Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka z o.o. w W. wniosła o zasądzenie od pozwanego A. R. na rzecz powoda kwoty 214.567,44 zł z odsetkami ustawowymi :

- od kwoty 143.694,00 zł (sto czterdzieści trzy tysiące sześćset dziewięćdziesiąt cztery złote) od dnia 24.09.2014 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 69.370,00 zł (sześćdziesiąt dziewięć tysięcy trzysta siedemdziesiąt złotych) od dnia 08.10.2014 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 1.503,44 zł (jeden tysiąc pięćset trzy złote 33/100) od dnia 22.12.2014 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu .

W uzasadnieniu powód podał, że zawarł z firmą (...) spółką z o.o. w Z. umowę faktoringu. Zgodnie z umową spółka ta zobowiązała się do cesji na rzecz powoda przysługujących jej wierzytelności od swoich klientów, w tym wobec pozwanego.

W dniu 2 lutego 2015 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym i nakazał pozwanemu A. R., aby zapłacił powodowi (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 214.567,44 zł (dwieście czternaście tysięcy pięćset sześćdziesiąt siedem złotych 44/100) z odsetkami ustawowymi :

- od kwoty 143.694,00 zł (sto czterdzieści trzy tysiące sześćset dziewięćdziesiąt cztery złote) od dnia 24.09.2014 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 69.370,00 zł (sześćdziesiąt dziewięć tysięcy trzysta siedemdziesiąt złotych) od dnia 08.10.2014 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 1.503,44 zł (jeden tysiąc pięćset trzy złote 33/100) od dnia 22.12.2014 roku do dnia zapłaty,

wraz z kwotą 9.900 zł (dziewięć tysięcy dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wniósł w tymże terminie zarzuty .

Pozwany w dniu 04.03.2015 roku (k.68-69) wniósł zarzuty od w/w nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym podnosząc brak legitymacji czynnej powoda do dochodzenia należności objętych pozwem. Wskazał, że nie został wymieniony w załączniku nr 3 do umowy jako dłużnik, do umowy nie dołączono umowy o przelew wierzytelności.

Pozwany nie kwestionował wysokości długu wobec (...) spółką z o.o. w Z.. Oświadczył, że pozostaje „w pełnej gotowości do ugodowego zakończenia niniejszego sporu, także poprzez zapłatę całości należności dochodzonej pozwem, wraz z odsetkami i kosztami postępowania – po wykazaniu dokumentem, iż należność dochodzona pozwem nie przysługuje (...) spółce z o.o. lub innej osobie trzeciej.”

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 listopada 201l roku powódka (...) spółka z o.o. w W. Oddział (...) w P. jako faktor zawarła z (...) spółką z o.o. w Z. jako faktorantem umowę, przedmiotem której było przenoszenie przez faktoranta na faktora wierzytelności przysługujących faktorantowi wobec jego kontrahentów, zwanych dalej „Dłużnikami” (cesja wierzytelności) oraz zapłata przez faktora faktorantowi należnych mu z tego tytułu kwot wraz ze świadczeniem przez faktora usług dodatkowych określonych w umowie. Integralną częścią tej umowy były „ Ogólne Warunki Faktoringu [załącznik nr 1] , (...) [załącznik nr 2] i ,,Wykaz Dłużników ” [załącznik nr 3].

Na warunkach określonych w ogólnych warunkach faktoringu faktorant przeniósł na faktora wszystkie swoje wierzytelności z tytułu sprzedaży i dostawy towarów lub świadczenia usług, które powstaną po zawarciu umowy względem jego dłużników. Przenoszenie wskazanych wierzytelności miało następować stosownie do postanowień umowy, w szczególności zgodnie z ogólnymi warunkami faktoringu niezależnie od tego, czy faktor ponosi odpowiedzialność za wypłacalność dłużników w związku z warunkami umowy ustalonymi przez strony.

W odniesieniu do powyższych wierzytelności faktor zobowiązał się do prowadzenia konta rozliczeń z dłużnikami, jak również prowadzić inkasa należności na drodze sądowej i pozasądowej.

Za przeniesienie każdej ze wskazanych wierzytelności faktor miał zapłacić faktorantowi cenę nabycia, która miała stanowić równowartość kwoty faktycznie istniejącej wierzytelności faktoranta wobec dłużnika.

Umowa została zawarta na okres od 29 listopada 201l roku do 28 listopada 2012r. Jeśli umowa nie została wypowiedziana na co najmniej 3 miesiące przez upływem tego terminu ulegała przedłużeniu każdorazowo o jeden kolejny rok bez składania przez którąkolwiek ze stron jakichkolwiek oświadczeń.

