Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I ACa 731/07

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2007 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Andrzej Lewandowski

Sędziowie:

SA Roman Kowalkowski

SA Maria Sokołowska (spr.)

Protokolant:

st.sekr.sąd. Krystyna Andrzejewska

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2007 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa (...)

przeciwko Skarbowi Państwa - Aresztowi Śledczemu w (...)

o zapłatę i rentę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu

z dnia 27 lutego 2007 r. sygn. akt I C 96/06

oddala apelację.

Na oryginale właściwe podpisy.

Sygn. akt I ACa 731/07

UZASADNIENIE

Powód (...) domagał się od Skarbu Państwa - Aresztu Śledczego w (...) zasądzenia zadośćuczynienia za utratę zdrowia w wysokości 200.000 zł oraz comiesięcznej renty w kwocie 1.000 zł.

W uzasadnieniu powód wskazał, że podczas pobytu w Areszcie Śledczym w (...) w okresie od (...) do (...) nabawił się ciężkiej choroby serca, a mianowicie zwapnienia lewej komory aortalnej serca, w wyniku której musiał poddać się operacji wszczepienia sztucznej zastawki serca. Podał, iż na chorobę tę miały wpływ warunki panujące w areszcie śledczym oraz nieprawidłowe leczenie prowadzone przez więzienną służbę zdrowia.

Pozwany Skarb Państwa - Areszt Śledczy w(...) w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa, zarzucając, iż powód nie wykazał podstaw dochodzonego roszczenia. Ponadto pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia.

Wyrokiem z dnia 27 lutego 2007r. Sąd Okręgowy w Elblągu oddalił powództwo oraz orzekł o kosztach procesu.

Sąd ten ustalił, iż powód (...) od urodzenia cierpiał na wrodzona wadę serca w postaci nieprawidłowo zbudowanej zastawki aortalnej i z tej przyczyny poddawany był leczeniu.

W dniu (...) powód został osadzony w Areszcie Śledczym w (...) w celu odbycia kary pozbawienia wolności, gdzie przebywał do dnia (...), kiedy został przeniesiony do Zakładu Karnego w (...).

Podczas pobytu w Areszcie Śledczym w (...) nie stwierdzono u powoda poważnych stanów chorobowych. W dniu 27 sierpnia 1999r. badanie echokardiograficzne, któremu poddano powoda w Zespole (...) w K. wykazało znacznie zmienioną organicznie zastawkę aortalną, zwapnienie i pogrubienie płatków wieńcowych z ograniczeniem ich ruchomości. Diagnoza została potwierdzona w kolejnym badaniu echokardiograficznym przeprowadzonym w dniu 16 marca 2000r. w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w M.. W dniu 17 listopada 1999r. po konsultacji kardiologicznej, dr n. med. J. C. stwierdził u powoda (...)złożoną wadę zastawki aortalnej z dominacją zwężenia z perspektywą leczenia operacyjnego, a mianowicie wymianę zastawki. Jednocześnie wskazał, że powód nie wymaga leczenia farmakologicznego. W 2001r. powód poddał się operacji w II Klinice (...) w W., podczas której została mu wszczepiona sztuczna zastawka serca. Zwapnienie zastawki aortalnej u powoda, w związku z jej nieprawidłową budową od urodzenia, spowodowane zostało zmianami wtórnymi na zastawce, a więc niezależnie od jakichkolwiek czynników dodatkowych.

Sąd Okręgowy zważył, że w niniejszej sprawie bezspornym pomiędzy stronami było to, iż powód w okresie od (...) do (...) przebywał w

Areszcie Śledczym w (...) , a spór dotyczył kwestii prawidłowości leczenia, któremu powód poddawany był w czasie izolacji więziennej.

Podstawę prawną dochodzonego roszczenia stanowił art. 417 § 1 kc w brzmieniu obowiązującym .w dacie inkryminowanego zdarzenia. Przesłanką odpowiedzialności Skarbu Państwa na gruncie stanu prawnego obowiązującego w dacie popełnienia czynu, a wiec w okresie od (...) do (...), była w pierwszej kolejności szkoda wyrządzona przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonych mu czynności, ponadto wystąpienie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy między nimi. Szkoda musi posiadać walor realny, nie zaś tylko teoretyczny.

W ocenie Sądu Okręgowego powód nie wykazał, iż po stronie pozwanego można dopatrzyć się zawinionego działania sprzecznego z przepisami prawa.

