Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2015 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Rudnicki

Protokolant: Małgorzata Wąchała

po rozpoznaniu w dniu 01.09.2015 r.

we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa S. P. (1)

przeciwko - (...) sp. z o.o.we W.i Przedsiębiorstwu Budowlano- (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnościąwe W.

o uznanie czynności prawnych za bezskuteczne

I. oddala powództwo;

II. zasądza od powoda na rzecz każdego z pozwanych po 7 217 zł kosztów procesu;

III. obciąża Skarb Państwa niepokrytymi kosztami sądowymi.

UZASADNIENIE

Powód S. P. (1)wystąpił przeciwko pozwanym (...) sp. z o.o.we W.i Przedsiębiorstwu Budowlano- (...) sp. z o.o.we W.o uznanie za bezskuteczne w stosunku do powoda, któremu przysługuje wobec dłużnika (...)sp. z o.o. we W.wierzytelność z tytułu umowy sprzedaży nieruchomości z dnia 20.04.2011 r., rep. A nr (...), w kwocie 4 600 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w zapłacie, następujących oświadczeń złożonych przez (...)sp. o.o. we W.:

- z dnia 20.01.2012 r. w formie aktu notarialnego, rep. A nr (...), przed notariuszem J. J. (1)we W., o ustanowieniu na rzecz (...) sp. z o.o.we W.hipoteki umownej do kwoty 1 717 000 tytułem zabezpieczenia spłaty pożyczki z dnia 02.03.2011 r. w kwocie 1 400 000 zł wraz z oprocentowaniem umownym wynoszącym 8 % w stosunku rocznym na prawie własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej we W.przy ulicy (...), obręb M., składającej się z działek nr (...)o łącznej powierzchni 4, 5942 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu prowadzi księgę wieczystą numer (...),

- z dnia 20.01.2012 r. w formie aktu notarialnego, rep. A nr (...), przed notariuszem J. J. (1)we W., o ustanowieniu na rzecz (...) sp. z o.o.we W.hipoteki umownej do kwoty 24 300 tytułem zabezpieczenia spłaty pożyczki z dnia 27.04.2011 r. w kwocie 20 000 zł wraz z oprocentowaniem umownym wynoszącym 8 % w stosunku rocznym na prawie własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej we W.przy ulicy (...), obręb M., składającej się z działek nr (...)o łącznej powierzchni 4, 5942 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu prowadzi księgę wieczystą numer (...);

- z dnia 20.01.2012 r. w formie aktu notarialnego, rep. A nr (...), przed notariuszem J. J. (1)we W., o ustanowieniu na rzecz (...) (...) sp. we W.hipoteki umownej do kwoty 17 900 tytułem zabezpieczenia spłaty pożyczki z dnia 04.07.2011 r. w kwocie 15 000 zł wraz z oprocentowaniem umownym wynoszącym 8 % w stosunku rocznym na prawie własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej we W.przy ulicy (...), obręb M., składającej się z działek nr (...)o łącznej powierzchni 4, 5942 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu prowadzi księgę wieczystą numer (...),

- z dnia 20.01.2012 r. w formie aktu notarialnego, rep. A nr (...), przed notariuszem J. J. (1)we W., o ustanowieniu na rzecz (...) sp. z o.o.we W.hipoteki umownej do kwoty 23 300 zł tytułem zabezpieczenia spłaty pożyczki z dnia 06.12.2011 r. w kwocie 20 000 zł wraz z oprocentowaniem umownym wynoszącym 8 % w stosunku rocznym na prawie własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej we W.przy ulicy (...), obręb M., składającej się z działek nr (...)o łącznej powierzchni 4, 5942 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu prowadzi księgę wieczystą numer (...),

- z dnia 20.01.2012 r. w formie aktu notarialnego, rep. A nr (...), przed notariuszem J. J. (1)we W., o ustanowieniu na rzecz Przedsiębiorstwa Budowlano- (...) sp. z o.o.we W.hipoteki umownej do kwoty 3 189 000 zł tytułem zabezpieczenia spłaty pożyczki z dnia 02.03.2011 r. w kwocie 2 600 000 zł wraz z oprocentowaniem umownym wynoszącym 8 % w stosunku rocznym na prawie własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej we W.przy ulicy (...), obręb M., składającej się z działek nr (...)o łącznej pow. 4, 5942 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu prowadzi księgę wieczystą nr (...),

- z dnia 20.01.2012 r., w formie aktu notarialnego, rep. A nr (...), przed notariuszem J. J. (1)we W., o ustanowieniu na rzecz Przedsiębiorstwa Budowlano- (...) sp. z o.o.we W.hipoteki umownej do kwoty 24 300 zł tytułem zabezpieczenia spłaty pożyczki z dnia 27.04.2011 r. w kwocie 20 000 zł wraz z oprocentowaniem umownym wynoszącym 8 % w stosunku rocznym na prawie własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej we W.przy ulicy (...), obręb M., składającej się z działek nr (...)o łącznej pow. 4, 5942 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu prowadzi księgę wieczystą nr (...),

- z dnia 20.01.2012 r. w formie aktu notarialnego, rep. A nr (...), przed notariuszem J. J. (1)we W., o ustanowieniu na rzecz Przedsiębiorstwa Budowlano- (...) sp. z o.o.we W.hipoteki umownej do kwoty 150 000 zł tytułem zabezpieczenia spłaty pożyczki z dnia 04.07.2011 r. w kwocie 100 000 zł wraz z oprocentowaniem umownym wynoszącym 8 % w stosunku rocznym na prawie własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej we W.przy ulicy (...), obręb M., składającej się z działek nr (...)o łącznej pow. 4, 5942 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu prowadzi księgę wieczystą nr (...),

a nadto o zasądzenie od każdego z pozwanych kosztów procesu.

Powód powołał się na ochronę wierzycieli przed krzywdzącym działaniem dłużnika przy wykorzystaniu przepisów pozwalających na pozbawienie skuteczności takiego działania, tj. art. 527 kc. Wskazał, że przytoczona regulacja dla skuteczności skargi pauliańskiej przewiduje konieczność kumulatywnego spełnienia następujących warunków:

- dokonania przez dłużnika ważnej czynności prawnej,

- pokrzywdzenia wierzyciela,

- uzyskania przez osobę trzecią korzyści majątkowej,

- świadomości dłużnika o pokrzywdzeniu wierzyciela,

- świadomości osoby trzeciej o pokrzywdzeniu wierzyciela lub powzięcia takiej informacji przy zachowaniu należytej staranności,

- żądania wierzyciela uznania danej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego.

Powód podniósł, że zaszły wszystkie wymagane przesłanki skuteczności skargi paulińskiej, aby powództwo wytoczone przeciwko obojgu pozwanym zostało w całości uwzględnione.

I. niewypłacalność dłużnika.

Powód podał, że na umowy sprzedaży z dnia 20.04.2011 r., rep. A nr (...)wraz z K. J.sprzedali dłużnikowi (...)sp. z o.o. nieruchomość zabudowaną budynkiem mieszkalnym, położoną we W.przy ulicy (...), obręb M., składającą się z działek nr (...)o łącznej powierzchni 4, 5942 ha, KW nr (...) (...), za cenę 14 000 000 zł, płatną następująco:

I. kwota 2 700 000 zł została zapłacona przed zawarciem umowy sprzedaży,

II. kwota 1 100 000 zł została zapłacona w dniu sprzedaży,

III. kwota 4 500 000 zł płatna w terminie do dnia 25.02.2012 r.,

IV. kwota 5 700 000 zł płatna w terminie do dnia 25.02.2013 r.

Pomimo upływu terminu do zapłaty III i IV raty dłużnik nie dokonał zapłaty. Wobec braku zapłaty w umówionych terminach powód złożył wniosek o nadanie aktowi notarialnemu klauzuli wykonalności i postanowieniem z dnia 08.03.2012 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Krzyków nadał klauzulę wykonalności w zakresie § 6 pkt 3 aktu, na mocy którego dłużnik (...)sp. z o.o. powinien zapłacić wierzycielowi S. P. (1)2 2 250 000 zł w terminie do dnia 25.02.2012 r. Następnie postanowieniem z dnia 06.05.2013 r. ten sam Sąd Rejonowy nadał klauzulę wykonalności co do § 6 aktu, na mocy którego dłużnik ma zapłacić S. P. (1)2 850 000 zł do dnia 25.02.2013 r. Nadto z tytułu opóźnienia w zapłacie powodowi należą się odsetki ustawowe, które na dzień wniesienia pozwu wynoszą niespełna 800 000 zł. W celu wyegzekwowania swoich należności (III rata za nieruchomość) powód wszczął przeciwko dłużnikowi egzekucję. Postępowanie egzekucyjne prowadził Komornik Sądowy T. W.pod sygnaturą KM 2260/12. Egzekucja z majątku ruchomego dłużnika okazała się bezskuteczna. Jedynym majątkiem dłużnika, z którego możliwa jest egzekucja, jest nieruchomość położona we W.przy ul. (...).

W dniu 15.01.2014 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej ogłosił upadłość dłużnika obejmującą likwidację majątku (sygn. akt VIII GU 303/13).

II. dokonanie przez dłużnika ważnej czynności prawnej.

Tuż przed nadejściem terminu zapłaty III raty za nieruchomość, tj. w dniu 20.01.2012 r., dłużnik złożył w formie aktu notarialnego przed notariuszem J. J. (1)cztery oświadczenia o ustanowieniu na rzecz - (...) sp. z o.o.we W.hipotek umownych na zabezpieczenie spłaty pożyczek oraz trzy oświadczenia o ustanowieniu na rzecz Przedsiębiorstwa Budowlano – (...) sp. z o.o.we W.hipotek umownych na zabezpieczenie spłaty pożyczek.

III. uzyskanie przez osobę trzecią korzyści majątkowej.

Bezspornie wskutek tych oświadczeń pozwani uzyskali korzyść majątkową.

Korzyścią majątkową w rozumieniu art. 527 kc jest nabycie przez osobę trzecią prawa majątkowego przedstawiającego pewną wartość, przy czym drugorzędne znaczenie ma tu cena nabycia tego prawa. Bez znaczenia jest, czy dłużnik otrzymał od nabywcy cenę odpowiadającą wartości rynkowej przedmiotu transakcji, czy też niższą. Osoba trzecia uzyskuje korzyść majątkową w rozumieniu art. 527 kc także wtedy, gdy płaci za rzecz nabytą od dłużnika cenę odpowiadającą wartości rynkowej nabywanej rzeczy.

Akcja pauliańska na gruncie prawa polskiego kieruje się przeciwko aktom woli, a nie czynom dłużnika, a jej stosowanie, zgodnie z art. 527 § 1 kc, ogranicza się do czynności prawnych. Zaskarżeniu podlegają wszystkie czynności prawne: dwustronne i jednostronne, dokonane w sposób wyraźny i per facta concludentia, odpłatne i nieodpłatne.

IV. świadomość osoby trzeciej o pokrzywdzeniu wierzyciela lub powzięcia takiej informacji przy zachowaniu należytej staranności.

Pozwani są wspólnikami dłużnika (...) sp. z o.o. (...)w zarządzie dłużnika, jak i pozwanych, zasiada A. W., a J. S.zasiada w zarządzie dłużnika i jest prokurentem (...) sp. z o.o.

W doktrynie i orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że do przyjęcia, iż świadomość wierzyciela, o którą chodzi w art. 527 § 1 kc, towarzyszyła dłużnikowi przy wyzbywaniu się przez niego majątku, wystarczy by dłużnik takie pokrzywdzenie przewidywał w granicach ewentualności. Rzeczą obojętną przy tym jest, do którego z wierzycieli się ona odnosiła. Kogo należy objąć pojęciem osoby bliskiej w § 3 art. 527 kc, zależy od konkretnych okoliczności faktycznych. Zaliczeniu do tych osób w w pierwszym rzędzie obok bliskich członków rodziny podlegać będą przyjaciele, koledzy, zaufani pracownicy, podwładni itp. W wypadku zaś, gdy osobą trzecią jest pewna zbiorowość zorganizowana w spółkę s o.o., wystarczy istnienie stosunku bliskości w odniesieniu do jednego członka tej zbiorowości, nawet gdy on czynności nie zawierał.

Nie ulega wątpliwości, że pozwanym należy przypisać świadomość pokrzywdzenia wierzyciela. Po stronie osoby trzeciej, która z czynności prawnej dłużnika uzyskała korzyść majątkową, wymagana jest znajomość nie tylko faktu pokrzywdzenia ale i świadomości dłużnika o tym pokrzywdzeniu. Ustawodawca wprowadził w tym przypadku domniemanie działające na korzyść wierzyciela występującego ze skargą pauliańską i w § 4 art. 527 kc uznał, iż jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej z pokrzywdzeniem wierzyciela uzyskał korzyść majątkową przedsiębiorca pozostający z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych, domniemywa się, że że osoba ta wiedziała, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela. Jak już wyżej zostało wskazane, w wypadku zaś, gdy osobą trzecią jest pewna zbiorowość zorganizowana w spółkę handlową z o.o., wystarczy istnienie stosunku bliskości w odniesieniu do jednego członka tej zbiorowości, nawet gdy on czynności nie zawierał.

A. W. zasiadając w zarządzie zarówno pozwanych spółek (jako jedyny członek zarządu – prezes zarządu) oraz w zarządzie dłużnika, a także J. S. zasiadając w zarządzie dłużnika oraz będąc prokurentem samoistnym pozwanych spółek nie dość, że wiedzieli, że obciążając jedyny majątek spółki (...) spowodują, że wierzyciele (sprzedający spółce nieruchomość) zostaną pokrzywdzeni, gdyż w przypadku egzekucji z nieruchomości w pierwszej kolejności zaspokojeni zostaną wspólnicy dłużnika, to obciążenie nieruchomości hipotekami na rzecz wspólników dłużnika było przemyślanym posunięciem mającym na celu udaremnienie zaspokojenia wierzycieli oraz odzyskanie pożyczek uprzednio udzielonych dłużnikowi przez jego wspólników w przypadku postępowania egzekucyjnego, czy postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku. W takiej sytuacji dłużnik nie ma najmniejszej motywacji, aby zaspokoić swoich wierzycieli, gdyż nie zapłacił III i IV raty za nieruchomość, a kwoty, jakie pożyczył od swoich wspólników, wspólnicy odzyskają w pierwszej kolejności jako wierzyciele zabezpieczeni hipotecznie.

Powód przywołał dyspozycję art. 128 pun i podniósł, że czynność taka, jak opisana w tym przepisie, dokonana wcześniej niż w przewidzianym tam terminie, za to przy spełnieniu wszelkich przesłanek z art. 527 k.c. powinna być uznana za bezskuteczną względem powoda.

Do zaskarżenia dokonanej przez dłużnika czynności wystarczy, by dłużnik zdawał sobie sprawę z pokrzywdzenia wierzycieli, jako wchodzącej w rachubę ewentualności w wypadku ziszczenia się dalszych zdarzeń i wiedział, że w razie ich zajście wierzyciele z jego majątku

nie zostaną zaspokojeni.

V. świadomość dłużnika o pokrzywdzeniu wierzyciela.

W dacie ustanowienia hipotek na rzecz pozwanych nieruchomość posiadała założoną księgę wieczystą. W trakcie negocjacji przed zawarciem umowy sprzedaży nieruchomości dłużnik twierdził, że zamierza zaciągnąć kredyt w Banku (...) w O.na przeprowadzenie inwestycji – zakup gruntu i budowę osiedla mieszkaniowego na zakupionym gruncie. Z uwagi na wymagania Banku co do zabezpieczenia udzielonego kredytu hipoteką na nieruchomości, powód wyraził zgodę na odstąpienie od obciążania nieruchomości hipoteką na swoją rzecz na zabezpieczenie spłaty III i IV raty, a jedynie umówił się z dłużnikiem, że z nieruchomości zostaną wydzielone dwie działki (nr (...)), dla których zostanie założona nowa księga wieczysta i te dwie działki obciąży hipoteka ustanowiona na rzecz powoda, jako zabezpieczenie należności wynikających z umowy sprzedaży nieruchomości. Z powodów oczywistych, z tej nieruchomości powód nie zaspokoi swojej całej należności (III, IV rata ceny oraz odsetki, które wynoszą 800 000 zł).

W dniu 14.01.2012 r. dłużnik złożył do (...) Banku S.A. wniosek o udzielenie kredytu w w kwocie 5 000 000 zł. Tuż przed terminem płatności III raty dłużnik doskonale wiedział, że nie otrzyma kredytu na pokrycie kosztów planowanej inwestycji i złożył pozwanym spółkom w dniu 20.01.2012 r. oświadczenia o ustanowieniu na ich rzecz hipotek umownych obciążających nieruchomość zakupioną od powoda i K. J.. Następnie wystosował do powoda pismo z dnia 07.02.2012 r. (18 dni po ustanowieniu na rzecz swoich wspólników hipotek umownych). Oficjalną negatywną odpowiedź z Banku dłużnik otrzymał w dniu 19.01.2012 r. Następnie w dniu 03.04.2012 r. dłużnik zawarł z powodem ugodę, mającą na celu umożliwienie dłużnikowi zapłatę wymagalnych kwot, poza postępowaniem egzekucyjnym. Zobowiązań podjętych w ugodzie dłużnik nie dotrzymał.

