody do przeprowadzenia kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia.

Z tych względów Sąd Okręgowy oddalił zażalenie jako bezzasadne na podstawie art. 385 w zw. z art. 397 § 2 k.p.c..

SSO Natalia Pawłowska- Grzelczak SSO Agnieszka Woźniak SSO Patrycja Baranowska

(...) S., (...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)