W przedmiotowej sprawie powód zarzucił pozwanemu, iż podczas pobytu w Areszcie Śledczym, w wyniku stosowanego tam nieprawidłowego leczenia, a ściślej niepodejmowania właściwych metod leczenia, utracił zdrowie i nabawił się schorzenia serca, które było przyczyną wszczepienia sztucznej zastawki serca.

Na podstawie dowodu z opinii biegłej, Sąd Okręgowy ustalił, iż u powoda stwierdzono wrodzoną wadę serca pod postacią nieprawidłowo zbudowanej zastawki aortalnej (dwupłatowej), która do momentu operacji przebiegała jako wada złożona. Biegła zaznaczyła, że brak jest skutecznych metod farmakologicznego leczenia występującej u powoda wady serca, dlatego stosuje się leczenie objawowe i w razie potrzeby leczenie chirurgiczne. Z tego rakże powodu nie ma podstaw, aby wskazywać na nieprawidłowe postępowanie personelu medycznego pozwanego w procesie

leczenia powoda. Opis wizyt powoda u lekarza z okresu jego pobytu w Areszcie Śledczym w (...) choć jest skąpy, jednakże wdrażane leczenie było prawidłowe i nie powinno przynosić powodowi niekorzystnych efektów zdrowotnych. Zwapnienie zastawki aortalnej, _ z jej nieprawidłową budową od urodzenia, spowodowane zostało zmianami wtórnymi na zastawce i trudno wskazać, że stało się to w okresie pomiędzy (...) i (...)

Kierując się wnioskami opinii biegłej Sąd Okręgowy uznał, iż w Areszcie Śledczym w (...) w stosunku do powoda zostały podjęte wszystkie niezbędne czynności medyczne możliwe na obecnym etapie rozwoju lecznictwa podstawowego, uwzględniające wcześniej rozpoznane u powoda schorzenia i podjęcia leczenia jeszcze przed osadzeniem. Jak podała biegła w przypadku schorzenia, na które cierpi powód wobec nieskuteczności leczenia farmakologicznego konieczne jest leczenie chirurgiczne. Ponadto zwapnienie zastawki aortalnej jest konsekwencją wrodzonej wady serca. Uzasadnione jest zatem twierdzenie, iż bez względu na miejsce, w którym przebywałby powód oraz przeprowadzone badania, konsultacje oraz ewentualnie bardziej szczegółowe wpisy w dokumentacji medycznej, leczenie operacyjne jego osoby byłoby niezbędne. Utrzymujący się rozstrój zdrowia powoda mógł zostać wyeliminowany jedynie w wyniku zabiegu wszczepienia sztucznej zastawki serca.

Zdaniem Sądu I instancji zgodnie z ogólna regułą dowodową, wyrażoną w art. 6 kc, na powodzie spoczywał obowiązek wykazania, że szkoda rzeczywiście zaistniała i że była ona następstwem bezprawnych zachowań pracowników służby więziennej . Byłoby to możliwe tylko wtedy, gdyby zakładając, iż powód nie cierpiał na wrodzona wadę

serca - wykazał, że w wyniku nieprawidłowego leczenia stosowanego w Areszcie Śledczym w (...) doszło u niego do zwapnienia zastawki aortalnej. To, że wskazane schorzenie wystąpiło u powoda przy nieprawidłowej od urodzenia budowie zastawki aortalnej, nie może uzasadniać przekonania, iż jest to następstwo nieprawidłowego leczenia. Samo tylko pogorszenie się stanu zdrowia powoda na skutek wrodzonej wady serca nie jest wystarczające dla przyjęcia w przedmiotowej sprawie, że pozwany dopuścił się czynu niedozwolonego. Ponadto Sąd Okręgowy podkreślił, iż powodowi trzykrotnie były udzielane przerwy w odbywaniu kary, podczas, których miał on poddać się leczenia schorzenia, na które cierpiał, jednakże tego nie uczynił.

Reasumując Sąd Okręgowy zważył, iż brak jest podstaw do przypisania pozwanemu czynu niedozwolonego w postaci nieprawidłowego leczenia powoda, a zatem na podstawie art. 417 § 1 kpc a contrario należało powództwo oddalić.

Niezależnie od tego, w ocenie Sądu I instancji powód nie zdołał wykazać jaki rozmiar krzywdy w rozumieniu art. 445 § 1 kc wywołało u niego ewentualne nieprawidłowe leczenie podczas pobytu w Areszcie Śledczym w (...). Nie udowodniono także przesłanek rzutujących na wysokość renty.

Sąd uznał za chybiony zarzut przedawnienia roszczenia podniesiony przez pozwanego.