Dłużnik wiedząc o nieuchronności egzekucji komorniczej złożył swoim wspólnikom oświadczenia o ustanowieniu na ich rzecz hipotek umownych na kwotę 5 145 800 zł na zabezpieczenie spłaty udzielonych przez swoich wspólników pożyczek wraz z umownym oprocentowaniem. W ten sposób pozwani zabezpieczyli swoje interesy, uniemożliwiając wierzycielom wyegzekwowanie swoich należności z tytułu sprzedaży nieruchomości. W toku czynności prowadzonych w ramach postępowania upadłościowego ( VIII GU 303/13) A. W.przyznał, że (...)sp. z o.o. złożyło wniosek do (...) Banku S.A.jedynie po to, aby okazać się przed wierzycielami negatywną opinią w kwestii otrzymania kredytu. Spółka jeszcze przed złożeniem wniosku o udzielenie kredytu wiedziała, że tego

kredytu nie otrzyma.

Znamienne jest to, oświadczenia o ustanowieniu hipotek nie zostały złożone równocześnie z umowami pożyczek, a dopiero niespełna rok później, tuż przed terminem zapłaty III raty ceny za nieruchomość oraz tuż przed terminem, w którym powód mógł po nastąpieniu wymagalności swojej należności uzyskać przeciwko dłużnikowi tytuł wykonawczy i wpisać na swoją rzecz hipotekę przymusową.

Powód wskazał, że środki pieniężne, o ile były przekazane dłużnikowi przez (...) sp. z o.o.i (...) sp. z o.o.w miesiącu marcu 2011 r. z przeznaczeniem na pokrycie I raty z nieruchomość, to przekazanie środków nastąpiło przed dniem 02.03.2011 r., gdyż w tym dniu została zawarta przedwstępna umowa sprzedaży nieruchomości i dłużnik w tym dniu dokonał przelewu środków z własnego rachunku bankowego na konta bankowe sprzedających (S. P. (1)i K. J.). Z powyższego wynika wniosek, że na konto dłużnika środki musiały wpłynąć co najmniej kilka dni wcześniej. Zatem umowy pożyczek pozwani spisali z dłużnikiem po przekazaniu dłużnikowi środków i co ważne po zawarciu umowy sprzedaży nieruchomości, czyli ewidentnie ze świadomością pokrzywdzenia swoich wierzycieli – sprzedających nieruchomość, skoro wpłacone wcześniej środki dłużnik i jego wspólnicy określili jako pożyczki i wspólnie postanowili dokonać zabezpieczenia spłaty pożyczek hipotekami, które zostały umyślnie wpisane przed hipotekami powoda.

Po uzyskaniu tytułu wykonawczego powód złożył wniosek o wpis na swoją rzecz hipoteki przymusowej, ale hipoteka na jego rzecz została wpisana po wszystkich hipotekach na rzecz pozwanych.

Dla skuteczności skargi pauliańskiej nie jest konieczne, by w zamiarze dłużnika leżało pokrzywdzenie wierzycieli ani też, by zamiar ten skierowany był przeciwko określonemu wierzycielowi. Wystarcza świadomość dłużnika, że czynność prawna przez niego dokonana powodować dla ogółu wierzycieli niemożność zaspokojenia się. Świadomość ta musi istnieć w chwili dokonywania czynności prawnej.

Odnosząc się do przesłanki pokrzywdzenia wierzyciela wskutek czynności podjętej przez dłużnika powód wskazał, iż czynność prawna dłużnika jest uważana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzyciela zawsze wtedy, gdy skutkiem tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo też – stał się niewypłacalny w stopniu wyższym, niż był przed dokonaniem tejże czynności. Ten ostatni człon zawarty w przepisie art. 527 § 2 kc każe przyjąć, że dłużnik niewypłacalny to taki, który przez czynność prawną pomniejsza swoją substancję majątkową, a zatem zwiększając „stopień” swojej niewypłacalności – naraża się na skargę pauliańską, za długi bowiem odpowiada całym swoim majątkiem – wszystkimi jego składnikami (por. wyrok SN z dnia 18.09.1998 r., III CKN 612/97, OSNC1999/3/56).

Dłużnik (...)sp. z o.o. składając oświadczenia, w których ustanowił na rzecz pozwanych hipoteki umowne, miał pełną świadomość tego, iż czynność ta skutkuje pokrzywdzeniem innych wierzycieli.

VI. pokrzywdzenie wierzyciela.

Zgodnie z wyrokiem SN z dnia 28.11.2001 r. (IV CKN 525/00) dłużnik staje się niewypłacalny w wyższym stopniu (art. 527 § 2 kc) wtedy, gdy zaspokojenie można uzyskać z dodatkowym znacznym nakładem kosztów, czasu i ryzyka. Pokrzywdzenie powstaje na skutek takiego stanu faktycznego majątku dłużnika, który powoduje niemożność, utrudnienie lub odwleczenie zaspokojenia wierzyciela. Wierzyciel, gdy dłużnik osobisty jest zarazem dłużnikiem hipotecznym, może wytoczyć powództwo tylko przeciw temu pierwszemu, a uzyskany tytuł egzekucyjny (wyrok) wykonalny jest z całego jego majątku. Zbycie zaś przez dłużnika osobistego we wskazanych wyżej okolicznościach faktycznych przedmiotu zabezpieczenia zmusza wierzyciela do wytoczenia powództwa także przeciw dłużnikowi hipotecznemu na podstawie stosunku hipoteki, prowadzenia egzekucji przeciwko dwóm dłużnikom, a w rezultacie do poniesienia dodatkowych kosztów uzyskania zaspokojenia.

Trzeba dodać, że zabezpieczenie hipoteczne nic zapewnia wierzycielowi tego, by pełna wartość nieruchomości posłużyła na jego zaspokojenie. Egzekucja może przecież ulec ograniczeniu, choćby z uwagi na tzw. wierzytelności uprzywilejowane. Innymi słowy, nabywca zbytej nieruchomości może być tak obciążony tymi wierzytelności, że w wypadku egzekucji suma podlegająca podziałowi nie wystarczy na zaspokojenie zabezpieczonych hipotecznie należności wierzyciela.

Użyte w art. 527 § 2 kc określenie „w wyższym stopniu” należy rozumieć jako każde powiększenie niewypłacalności dłużnika. Nie jest konieczne, aby rozporządzenie dłużnika zwiększyło niewypłacalność o całą wartość należnego wierzycielowi świadczenia.

Z nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...)zostały wydzielone dwie działki (nr (...)), dla których została założona nowa księga wieczysta o nrze (...) (...), i te dwie działki obciążyła hipoteka ustanowiona na rzecz powoda jako zabezpieczenie należności wynikających z umowy sprzedaży nieruchomości. Z

powodów oczywistych, z tej nieruchomości powód nie zaspokoi swojej całej należności, tj. 5 400 000 zł (III, IV rata ceny oraz odsetki, które wynoszą 800 000 zł). Miesięczne odsetki od niespłaconej należności głównej wynoszą 50 000 zł. Nadto powód ma wobec dłużnika wierzytelność z tytułu zwrotu kosztów postępowania o nadanie klauzuli wykonalności oraz kosztów postępowania egzekucyjnego. Przyjmując, że rynkowa wartość nieruchomości objętych księgami wieczystymi (...) równa jest cenie sprzedaży, tj. 14 000 000 zł i zostaną one sprzedane przez syndyka za 1/2 wartości oszacowania (co jest bardzo mało prawdopodobne z uwagi na ciężką sytuację na rynku nieruchomości oraz to, że kupującym musi być odpowiedni podmiot mający przede wszystkim fundusze na zakup tak dużej i drogiej nieruchomości), to zaspokojeni będą jedynie wspólnicy dłużnika jako wierzyciele hipoteczni z wpisami hipotecznymi na pierwszych miejscach oraz zaspokojone zostaną koszty postępowania upadłościowego, egzekucyjnego oraz wierzytelności korzystające z pierwszeństwa w zaspokojeniu. W obecnej sytuacji powód ma szansę zaspokoić niewielką część swojej wierzytelności ze środków pochodzących ze sprzedaży nieruchomości objętej księgą wieczystą (...), ale i w tym przypadku ze środków tych pokrywane będą koszty postępowania upadłościowego oraz wierzytelności uprzywilejowane.

W odpowiedzi na pozew (k.134-143) pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych kosztów procesu.

Pozwani zarzucili brak legitymacji czynnej powoda, przedwczesność powództwa, brak przesłanek z art.527 kc, brak pokrzywdzenia powoda.

Uzasadniając zarzut braku legitymacji czynnej pozwani podnieśli, że sprawa dotyczy praw na nieruchomości wchodzącej w skład masy upadłości. Dochodzenie bezskuteczności czynności prawnych upadłego ((...)sp. z o.o. we W.w upadłości likwidacyjnej) może się odbywać tylko na drodze przewidzianej przepisami działu III ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (art.127 i nast. PrUpN). Ustawa ta przewiduje kilka przypadków bezskuteczności czynności prawnych z mocy samego prawa lub możliwość uznania czynności za bezskuteczne przez sędziego-komisarza z urzędu na wniosek syndyka (art. 127-130 PrUpN). Do przypadków innych, z mocy art. 131 PrUpN, stosuje się odpowiednio przepisy art. 132-134 PrUpN oraz przepisy art. 527 i nast. kc, co oznacza, że bezskuteczność może być ustalona jedynie w drodze powództwa i po stwierdzeniu zaistnienia przesłanek z art.527 kc. Powództwo takie może jednak wytoczyć jedynie syndyk, nadzorca sądowy albo zarządca. Posiadają oni wyłączną legitymację do wytoczenia pozwu. Pogląd ten potwierdza również orzecznictwo – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 03.10.2008 r., I CSK 93/2008 – „1. Artykuł 132 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczego dotyczy zarówno powództwa o ustalenie w rozumieniu art. 189 kpc, że dokonana przez upadłego dłużnika czynność prawna jest z mocy samego prawa bezskuteczna w stosunku do masy upadłości (art. 127 i art. 128 Prawa upadłościowego i naprawczego), jak i uznania czynności prawnej upadłego dłużnika za bezskuteczną na podstawie art. 527 kc, z powodu dokonana jej z pokrzywdzeniem wierzycieli (art. 131 Prawa upadłościowego i naprawczego.). Chodzi tu tylko o powództwa, których przedmiotem jest mienie należące do masy upadłości. Jeżeli wymienione powództwa nie dotyczą mienia wchodzącego w skład masy upadłości, to mogą je wytoczyć - także po ogłoszeniu upadłości - wierzyciele upadłego. 2. Nie ma przepisu prawa, który w procesie dotyczącym mienia wchodzącego w skład masy upadłości przyznawałby legitymacje procesową wierzycielowi dłużnika. Takiej podstawy prawnej nie stanowią zawłaszcza przepisy Kodeksu cywilnego o ochronie wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika. Ich odpowiednie stosowanie do zaskarżenia czynności prawnych upadłego wymaga bowiem uwzględnia odrębnych regulacji i charakteru postępowania upadłościowego i naprawczego (art. 131 Prawa upadłościowego i naprawczego).”. Sytuacja w tej sprawie jest jasna – mienie wchodzi w skład masy upadłości, jedynym legitymowanym do wytoczenia powództwa jest syndyk, zaś powód legitymacji czynnej nie posiada. W wypadku wytoczenia pozwu przez syndyka mógłby jedynie przystąpić do sprawy po stronie syndyka z interwencją.

Uzasadniając zarzut przedwczesności powództwa pozwani podnieśli, iż nadto nie jest pewne, czy roszczenie powoda w ogóle istnieje. Z treści pozwu wynika jedynie, że wszczęte i prowadzone było postępowanie egzekucyjne przez Komornika Sądowego T. W.pod sygn. KM 2260/12. W ocenie powoda egzekucja okazała się bezskuteczna ze względu na fakt, iż jedynym majątkiem dłużnika, z którego możliwa jest egzekucja była nieruchomość położona we W.przy ul. (...). Tymczasem w toku postępowania egzekucyjnego (...)sp. z o.o. wniosła powództwo przeciwegzekucyjne, rozpatrywane przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu pod sygn. akt I C 1161/12, powołując się na uchylenie się od skutków oświadczenia woli. Postępowanie to zostało nie zostało prawomocnie zakończone, lecz jego niewykluczonym skutkiem jest odpadnięcie podstawy roszczeń powoda, które utraciłby status wierzyciela. Postępowanie to zostało zawieszone na etapie apelacji z uwagi na upadłość. Obecnie za powoda występuje syndyk upadłej spółki (...), a postępowanie zostało podjęte. Roszczenie powoda, do którego ochrony zmierza pozew, jest zatem nieudowodnione.

Nadto roszczenie powoda podlega ocenie przez syndyka, który ujmuje je lub nie na liście wierzytelności. Na chwilę obecną lista wierzytelności nie została jeszcze sporządzona.

Ewentualna odmowa ujęcia wierzytelności powoda na liście wierzytelności również powoduje utratę przymiotu wierzyciela, a co za tym idzie brak jakiegokolwiek interesu prawnego w ubezskutecznianiu hipotek.

Dopóki zatem nie wiadomo, czy powód w ogóle jest wierzycielem, powództwo jest przedwczesne i jako takie winno być oddalone.

Uzasadniając zarzut braku przesłanki z art. 527 kc pozwani podnieśli, że, nawet gdyby przyjąć pogląd przeciwny do wyrażonych wyżej, to skuteczne powództwo pauliańskie wymaga spełnienia przesłanek opisanych w art. 527 kc. Jedną z nich jest, aby objęta pozwem czynność była dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli. Ustawa definiuje ściśle taką czynność jako taką, w wyniku której dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności (art. 527 § 2 kc). Zachodzi to tylko wówczas, gdy w wyniku takiej czynności majątek dłużnika się zmniejsza lub zwiększają się jego zobowiązania. Tymczasem w wyniku zaskarżonych czynności ani żaden przedmiot nie wyszedł z majątku dłużnika ani też jego zobowiązania nie wzrosły. Wszak zaskarżone hipoteki stanowiły zabezpieczenie pożyczek zaciągniętych znacznie wcześniej i stanowiły wykonanie zobowiązań z zawartych umów pożyczek. Ich ustanowienie nie wypełnia więc znamion czynności dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli ujętych w art. 527 kc. Warto podkreślić, że przywołany na uzasadnienie roszczenia powoda wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.11.2001 r., IV CKN 525/00, dotyczy zupełnie innego stanu faktycznego, a mianowicie takiego, w którym z majątku dłużnika ubył przedmiot obciążony na rzecz wierzyciela hipoteką (in casu morską), prawem do zaspokojenia się z tego przedmiotu przed innymi, niezależnie od tego, czyją jest własnością. Dłużnik w tamtej sprawie wskazywał, że wierzyciel może się w dalszym ciągu z przedmiotu zaspokoić. Sąd tego rozumowania nie podzielił. W tamtej sprawie przesłanka powództwa zaistniała, bo majątek dłużnika uległ umniejszeniu. Godzi się również zauważyć, że nawet nie każda czynność prawna powodująca zmniejszenie majątku dłużnika może być uznaną za krzywdzącą wierzycieli. Nie będzie ona miała takiego charakteru wówczas, jeżeli dłużnik w zamian za swoje świadczenie otrzymał ekwiwalent, który nadal znajduje się w jego majątku lub posłużył mu do zaspokojenia wierzycieli. Dłużnik zawierając umowy pożyczek zabezpieczone kwestionowanymi hipotekami uzyskał kwoty przekazane m.in. powodowi z tytułu sprzedaży nieruchomości.

Uzasadniając zarzut braku pokrzywdzenia powoda pozwani podnieśli, że powód nie może być traktowany jako pokrzywdzony czynnością dłużnika również z tego powodu, że miał pełną świadomość działań dłużnika, godził się z nimi. Były one wręcz częścią szerszego układu biznesowego, na jakim oparte były operacje dotyczące nieruchomości przy ul. (...)we W.. Układ ten polegał na nabyciu tej nieruchomości od ówczesnego jej właściciela pana T. M.przez powoda i K. J., a następnie odsprzedaniu jej z zyskiem powołanej specjalnie w tym celu upadłej dziś spółce z o.o. (...)w celu realizacji przez nią zyskownej inwestycji. Spółka ta była spółką celową i w swej działalności musiała się posługiwać zewnętrznym finansowaniem. Finansowanie takie wymaga zabezpieczenia, z czego powód doskonale zdawał sobie sprawę. Dlatego też ograniczył zabezpieczenie swoich roszczeń. Powód bowiem jako pierwszy dokonywał zabezpieczenia na mniejszej nieruchomości położonej przy ul. (...). Dokonał on wpisu na mniejszej z nieruchomości – godząc się w tamtym czasie, aby w niedalekiej przyszłości większa z nieruchomości została obciążona przez przyszłego pożyczkodawcę upadłej – (...)sp. z o.o. w upadłości. Tak też się stało. Sam fakt, iż pożyczkodawcą (kredytodawcą) nie był bank, a właściciele upadłej (inne osoby trzecie), wydaje się być okolicznością bez znaczenia dla świadomości po stronie powoda, że nieruchomość będzie obciążana hipotecznie. Powód zgodził się na to. Sam powód w piśmie skierowanym do spółki (...)sp. z o.o. (w upadłości) z dnia 14.06.2012 r. wskazywał na swoją świadomość co do sposobu prowadzenia przez (...)sp. z o.o. działalności w oparciu o kredytowanie, jak i świadomość, że wpisując się na hipotekę mniejszej nieruchomości nie zabezpieczy swoich wszystkich roszczeń. Powód wiedział o zamiarach upadłej i na jej działania godził się. Skoro godził się na to, aby podmioty trzecie (wtedy bank) obciążały nieruchomość hipotekami, to trudno teraz uznać, że dokonanie wpisu hipoteki miało go stawiać w gorszej sytuacji i być dokonane z jego pokrzywdzeniem tylko z tego powodu, że faktyczne ustanowienie hipotek nastąpiło w czasie późniejszym niż zawarcie konkretnej umowy pożyczki i przeniesienie pożyczonych kwot na upadłą (pożyczkobiorcę), a następnie w wielkiej części na powoda. Albowiem z kwoty około 5 000 000 zł, kwota 3 800 000 zł została przez (...)przeznaczona na zapłatę rat na rzecz powoda oraz K. J.. Zarówno powód, jak i K. J., od samego początku doskonale wiedzieli, z jakiego źródła pochodzą środki na finansowanie spłat umowy zakupu nieruchomości pomiędzy upadłą a powodem i panią J.. Natomiast realizacja wpisu pożyczek do hipoteki upadłej została dokonana na początku roku 2012, po wykryciu przez zewnętrznych biegłych rewidentów, że umowy pożyczki nie zostały do dnia kontroli zabezpieczone zgodnie ze wskazanym w umowie sposobem – hipotecznie. Wcześniej toczyły się postępowania przed sądem wieczysto-księgowym z wniosku A. M.. Wpisy hipoteczne zostały ustanowione przez pożyczkodawców w momencie w którym sytuacja prawna nieruchomości wyjaśniła się dla upadłej na tyle, aby można było na tamtą chwilę uznać ją za własność upadłej i skutecznie zgłosić swoje prawa wynikające z umów. Wcześniejsze obciążanie nieruchomości mogło doprowadzić do ewentualnej odpowiedzialności za obciążanie cudzej własności i sporów sądowych.