Zgodnie z punktem III. 3 Szczególnych Warunków Faktoringu powód ze spółką (...) spółka z. o.o. w Z. ustalili, że przekazywanie decyzji o przyznaniu limitu finansowania może być dokonane w formie elektronicznej.

Załącznik nr 3 do umowy z dnia 29 listopada 201l roku zawierał wykaz dłużników w osobach:

(...) K. Z.,

(...) spółka z o.o. w G. , (...). C., T. (...) spółka jawna w C.,

Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna (...) ,

(...) spółka z o.o. w T. ,

Gospodarstwo Rolne (...) ,

Gospodarstwo Rolne (...) ,

Gospodarstwo Rolne (...) ,

Gospodarstwo Rolne (...) ,

Gospodarstwo Rolne (...),

Gospodarstwo Rolne (...) ,

Gospodarstwo Rolne (...) .

(dowód : umowa faktoringu - k. 29-43,wykaz dłużników -k. 44)

Punkt 1.2 Ogólnych Warunków Faktoringu stanowi, że przeniesienie wierzytelności na F. następuje z chwilą powstania tej wierzytelności. F. zobowiązuje się do każdorazowego doręczenia (...) niezwłocznie po jej wystawieniu lub jedynie danych w formie ustalonej przez strony.

Punkt 1.3 Ogólnych Warunków Faktoringu stanowi, że F. powiadamia swoich dłużników o fakcie nawiązania współpracy z (...). Dłużnicy wymienieni w wykazie dłużników powiadamiani są o tej współpracy oraz o przeniesieniu wierzytelności niezwłocznie po zawarciu umowy, najpóźniej w terminie 3 dni od dnia jej zawarcia, a tzw. przyszli Dłużnicy tj. podmioty, które zostaną objęte procedurą faktoringową najpóźniej przy złożeniu F. pierwszego zlecenia stanowiącego podstawę powstania wierzytelności F. wobec takiego kontrahenta.

Punkt 1.5 Ogólnych Warunków Faktoringu stanowi o obowiązkowej adnotacji na fakturze o obecnym wierzycielu.

Punkt 4.4 Ogólnych Warunków Faktoringu stanowi, że decyzja powoda o przyznaniu limitu finansowania lub limitu delkredere jest równoznaczna z włączeniem danego dłużnika do umowy.

(dowód: Ogólne Warunki Faktoringu k.33-39)

Pismem z dnia 15 lutego 2013 roku (...) spółka z o.o. w Z. poinformowała pozwanego, że wszystkie zafakturowane od dnia 1 grudnia 2011 roku wierzytelności scedowała na (...) i wskazała o dokonywanie wpłat na podany w piśmie rachunek bankowy. Na piśmie tym figuruje nazwisko pozwanego jako odbiorcy tego pisma oraz podpis pozwanego A. R. jako akceptującego.

(dowód: pismo k. 46)

W odniesieniu do pozwanego A. R. powód wydał decyzję o przyznaniu limitu kredytowego w dniu 15 lutego 2013 roku.

(dowód: pismo przesłane drogą elektroniczną k. 45)

W dniu 29.04.2014 roku (...) spółka z o.o. w Z. sprzedała pozwanemu A. R. 250 sztuk warchlaków i wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 89.370zł brutto z terminem płatności do dnia 26.08.2014r. Pozwany w dniu 29.04.2014 roku odebrał warchlaki i pokwitował odbiór warchlaków.

(dowód : faktura k. 47, protokół dostawy k. 48)

W dniu 27.05.2014 roku (...) spółka z o.o. w Z. sprzedała pozwanemu A. R. 450 sztuk warchlaków i wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 143.694,00zł z terminem płatności do dnia 23.09.2014r. Pozwany w dniu 27.05.2014 roku odebrał warchlaki i pokwitował odbiór warchlaków.

(dowód : faktura k. 49, protokół dostawy k. 50)

W powyższych fakturach podpisanych przez pozwanego zaznaczono po raz kolejny, że wierzytelności z tych faktur zostały scedowane w ramach umowy faktoringu na powoda i płatności ze skutkiem zwalniającym ze zobowiązania możliwe są wyłącznie na rzecz obecnego wierzyciela (...) spółka z o.o. w W..

(dowód : faktura k. 47, k.49)

W dniu 7 października 2014 roku pozwany dokonał częściowej zapłaty w kwocie 20.000zł na rachunek powoda.