We wniesionej apelacji powód (...) zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego w całości, domagając się jego zmiany poprzez uwzględnienie powództwa.

Skarżący nie zgodził się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, iż w okresie pobytu w poznanym Areszcie Śledczym leczony był prawidłowo. Podniósł, iż

kilkakrotnie zgłaszał lekarzowi, że cierpi na wadę serca, lecz ten nie podjął żadnych kroków w celu zdiagnozowania choroby i podjęcia stosownego leczenia. To spowodowało, że choroba się rozwijała co doprowadziło do konieczności wykonania zabiegu operacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda (...) nie jest zasadna.

Należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, iż podstawę prawną dochodzonych przez powoda roszczeń stanowi art. 417 § 1 kc w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 17 czerwca 2004r. (Dz.U. Nr 162, poz.1692). Według tego przepisu przesłankami odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych przy wykonywaniu powierzonej im czynności było: bezprawne działanie lub zaniechanie funkcjonariusza państwowego, zaistnienie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy poprawnym działaniem (zaniechaniem funkcjonariusza państwowego) a powstałą szkodą.

Z ustalonych okoliczności niniejszej sprawy wynika,
iż została spełniona przesłanka zaistnienia szkody. Powód
bowiem doznał szkody w postaci rozstroju zdrowia
polegającego na konieczności poddania się zabiegowi
wszczepienia sztucznej zastawki serca. Nie została
natomiast wykazana przesłanka bezprawności działania
(zaniechania) funkcjonariusza państwowego. Powód

upatrywał zaistnienia tej przesłanki w tym, że pomimo wielokrotnego zgłaszania lekarzowi pozwanego Aresztu Śledczego, iż cierpi na wrodzoną wadę serca, lekarz ten nie podjął żadnych działań, nie skierował go do

specjalisty, nie zlecił szczegółowych badań i nie podjął żadnego leczenia.

Z dokumentacji lekarskiej wynika, że we wskazywanym
przez powoda okresie (18.12.1998r.- 30.06.1999r.) powód
był badany przez lekarza 22 razy, przy czym brak jest
wpisów o złym stanie fizycznym powoda czy też pogarszaniu
się stanu jego zdrowia. Biegła J. K. w złożonej
opinii (k.114-119) stwierdziła, że opis wizyt w
dokumentacji lekarskiej jest bardzo skąpy, nie
spełniający norm, jednak wdrożone leczenie zgłaszanych
przez powoda dolegliwości było prawidłowe i nie powinno
przynosić niekorzystnych efektów zdrowotnych.

Podkreślenia wymaga, że zgłaszane przez powoda dolegliwości dotyczyły głównie bezsenności, infekcji kataralnych, bólów krzyża i nie odnosiły się bezpośrednio do istniejącego schorzenia w postaci wady serca.

W tych warunkach brak jest podstaw do przypisania lekarzowi pozwanego Aresztu Śledczego bezprawności działania polegającego na zaniechaniu skierowania do specjalisty i zleceniu szczegółowych badań czy też wdrożeniu leczenia, tym bardziej, że opinia biegłej nie pozostawia wątpliwości co do tego, że istniejąca u powoda wada serca nie poddawała się leczeniu farmakologicznemu.

Nawet jednak gdyby przyjąć, że zachowanie lekarza nosi cechy bezprawności, to brak jest jakichkolwiek podstaw do ustalenia istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy takim działaniem a zaistniałą u powoda szkodą (art. 361 § 1 kc).

Jak wynika z opinii biegłej przyczyną zwapnienia zastawki aortalnej była istniejąca u powoda wrodzona wada serca w postaci zastawki dwupłatkowej. Na postępujący proces jej wapnienia nie miał żadnego wpływu ani sam pobyt powoda w areszcie, ani stosowane tam leczenie

zgłaszanych przez powoda dolegliwości. Podkreślenia wymaga, iż już po upływie wskazanego przez powoda okresu, ((...)tj . w dniu (...) . podczas konsultacji kardiologicznej stwierdzono dobry stan ogólny powoda, bez wskazań do leczenia farmakologicznego i z zaleceniem leczenia operacyjnego w przyszłości, które było nieuniknione. Oznacza to, że przebyty przez powoda zabieg wszczepienia sztucznej zastawki serca nie pozostawał w żadnym związku z pobytem powoda w pozwanym Areszcie Śledczym i stosowanymi tam procedurami medycznymi. Powyższe przesądza o braku podstaw odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa.

Mając te względy na uwadze, Sąd Apelacyjny, na mocy art. 385 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.