Wszystkie pożyczki zostały udzielone na piśmie, a nadto zabezpieczone poprzez wpis na hipotece należącej do upadłej – (...)nieruchomości. Moment ujawnienia tychże wpisów stanowiących zabezpieczenie udzielonych pożyczek jest bez znaczenia dla samej świadomości powoda. Pozwani zarzucili, żepowód dochodzi uznania wpisów hipotecznych za bezskuteczne względem jego osoby, jednocześnie nie wnosząc tożsamych zarzutów w stosunku do samych umów pożyczek. Próba ubezskutecznienia samego wpisu bez ubezskutecznienia umów pożyczek jest nieuzasadniona ze względu na fakt, że hipoteki są postanowieniami umów pożyczek i te umowy są causa ich istnienia.

Niezależnie od powyższego podnieść należy również, że powód dokonując wpisu hipoteki zabezpieczającej jego interes musiał sobie zdawać sprawę z potencjalnej wartości nieruchomości wybranej do zabezpieczenia swojej wierzytelności. Jeśli w jego ocenie nie pokrywała ona w całości wszystkich przyszłych zobowiązań – to musiał on o tym fakcie wiedzieć i zdawać sobie z tego faktu znaczenie znacznie wcześniej, aniżeli od chwili, w której pozwani wpisali swoje hipoteki na nieruchomości położonej przy ul. (...), którą to czynność powód wskazał jako moment jego pokrzywdzenia.

Już po dokonaniu zaskarżonych czynności i ustanowieniu hipotek na rzecz pozwanych upadłej spółce (...)doręczono pozew A. M.w kolejnej wytoczonej przez niego sprawie o sygn. akt XIV C 919/11 (SR Wrocław-Fabryczna). To stało się przyczyną uchylenia się upadłej od skutków oświadczenia woli i w konsekwencji wniesienia sprawy przeciwegzekucyjnej.

Z treści akt spraw opisanych powyżej (XIV C 919/11 i I C 1161/12) wynika, o jakich roszczeniach spadkobiercy zbywcy nieruchomości A. M.upadła (...)sp. z o.o. wiedziała i zdawała sobie sprawę, a jakie czynności były przed nią zatajane przez powoda oraz K. J., a spółka dowiedziała się o nich z treści doręczonego jej pozwu. Okoliczności te są o tyle istotne, że zaważyły na istnieniu całego przedsięwzięcia dla jakiego upadła jako spółka celowa została powołana.

Pozwani zarzucili również, że powód konstruując powództwo usiłuje wykazać przesłankę powództwa pauliańskiego – pokrzywdzenie wierzyciela – manipulując wartością nieruchomości. Powód wskazał, że nieruchomość zostanie z dużym prawdopodobieństwem sprzedana za cenę stanowiącą połowę wartości nieruchomości (ustalonej na 14 000 000 zł), a więc za kwotę 7 500 000 zł. Uzasadnia swoje stanowisko faktem domniemanej recesji na rynku nieruchomości.

Ze stanowiskiem tym nie sposób się zgodzić i to zarówno w płaszczyźnie faktycznej, jak i prawnej.

Powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika odwołuje się do przyszłego przebiegu postępowania upadłościowego mającego w ocenie powoda doprowadzić do upłynnienia aktywów upadłej – w postaci nieruchomości – za połowę jej wartości. Stanowisko powoda w tym zakresie jest sprzeczne zarówno z przepisami prawa upadłościowego i naprawczego, jak i z przepisami kodeksu postępowania cywilnego, a to: art. 965 kpc, który minimalną cenę wywoławczą podczas pierwszej licytacji ustala na 3/4 wartości, oraz art. 983 kpc, który ustala minimalną cenę sprzedaży nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym na kwotę stanowiącą 2/3 wartości oszacowania.

Abstrahując od powyższego, wskazać należy, że w toku postępowania upadłościowego zakładany przez powoda sposób prowadzenia egzekucji uniwersalnej nie jest dopuszczalny bez zgody dodatkowego czynnika nadzoru nad działaniami syndyka masy upadłości – sędziego komisarza, który musi każdorazowo wyrazić zgodę syndykowi na sprzedaż po cenie inne, aniżeli ustalona na podstawie opisu i oszacowania. A w takim właśnie trybie (na podstawie opisu i oszacowania) będzie prowadzona sprzedaż nieruchomości położonych przy ul. (...). W istocie nie sposób przewidzieć, jaka będzie cena zbywcza nieruchomości upadłej spółki (w tym nieruchomości, na której powód jest zabezpieczony hipotecznie). Nie sposób zatem zakładać, że powód z całą pewnością zaspokojony nie zostanie.

Stanowisko powoda sprowadza się do tego, że powód dochodzi ubezskutecznienia czynności prawnej względem pozwanych ze względu na fakt, iż w jego ocenie dłużnik – (...)sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej – jest podmiotem niewypłacalnym w stosunku do niego. To twierdzenie powoda jest niepoparte dowodami oraz nieuzasadnione okolicznościami sprawy. W chwili obecnej toczy się bowiem postępowanie upadłościowe mające na celu ustalenie listy wierzycieli upadłej, którzy skutecznie zgłosili swoje wierzytelności. Dopiero prawomocna lista wierzytelności będzie pierwszym dokumentem ustalającym sposób i wysokość zaspokojenia powoda z majątku upadłej. Również w tym postępowaniu sporządzone zostaną operaty szacunkowe dot. nieruchomości. Operatów tych jeszcze nie ma i nie wiadomo, kiedy powstaną. Twierdzenie powoda o rzekomym pokrzywdzeniu z uwagi na zbyt niską wartość nieruchomości musi być ocenione jako gołosłowne i nie poparte dowodami.

Pozwani zarzucili brak korzyści po swojej stronie. Podnieśli, że wbrew twierdzeniom powoda nie osiągnęli żadnych korzyści w związku z zawarciem umów pożyczek z upadłą. Na chwilę obecną nie są w stanie odzyskać udzielonych pożyczek i czekają na zakończenie postępowania upadłościowego. Na obecnym etapie zaawansowania postępowania upadłościowego nie są w stanie podać czy w ogóle, a jeśli tak to w jakim zakresie, zgłoszone przez nich wierzytelności zostaną uwzględnione przez syndyka prowadzącego postępowania upadłościowe.

W związku z powyższym nie można mówić o powstaniu po stronie pozwanych korzyści majątkowych w związku z zawarciem umów pożyczek. Hipoteka stanowiąca zabezpieczenie na przyszłość nie może stanowić sama w sobie takiej korzyści. Jest to jedynie prawo do zaspokojenia się z przedmiotu na wypadek niedokonania określonej czynności – w tym wypadku zwrotu pożyczki.

Natomiast to powód jako jedyny oprócz K. J.uzyskał rzeczywistą korzyść majątkową z umów pożyczek udzielanych na rzecz (...)sp. z o.o., bowiem kwoty tych pożyczek zostały w znacznej części przekazane właśnie na zaspokojenie wierzytelności powoda. W świetle powyższego przyznanie powodowi racji prowadziłoby na swój sposób do pokrzywdzenia pożyczkodawców, bowiem powód zaspakajał się z pieniędzy pożyczonych upadłej, jak i może uzyskać prawo do zaspakajania się z wartości

nieruchomości przed pozwanymi jako wierzycielami hipotecznymi.

W piśmie z dnia 02.05.2014 r. (k. 220-242) powód podtrzymał żądanie zgłoszone w pozwie oraz zażądał ponadto uznania za bezskuteczne wobec powoda oświadczeń złożonych przez (...)sp. z o.o. we W.w:

1. § 4 umowy pożyczki z dnia 02.03.2011 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 1 400 000 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku,

2. § 3 umowy pożyczki z dnia 20.01.2012 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 10 000 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku,

3. § 3 umowy pożyczki z dnia 06.12.2011 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 20 000 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku,

4. § 4 umowy pożyczki z dnia 04.07.2011 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 15 000 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku,

5. § 4 umowy pożyczki z dnia 27.04.2011 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 20 000 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku,

6. § 4 umowy pożyczki z dnia 16.03.2012 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 10 000 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku,

7. § 4 umowy pożyczki z dnia 04.04.2012 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 60 000 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku,

8. § 4 umowy pożyczki z dnia 24.07.2012 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 122 000 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku,

9. § 4 umowy pożyczki z dnia 05.06.2013 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 36 900 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku,

10. § 4 umowy pożyczki z dnia 16.12.2013 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 10 000 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku,

11. § 4 umowy pożyczki z dnia 02.03.2011 r. zawartej pomiędzy Przedsiębiorstwem

Budowlano- (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 2 600 000 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku,

12. § 4 umowy pożyczki z dnia 04.04.2012 r. zawartej pomiędzy Przedsiębiorstwem Budowlano- (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 1 000 000 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku,

13. § 3 umowy pożyczki z dnia 04.07.2011 r. zawartej pomiędzy Przedsiębiorstwem Budowlano- (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 100 000 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku,

14. § 4 umowy pożyczki z dnia 27.04.2011 r. zawartej pomiędzy Przedsiębiorstwem Budowlano- (...) sp. z o.o.i (...)sp. z o.o., na mocy którego kwota pożyczki w wysokości 20 000 zł została oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku.

Powód podniósł, że jak wynika z potwierdzeń przelewów znajdujących się w aktach postępowania upadłościowego VIII GUp 3/14 z dnia 01.03.2011 r. wynika, że umowy pożyczki nie zostały zawarte w dniu 01.03.2011 r. ani w dniu 02.03.2011 r. Pozwani przewidywali przed datą płatności raty za nieruchomość przypadającą na dzień 25.02.2012 r. (2 250 000 zł), że nie dokonają tej płatności, i postanowili zabezpieczyć zwrot środków przeznaczonych na zakup nieruchomości poprzez spisanie umów pożyczek z (...)sp. z o.o. (oraz ich antydatowanie na dzień 02.03.2011 r.) i ustanowienie na jedynym majątku spółki szeregu hipotek umownych. Z racji tego, że umowy pożyczki na kwoty 1 400 000 zł i 2 600 000 zł zostały zawarte po przelaniu środków na konto (...)sp. z o.o. oraz po zawarciu z powodem przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości, oprocentowanie pożyczek w wysokości 8 % w skali roku nastąpiło z pokrzywdzeniem powoda, gdyż, jak wynika ze zgłoszeń wierzytelności, obciążyło majątek dłużnika na kwotę w wysokości 919 101 zł (na dzień ogłoszenia upadłości, tj. 14.01.2014 r.). Po zawarciu przyrzeczonej umowy sprzedaży dłużnik zawarł z pozwanymi kolejne pożyczki, które oprocentował 8 % w skali roku. Odsetki od tych pożyczek wynoszą dalsze 205 170 zł (na dzień ogłoszenia upadłości, tj. 14.01.2014 r.). Sumując wartość odsetek umownych od udzielonych dłużnikowi pożyczek należy stwierdzić, że dłużnik obciążył swój majątek na łączną kwotę 1 124 217 zł. W chwili zawierania umów pożyczek powód był wierzycielem dłużnika z tytułu sprzedaży nieruchomości. Jak twierdzi prezes zarządu pozwanych spółek oraz dłużnika A. W., „inwestycja miała być realizowana przy pomocy właścicieli”, zatem otrzymanie pożyczek nie mogło być warunkowane otrzymaniem od spółki, której pozwani są właścicielami, odsetek, a oprocentowanie pożyczek, a tym samym obciążenie nimi majątku spółki i zabezpieczenie ich spłaty hipotekami umownymi, miało na celu udaremnienie egzekucji przez powoda z jedynego majątku spółki. W chwili obecnej wspólnicy dłużnika w związku z ustanowionymi hipotekami uzyskają zaspokojenie oprocentowania pożyczek udzielonych założonej przez siebie spółce przed wierzytelnościami powoda z tytułu sprzedaży nieruchomości.

Powód podniósł, że w sytuacji, gdyby dłużnik nie obciążył nieruchomości przy ul. (...) we W. hipotekami na rzecz swoich wspólników, uzyskałby pełne zaspokojenie w postępowaniu upadłościowym z przedmiotu zabezpieczenia jako jedyny wierzyciel hipoteczny oraz w kategorii IV z ogólnych funduszy masy upadłości, do której weszłyby kwoty pozostałe po zaspokojeniu wierzytelności powoda zabezpieczonych hipoteką.

Odnosząc się do twierdzeń pozwanych powód zaprzeczył, aby kiedykolwiek ktokolwiek w imieniu spółki (...)informował go o tym, że dwie pierwsze raty za nieruchomość (kwota 2 700 000 zł płatna przez zawarciem umowy sprzedaży oraz kwota 1 000 000 zł płatna w dniu sprzedaży) spółka będzie pokrywać z pieniędzy pochodzących z kredytu bądź z pożyczek udzielonych spółce przez wspólników i że te pożyczki będą zabezpieczone hipotekami ustanowionymi przed hipotekami powoda. Członkowie zarządu spółki (...)(A. W.i J. S.) poinformowali powoda na umowie przedwstępnej, iż na zakup nieruchomości (raty płatne w lutym 2012 r. i 2013 r.) zamierzają zaciągnąć kredyt w Banku (...) w O.. Chwalili się dobrymi relacjami z tym właśnie Bankiem z uwagi na długoletnią współpracę Banku ze wspólnikami spółki ((...)oraz (...)). Z rozmów tych wynikało, że spółka (...)posiada swoje środki na pokrycie rat wymagalnych w dniu podpisania umowy przedwstępnej i umowy przyrzeczonej. Na kolejne raty spółka miała zaciągnąć kredyt. Powód mając świadomość, iż pierwsza i druga rata pochodzi ze środków spółki, a kolejne raty zostaną pokryte z kredytu bankowego zgodził się, aby w przypadku otrzymania środków z kredytu, kredytodawca zabezpieczył swoje wierzytelności w stosunku do spółki hipoteką. Takie rozwiązanie było dla powoda do przyjęcia, gdyż hipoteka obciążałaby nieruchomość w sytuacji, kiedy należności powoda zostałyby zaspokojone ze środków pochodzących z kredytu. Z uwagi na niepewność w otrzymaniu przez spółkę kredytu, jak również po to, aby nie blokować spółce możliwości otrzymania kredytu wpisem hipotecznym w księdze wieczystej, powód zgodził się zabezpieczyć swoje należności w postaci wpisu hipoteki na nieruchomości powstałej poprzez wyodrębnienie w tym celu dwóch działek. Wobec powyższego skrajnie nielojalne i zwyczajnie niegodziwe są twierdzenia pozwanych, iż powód miał pełną świadomość działań dłużnika i co więcej godził się na nie. Nadużyciem jest również twierdzenie, że sam fakt, iż pożyczkodawcą (kredytodawcą) nie był bank, a właściciele upadłej, wydaje się być okolicznością bez znaczenia dla świadomości po stronie powoda, że nieruchomość będzie obciążona hipotecznie. Wobec ustaleń, jakie poczyniły strony przy przedwstępnej umowie sprzedaży nieruchomości spółka dysponowała swoimi środkami na pokrycie I i II raty w łącznej kwocie 3 700 000 zł. Następnie spółka miała otrzymać kredyt na pokrycie kolejnych rat, a środki z kredytu miała przekazać sprzedającym. Zabezpieczeniem spłaty miała być hipoteka na nieruchomości. Dla zabezpieczenia swoich należności powód wynegocjował z kupującym hipotekę na wyodrębnionych działkach. Założenia były rozsądne i uwzględniały interesy obu stron umowy. Nieuczciwe postępowanie kupującego i jego wspólników uniemożliwiło pełne zabezpieczenie należności powoda, a sytuacji nadejścia terminu płatności kolejnych rat udaremniło ich skuteczną egzekucję. Istniej kolosalna różnica pomiędzy ustaleniami stron umowy sprzedaży a działaniami spółki (...), gdyż środki, jakie miały być środkami własnymi spółki, okazały się oprocentowanymi pożyczkami zabezpieczonymi hipotecznie, a twierdzenia o kredycie, o który miała starać się spółka, okazały się zwykłym oszustwem.

