Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny – Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Hanna Bartkowiak (spr.)

Sędziowie: SSO Sławomir Jęksa

(...) del. do SO Przemysław Suszczewicz

Protokolant: p.o. staż. M. F.

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Marzanny Woltmann-Frankowskiej

po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2015 r.

sprawy J. M. (1)

oskarżonego z art. 178a§ 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Trzciance

z dnia 8 września 2015 r. sygn. akt II K 310/15

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Trzciance do ponownego rozpoznania.

P. S. H. S. J.

UZASADNIENIE

J. M. (1) został oskarżony o to, że w dniu 13 czerwca 2015 r. w K., gmina P. w woj. (...), kierował samochodem osobowym marki O. (...) o nr rej. (...), będąc w stanie nietrzeźwości przy zawartości 0,30 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, to jest o czyn z art. 178a § 1 kk.

Na rozprawie w dniu 8 września 2015 r. Sąd Rejonowy w Trzciance uwzględnił wniosek oskarżonego J. M. (1) aby wymierzyć mu karę, w trybie przewidzianym przepisem art. 387 § 1 kpk, i wydał wyrok, w którym uznał go za winnego zarzucanego czynu z tym ustaleniem, że pozostawał on w stanie nietrzeźwości przy zawartości 0,51 promila alkoholu etylowego we krwi. To jest przestępstwa z art. 178a § 1 kk, za które wymierzył mu karę 40 stawek dziennych grzywny po 20 zł każda.

Następnie, na podstawie art. 42 § 2 kk i art. 43 § 1 kk, orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych określonych w kategorii B na okres 1 roku, a na podstawie art. 63 § 2 kk zaliczył na poczet orzeczonego środka karnego okres jego rzeczywistego stosowania, to jest od 13 czerwca 2015. Na podstawie art. 49 § 2 kk orzekł także świadczenie pieniężne w kwocie 200 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

W ostatnim punkcie wyroku, na podstawie art. 626 § 1 kpk i art. 627 kpk oraz art. 3 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 70 zł oraz opłatę w kwocie 80 zł.

Powyższe orzeczenie zaskarżył na niekorzyść oskarżonego, w części odnoszącej się do środków karnych, prokurator. Zarzucił orzeczeniu obrazę przepisów prawa materialnego, to jest art. 42 § 2 kk i art. 49 § 2 kk, poprzez ich zastosowanie w brzmieniu obowiązującym do 17 maja 2015 r. i orzeczenie przez to środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych kat. B na okres 1 roku oraz orzeczenie świadczenia pieniężnego w wysokości 200 zł, w sytuacji gdy podstawą wyrokowania powinien być Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym od 18 maja 2015 r., co oznacza, że w/w zakaz winien być orzeczony na okres nie krótszy niż 3 lata natomiast w/w świadczenie w wysokości nie mniejszej niż 5 000 zł.

Podnosząc tak, apelujący wniósł ostatecznie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się zasadna i zasługiwała na uwzględnienie. Skutkiem tego było uchylenie zaskarżonego wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Trzciance.

Sąd II instancji podzielił stanowisko apelującego, że Sąd niższej instancji uchybił wskazanym w środku odwoławczym przepisom prawa materialnego. To jest, że nie uwzględnił, iż art. 42 § 2 kk – zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. (Dz.U. 2015.541) zmieniającej Kodeks karny z dniem 18 maja 2015 r. – nakazuje organowi sądowemu orzeczenie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju na okres nie krótszy niż 3 lata, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia określonego w art. 173 kk, art. 174 kk lub art. 177 kk.

Nie uwzględnił on również, że art. 49 § 2 kk – zmieniony przez art. 1 pkt 4 w/w ustawy –obliguje sąd, w razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 178a kk, art. 179 kk lub art. 180 kk, do orzeczenia świadczenia pieniężnego wymienionego w art. 39 pkt 7 na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 5 000 zł.

Sąd Rejonowy, orzekając o czynie oskarżonego popełnionym w dniu 13 czerwca 2015 r., uwzględnił wniosek złożony w oparciu o art. 387 § 1 kpk i wydał wyrok, w którym m.in. zakazał oskarżonemu J. M. prowadzenia pojazdów kat. B na okres 1 roku oraz nałożył na niego świadczenie pieniężne w kwocie 200 zł. Dopuścił się w ten sposób obrazy przywołanych wyżej przepisów prawa materialnego. Zastosował bowiem środki karne w rozmiarach określonych poniżej dolnej granicy ich wymiaru.

Sąd Okręgowy uznał, że usunięcie powyższych uchybień zaskarżonego rozstrzygnięcia nie mogło nastąpić poprzez wydanie wyroku reformatoryjnego w instancji odwoławczej. Sąd niższej instancji, orzekając o odpowiedzialności karnej oskarżonego, odbył rozprawę, na której uwzględnił wniosek podsądnego o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary i środków karnych bez przeprowadzenia postępowania dowodowego (art. 387 § 1 kpk). Nie można wykluczyć, że podsądny nie złożyłby takiego wniosku, gdyby wiedział, iż zaproponowany przez niego wymiar środków karnych jest nazbyt niski, a przez to prawnie niedopuszczalny. Sąd II instancji uznał przez to, że ingerencja w treść zaskarżonego rozstrzygnięcia wymagała uprzedniego poinformowania oskarżonego o zaistniałej sytuacji i możliwym wymiarze środków karnych, a także umożliwienia mu zajęcia nowego stanowiska, w warunkach zapewniających mu pełną swobodę wyrażenia swej woli. Niewykluczone jest przy tym złożenie nowego wniosku w trybie art. 387 § 1 kpk.

Zdaniem Sądu II instancji inne rozwiązanie niż uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania godziłoby w prawo oskarżonego do obrony. Podsądny, postawiony przed perspektywą poniesienia surowszych konsekwencji swego czynu, może przecież uznać, że korzystniejsze będzie dla niego rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych.

Uwzględniwszy powyższe, Sąd Okręgowy wydał w sprawie orzeczenie kasatoryjne. Tylko ono daje oskarżonemu pełną swobodę decyzji w zakresie dalszego toku niniejszej sprawy. Może on bowiem złożyć nowy wniosek w trybie art. 387 § 1 kpk, który uwzględni opisane wyżej zmiany w prawie. Może on również odstąpić od tego, a w konsekwencji zrealizować swe prawo do obrony w toku normalnego procesu przed Sądem I instancji.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy, na podstawie art. 437 § 1 kpk, uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Trzciance do ponownego rozpoznania.

P. S. H. S. J.