(dowód: wydruk z rachunku bankowego k. 51, historia rachunku powoda k. 87)

Pozwany nie uregulował należności z w/w faktur w zakreślonym terminie wobec czego (...) spółka z o.o. w Z. wystosował wobec pozwanego ostateczne wezwania do zapłaty z dnia 02.10.2014 roku oraz 21.10.2014 roku i wezwał pozwanego do dobrowolnej zapłaty zaległości.

(dowód: ostateczne wezwania do zapłaty k. 53-56, potwierdzenie wysłania listem poleconym k. 83)

Powód wobec braku zapłaty przez pozwanego w/w należności zlecił windykację w/w należności od pozwanego.

(dowód: pismo k. 57, k.58, ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 59, k. 61)

Równowartość kwoty 40 euro należna powodowi na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U z 2013 roku Nr 403) z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności wynosi 166,56zł wg kursu euro z dnia 31 lipca 2014 roku, tj. według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca , w którym świadczenie stało się wymagalne.

(dowód: tabela kursów walut k. 62, k. 63)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Przez umowę faktoringu faktorant zobowiązuje się do stałego przenoszenia na faktora nie wymagalnych wierzytelności wynikających z umów sprzedaży lub dostawy dóbr lub świadczenia usług z odroczonym terminem płatności, zawartych w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa w ramach obrotu profesjonalnego, a faktor zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do zapłaty ceny i nabywania takich wierzytelności z przejęciem ryzyka niewypłacalności dłużnika lub za zapłatą całości lub części ceny przed terminem wymagalności nabytych wierzytelności oraz przyjmuje na siebie wykonywanie czynności związanych z obsługą nabytych wierzytelności.

Faktoring polega na wykupieniu przez bank lub wyspecjalizowanego w tej kwestii przedsiębiorcę od faktoranta jego przyszłych wierzytelności, jakie powstaną z tytułu sprzedaży lub świadczenia usług podmiotowi trzeciemu.

W stosunku faktoringu dłużnikiem jest podmiot, który zawiera z faktorantem umowy sprzedaży, dostawy lub o świadczenie usług z odroczonym terminem płatności, w wyniku czego pozostaje dłużny pewną sumę pieniędzy. Strony te pozostają co do zasady w stałych stosunkach gospodarczych, powodujących powtarzające się powstawanie takich wierzytelności.

(...) kupuje na ogół krótkoterminowe należności pieniężne, które mają zostać zrealizowane przez dłużnika w przyszłości w terminie ich wymagalności. W chwili nabycia są one zatem jeszcze niewymagalne. (...) nie nabywa w ramach faktoringu wierzytelności wymagalnych, których termin płatności już minął, a jeśli tak czyni, to będzie to jednak usługa świadczona w ramach czynności dodatkowych, a nie w zakresie faktoringu.

Umowa faktoringu jest kwalifikowana jako umowa nieunormowana w przepisach powszechnie obowiązujących, a zatem ma charakter umowy nienazwanej, szczególnego rodzaju umowy sprzedaży wierzytelności.

Zgodnie z ugruntowanym poglądem w orzecznictwie, pomimo braku przepisów szczególnych, dopuszczalny jest przelew wierzytelności przyszłej, tym niemniej pełny skutek przelew ten wywiera dopiero z chwilą powstania wierzytelności.

W niniejszej sprawie powódka jako podstawę dochodzonego roszczenia wskazała umowę faktoringu zawartą w dniu 29 listopada 2011 roku z (...) spółką z o.o. w Z. [ k. 29-45].

Z par. 1 pkt. 1 tej umowy wnika, że (...) spółka z o.o. w Z. przenosi na (...)spółkę z. o.o. w W. Oddział (...) Polska w P. wierzytelności przysługujące faktorantowi wobec jego kontrahentów, zwanych dalej „Dłużnikami”.

Integralną częścią tej umowy są „ Ogólne Warunki Faktoringu [załącznik nr 1] , (...) [załącznik nr 2] i ,,Wykaz Dłużników ” [załącznik nr 3].

Dłużnicy istniejący w chwili zawarcia umowy zostali wymienieni w „Wykazie dłużników” stanowiącym załącznik nr 3, a będącym integralną częścią tej umowy, natomiast z punkt 4.4 Ogólnych Warunków Faktoringu wynika, że w przypadku kolejnych, nowych dłużników decyzja powoda o przyznaniu limitu finansowania lub limitu delkredere jest równoznaczna z włączeniem danego dłużnika do umowy. Z powyższego wynika, że dla objęcia zobowiązań pozwanego umową fakrotingu nie była konieczna zmiana załącznika nr 3 do umowy zawierającego wykaz dłużników.