Jak wynika z treści umów pożyczek, hipoteka na zabezpieczenie spłaty pożyczek miała być wpisana na wniosek pożyczkodawcy. Fundamentalne znaczenia dla pokrzywdzenia wierzyciela ma fakt, że o potrzebie ustanowienia hipotek pozwani postanowili na miesiąc przed terminem płatności III raty za nieruchomość. Następnie 18 dni po złożeniu wniosku do sąd wieczystoksięgowego o dokonanie wpisu hipotek dłużnik wystosował do powoda pismo z dnia 07.02.2012 r., iż wobec negatywnej decyzji Banku w przedmiocie udzielenia kredytu zapłata raty wymagalnej w dniu 25.02.2012 r. jest zagrożona.

Powód podniósł, że pozew o uznanie za bezskuteczne względem wierzyciela oświadczenia o ustanowieniu hipoteki na nieruchomości dłużnika nie jest nowością dla sądownictwa. Nie ma znaczenia w sprawie, że:

- w ocenie pozwanych w wyniku zaskarżonych czynności ani żaden przedmiot nie wyszedł z majątku dłużnika ani też jego zobowiązania nie wzrosły,

- dłużnik zawierając umowy pożyczek zabezpieczone kwestionowanymi hipotekami uzyskał kwoty przekazane m.in. powodowi z tytułu sprzedaży nieruchomości.

Odnosząc się do zarzutu pozwanych dotyczącego przedwczesności powództwa powód wskazał, że legitymuje się tytułem wykonawczym przeciwko upadłemu dłużnikowi. Podniósł, że dla zastosowania art. 527 kc nie jest konieczne wykazanie, że nastąpiło ogłoszenie upadłości dłużnika. Wskazał, że niewypłacalność dłużnika w rozumieniu art. 527 kc oznacza stan majątku dłużnika, w którym egzekucja nie może przynieść zaspokojenia wierzytelności pieniężnej przysługującej przeciwko temu dłużnikowi. Dla skorzystania przez wierzyciela akcji pauliańskiej wystarczy wykazanie, że niemożliwe okazało się, wobec stanu majątku dłużnika, zaspokojenie wierzytelności tego wierzyciela. Ta okoliczność wynika jasno z ustaleń faktycznych tyczących niezaspokojenia wierzyciela i nieskuteczności egzekucji. Wobec powyższego twierdzenie, że powództwo jest przedwczesne, gdyż nie została jeszcze sporządzona lista wierzytelności, jest pozbawione podstaw.

Powód zakwestionował zarzut braku po jego stronie legitymacji czynnej.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

Spółka (...) sp. z o.o. powstała w 2000 r. Jej większościowym udziałowcem jest C. A.. Funkcję prezesa zarządu pełni A. W..

/ dowód: odpis z KRS – k. 69-76 /

Spółka Przedsiębiorstwo Budowlano- (...) sp. z o.o. powstała w 2001 r. Jej wspólnikami są C. A. oraz B. A.. Funkcję prezesa zarządu pełni A. W.. Prokurentem spółki jest J. S..

/ dowód: odpis z KRS – k. 77-83 /

Kilka lat temu Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) we W. zainteresowała się kupnem nieruchomości położonej we W. M. przy ul. (...) pod inwestycję budowlaną. W tej sprawie prezes zarządu tej Spółdzielni (...) prowadził rozmowy z (...), w efekcie czego doszło do podpisania umowy przedwstępnej sprzedaży. Ostatecznie Spółdzielnia zrezygnowała z zakupu tej nieruchomości, decydując się na inwestycję na innym terenie. W tej sytuacji E. P. zaproponował nabycie tej nieruchomości swojemu bratu S. P. (1) oraz K. J., którzy następnie zawarli z T. M. przedwstępna umowę sprzedaży. S. P. (1) oraz K. J. planowali po nabyciu nieruchomości wybudować na niej osiedle mieszkaniowe, przy udziale innych inwestorów.

Ponieważ T. M. uchylał się od zawarcia umowy przyrzeczonej powód wraz z K. J. wystąpili przeciwko niemu z pozwem w trybie art. 64 kc. Sprawa zakończyła się prawomocnym wyrokiem nakazującym T. M. złożenie oświadczenia woli o sprzedaży S. P. (1) oraz K. J. tej nieruchomości.

/ dowód: zeznania świadków: A. P. – e-protokół z dnia 18.11.2014 r.

00:01:26-00:42:24, E. P. – e-protokół z dnia 18.11.2014 r. 00:42:24-

01:21:00, J. L. – e-protokół z dnia 18.11.2014 r. 01:21:00-01:55:09,

P. W. – e-protokół z dnia 18.11.2014 r. 01:55:09-02:32:58; zeznania powoida

S. P. (1) – e-protokół z dnia 01.09.2015 r. 00.06.33-01.01.15 /

Po nabyciu nieruchomości S. P. (1) oraz K. J. nie przystąpili do realizacji zamierzonej inwestycji z powodu wycofania się inwestorów.

/ dowód: zeznania świadka A. P. /

W 2010 r. E. P.nawiązał kontakt z przedstawicielami pozwanych spółek (...)oraz J. S.składając im propozycję zakupu tej nieruchomości w celu wspólnego prowadzenia na niej przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...), (...) sp. z o.o.oraz Przedsiębiorstwo Budowlano- (...) sp. z o.o.inwestycji polegającej na budowie osiedla mieszkaniowego. Przez kilka miesięcy trwały negocjacje w tym zakresie, które prowadzili głównie E. P., J. L., A. W.oraz J. S.. W trakcie rozmów rozważano powołanie spółki celowej, omawiano jej warunki, zakres planowanej inwestycji jak również warunki zakupu nieruchomości. Ustalono, że Spółdzielnia Mieszkaniowa zajmie się poszukiwaniem nabywców mieszkań a następnie będzie pełnić rolę zarządcy, natomiast pozwani będą odpowiedzialni za wykonanie inwestycji oraz dostarczenie na nią środków finansowych. E. P.uczestniczył w tych negocjacjach także jako przedstawiciel S. P. (1).

/ dowód: zeznania świadków: A. P., E. P., J.

L., P. W., J. S. – e-protokół z dnia

21.04.2015 r. 00:01:03-00:55:00, C. A. – e-protokół z dnia 21.04.2015

r. 00:55:19-01:24:17; zeznania powoda S. P. (1); zeznania prezesa zarządu

pozwanych A. W. – e-protokół z dnia 01.09.2015 r. 01.02.16-02.22.29 /

W dniu 12.01.2011 r. doszło do spotkania przedstawicieli Spółdzielni Mieszkaniowej (...)oraz przedstawicieli pozwanych C. A.i A. W.z członkami zarządu Banku (...) w O., przedmiotem którego było uczestniczenie banku w finansowaniu tej inwestycji. W trakcie rozmów ustalono, że w celu realizacji inwestycji Spółdzielnia Mieszkaniowa (...), (...) sp. z o.o.oraz Przedsiębiorstwo Budowlano- (...) sp. z o.o.założą spółkę celową, wyposażą ją w grunt, natomiast bank zbuduje koncepcję jej finansowania. Inwestycja była szacowana na kwotę kilkudziesięciu milionów złotych, stąd przedstawiciele banku rozważali stworzenie konsorcjum z innym bankiem w celu jej kredytowania.

/ dowód: zeznania świadków: A. P., E. P., J.

L., P. W., K. O. – e-protokół z dnia 06.02.2015 r.

00:24:31-00:46-56, J. S., C. A.; zeznania

prezesa zarządu pozwanych A. W. /

W lutym 2011 r. Walne Zgromadzenie Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) nie wyraziło zgody na udział w tym przedsięwzięciu. W tej sytuacji pozwani zaproponowali wstąpienie do spółki Spółdzielni Mieszkaniowej (...), która wyraziła na to zgodę.

/ dowód: zeznania świadków: A. P., E. P., J.

L., C. A.; zeznania prezesa zarządu pozwanych A.

W. /

Na mocy umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zawartą dnia 28.02.2011 r. przed notariuszem J. J. (1)we W., rep. A nr (...), została zawiązana spółka (...)sp. z o.o. we W..

Kapitał zakładowy spółki został określony na kwotę 100 000 zł. Udziały w spółce zostały objęte przez:

- (...) sp. z o.o.– 35 udziałów o łącznej wartości nominalnej 35 000 zł,

- Przedsiębiorstwo Budowlano- (...) sp. z o.o. – 40 udziałów o łącznej wartości nominalnej 40 000 zł,

- Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) – 25 udziałów o łącznej wartości nominalnej 25 000 zł.

W skład pierwszego zarządu zostali powołani A. W. jako prezes oraz H. Ł. jako wiceprezes.

W dniu 21.01.2014 r. (...)sp. z o.o. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod (...).

/ dowód: odpis z KRS – k. 85-91; umowa spółki z o.o. z dnia 28.02.2011 r., rep. A nr (...) –

k. 453-457 /

W międzyczasie spadkobierca T. M. A. M.zakwestionował dokonany w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości przy ul. (...)wpis prawa własności na rzecz S. P. (1)oraz K. J., wnosząc apelację od postanowienia sądu w tym przedmiocie, a następnie złożył wniosek o zabezpieczenie przyszłego powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. W efekcie w dziale III księgi wieczystej wpisane zostało na rzecz A. M.ostrzeżenie o niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym przeciwko prawu własności (...)sp. z o.o. z siedzibą we W., jako następcy prawnego K. J.i S. P. (1). O wszystkich tych działaniach pozwani byli na bieżąco informowani, dostarczane były im także dokumenty z tym związane.

/ dowód: zeznania świadków: A. P., E. P., J.

L., P. W., J. S., C. A. /

Spółka Osiedle (...). z o.o. nie złożyła w Banku (...) w O.wniosku kredytowego.

/ dowód: zeznania świadka K. O. /

W dniu 02.03.2011 r. K. J.i S. P. (1)jako sprzedający oraz (...)sp. z o.o. we W.reprezentowana przez A. W.i J. S.jako kupujący zawarli przed notariuszem B. R.we W.przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości przy ul. (...)we W.w formie aktu notarialnego, rep. A nr (...).

K. J.i S. P. (1)podali, że dnia 09.03.2007 r. zawarli z T. M.przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości położonej we W., obręb M., przy ul. (...), składającą się z działek nr (...), wyrokiem z dnia 26.08.2008 r., I C 832/07, Sąd Okręgowy we Wrocławiu zobowiązał T. M.do złożenia oświadczenia woli o sprzedaży K. J.i S. P. (1)tej nieruchomości w udziałach po 1/2 części, apelacja T. M.od powyższego wyroku została oddalona przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 28.01.2009 r., I ACa 1094/08, działki nr (...)uległy podziałowi, a także, iż mają zamiar złożyć tego samego dnia oświadczenie o zakupie nieruchomości - § 1.

K. J.i S. P. (1)zobowiązali się sprzedać na rzecz (...)sp. z o.o. w organizacji we W.nieruchomość położoną we W., obręb M., przy ul. (...), składającą się z działek nr (...)(wcześniej nr (...)) w stanie wolnym od wszelkich obciążeń i roszczeń osób trzecich pod warunkiem nabycia przez nich w udziałach po 1/2 części własności tych

nieruchomości, a (...)sp. z o.o. zobowiązała się pod tym warunkiem

wskazane nieruchomość kupić - § 3.

K. J. i S. P. (2) zobowiązali się złożyć tego samego dnia oświadczenia o zakupie nieruchomości - § 3.

Strony ustaliły termin zawarcia umowy przyrzeczonej w ciągu 7 dni od dnia uprawomocnienia się wpisu K. J. i S. P. (1) do księgi wieczystej nr (...), jako współwłaścicieli po 1/2 części, jednak nie później niż do dnia 03.09.2011 r. pod rygorem odstąpienia przez kupującego od umowy i zwrotu na jego konto uiszczonej zaliczki - § 4.

Cena sprzedaży została ustalona na kwotę 14 000 000 zł, po 7 000 000 zł za każdy udział i miała być płatna następująco - § 5:

- 2 700 000 zł – tego samego dnia na konta sprzedających po 1 350 000 zł,

- 1 100 000 zł – po połowie na konta sprzedających w dniu zawarcia umowy przyrzeczonej,

- 4 500 000 zł – po połowie na konta sprzedających do dnia 25.02.2012 r.,

- 5 700 000 zł – po połowie na konta sprzedających do dnia 25.02.2013 r.

(...)sp. z o.o. w organizacji zobowiązała się ustanowić w umowie przyrzeczonej na działkach nr (...)o łącznej powierzchni 1, 0475 ha hipotekę do sumy 4 500 000 zł wpisaną na pierwszym miejscu na rzecz S. P. (1)celem zabezpieczenia zapłaty pozostałej do uiszczenia ceny sprzedaży za jego udział w nieruchomości - § 6.

Wydanie przedmiotu umowy w posiadanie kupującego już nastąpiło - § 7.

W trakcie sporządzania aktu notarialnego strony po raz pierwszy poruszyły temat sposobów zabezpieczenia tej transakcji, prowadząc negocjacje w tym zakresie. Powód domagał się ustanowienia na całej nieruchomości hipoteki na swoją rzecz, jednak reprezentanci nabywcy nie chcieli wyrazić na to zgody tłumacząc, że taki sposób zabezpieczenia uniemożliwi im uzyskanie pozytywnej decyzji kredytowej banku. Ostatecznie strony uzgodniły, że hipoteka przymusowa na rzecz S. P. (1) zostanie ustanowiona jedynie na części działek, wybranych wspólnie przez strony umowy. W tym celu działki te miały zostać wyodrębnione z nieruchomości i objęte nową księgą wieczystą. Jako formę zabezpieczenia dla K. J. wynegocjowano natomiast zwrotne przeniesienie na nią własności części nieruchomości bez jakichkolwiek obciążeń w razie niewywiązania się kupujących z obowiązku zapłaty na jej rzecz ceny sprzedaży.

Przy sporządzaniu przedwstępnej umowy sprzedaży strony dyskutowały ponadto na temat podejmowanych przez A. M. działań mających na celu zakwestionowanie przysługującego sprzedającym prawa własności nieruchomości, rozważając różne możliwości rozwiązania tej sytuacji. W tym celu dokonały szczegółowej analizy stanu

prawnego nieruchomości, dochodząc ostatecznie do wniosku, że starania A.

M. nie mogą odnieść zamierzonego przez niego skutku.

Pierwsza rata ceny sprzedaży miała zostać zapłacona ze środków własnych spółki (...), druga ze środków pochodzących z kredytu bankowego, natomiast trzecia z planowanych przyszłych zysków spółki pochodzących ze sprzedaży pierwszych mieszkań.

/ dowód: wypis aktu notarialnego z dnia 02.03.2011 r., rep. A nr (...) – k. 601-604; zeznania

świadków: A. P., E. P., J. L.,

C. A., P. W., B. R. – e-protokół z dnia

06.02.2015 r. 00:01:00-00:24:31; J. S.; zeznania powoda

S. P. (1); zeznania prezesa zarządu pozwanych A. W. /

Tego samego dnia Przedsiębiorstwo Budowlano- (...) sp. z o.o.we W., reprezentowane przez prezesa zarządu J. S.i członka zarządu K. B., jako pożyczkodawca oraz (...)sp. z o.o. we W.reprezentowane przez pełnomocnika E. C.jako pożyczkobiorca zawarli umowę pożyczki, na mocy której pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy pożyczki w kwocie 2 600 000 zł w celu dokonania wpłaty przez pożyczkobiorcę zaliczki za zakup nieruchomości położonej we W. M.składającej się z działek nr (...). Pożyczkobiorca zobowiązał się spożytkować kwotę pożyczki wyłącznie na cel wymieniony w umowie. Strony ustaliły, że kwota pożyczki zostaje oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu kwoty pożyczki wraz z naliczonymi odsetkami w terminie do dnia 31.12.2013 r. z możliwością wcześniejszej spłaty bądź przedłużenia spłaty w drodze aneksu. Ponadto strony umowy zgodnie postanowiły, że na wniosek pożyczkodawcy pożyczkobiorca – na zabezpieczenie wierzytelności pożyczkodawcy wynikającej z umowy, a to: spłaty pożyczki w kwocie 2 600 000 zł i oprocentowania umownego – ustanowi hipotekę do kwoty 3 189 000 zł na swojej zabudowanej nieruchomości położonej we W., ul. (...), obejmującej działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków prowadzi księgę wieczystą nr (...).

/ dowód: umowa pożyczki z dnia 02.03.2011 r. – k. 171 /

Dnia 20.04.2011 r. K. J.i S. P. (1)jako sprzedający oraz (...)sp. z o.o. reprezentowana przez prezesa zarządu A. W.i wiceprezesa zarządu J. S.jako kupujący zawarli przed notariuszem B. R.we W.przyrzeczoną umowę sprzedaży nieruchomości w formie

aktu notarialnego, rep. A nr (...).

W § 1 umowy K. J. i S. P. (1) oświadczyli, że są wpisani w księdze wieczystej nr (...) jako współwłaściciele w udziałach po 1/2 części, zabudowanej budynkiem mieszkalnym nieruchomości składającej się z działek nr (...) o łącznej powierzchni 4, 5942 ha położonej we W. obręb M., przy ul. (...), zaś podstawę nabycia stanowi wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 26.03.2008 r., sygn. akt I C 832/07, w którym sąd zobowiązał T. M. do złożenia oświadczenia woli o sprzedaży K. J. i S. P. (1) ww. nieruchomości, w udziałach po 1/2, prawomocny wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 28.01.2009 r., sygn. akt I ACa /08, oddalający apelację od wyroku z dnia 26.03.2008 r. oraz oświadczenie z dnia 02.03.2011 r. o zakupie nieruchomości. Sprzedający oświadczyli ponadto, że na podstawie aktu poświadczenia dziedziczenia następcą prawnym T. M. stał się A. M., że w dziale II księgi wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomości wpisana jest wzmianka o wniosku z dnia 25.03.2011 r. dotycząca skargi wniesionej przez A. M. na wpis z dnia 21.03.2011 r. K. J. i S. P. (1) do księgi wieczystej jako współwłaścicieli po 1/2 części oraz że nieprawomocnym postanowieniem z dnia 11.04.2011 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków utrzymał w mocy zaskarżony wpis z dnia 21.03.2011 r.

W § 2 strony umowy wyraziły wolę zawarcia umowy przyrzeczonej przy nieprawomocnym wpisie K. J. i S. P. (1) do księgi wieczystej jako współwłaścicieli, zmieniając tym samym § 4 przedwstępnej warunkowej umowy sprzedaży z dnia 02.03.2011 r.

W § 3 umowy A. W.i J. S.w imieniu (...)sp. z o.o. we W.oświadczyli, że znany jest im stan faktyczny i prawny nieruchomości oraz wyrazili wolę jej nabycia.

Na mocy § 5 umowy K. J.i S. P. (1)sprzedali (...)sp. z o.o. we W.wszystkie przysługujące im udziały w zabudowanej nieruchomości składającej się z działek nr (...)położonej we W.obręb M., przy ul. (...).

Cena sprzedaży została ustalona przez strony w § 6 umowy na kwotę 14 000 000 zł, po 7 000 000 zł za każdy udział 1/2 części. K. J.i S. P. (1)potwierdzili, że kwota 2 700 000 zł została już zapłacona, zaś kwota 1 100 000 zł miała zostać zapłacona w dniu podpisania umowy, z tym że kwota 550 000 zł na wskazane konto K. J., a kwota 550 000 zł na wskazane konto S. P. (1). Strony ustaliły dalej, że kwota 4 500 000 zł płatna będzie po połowie na wskazane konta sprzedających do dnia 25.02.2012 r., zaś pozostała kwota 5 700 000 zł – po połowie na wskazane konta sprzedających do dnia 25.02.2013 r. W zakresie obowiązku zapłaty tych kwot A. W.i J. S.w imieniu (...)sp. z o.o. poddali się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt 4 kpc.

W § 8 umowy A. W.i J. S.w imieniu (...)sp. z o.o. ustanowili na działkach nr (...), których łączna powierzchnia wynosi 1,0475 ha, hipotekę do kwoty 4 500 000 zł, wpisaną na pierwszym miejscu, na rzecz S. P. (1), celem zabezpieczenia zapłaty pozostałej do uiszczenia części ceny sprzedaży, za jego udział w nieruchomości.

W § 11 umowy został zawarty wniosek o wpisanie w dziale II księgi wieczystej nr (...) (...)sp. z o.o. jako właściciela, a następnie odłączenie z tej księgi wieczystej działek nr (...)i założenie dla nich nowej księgi wieczystej i wpis w niej w dziale IV hipoteki do kwoty 4 500 000 zł na rzecz S. P. (1), wpisanej na pierwszym miejscu.

/ dowód: wypis aktu notarialnego z dnia 20.04.2011 r., rep. A nr (...) – k. 92-96 /

Po zawarciu przyrzeczonej umowy sprzedaży Osiedle (...). z o.o. rozpoczęła przyszłą inwestycję poprzez zlecenie jej projektu.

/ dowód: zeznania świadka C. A. /

Dnia 27.04.2011 r. (...) sp. z o.o.we W.reprezentowana przez prezesa zarządu A. W.jako pożyczkodawca oraz (...)sp. z o.o. we W.reprezentowana przez pełnomocnika E. C.jako pożyczkobiorca zawarli umowę pożyczki, na mocy której pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy pożyczki w kwocie 20 000 zł w celu dokonania bieżących opłat związanych z zakupem nieruchomości położonej we W. M., składającej się z działek nr (...). Pożyczkobiorca zobowiązał się spożytkować kwotę pożyczki wyłącznie na cel określony w umowie. Strony ustaliły, że kwota pożyczki zostaje oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu kwoty pożyczki wraz z naliczonymi odsetkami w terminie do dnia 31.12.2013 r. z możliwością wcześniejszej spłaty bądź przedłużenia spłaty w drodze aneksu. Ponadto strony umowy zgodnie postanowiły, że na wniosek pożyczkodawcy pożyczkobiorca – na zabezpieczenie wierzytelności pożyczkodawcy wynikającej z umowy, a to: spłaty pożyczki w kwocie 20 000 zł i oprocentowania umownego – ustanowi hipotekę do kwoty 24 300 zł na swojej zabudowanej nieruchomości położonej we W., ul. (...), obejmującej działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków prowadzi księgę wieczystą nr (...).

/ dowód: umowa pożyczki z dnia 27.04.2011 r. – k. 162 /

Tego samego dnia Przedsiębiorstwo Budowlano- (...) sp. z o.o.we W., reprezentowana przez prezesa zarządu J. S.i członka zarządu K. B.jako pożyczkodawca oraz (...)sp. z o.o. we W.reprezentowana przez pełnomocnika E. C.jako pożyczkobiorca zawarli umowę pożyczki, na mocy której pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy pożyczki w kwocie 20 000 zł w celu dokonania bieżących opłat związanych z zakupem nieruchomości położonej we W. M.składającej się z działek nr (...). Pożyczkobiorca zobowiązał się spożytkować kwotę pożyczki wyłącznie na cel wymieniony w umowie. Strony ustaliły, że kwota pożyczki zostaje oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu kwoty pożyczki wraz z naliczonymi odsetkami w terminie do dnia 31.12.2013 r. z możliwością wcześniejszej spłaty bądź przedłużenia spłaty w drodze aneksu. Ponadto strony umowy zgodnie postanowiły, że na wniosek pożyczkodawcy pożyczkobiorca – na zabezpieczenie wierzytelności pożyczkodawcy wynikającej z umowy, a to: spłaty pożyczki w kwocie 20 000 zł i oprocentowania umownego – ustanowi hipotekę do kwoty 24 300 zł na swojej zabudowanej nieruchomości położonej we W., ul. (...), obejmującej działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków prowadzi księgę wieczystą nr (...).

/ dowód: umowa pożyczki z dnia 27.04.2011 r. – k. 170 /

Dnia 04.07.2011 r. (...) sp. z o.o.we W.reprezentowana przez prezesa zarządu A. W.jako pożyczkodawca oraz (...)sp. z o.o. we W.reprezentowana przez pełnomocnika E. C.jako pożyczkobiorca zawarli umowę pożyczki, na mocy której pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy pożyczki w kwocie 15 000 zł w celu sfinansowania bieżącej działalności pożyczkobiorcy. Strony ustaliły, że kwota pożyczki zostaje oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku a odsetki wymagalne będą wraz ze spłatą całej kwoty pożyczki. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu kwoty pożyczki wraz z naliczonymi odsetkami w terminie do dnia 31.12.2013 r. z możliwością wcześniejszej spłaty bądź przedłużenia spłaty w drodze aneksu.

Ponadto strony umowy zgodnie postanowiły, że na wniosek pożyczkodawcy pożyczkobiorca – na zabezpieczenie wierzytelności pożyczkodawcy wynikającej z umowy, a to: spłaty pożyczki w kwocie 15 000 zł i oprocentowania umownego – ustanowi hipotekę do kwoty 17 900 zł na swojej zabudowanej nieruchomości położonej we W., ul. (...), obejmującej działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków prowadzi księgę wieczystą nr (...).

/ dowód: umowa pożyczki z dnia 04.07.2011 r. – k. 161 /

Tego samego dnia Przedsiębiorstwo Budowlano- (...) sp. z o.o.we W., reprezentowana przez prezesa zarządu J. S.i członka zarządu K. B.jako pożyczkodawca oraz (...)sp. z o.o. we W.reprezentowana przez pełnomocnika E. C.jako pożyczkobiorca zawarli umowę pożyczki, na mocy której pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy pożyczki w kwocie 100 000 zł w celu realizacji bieżącej działalności pożyczkobiorcy. Strony ustaliły, że kwota pożyczki zostaje oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu kwoty pożyczki wraz z naliczonymi odsetkami w terminie do dnia 31.12.2013 r. z możliwością wcześniejszej spłaty bądź przedłużenia spłaty w drodze aneksu. Ponadto strony umowy zgodnie postanowiły, że na wniosek pożyczkodawcy, pożyczkobiorca – na zabezpieczenie wierzytelności pożyczkodawcy wynikającej z umowy, a to: spłaty pożyczki w kwocie 100 000 zł i oprocentowania umownego – ustanowi hipotekę do kwoty 150 000 zł na swojej zabudowanej nieruchomości położonej we W., ul. (...), obejmującej działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków prowadzi księgę wieczystą nr (...).

/ dowód: umowa pożyczki z dnia 04.07.2011 r. – k. 169 /

Jesienią 2011 r. przedstawiciele (...)sp. z o.o. przeprowadzili z przedstawicielem (...) Banku S.A. P. D.rozmowę w sprawie udzielenia kredytu na częściowe sfinansowanie zakupu przedmiotowej nieruchomości. Zgodnie ze wstępnymi ustaleniami wkład własny spółki miał wynieść 30 %, natomiast bank miał sfinansować zapłatę drugiej raty. Środki na uregulowanie pozostałej ceny sprzedaży miały natomiast pochodzić z zysku wypracowanego przez spółkę. Planowano, że zabezpieczeniem spłaty kredytu będzie poręczenie wspólników (...)sp. z o.o. oraz hipoteka na rzecz banku ustanowiona na zakupionych w kwietniu 2011 r. nieruchomościach. W grudniu 2011 r. doszło do kolejnego spotkania przedstawiciela (...)Banku z przedstawicielami (...)sp. z o.o., w trakcie którego A. W.poinformował P. D.o dokonanych w dziele III ksiąg wieczystych wpisach o niezgodności stanu prawnego księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. W tej sytuacji bank zaproponował podjęcie negocjacji w sprawie kredytu do czasu wykreślenia tych wzmianek.

/ dowód: zeznania świadka P. D. – e-protokół z dnia 21.04.2015 r. 01:24:18-01:39:35 /

Dnia 06.12.2011 r. (...) sp. z o.o.we W.reprezentowana przez prezesa zarządu A. W.jako pożyczkodawca oraz (...)sp. z o.o. we W.reprezentowana przez pełnomocnika E. C.jako pożyczkobiorca zawarli umowę pożyczki, na mocy której pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy pożyczki w kwocie 20 000 zł w celu sfinansowania bieżącej działalności pożyczkobiorcy. Strony ustaliły, że kwota pożyczki zostaje oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku a odsetki wymagalne będą wraz ze spłatą całej kwoty pożyczki. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu kwoty pożyczki wraz z naliczonymi odsetkami w terminie do dnia 31.12.2013 r. z możliwością wcześniejszej spłaty bądź przedłużenia spłaty w drodze aneksu.

Ponadto strony umowy zgodnie postanowiły, że na wniosek pożyczkodawcy, pożyczkobiorca – na zabezpieczenie wierzytelności pożyczkodawcy wynikającej z umowy, a to: spłaty pożyczki w kwocie 20 000 zł i oprocentowania umownego – ustanowi hipotekę do kwoty 23 300 zł na swojej zabudowanej nieruchomości położonej we W., ul. (...), obejmującej działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków prowadzi księgę wieczystą nr (...).

/ dowód: umowa pożyczki z dnia 06.12.2011 r. – k. 160 /

Na początku stycznia 2011 r. Osiedle (...). z o.o. złożyła w (...) Banku S.A. wniosek o kredyt na kwotę 5 000 000 zł.

/ dowód: zeznania świadka P. D. /

Dnia 20.01.2012 r. (...) sp. z o.o.we W.reprezentowana przez prezesa zarządu A. W.jako pożyczkodawca oraz (...)sp. z o.o. we W.reprezentowana przez pełnomocnika E. C.jako pożyczkobiorca zawarli umowę pożyczki, na mocy której pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy pożyczki w kwocie 10 000 zł w celu sfinansowania bieżącej działalności pożyczkobiorcy. Strony ustaliły, że kwota pożyczki zostaje oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku a odsetki wymagalne będą wraz ze spłatą całej kwoty pożyczki. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu kwoty pożyczki wraz z naliczonymi odsetkami w terminie do dnia 31.12.2013 r. z możliwością wcześniejszej spłaty bądź przedłużenia spłaty w drodze aneksu.

Ponadto strony umowy zgodnie postanowiły, że na wniosek pożyczkodawcy pożyczkobiorca – na zabezpieczenie wierzytelności pożyczkodawcy wynikającej z umowy, a to: spłaty pożyczki w kwocie 10 000 zł i oprocentowania umownego – ustanowi hipotekę do kwoty 13 000 zł na swojej zabudowanej nieruchomości położonej we W., ul. (...), obejmującej działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków prowadzi księgę wieczystą nr (...).

/ dowód: umowa pożyczki z dnia 20.01.2012 r. – k. 159 /

W dniu 20.01.2012 r. A. W.oraz J. S.działający w imieniu i na rzecz (...)sp. z o.o. we W.złożyli przed notariuszem J. J. (1)we W.w formie aktu notarialnego, rep. A nr (...), oświadczenie o ustanowieniu na należącej do reprezentowanej spółki zabudowanej nieruchomości gruntowej obejmującej działki nr (...)położone we W., obręb M., objętej księgą wieczystą nr (...), na rzecz (...) sp. z o.o.we W.:

1. hipoteki umownej do kwoty 1 717 000 zł na zabezpieczenie wierzytelności (...) sp. z o.o.z tytułu pożyczki w kwocie 1 400 000 zł udzielonej (...)sp. z o.o. umową z dnia 02.03.2011 r. i oprocentowania umownego wynoszącego 8 % w stosunku rocznym,

2. hipotekę umowną do kwoty 24 300 zł na zabezpieczenie wierzytelności - (...) sp. z o.o.z tytułu pożyczki w kwocie 20 000 zł udzielonej (...)sp. z o.o. umową z dnia 27.04.2011 i oprocentowania umownego wynoszącego 8% w stosunku rocznym,

3. hipotekę umowną do kwoty 17 900 zł na zabezpieczenie wierzytelności (...) sp. z o.o.z tytułu pożyczki w kwocie 15 000 zł udzielonej (...)sp. z o.o. umową z dnia 04.07.2011 r. i oprocentowania umownego wynoszącego 8 % w stosunku rocznym,

4. hipotekę umowną do kwoty 23 300 zł na zabezpieczenie wierzytelności (...)-

Developer sp. z o.o. z tytułu pożyczki w kwocie 20 000 zł udzielonej (...)sp. z o.o. umową z dnia 6.12.2011 r. i oprocentowania umownego wynoszącego 8 % w stosunku rocznym,

na warunkach szczegółowo określonych w powołanych umowach pożyczek.

/ dowód: wypis aktu notarialnego z dnia 20.01.2012 r., rep. A nr (...) – k. 155-158 /

Tego samego dnia A. W.oraz J. S.działający w imieniu i na rzecz (...)sp. z o.o. we W.złożyli przed notariuszem J. J. (1)we W.w formie aktu notarialnego, rep. A nr (...), oświadczenie o ustanowieniu na należącej do reprezentowanej spółki zabudowanej nieruchomości gruntowej obejmującej działki nr (...)położone we W., obręb M., objętej księgą wieczystą nr (...), ustanowili na rzecz Przedsiębiorstwa Budowlano- (...) sp. z o.o.we W.:

1. hipotekę umowną do kwoty 3 189 000 zł na zabezpieczenie wierzytelności Przedsiębiorstwa Budowlano- (...) sp. z o.o.z tytułu pożyczki w kwocie 2 600 000 zł udzielonej (...)sp. z o.o. umową z dnia 02.03.2011 r. i oprocentowania umownego wynoszącego 8 % w stosunku rocznym,

2. hipotekę umowną do kwoty 24 300 zł na zabezpieczenie wierzytelności Przedsiębiorstwa Budowlano- (...) sp. z o.o.z tytułu pożyczki w kwocie 20 000 zł udzielonej (...)sp. z o.o. umową z dnia 27.04.2011 i oprocentowania umownego wynoszącego 8% w stosunku rocznym,

3. hipotekę umowną do kwoty 150 000 zł na zabezpieczenie wierzytelności Przedsiębiorstwa Budowlano- (...) sp. z o.o.z tytułu pożyczki w kwocie 100 000 zł udzielonej (...)sp. z o.o. umową z dnia 04.07.2011 r. i oprocentowania umownego wynoszącego 8 % w stosunku rocznym,

na warunkach szczegółowo określonych w powołanych umowach pożyczek.

/ dowód: wypis aktu notarialnego z dnia 20.01.2012 r., rep. A nr (...) – k. 163-167 /

W dniach 16.03.2012 r., 04.04.2012 r., 24.07.2012 r., 05.06.2013 r., 16.12.2013 r., (...) sp. z o.o.jako pożyczkodawca oraz (...)sp. z o.o. zawarli kolejne umowy pożyczki opiewające kolejno na 10 000 zł, 60 000 zł, 122 000 zł, 36 900 zł, 10 000 zł w celu sfinansowania bieżącej działalności pożyczkobiorcy. Strony przewidziały ustanowienie zabezpieczenia hipotecznego na nieruchomości obejmującej działki nr (...)oraz na nieruchomości obejmującej działki nr (...).