Zgodnie z punktem III. 3 Szczególnych Warunków Faktoringu powód ze spółką (...) spółka z. o.o. w Z. ustalili, że przekazywanie decyzji o przyznaniu limitu finansowania może być dokonane w formie elektronicznej.

Pozwany A. R. nie był wymieniony w Załączniku nr 3 do umowy faktoringu jako dłużnik (...) spółki z o.o. w Z.. Sporną umową faktoringu został objęty dopiero w dniu w dniu 15 lutego 2013 roku, kiedy to w odniesieniu do pozwanego A. R. powód wydał decyzję o przyznaniu limitu kredytowego. Decyzja taka została przesłana drogą elektroniczną - k. 45, zgodnie z postanowieniami umowy. Zachowana została więc przewidziana umową faktoringu procedura niezbędna do włączenia pozwanego w poczet dłużników objętych postanowieniami umowy, co skutkowało przelewem wierzytelności względem pozwanego z (...) spółki z o.o. w Z. na rzecz powoda.

Załączone do akt dokumenty w postaci podpisanego przez pozwanego zawiadomienia pozwanego o objęciu go umową faktoringu (k.46), podpisanych przez pozwanego faktur (k.47, k.49), wezwania do zapłaty potwierdzają fakt przelewu zobowiązań pozwanego na rzecz powoda. Z powyższych dokumentów wynika, że przez cały czas współpracy przez pozwanego z (...) spółki z o.o. w Z., z uwagi na zawartą umowę faktoringu, jako wierzyciel występował powód.

W fakturach podpisanych przez pozwanego zaznaczono po raz kolejny, że wierzytelności z tych faktur zostały scedowane w ramach umowy faktoringu na powoda i płatności ze skutkiem zwalniającym ze zobowiązania możliwe są wyłącznie na rzecz obecnego wierzyciela (...) spółka z o.o. w W..

Podkreślić należy, iż w dniu 7 października 2014 roku pozwany dokonał częściowej zapłaty w kwocie 20.000zł na rachunek powoda i wówczas nie kwestionował legitymacji powoda.

Przedstawione rozważania wskazują zatem jednoznacznie, że powód ma, wbrew zarzutom pozwanego, legitymację czynną do dochodzenia roszczenia przeciwko pozwanemu A. R..

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę podzielił pogląd Sądu Apelacyjnego w Gdańsku wyrażony w wyroku z dnia 21 maja 2015 roku w sprawie sygn.akt V ACa 66/15, którym to wyrokiem zmienił wyrok Sądu Okręgowego we Włocławku z dnia 4 listopada 2014 roku w sprawie sygn..akt I C 272/14 oddalający powództwo (...) spółka z o.o. w W. ze względu na brak legitymacji powoda i zasądził od pozwanego żądaną pozwem kwotę.

Pozwany nie kwestionował wysokości długu wobec (...) spółką z o.o. w Z.. Oświadczył w zarzutach do nakazu zapłaty, że pozostaje „w pełnej gotowości do ugodowego zakończenia niniejszego sporu, także poprzez zapłatę całości należności dochodzonej pozwem, wraz z odsetkami i kosztami postępowania – po wykazaniu dokumentem, iż należność dochodzona pozwem nie przysługuje (...) spółce z o.o. lub innej osobie trzeciej.”

Równowartość kwoty 40 euro należna powodowi na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U z 2013 roku Nr 403) z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności wynosi 166,56zł wg kursu euro z dnia 31 lipca 2014 roku, tj. według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca , w którym świadczenie stało się wymagalne.

Mając na uwadze powyższe ustalenia i rozważania Sąd na podstawie umowy faktoringu z dnia 29 listopada 2011 roku w związku z art. 496 kpc orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 2 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy. Pozwany przegrał proces w związku z czym Sąd obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu wszystkich kosztów, poniesionych przez powoda i zasądził na rzecz pozwanego koszty na którą składają się: wynagrodzenie radcy prawnego w kwocie 7.200 złotych wyliczone w oparciu o przepisy § 2 ustęp 1 w związku z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz U z 2002 , nr 163 , poz. 1349 z późniejszymi zmianami), opłaty od pełnomocnictwa 17 złotych, opłaty od pozwu – 2.683złote, koszty dojazdu do Sądu – 1.044,82 złote.