/ dowód: umowy pożyczki – k. 381-385 /

Przedsiębiorstwo Budowlano- (...) sp. z o.o.dokonała na rachunek bankowy (...)sp. z o.o. z tytułu zawartych umów pożyczek następujących wpłat:

- w dniu 01.03.2011 r. kwoty 2 600 000 zł,

- w dniu 04.05.2011 r. kwoty 20 000 zł,

- w dniu 05.07.2011 r. kwoty 100 000 zł,

- w dniu 04.04.2012 r. kwoty 1 000 000 zł.

/ dowód: potwierdzenia przelewów – k. 368-371 /

(...) sp. z o.o.dokonała na rachunek bankowy (...)sp. z o.o. z tytułu zawartych umów pożyczek następujących wpłat:

- w dniu 01.03.2011 r. kwoty 140 000 zł,

- w dniu 04.05.2011 r. kwoty 20 000 zł,

- w dniu 05.07.2011 r. kwoty 15 000 zł,

- w dniu 06.12.2011 r. kwoty 20 000 zł,

- w dniu 20.01.2012 r. kwoty 10 000 zł,

- w dniu 16.03.2012 r. kwoty 10 000 zł,

- w dniu 05.04.2012 r. kwoty 60 000 zł,

oraz w dniu 18.12.2013 r. wpłaty gotówkowej w kwocie 10 000 zł,

a nadto w dniu 05.06.2013 r. przelewu w kwocie 36 900 zł na rachunek (...) Przedsiębiorstwa (...)za fakturę (...)w imieniu (...).

/ dowód: potwierdzenia przelewów i wpłaty gotówkowej – k. 372-380 /

Pismem z dnia 07.02.2012 r. (...)sp. z o.o. poinformowała powoda oraz K. J., że istnieją przeszkody w uzyskaniu odpisu z księgi wieczystej o nr (...)bez obciążeń związanych z zakupem objętej tą księgą nieruchomości na M.. Wskazała, że z inicjatywy pełnomocnika A. M.wszczynane są postępowania sądowe z wpisaniem wzmianek do ww. księgi wieczystej oraz wydane zostało postanowienie sądu niekorzystne dla (...) sp. z o.o. (...), że bank mający udzielić kredytu na zapłatę kolejnej raty przypadającej na dzień 25.02.2012 r. odmawia uruchomienia kredytu do czasu „wyczyszczenia” istniejących wzmianek o toczących się postępowaniach i stąd zagrożony jest termin uiszczenia tej raty. Spółka wskazała też, że z tej samej przyczyny nie może podjąć wiążących decyzji związanych z budową (...) na działkach objętych tą księgą wieczystą. Jednocześnie spółka wezwała powoda oraz K. J.do podjęcia takich działań aby zakupiona nieruchomość nie była zagrożona ze strony A. M., dodając, że do tego czasu nie ma możliwości zapłaty raty.

/ dowód: pismo z dnia 07.02.2012 r. – k. 101 /

Pismem z dnia 29.02.2012 r. (...) Bank S.A.poinformował A. W.jako prezesa zarządu (...)sp. z o.o., że w trakcie analizy złożonego przez spółkę wniosku kredytowego na kwotę 5 000 000 zł, którego przeznaczeniem była budowla osiedla mieszkaniowego, stwierdzono w księgach wieczystych (...)proponowanych na zabezpieczenie transakcji wzmianki w dziale III o roszczeniach osób trzecich i w związku z tym nieruchomości te nie mogą stanowić zabezpieczenia wnioskowanego kredytu do czasu wykreślenia wzmianek z działu III ksiąg wieczystych. Jednocześnie bank poinformował, że proces kredytowy zostaje przerwany do czasu wyjaśnienia sprawy.

/ dowód: pismo (...) Bank S.A. z dnia 29.02.2012 r. – k. 104 /

(...) Bank S.A. odmówił udzielenia kredytu Osiedlu (...) sp. z o.o. z uwagi na wpisy w dziale III ww. ksiąg wieczystych oraz niedostarczenie przez spółkę kompletu wymaganych dokumentów, a zwłaszcza pozwolenia na budowę.

/ dowód: zeznania świadka P. D. /

Postanowieniem z dnia 08.03.2012 r., VI Co 649/12, Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków nadał klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu z dnia 20.04.2011 r., rep. A nr (...) w zakresie § 6 pkt 3 tego aktu, na mocy którego dłużnik (...)sp. z o.o. we W.powinien zapłacić wierzycielowi S. P. (1)2 250 000 zł w terminie do dnia 25.02.2012 r.

/ dowód: postanowienie z dnia 08.03.2012 r. – k. 97 /

W dniu 03.04.2012 r. (...)sp. z o.o. we W.oraz S.

P. zawarli ugodę, której przedmiotem było wymagalne roszczenie S. P. (1) oraz K. J. z tytułu zapłaty raty wynikającej z umowy sprzedaży nieruchomości z dnia 20.04.2011 r. w wysokości 4 500 000 zł, której termin płatności upłynął w dniu

4 500 000 zł.

W § 1 ugody strony oświadczyły, że na podstawie ww. umowy S. P. (1)oraz K. J.przysługuje względem (...)sp. z o.o. wierzytelność pieniężna w łącznej kwocie 10 200 000 zł płatna po 5 100 000 zł na rzecz każdego z wierzycieli, wymagalna na dzień zawarcia ugody w zakresie kwoty 4 500 000 zł.

W § 2 ust. 1 ugody (...)sp. z o.o. zobowiązała się zapłacić na rzecz wierzycieli kwotę 4 500 000 zł w ten sposób, że kwotę 100 000 zł w nieprzekraczalnym terminie do dnia 05.04.2012 r., po 500 000 zł na rachunek bankowy każdego z wierzycieli , zaś pozostałą kwotę 3 500 000 zł w nieprzekraczalnym terminie do dnia 30.06.2012 r., po 1 750 000 zł na rachunek każdego z wierzycieli.

W § 2 ust. 1 strony postanowiły, że ugodą nie dokonują zmiany terminu płatności wierzytelności nią objętych i dłużnik wraz z zapłatą poszczególnych rat powiększy je o kwotę należnych odsetek ustawowych za zwłokę liczonych od dnia następującego po dniu wskazanym w umowie sprzedaży jako termin zapłaty, do dnia zapłaty.

W § 2 ust. 4 ugody strony uzgodniły, że w przypadku wszczęcia przeciwko któremukolwiek z wierzycieli egzekucji z wniosku A. M.lub jego następców prawnych lub wytoczenia przez A. M.lub jego następców prawnych przeciwko któremukolwiek z wierzycieli powództwa w sprawie związanej z zawarciem bądź realizacją umowy sprzedaży nieruchomości, której stroną byli A. M.i wierzyciele, (...)sp. z o.o. zobowiązuje się wyłożyć kwotę nie mniejszą niż 100 000 zł na pokrycie przyszłych kosztów procesu oraz ewentualnych kosztów zastępstwa procesowego w terminie 2 dni od dnia powiadomienia jej o zaistnieniu tego faktu przez wierzyciela, a w przypadku, gdyby niezbędne koszty przekroczyły 100 000 zł, dłużnik zobowiązał się do dokonania wpłaty równej kwocie niezbędnych kosztów, po przedstawieniu przez wierzycieli ich wyliczenia; koszty zapłacone z tego tytułu miały zostać zaliczone przez wierzycieli na poczet zapłaty należności będącej przedmiotem ugody.

W § 2 ust. 6 strony oświadczyły, że zawarcie ugody nie dotyczy i nie wpływa na termin wymagalności zapłaty czwartej raty wynikającej z umowy sprzedaży z dnia 20.04.2011 r. przysługującej wierzycielom w łącznej kwocie 5 700 000 zł.

W § 3 ust. 1 strony ustaliły m.in., że ugoda stanowi całość uzgodnień między nimi i uchyla wszelkie poprzedzające je porozumienia i uzgodnienia, pisemne i ustne, a dotyczące przedmiotu ugody oraz ostatecznie reguluje rozliczenia stron związane z objętym nią długiem (...)sp. z o.o. wobec S. P. (1).

W § 3 ust. 2 strony uzgodniły, że w przypadku niewywiązania się przez dłużnika z obowiązku terminowej spłaty należności i kosztów objętych ugodą, ugoda traci moc, a całość roszczenia staje się natychmiast wymagalna.

/ dowód: ugoda z dnia 03.04.2012 r. – k. 102-103 /

W dniu 04.04.2012 r. Przedsiębiorstwo Budowlano- (...) sp. z o.o.we W.reprezentowana przez prezesa zarządu J. S.i członka zarządu K. B.jako pożyczkodawca oraz (...)sp. z o.o. we W.reprezentowana przez pełnomocnika E. C.jako pożyczkobiorca zawarli umowę pożyczki, na mocy której pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy pożyczki w kwocie 1 000 000 zł w celu dokonania przez pożyczkobiorcę zapłaty kolejnej raty ceny za zakup w dniu 20.04.2011 r. nieruchomości położonej we W. M.składającej się z działek nr (...). Pożyczkobiorca zobowiązał się spożytkować kwotę pożyczki wyłącznie na cel wymieniony w umowie. Strony ustaliły, że kwota pożyczki zostaje oprocentowana w wysokości 8 % w skali roku. Pożyczkobiorca zobowiązał się do zwrotu kwoty pożyczki wraz z naliczonymi odsetkami w terminie do dnia 31.12.2013 r. z możliwością wcześniejszej spłaty bądź przedłużenia spłaty w drodze aneksu. Ponadto strony umowy zgodnie postanowiły, że na wniosek pożyczkodawcy pożyczkobiorca – na zabezpieczenie wierzytelności pożyczkodawcy wynikającej z umowy, a to: spłaty pożyczki w kwocie 1 000 000 zł i oprocentowania umownego – ustanowi hipotekę do kwoty 1 200 000 zł na swojej zabudowanej nieruchomości położonej we W., ul. (...), obejmującej działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków prowadzi księgę wieczystą nr (...).

/ dowód: umowa pożyczki z dnia 04.04.2012 r. – k. 168 /

Pismem z dnia 24.05.2012 r. S. P. (1), powołując się na postanowienia ugody z dnia 03.04.2012 r., zawiadomił (...)sp. z o.o., iż w dniu 22.05.2012 r. otrzymał postanowienie sądu o przekazaniu sprawy innemu sądowi według właściwości, wydane w sprawie wszczętej z wniosku A. M.przeciwko niemu o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu, wnosząc o dokonanie z tego powodu na jego rachunek bankowy wpłaty kwoty 100 000 zł w terminie 2 dni.

/ dowód: pismo z dnia 24.05.2012 r. – k. 179 /

W odpowiedzi pismem z dnia 29.05.2012 r. zarząd (...)sp. z o.o. poinformował, że powołane przez powoda postanowienie nie daje podstaw do wydatkowania

kwoty 100 000 zł.

/ dowód: pismo z dnia 29.05.2012 r. – k. 177 /

Pismem z dnia 31.05.2012 r. (...)sp. z o.o. ponownie zwróciła się do S. P. (1)oraz K. J.o podjęcie stosownych działań mających na celu doprowadzenie do sytuacji, w której zakupiona nieruchomość nie będzie zagrożona działaniami A. M., wskazując, że z powodu tych działań nie może uzyskać kredytu na zapłatę kolejnej raty, a ponadto ponosi duże straty finansowe z powodu poczynionych nakładów na zagospodarowanie gruntu, z którego nie może osiągnąć zysku.

/ dowód: pismo z dnia 31.05.2012 r. – k. 181 /

W odpowiedzi pismem z dnia 14.06.2012 r. powód zwrócił uwagę, że adnotacja o wpływie wniosku A. M.o wpisanie ostrzeżenia widniała w księdze wieczystej od jesieni ubiegłego, wobec czego wpis ostrzeżenia nie powinien być zaskoczeniem. Przypomniał, że podczas negocjacji (...)sp. z o.o. była na bieżąco informowana o poczynaniach pełnomocnika A. M., a pomimo to zdecydowała się zawrzeć przyrzeczoną umowę sprzedaży jeszcze przed uprawomocnieniem się wpisu w dziale II księgi wieczystej prawa własności sprzedających. Przypomniał również, że spółka miała wystosować do A. M.wezwanie do zaniechania bezpodstawnych działań mających na celu obciążanie księgi wieczystej ze wskazaniem, że będzie dochodzić od A. M.odszkodowania. Wskazał, że spółka nie zrobiła nic, aby A. M.zaprzestał swoich działań przeciwko spółce.

Poinformował, że pomimo faktu, że ugoda przestała obowiązywać wobec odmowy zapłaty kwoty 100 000 zł umożliwia spółce zapłatę zaległej raty w terminie do dnia 30.06.2012 r.

/ dowód: pismo z dnia 14.06.2012 r. – k. 182 /

W dniu 18.07.2012 r. S. P. (1)złożył Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej T. W.wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi (...)sp. z o.o. we W., w oparciu o tytuł wykonawczy – akt notarialny z dnia 20.04.2011 r., zaopatrzony w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków z dnia 08.03.2012 r., w celu wyegzekwowania kwoty 1 750 000 zł tytułem należności głównej oraz kosztów postępowania sądowego oraz egzekucyjnego. Postępowanie egzekucyjne było prowadzone pod sygn.. akt KM 2260/12. Egzekucja została skierowana m.in. do nieruchomości dłużnika położonych we W., obręb M.przy ul. (...), objętych księgami wieczystymi nr (...). W toku postępowania na zlecenie komornika został sporządzony operat szacunkowy nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...), a składającej się z działek nr (...), w którym wartość rynkowa nieruchomości została określona na kwotę 4 336 440 zł.

Postanowieniem z dnia 11.10.2012 r., I C 1161/12, Sąd Okręgowy we Wrocławiu zawiesił postępowanie egzekucyjne w trybie zabezpieczenia powództwa wniesionego przez dłużnika o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności.

/ dowód: dokumenty w aktach KM 2260/12; zawiadomienia o wszczęciu egzekucji z dnia

18.07.2012 r. – k. 99-100; operat szacunkowy – k. 105-124 /

Postanowieniem z dnia 06.05.2013 r., VI Co 851/13, Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków nadał klauzulę aktowi notarialnemu z dnia 20.04.2011 r., rep. A nr (...), co do § 6 tego aktu, na mocy którego dłużnik (...)sp. z o.o. we W.ma zapłacić wierzycielowi S. P. (1)2 850 000 zł do dnia 25.02.2013 r.

/ dowód: postanowienie z dnia 06.05.2013 r. – k. 98 /

Wyrokiem z dnia 14.08.2013 r., I C 1161/12, Sąd Okręgowy we Wrocławiu oddalił powództwo wniesione przez (...)sp. z o.o. we W.przeciwko K. J.i S. P. (1)o pozbawienie w całości tytułu wykonawczego w postaci aktu notarialnego z dnia 20.04.2011 r., rep. A nr (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 223.05.2012 r., VI Co 959/12.

/ dowód: kopia wyroku z dnia 14.08.2013 r., I C 1161/12 – k. 194-214 /

W grudniu 2013 r. A. M.przegrał sprawę o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Do tego czasu przedstawiciele spółki (...)wielokrotnie zapewniali powoda o chęci uregulowania kolejnych rat ceny sprzedaży wskazując, że jedyną przeszkodą do uzyskania środków na ten cel jest niepewność co do stanu prawnego nieruchomości, uniemożliwiająca zarówno uzyskanie kredytu, jak i

prowadzenie na niej zamierzonej inwestycji.

/ dowód: zeznania świadka A. P. /

Postanowieniem z dnia 15.01.2014 r., sygn. akt VIII GU 303/13, Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej VIII Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych ogłosił upadłość spółki (...)obejmującą likwidację majątku dłużnika oraz wyznaczył dla upadłego syndyka w osobie M. Ś..

/ dowód: odpis z KRS – k. 85-91 /

W dniu 12.02.2014 r. K. J.zgłosiła do masy upadłości (...)sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej swoją wierzytelność w łącznej kwocie 5 981 827, 40 zł, na którą składały się:

- kwota 5 100 000 zł, której obowiązek zapłaty wynikał z tytułu wykonawczego w postaci aktu notarialnego z dnia 20.04.2011 r, rep. A nr (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 23.05.2012 r. przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków, VI Co 959/12,

- kwota 293 301, 37 zł z tytułu odsetek liczonych od kwoty 2 250 000 zł od dnia 15.01.2013 r. do dnia ogłoszenia upadłości;

- kwota 328 882, 19 zł z tytułu odsetek liczonych od kwoty 2 850 000 zł od dnia 26.02.2013 r. do dnia ogłoszenia upadłości;

- kwota 259 643, 84 zł z tytułu odsetek liczonych od kwoty 2 250 000 zł od dnia 26.02.2012 r. do dnia 14.01.2013 r.

/ dowód: zgłoszenie wierzytelności z dnia 12.02.2014 r. – k. 314-315 /

W dniu 14.02.2014 r. - (...) sp. z o.o.we W.zgłosiła do masy upadłości (...)sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej wierzytelność pieniężną w kwocie 2 064 405, 98 zł wynikającą z udzielonych upadłemu w okresie od 02.03.2011 r. do 16.12.2013 r. pożyczek.

/ dowód: zgłoszenie wierzytelności z dnia 14.02.2014 r. – k. 321-323 /

W dniu 17.02.2014 r. S. P. (1)zgłosił do masy upadłości (...)sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej swoją wierzytelność w łącznej kwocie 5 434 946, 23 zł,

na którą składały się:

- kwota 1 750 000 zł tytułem zapłaty raty za zakup nieruchomości położonej we W., obręb M., przy ul. (...), której termin płatności przypadał do dnia 25.02.2012

r.,

- kwota 457 582,19 zł z tytułu odsetek ustawowych liczonych od kwoty 2 250 000 zł,

- kwota 2 850 000 zł tytułem zapłaty raty za zakup nieruchomości położonej we W., obręb M., przy ul. (...), której termin płatności przypadał do dnia 25.02.2013 r.,

- kwoty 362 379, 45 zł z tytułu odsetek ustawowych liczonych od kwoty 2 850 000 zł,

- kwota 14 984, 59 zł tytułem kosztów sądowych i egzekucyjnych.

/ dowód: zgłoszenie wierzytelności z dnia 17.02.2014 r. – k. 316-319 /

W dniu 17.02.2014 r. Przedsiębiorstwo Budowlano- (...) sp. z o.o.we W.zgłosiła do masy upadłości spółki (...)sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej wierzytelność pieniężną w kwocie 4 483 765, 51 zł wynikającą z udzielonych upadłemu w okresie od 02.03.2011 r. do 04.04.2012 r. pożyczek.

/ dowód: zgłoszenie wierzytelności z dnia 17.02.2014 r. – k. 324-326 /

W dniu 21.02.2014 r. A. M.zgłosił do masy upadłości (...)sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej wierzytelność w kwocie 6 481 400 zł należną od S. P. (1), będącego wierzycielem dłużnika.

/ dowód: zgłoszenie wierzytelności – k. 327-328 /

W postępowaniu upadłościowym Osiedle (...) sp. z o.o., VIII GUp 3/14, zostały prawomocnie uznane następujące wierzytelności:

- K. J. – 5 364 257, 53 zł – w kategorii IV i V,

- S. P. (1) – 5 379 242, 12 zł – w kategorii IV i V,

- zabezpieczone hipotecznie:

- do kwoty 4 500 000 zł – KW nr (...),

- do kwoty 2 250 000 zł – KW nr (...),

- do kwoty 2 850 000 zł – KW nr (...),

- (...) sp. z o.o.– 1 787 654, 25 zł – w kategorii IV I V,

- zabezpieczone hipotecznie:

- do kwoty 1 717 000 zł – KW nr (...),

- do kwoty 24 300 zł – KW nr (...),

- do kwoty 17 900 zł – KW nr (...),

- do kwoty 23 300 zł – KW nr (...),

- (...) sp. z o.o. – 3 341 738, 09 zł – w kategorii IV i V,

- zabezpieczone hipotecznie:

- do 3 189 000 zł – KW (...),

- do 24 300 zł – KW (...),

- do kwoty 150 000 zł – KW (...).

Syndyk masy upadłości odmówił uznania wierzytelności zgłoszonej przez A. M., jako nie pochodzącej od wierzyciela upadłego.

/ dowód: kopia postanowienia z dnia 12.08.2015 r., VIII GUp 3/14, VIII Guz 2/15 – k. 608-614;

kopia postanowienia z dnia 12.08.2015 r., VIII GUp 3/14, VIII Guz 5/15 – k. 615-621;

lista wierzytelności poz. 1-5 – k. 633-637 /

Dnia 30.03.2015 r. syndyk masy upadłości Osiedle (...) sp. z o.o. zawarł umowę sprzedaży nieruchomości wchodzących w skład masy upadłości za cenę 9 700 000 zł + VAT, w tym nieruchomości obejmującej działki nr (...), o pow. łącznej 3, 5467 ha – KW (...) – 7 429 424, 99 zł netto oraz nieruchomości obejmującej działki nr (...), o pow. łącznej 1, 0475 ha – KW (...) – 2 270 575, 01 zł netto.

/ dowód: pismo syndyka masy upadłości z dnia 31.08.2105 r. – k. 640-641 /

Syndyk masy upadłości Osiedle (...) sp. z o.o. przewiduje, iż koszty postępowania upadłościowego wyniosą ok. 500 000 zł bez podatku VAT.

/ dowód: wydruk wiadomości e-mail – k. 638-639 /

W skład masy upadłości Osiedle (...). z o.o. wchodziły jedynie nieruchomości nabyte od S. P. (1) i K. J., których wartość została oszacowania przez biegłego na kwotę 11 900 000 zł. Następnie ogłoszono przetarg na zakup tych nieruchomości, w toku którego nie zgłosił się żaden oferent. W tej sytuacji cena sprzedaży została obniżona do 9 700 000 zł netto i ogłoszono kolejny przetarg. W dniu 20.12.2014 r. syndyk zawarł z wyłonionym w drodze przetargu nabywcą przedwstępną

umowę sprzedaży tych nieruchomości.

Z uwagi na hipoteki wpisane w księgach wieczystych prowadzonych dla tych nieruchomości, przy podziale środków uzyskanych z ich sprzedaży wierzytelność powoda

zostanie zaspokojona do wysokości ok. 4 300 000 zł.

W sytuacji uznania przez Sąd za bezskuteczne ustanowienia hipotek umownych na rzecz - (...) sp. z o.o.oraz Przedsiębiorstwo Budowlano- (...) Sp. z o.o.podział funduszy uzyskanych ze sprzedaży masy upadłości pozwoliłby na zaspokojenie w całości uznanej w toku postępowania upadłościowego wierzytelności powoda.

/ dowód: informacja syndyka z dnia 11.03.2014 r. – k. 493-498; informacje dodatkowe do

sprawozdań finansowych i sprawozdania zarządu spółki – k. 458-465; protokół

zgromadzenia wspólników – k. 466; sprawozdanie finansowe – k. 498v-503; zeznania

świadka M. Ś. – e-protokół z dnia 03.02.2015 r. – k. 00:01:19-00:23:34 /

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie mogło zostać uwzględnione.

Powód wystąpił z żądaniem uznania za bezskuteczne wobec niego jako wierzyciela czynności prawnych dokonanych przez dłużnika (...)sp. z o.o. z pozwanymi (będącymi wspólnikami tejże spółki), czyli ze skargą pauliańską.

Zgodnie z art. 527 § 1 kc, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.

Powód dochodzący uznania czynności za bezskuteczną winien zatem wykazać następujące okoliczności stanowiące przesłanki skutecznej ochrony przy wykorzystaniu skargi pauliańskiej:

1) istnienie wierzytelności przysługującej mu wobec określonego dłużnika,

2) dokonania przez tego dłużnika z osobą trzecią będącą pozwanym w sprawie czynności prawnej skutkującej uzyskaniem przez tę osobę korzyści majątkowej,

3) pokrzywdzenie wierzycieli wskutek czynności prawnej dłużnika

4) dokonanie wskazanej czynności przez dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli,

5) złą wiarę osoby trzeciej, czyli jej wiedzę o takim działaniu dłużnika lub możliwości jej uzyskania przy zachowaniu należytej staranności.

W sytuacji powoda S. P. (1) wskazane przesłanki mogą zostać uznane za zaistniałe.

1) Istnienie wierzytelności.

Powód wykazał, iż jest wierzycielem spółki (...). Powód zawarł z tą spółką dnia 20.04.2011 r. umowę sprzedaży nieruchomości. Cena sprzedaży nie została w całości uiszczona, umowa przewidywała płatności ratalne, które nie zostały skutecznie wykonane przez kupującego pomimo upływu terminów przewidzianych w umowie sprzedaży. Powód przedłożył w formie aktu notarialnego zaopatrzonego zresztą w klauzulę wykonalności. Ponadto w równolegle toczącym się postępowaniu upadłościowym spółki (...)wierzytelność powoda została uznana i wciągnięta na listę wierzytelności w wysokości 5 379 242, 12 zł w kategorii IV i V. Tym samym przysługiwanie powodowi statusu wierzyciela w stosunku do (...)sp. z o.o. nie budzi wątpliwości.

2) Dokonanie czynności prawnej pomiędzy dłużnikiem a osoba trzecią.

Powód zaskarżył początkowo siedem oświadczeń dłużnika złożonych dnia 20.01.2012 r. w formie dwóch aktów notarialnych o nrach rep. A (...) i (...)o ustanowieniu hipotek umownych na rzecz pozwanych jako wierzycieli dłużnika z tytułu udzielonych mu pożyczek. W piśmie z dnia 02.05.2014 r. rozszerzył żądanie pozwu w ten sposób, że zażądał uznania za bezskuteczne wobec niego także postanowień 14 umów pożyczek zawartych pomiędzy wskazanym dłużnikiem a pozwanymi zawierających ustanowienie oprocentowania udzielonych pożyczek w wymiarze 8 % rocznie.

Umowa pożyczki zgodnie z art. 720 § 1 kc jest umową dwustronnie zobowiązującą, wzajemną i z reguły odpłatną, zatem może zostać uznana za czynność pomiędzy dłużnikiem a osobą trzecią.

Jednakże umowa pożyczka ani jej poszczególne postanowienia kreujące warunki udzielenia i spłaty pożyczki, w szczególności warunki jej oprocentowania, nie stanowią w ogóle czynności prawnych, jakie mogą zostać zaskarżone skargą pauliańską w sytuacji, kiedy dłużnikiem jest pożyczkobiorca, albowiem nie prowadzą one do wyjścia rzeczy lub prawa z majątku dłużnika w sposób skutkujący uniemożliwieniem czy utrudnieniem zaspokojenia wierzyciela (czyli jego pokrzywdzeniem). Pożyczkobiorca otrzymując środki pieniężne zobowiązuje się do ich zwrotu wraz z ewentualnymi odsetkami, ale nic nie przekazuje osobie trzeciej, jaką jest pożyczkodawca. Inaczej może przedstawiać się sytuacja pożyczkodawcy będącego już dłużnikiem, bowiem on na mocy umowy pożyczki przenosi na kontrahenta własność pieniędzy lub innych rzeczy zamiennych.

Z kolei oświadczenie o ustanowieniu hipoteki samo w sobie jest czynnością jednostronną dłużnika rzeczowego (który nie musi być dłużnikiem osobistym, a więc nie musi być związany z wierzycielem pierwotną umową, której zabezpieczenie ma stanowić hipoteka na nieruchomości składającego oświadczenie). Zatem samo oświadczenie o ustanowieniu hipoteki nie jest czynnością pomiędzy właścicielem nieruchomości, który ustanawia na niej obciążenie hipoteczne, a wierzycielem hipotecznym, aczkolwiek nie ulega wątpliwości, iż wierzyciel hipoteczny z reguły wie o takiej czynności właściciela nieruchomości i ją akceptuje.

Jednakże na podstawie czynności prawnej dłużnika zdziałanej z osobą trzecią mogącej stanowić przedmiot zaskarżenia skargą pauliańską osoba trzecia winna uzyskać korzyść majątkową. Ustanowienie hipoteki na nieruchomości stanowi postać rozporządzenia prawem własności. Rozporządzenie prawem podmiotowym obejmuje bowiem przeniesienie, zniesienie, ograniczenie lub obciążenie tego prawa. Prawo własności nieruchomości może zostać obciążone przez ustanowienie na tej nieruchomości prawa rzeczowego ograniczonego na rzecz innej osoby. W takiej sytuacji osoba trzecia uzyskuje w istocie korzyść majątkową w postaci nabycia tegoż prawa rzeczowego ograniczonego, co służy ułatwieniu zaspokojenia wierzytelności z przedmiotu hipoteki z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości niekorzystającymi z zabezpieczenia hipotecznego. Wobec tego także jednostronna czynność prawna może zostać uznana za bezskuteczną wobec wierzyciela.

Ponadto oświadczenia o ustanowieniu hipotek złożonych przez (...)w obu aktach notarialnych z dnia 20.01.2012 r. stanowiły w istocie element stosunków pożyczek łączących tę spółkę z pozwanymi albowiem ustanowienie hipotek służyło zabezpieczeniu pożyczek udzielonych przez pozwanych dłużnikowi powoda. W samych pożyczki łączących pozwanych ze spółką (...)zawarte były postanowienia przewidujące zabezpieczenie pożyczek poprzez ustanowienie hipotek umownych na nieruchomości położonej przy ul. (...)(błędnie oznaczonej jako położona przy ul. (...), aczkolwiek prawidłowo opisanej nrami działek). Oświadczenia złożone przez (...)sp. z o.o. w dniu 20.01.2012 r. stanowiły element wcześniejszego porozumienia tej spółki oraz pozwanych wyrażający się wzmocnieniem pozycji pozwanych jako pożyczkodawców.

3) Pokrzywdzenie wierzyciela.

Zgodnie z art. 527 § 2 kc czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności.

Powód wskazał, że ustanowienie przez dłużnika hipotek na rzecz pozwanych spowodowało zagrożenie dla zaspokojenia jego roszczenia z tytułu zapłaty ceny sprzedaży poprzez stworzenie pierwszeństwa zaspokojenia roszczeń pozwanych z tytułu udzielonych upadłej spółce pożyczek jako wierzytelności uprzywilejowanych. Również to twierdzenie powoda należało uznać za słuszne.

W toku likwidacji masy upadłości zostały sprzedane nieruchomości stanowiące jedyny składnik majątku upadłej spółki (...), tj.:

- działki nr (...), o pow. łącznej 3, 5467 ha – KW (...) – za cenę 7 429 424, 99 zł netto,

- działki nr (...), o pow. łącznej 1, 0475 ha – KW (...) – za cenę 2 270 575, 01 zł netto.

Zgodnie z art. 345 ust. 1 prawa upadłościowego i naprawczego wierzytelności zabezpieczone hipoteką podlegają zaspokojeniu z sumy uzyskanej z likwidacji obciążonego przedmiotu, pomniejszonej o koszty likwidacji tego przedmiotu oraz inne koszty postępowania upadłościowego w wysokości nieprzekraczającej dziesiątej części sumy uzyskanej z likwidacji, nie więcej jednak niż o taką część kosztów postępowania upadłościowego, która wynika ze stosunku wartości obciążonego przedmiotu do wartości całej masy upadłości. Zgodnie zaś z art. 345 ust. 2 pun wierzytelności i prawa, o których mowa w ust. 1, są zaspokajane w kolejności przysługującego im pierwszeństwa.

Z kolei według art. 336 ust. 1 pun sumy uzyskane z likwidacji rzeczy obciążonych hipoteką, przeznacza się na zaspokojenie wierzycieli, których wierzytelności były zabezpieczone na tych rzeczach lub prawach z zachowaniem przepisów ustawy; kwoty pozostałe po zaspokojeniu tych wierzytelności wchodzą do funduszów masy upadłości. Wreszcie według art. 340 ust. 1 pun wierzytelności osobiste zabezpieczone hipoteką umieszcza się w planie podziału funduszów masy upadłości jedynie w takiej sumie, w jakiej nie zostały zaspokojone z przedmiotu zabezpieczenia.

Powyższe reguły wskazują¸ że ze sprzedaży mniejszej nieruchomości obejmującej działki nr (...) w pierwszej kolejności będzie zaspokajana wierzytelność powoda po odliczeniu tej części kosztów postępowania upadłościowego, jaka przypadnie na ten składnik masy upadłości, natomiast ze sprzedaży większej nieruchomości po odliczeniu kosztów postępowania zostaną zaspokojeni pozwani, a dopiero w dalszej kolejności pozostała kwota może zostać wykorzystana na zaspokojenie wierzytelności powoda i K. J..

Wskazane wyżej ceny obu sprzedanych nieruchomości stanowią odpowiednio 76, 59 % oraz 23, 41 % ceny łącznej.

Jak wskazał syndyk masy upadłości, przewidywane koszty postępowania upadłościowego wyniosą 500 000 zł + VAT, czyli 615 000 zł.

Z tego na jedną nieruchomość przypada 76, 59 %, czyli 471 028, 50 zł, na drugą zaś 23, 41 %, czyli 143 971, 50 zł.

Cena sprzedaży drugiej – mniejszej nieruchomości wynosi 2 270 575, 01 zł netto, czyli

2 792 807, 26 zł brutto. Po odliczeniu kosztów postępowania pozostaje 2 648 835, 76 zł. Wierzytelność powoda wynosi 5 379 242, 12 zł, z czego po zaspokojeniu z przedmiotu hipoteki pozostanie 2 730 406, 36 zł (5 379 242, 12 zł – 2 648 835, 76 zł).

Cena sprzedaży pierwszej – większej nieruchomości wynosi 7 429 424, 99 zł netto, czyli 9 138 192, 74 zł brutto. Po odliczeniu kosztów postępowania do podziału między wierzycieli pozostaje 8 667 164, 24 zł. Po odliczeniu wierzytelności (...) sp. z o.o.– 1 787 654, 25 zł oraz (...) sp. z o.o.– 3 341 738, 09 zł do podziału między powoda i K. J.pozostanie 3 537 771, 90 zł. Tymczasem wierzytelności pozostające do pokrycia to: powoda S. P. (1)– 2 730 406, 36 zł, K. J.5 364 257, 53 zł. Zatem oboje wskazani wierzyciele nie zostaną w całości zaspokojeni.

Gdyby pozwani nie korzystali z pierwszeństwa zaspokojenia wynikającego z hipotek suma uzyskana ze sprzedaży nieruchomości również nie wystarczyłaby na pokrycie całości zobowiązań (...)sp. z o.o. wobec wszystkich czterech wierzycieli, ale pokrycie należności nastąpiłoby proporcjonalnie i powód uzyskałby zaspokojenie swojej wierzytelności w znacznie wyższym stopniu.

W pełni usprawiedliwiony jest wobec tego wniosek, iż ustanowienie zabezpieczeń hipotecznych na mocy zaskarżonych oświadczeń z dnia 20.01.2012 r. zostało dokonane z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Pokrzywdzenie wierzyciela powstaje na skutek takiego stanu majątku dłużnika, który powoduje niemożność, utrudnienie lub odwleczenie zaspokojenia wierzyciela – wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 14.02.2008 r., II CSK 503/07, z dnia 29.06.2004 r., II CK 367/03, z dnia 09.01.2004 r., IV CK 322/02, z dnia 28.11.2001 r., IV CKN 525/00. Taki właśnie stan zachodzi w przypadku skierowania roszczenia powoda do majątku spółki (...). Zachodzi bowiem istotne utrudnienie zaspokojenia wierzytelności powoda polegające na znaczącym zmniejszeniu kwoty, do jakiej wierzytelność ta może zostać zaspokojona z majątku dłużnika.

Niewypłacalność dłużnika musi istnieć w chwili wniesienia powództwa oraz w chwili orzekania – wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19.04.2013 r., VI ACa 1389/12, wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 18.04.2012, V CSK 183/11, z dnia 16.12.2011 r., V CSK 35/11, z dnia 06.10.2011, V CSK 493/10, z dnia 19.02. (...)., IV CSK 303/09, z dnia 14.02.2008 r., II CSK 503/07, z dnia 29.06.2004 r., II CK 367/04, z dnia 22.09.2001 r., V CKN 280/00.

Po stronie powoda istnieje stan pokrzywdzenia zaskarżonymi czynnościami. Wobec tego zarzut pozwanych dotyczący przedwczesności powództwa wobec istnienia niepewności co do istnienia wierzytelności i możliwości jej zaspokojenia w wyniku postępowania upadłościowego należało uznać za nietrafny.

4) Dokonanie czynności przez dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Dłużnik działa ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, jeżeli ma rozeznanie co do tego, że w następstwie dokonanej przezeń czynności ucierpi materialny interes wierzyciela, zazwyczaj poprzez wyzbycie się w całości lub w części majątku nadającego się do egzekucji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29.05.2007 r., V CSK 77/07). Wystarczająca jest świadomość dłużnika, że dokonana czynność może stanowić dla ogółu wierzycieli niemożność zaspokojenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18.01.2008 r., V CSK 381/07). Z kolei dla przyjęcia takiej świadomości dłużnika wystarczy, aby dłużnik to przewidywał w granicach ewentualności – wyrok SA w Szczecinie z dnia 08.05.2013 r., I ACa 113/13.

Skoro dłużnicza spółka nie posiadała żadnego innego majątku niż nieruchomości nabyte od powoda i K. J., praktycznie nie prowadziła nie tylko planowanej, ale także jakiejkolwiek działalności, to nie ulega wątpliwości, że w dacie dokonywania zaskarżonych czynności po stronie jej reprezentantów, tj. A. W. i J. S., istniał stan świadomości co do zagrożenia możliwości zaspokojenia powoda jako wierzyciela spółki z tytułu sprzedaży nieruchomości. Dodatkowo w tej dacie reprezentanci spółki wiedzieli już, że spółka nie uzyska kredytu bankowego, a także, iż brak jest woli wspólników do wniesienia wkładów w celu podwyższenia kapitału zakładowego spółki lub do uiszczenia dopłat.

Tym samym dokonane przez dłużnika dnia 20.01.2012 r. czynności należy kwalifikować jako zdziałane ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, iż za nieudowodnione sąd uznał twierdzenia pozwanych o tym, aby powód wiedział o zamiarze zaciągnięcia przez (...)sp. z o.o. u pozwanych jako wspólników dłużniczej spółki szeregu pożyczek z zabezpieczeniem hipotecznym. Jak wynika z zeznań świadków J. L., P. W., nie było mowy o pożyczkach od wspólników, przeciwnie przez cały czas prowadzenia negocjacji pomiędzy przedstawicielami dłużnika i pozwanych oraz sprzedającymi i ich przedstawicielami jako źródło finansowania wskazywany był kredyt bankowy, a przedstawiciele pozwanych nie zgadzali się na zabezpieczenie hipoteczne wierzytelności obojga sprzedających, wskazując jako przyczynę braku zgody trudności w rozmowach z bankiem oczekującym takiego właśnie zabezpieczenia kredytu.

Brak jasnego i jednoznacznego wskazania sposobu sfinansowania ceny sprzedaży również wskazuje na istnienie po stronie dłużnika świadomości, że zawarcie umów pożyczek i ustanowienie ich hipotecznego zabezpieczenia może oznaczać zagrożenie dla zaspokojenia wierzycieli.

5) Świadomość po stronie osoby trzeciej.

Potrzeba wykazania przez powoda istnienia wskazanego stanu świadomości lub

możliwości postawienia zarzutu niedochowania należytej staranności po stronie obu pozwanych spółek została w istocie wyłączona z uwagi na treść domniemania przewidzianego w art. 527 § 3 kc, zgodnie z którym, jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, oraz domniemania przewidzianego w art. 527 § 4 kc, zgodnie z którym, jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść majątkową uzyskał przedsiębiorca pozostający z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych, domniemywa się, że było mu wiadome, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Stronami czynności zaskarżonej przez powoda była spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...)sp. z o.o. we W.oraz kolejne dwie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością: (...) sp. z o.o.we W.i Przedsiębiorstwo Budowlano- (...) sp. z o.o.we W.. Spółki te – pozwani w tej sprawie – są wspólnikami dłużnika. Ponadto te same osoby – A. W.i J. S.we wszystkich wskazanych spółkach pełnili funkcje członków zarządu lub prokurentów, czyli osób umocowanych do prowadzenia spraw lub reprezentowania tych spółek.

Pojęcie bliskości, o jakiej stanowi art. 527 § 3 kc, ujmowane jest szeroko i obejmuje różnego rodzaju więzi, relacje osobiste, rodzinne, towarzyskie, zawodowe, majątkowe, gospodarcze, itd. Oznacza ono taki stosunek pomiędzy dwiema osobami, który uzasadniania przyjęcie, że jedna z nich jest w posiadaniu informacji o aktualnej sytuacji majątkowej drugiej; relację taką mogą stanowić stosunki podobne do rodzinnych, lecz równie dobrze mogą to być stosunki handlowe, stosunki współpracy gospodarczej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05.01.1999 r., III CKN 462/98). Stosunek bliskości w rozumieniu art. 527 § 3 kc może wynikać ze wspólności interesów osobistych majątkowych, lub współpracy jednej osoby z inną osobą w ramach zorganizowanej zbiorowości prawnej, np. spółki prawa handlowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 07.03.2013 r., IV CK 452/12). Stosunek bliskości może wynikać także ze sporadycznych kontaktów gospodarczych pomiędzy dłużnikiem działającym z pokrzywdzeniem wierzyciela a osobą trzecią, którym towarzyszą innego rodzaju relacje o charakterze majątkowym lub niemajątkowym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09.03.2007 r., V CSK 473/06, OSNC 2008/2/27).

W opisanej sytuacji istnienie stosunku bliskości pomiędzy dłużnikiem a osobą trzecią nie może budzić wątpliwości. Domniemanie z art. 527 § 3 kc lub z art. 527 § 4 kc nie zostało w żaden sposób przezwyciężone.

Zatem wskazane okoliczności mogłyby przemawiać za zasadnością stanowiska powoda co

do potrzeby udzielenia mu ochrony w postaci uznania za bezskuteczne oświadczeń z dnia 20.01.2012 r. o ustanowieniu hipotek.

Jednakże ocena zasadności roszczenia powoda nie może zostać oderwana od istoty, celu i efektu uznania czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli za bezskuteczną wobec któregokolwiek z tych wierzycieli.

Otóż zgodnie z art. 532 kc wierzyciel, względem którego czynność prawna dłużnika została uznana za bezskuteczną, może z pierwszeństwem przed wierzycielami osoby trzeciej dochodzić zaspokojenia z przedmiotów majątkowych, które wskutek czynności uznanej za bezskuteczną wyszły z majątku dłużnika albo do niego nie weszły. Uwzględnienie roszczenia pauliańskiego nie czyni zaskarżonej czynności nieważną, nie niweczy też jej skutków w relacji pomiędzy stronami tej czynności. Oznacza tylko, że wierzyciel może doprowadzić do zaspokojenia swojego roszczenia poprzez egzekucję z rzeczy lub praw, które wyszły z majątku dłużnika, tak jakby w tym majątku nadal pozostawały, albo które nie weszły do majątku dłużnika, tak jakby do tego majątku faktycznie trafiły. Obowiązkiem osoby trzeciej jest znoszenie egzekucji z tych rzeczy lub praw.

Pozwani zgłosili zarzut braku po stronie powoda legitymacji czynnej z uwagi na fakt, iż prowadzone jest postępowanie upadłościowe, wobec czego wyłącznie uprawnionym do wytoczenia powództwa byłby syndyk masy upadłości działający w interesie i na rzecz wszystkich wierzycieli.

Uznanie syndyka za wyłącznie uprawnionego do żądania uznania czynności upadłego za bezskuteczną wobec masy upadłości (czyli ściśle wobec wierzycieli masy upadłości) wynika ze wskazanej istoty skargi pauliańskiej i jej efektu. W razie prowadzenia postępowania upadłościowego, które łączy w sobie cechy uniwersalnego postępowania egzekucyjnego mającego służyć choćby częściowemu zaspokojeniu wszystkich ujawnionych wierzycieli upadłego oraz postępowania likwidacyjnego całość zasobów majątkowych upadłego, a także rzeczy, z których wierzyciele masy mogliby zostać zaspokojeni, powinna zostać skupiona w rękach syndyka tak, aby umożliwić realizację celu postępowania upadłościowego. Należy zatem wykluczyć sytuację, w której równolegle do postępowania upadłościowego jednostkowy wierzyciel uzyskałby uznanie za bezskuteczną wobec niego czynności prawnej upadłego zdziałanej z osobą trzecią i w celu zaspokojenia swojej wierzytelności – poza postępowaniem upadłościowym – tą drogą mógłby sięgnąć do rzeczy, która znalazła się poza majątkiem dłużnika przejętym przez syndyka. W ten sposób postawiłby się w uprzywilejowanej sytuacji w porównaniu z pozostałymi wierzycielami uczestniczącymi w postępowaniu upadłościowym. Uniknięcie takiej niepożądanej sytuacji może nastąpić właśnie poprzez przyznanie syndykowi wyłącznego prawa do wystąpienia ze skargą pauliańską w miejsce wierzycieli upadłego.

Okoliczności tej sprawy przedstawiają się jednak odmiennie. Powód nie zaskarżył czynności, na mocy której jakikolwiek składnik majątku dłużnika zostałby przeniesiony na pozwanych. Tym samym powództwo nie zmierza do stworzenia możliwości egzekwowania roszczenia powoda z rzeczy lub praw, które nie zostały przejęte do masy upadłości i pozostają poza dyspozycją syndyka. W takiej konfiguracji legitymacja powoda nie konkuruje z legitymacją syndyka masy upadłości.

Jednakże należy zwrócić uwagę na istotę roszczenia pauliańskiego. Uznanie czynności za bezskuteczną wobec powoda umożliwia mu zaspokojenie roszczenia ze składnika majątku osoby trzeciej traktowanego tak, jakby był to składnik majątku dłużnika. Wierzyciel uzyskuje w ten sposób pozycję uprzywilejowaną w porównaniu do wierzycieli osoby trzeciej.

Powód, jednak – jak wskazano wyżej – nie zamierza sięgać do składników majątków pozwanych. Powód kwestionuje ustanowienie na rzecz pozwanych prawa pierwszeństwa zaspokojenia z nieruchomości stanowiącej składnik majątku dłużnika (...)sp. z o.o., następnie składnik masy upadłości. W miejsce nieruchomości do masy wchodzą środki uzyskane z tytułu sprzedaży nieruchomości dokonanej przez syndyka upadłego dłużnika. Środki te w postępowaniu upadłościowym podlegają rozdysponowaniu na pokrycie kosztów tego postępowania oraz zaspokojenie uznanych roszczeń czterech wierzycieli: K. J., S. P. (1), (...) sp. z o.o.i Przedsiębiorstwa Budowlano- (...) sp. z o.o.

W takiej sytuacji uzyskanie przez powoda wyroku uznającego zaskarżone czynności za bezskuteczne wobec niego niczego w prowadzeniu postępowania upadłościowego i w realizacji zasada zaspokojenia poszczególnych należności nie zmieni. Ustanowienie zabezpieczeń hipotecznych uprzywilejowujące pozwanych zostało dokonane ważnie i skutecznie i nie zostało, jak dotąd obalone. Pomimo wniesienia przez powoda sprzeciwów wierzytelności pozwanych wraz z zabezpieczeniami zostały ustalone i prawomocnie wciągnięte na listę wierzytelności. Ustalenie wierzytelności podlegających zaspokojeniu w trybie postępowania upadłościowego, a także zasad i kolejności tego zaspokojenia należy do postępowania upadłościowego i pozostaje w gestii syndyka masy upadłości, sędziego komisarza i sądu upadłościowego. Prawomocne orzeczenia sędziego komisarza i sądu upadłościowego są wiążące dla innych osób, także dla Sądu Okręgowego rozstrzygającego o roszczeniach wierzycieli upadłego. Wystąpienie przez powoda ze skargą pauliańską nie może zmienić ani ustalonego stanu wierzytelności ani związania syndyka masy upadłości zasadami podziału funduszy masy.

Uznanie czynności za bezskuteczną wobec wierzyciela upadłego nie oznacza uznania czynności za bezskuteczną wobec masy upadłości, czyli w istocie wobec wszystkich wierzycieli masy upadłości. Ewentualne uwzględnienie roszczenia zgłoszonego przez powoda S. P. (1) nie wywołałoby skutku w postaci zignorowania przez syndyka masy upadłości pierwszeństwa zaspokojenia roszczeń pozwanych zabezpieczonych hipotecznie.

Trzeba podkreślić, że powód będący jednym z wierzycieli upadłego (...)sp. z o.o. wystąpił przeciwko pozwanym będącym również wierzycielami tejże spółki z roszczeniem dotyczącym ochrony jego wierzytelności. Wobec wskazanej wyżej kompetencji organów prowadzących postępowanie upadłościowe spór pomiędzy wierzycielami masy upadłości nie może zostać rozstrzygnięty w odrębnym procesie ze skutkiem prawnym wobec masy upadłości, o ile w procesie tym nie bierze udziału – w charakterze strony – syndyk masy upadłości.

Powód nie może uzyskać korzystniejszego dla siebie zaspokojenia swoich roszczeń wynikających z niezapłaconej ceny sprzedaży nieruchomości wyrażającego się pominięciem pierwszeństwa zaspokojenia pozwanych jako wierzycieli hipotecznych.

Roszczenie zgłoszone przez powoda nie może zatem zostać uwzględnione, albowiem wydany wyrok byłby bezprzedmiotowy i bezużyteczny ( sententia inutiliter data). Można wręcz stwierdzić, iż w przypadku tego roszczenia nie zachodzi jedna z zasadniczych przesłanek procesu, a mianowicie przesłanka interesu prawnego. Pod pojęciem interesu prawnego w procesie cywilnym należy rozumieć obiektywną w świetle obowiązujących przepisów prawnych, to jest wywołaną rzeczywistym narażeniem lub zagrożeniem określonej sfery prawnej, potrzebę uzyskania określonej treści wyroku (zob. T. Rowiński, Interes prawny w procesie cywilnym i w postępowaniu nieprocesowym, Warszawa 1971, s. 26). W przypadku roszczenia pauliańskiego interes prawny wierzyciela wyraża się potrzebą udzielenia mu ochrony wierzytelności w okolicznościach przewidzianych w art. 527 § 1 kc w celu realizacji wierzytelności ze składnika majątku osoby trzeciej. W stosunku do powoda interes takie nie zachodzi, gdyż ani powód nie zostanie zaspokojony ze składników majątku pozwanych ani też nie zostanie zaspokojony z majątku dłużnika z pominięciem praw pozwanych wynikających z pierwszeństwa hipotecznego. Wobec tego nie może zostać uwzględnione zgłoszone przez powoda żądanie uznania za bezskuteczne wobec niego oświadczeń o ustanowieniu hipotek. Jak już wskazano, żądanie uznania za bezskuteczne postanowień umownych przewidujących oprocentowanie pożyczek w ogóle nie znajduje usprawiedliwienia, gdyż czynności te z założenia nie podlegają przepisom o ochronie wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika.

Podnoszone przez powoda okoliczności ustanowienia zabezpieczeń hipotecznych w warunkach świadomości działania w celu jego pokrzywdzenia jako wierzyciela mogłyby być rozważane co najwyżej jako podstaw ewentualnych roszczeń o charakterze odszkodowawczym. Jednakże w celu ewentualnego uprzedzenia takich roszczeń nie jest konieczne uprzednie uznanie czynności za bezskuteczną wobec powoda jako wierzyciela, któremu miałoby zostać wyrządzona szkoda wyrażającą się udaremnieniem czy utrudnieniem uzyskania skutecznego zaspokojenia. Powód może też poszukiwać ewentualnej odpowiedzialności reprezentantów dłużnika na podstawie art. 299 § 1 ksh. Jednakże jakiekolwiek ewentualne rozliczenia o charakterze odszkodowawczym pozostają bez znaczenia dla oceny zasadności dochodzonego w tej sprawie roszczenia o uznanie czynności prawnych (...)sp. z o.o. za bezskuteczne.

Reasumując pomimo istnienia okoliczności odpowiadających przesłankom skargi pauliańskiej przewidzianym w art. 527 § 1 kc sąd doszedł do przekonania, iż brak jest podstaw do uznania roszczenia zgłoszonego przez powoda za usprawiedliwione, co skutkowało jego oddaleniem.

Na podstawie art. 98 kpc każdemu z pozwanych jako wygrywających sprawę przysługuje zwrot kosztów procesu obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika ustalone na zgodnie z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w kwocie 7 200 zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Wobec zwolnienia powoda od kosztów sądowych obciążają one ostatecznie Skarb Państwa.

Mając powyższe okoliczności na uwadze sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.